Liber. p̄ſtari pōt: ⁊ ob hocª inuicē pena ꝓmittit̉: vt metuᵇ eius a placitꝭ nō recedat̉. ¶ Sꝫ ſi vltra diē ꝯpromiſſo ꝯp̄hēſū iudicatū ē: ſnīa nulla ē: nec vllā penā ꝯmittitᶜ ꝗ ei nō paruerit. IMperatores Carus Carinus ⁊ Numerianus. aaa. Dementi. I ꝯtra cōpromiſſuꝫᵈ aduerſari us tuꝰ apd̓ electū arbitrū pn̄tiā ſuaꝫ face̓ detractauit: placite pene videt̉ obnoxiusᵉ. IMpera. Dio. cle. ⁊ Maxi. aa. ⁊. cc. Petronie. Rbitroꝝ ex cōpromiſſo ſnīe nō obtemperāsᶠ: ſi ſordes vl̓ euidens gr̄a eoꝝ ꝗ arbitrati ſūt īter ceſſit: aduerſus filiā tuā agētē ex ſti pulatuᵍ: exceptiōe doli mali vti poterisᵇ. Sꝫ ⁊ ex doli mali clauſulaᵗ q̄ cōpromiſſi ſtipulationi ſubijci ſolet: filiā tuam ꝯueniri non vetaberis. IMꝑa. Iuſti. aa. demoſte. p̄p̄. Ein arbitris cū ſacramenti re Lligione eligendis periuriuꝫ cō mittaturᵏ: ⁊ detur licentia perfidis hominibus paſſimᵏ diffinitiones iu dicuꝫˡ eludere: ſanctiſſimo arbitrio ⁊ huiuſmodi reꝫ eſſe cenſemus cō ponendam. Si ergo inter actoreꝫ ⁊ reum necnon ipſum iudicem fue rit conſenſum: vt cuꝫ ſacramenti religione lis procedat: ⁊ ipſi quidē litigatores hec ſuis manibus: vel per publicas perſonas ſcripſerint: vel apud ipſum arbitrum in actis propria voce depoſuerint: ꝙ ſacra mentis preſcitisᵐ arbiter electus ēⁿ. Hoc etiam additoº: ꝙ ipſe arbiter iuramentum preſtiteritʰ ſuper lite cuꝫ oī veritate dirimēda: eiꝰ diffinitionē validā oīmō cuſtodiri cenſe mus: ⁊ neqꝫ reuꝫ neqꝫ actorē poſſe diſcēde̓: ſꝫ tene̓ oīfariā: qͣtenꝰ obedire cōpellant̉. ¶ Sinautē de arbi tro nihil tale fuerit vel cōpoſituꝫ Rn̄. pͥmo caſu nō: vt arg. jͣ. de nō nu. pe. l. general̓r. ⁊ quoꝝ ap. nō re. obſeruare. ⁊. jͣ. d̓ rebꝰ credi. ſi ꝗs iuſiurādū. Scd̓o v̓o nō: qꝛ an̄. x. dies nō dat̉: ⁊ ſic nō appellat̉: vt h̓. ⁊ poſt ſero ꝓuocat̉. Et nō ꝙ hic ē locꝰ argumētādi a cōiter accidentibꝰ. accidūt ſnīe cōiter: vt a qua ſnīa poſſit appellari: ⁊ ex eades agiergo ecōtra a quo remouet̉ vnū ⁊ alteꝝ. Sꝫ lꝫ appellari nō poſſit: ē tn̄ qn̄qꝫ q̄dā ſpēs appellādi: vt. ff. e. l. nō diſtinguemꝰ.§. cū ꝗdam. a ¶ Et ob hoc. qꝛ iudicati ac tio nō preſtatur. b ¶ Metu. ergo ea ſoluta po teſt recedi: vt in aucͣ. decernimus. hoc veꝝ niſi dictū ſit ni hilominus rato manēte ⁊cͣ. c ¶ Cōmittit.i. nō īcidit in ob ligationē: vt. ff. e. ſi cū.§. ſi inter. ⁊. l. nō diſtinguemꝰ.§. ex cōpromiſſo. ⁊.§. fi. ⁊ ſe. I contra. Qui eſt cōtu max in nō cōparēdo co rā arbitro incidit in penā cōpromiſſi. h. d. bal. d ¶ Cōpromiſſū.i. ꝯtra id qd̓ ſuit actū in ꝯpromiſſo. fuit.n. actū vt adeſſet quādo arbiter preciperet. e ¶ Obnoxius. videt̉ eniꝫ nō ſtetiſſe ſnīe qui ſui nō fecit p̄ſentiā quo minꝰ arbiter ſnīaꝫ poſſet ferre: vt hic. ⁊. ff. e. ſi cū dies.§. ſi arbiter. ⁊. l. diē.§. ſi ꝗs litigatoꝝ ⁊. l. nō ex oībus. Rbitroruꝫ. Aduerſus .petitionē pene ꝯpetit exceptio doli ſi ꝑ dolū vel ſordes fuerit arbitratū. h. d. bal. f ¶ Obtemperans.ſ. tu pater g ¶ Ex ſtipulatū.ſ. ad penaꝫ cum nō pareas. h ¶ Poteris. īmo videt̉ ip̄o iure tutus quaſi ſub hac ꝯdiſit cōpromiſſū ſi nō fecerit do lo: vt. ff. e. ita demū. in pͥn. q̄ ē ꝯtra. Sol. tacita ꝯditio nō fa cit negociū ꝯditiōale: vt. ff. de ꝯdi. ⁊ demō. ꝯditiōes extrinſecꝰ. Itē ꝯtra vr̄ nō excipi: vt ff. e. diē.§. ſtari. que eſt ꝯtra. ſꝫ ibi dicit. niſi ſordes ⁊c̄. i ¶ Clauſula. nā cū multa in cōpromiſſis ꝓmittunt̉ hinc. inde: īter cetera apponit̉ quā doqꝫ nullū dolū cōmitti: ex qͣ clauſula agit̉ vt hic. ⁊. ff. e. ita demū. in fi. Sed ꝗd ſi arbiter doloſe tulit ſnīam non dolo partiū? Io. dicit ſtari: cū ꝗ ex cipit dolū actoris dꝫ probare qd̓ hic facere nō pōt: vt. ff. de excep. do. l. ij.§. j. Iteꝫ dolus cōmittēti nō alij nocet: vt. ff. qͥ in frau. credito. l. ꝗ a debitore. ſꝫ ꝯtra puto ẜm. H. qꝛ ſaltē nūc dolo facit cū penaꝫ petit qd̓ ſufficit vt dicta exceptio locū hēat: vt. ff. de doli exce. l. ij.§. ge neral̓r. ⁊ de ac. emp. ſi ſterilis.§. cū per vēditorē. ⁊ de tribu. illud.§. ſi tamen. E in arbitris. Si in cōpromiſſo fuerit iuratū a ꝑtibꝰ ⁊ ab arbitro. vl a ꝑtibꝰ tm̄. vel ab arbitro tm̄. vel in actis fuerit aſſertū vl̓ ꝯfeſſū eē iura tū: ex arbitri ſnīa ꝯdēnatoria orit̉ actio. ex abſolutoria orit̉ exceptio. ſecus ſ iuratū nō appareat ī actis: lꝫ altera pars vl̓ arbiter aſſerat eē iuratū: qꝛ nec alteri ꝑti nec arbitro credit̉. Iteꝫ ſi arbitri ſnīa emologat̉ ex ſnīa arbitri ſine pena electi actio ⁊ exceptio orit̉. ⁊ dicit̉ emologari ſiue dicat non īprobo vel nō ꝯtradico. nā nō cōtradicere emologationi par eſt. h. d. bal. k ¶ Cōmittat̉. ar. jͣ. de indic. vidu. tol. l. ij. k ¶ Paſſim. ideſt indiſtincte. l ¶ Iudicū.i. arbitroꝝ. ſic ēt ponit̉ in auc̄. d̓ appellati.§. deīceps. col. viij. ac. m ¶ Preſtitis. a ſe partibus. n ¶ Electus eſt. nō aꝑit iurauerit arbiter vl̓ nō: ſꝫ ſcripſerunt oēs ſe iuraſſe. cui ſcripture creditur ſiue ſit verum ſiue non: vt al̓s. ff. de donatio. l. ex hac. Et nota ꝙ primus caſus eſt quando oēs ſcriptum eſt iuraſſe. Secūdus qn̄ partes tm̄. Tertius qn̄ arbiter tm̄. Quartus qn̄ dicit̉ ab vno vl̓ vtroqꝫ ꝙ ſit iuratū nō tamen ſcriptū inuenitur. o ¶ Additio. ſcripture arbitri vel publice vel in actis corā ſe. p ¶ Preſtiterit.i. iurauit id qd̓ ſequitur. q ¶ Sinautem. cōpoſitum. ſcriptum per ſe. vel ſcriptū per alium vel ſcriptū: ipſe aūt ꝑtes lr̄is hͦ manifeſtauerint: ꝙ iuramēti nexibꝰ ſe illigauerint̉ vt arbitri ſnīe ſtetur: ⁊ in p̄ſenti caſu omnimodo diffinitio nē arbitri īmutataꝫ ẜuari. Lr̄is vide licet eorum ſimilē vim obtinentibꝰ ſiue ab initio hoc fuerit ab his ſcriptum: vel prefato modo depoſitū duꝫ arbiter eligebat̉: ſiue poſt diffinitiuam ſnīam hoc ſcriptū inuenia tur: ꝙ cuꝫ ſacramenti religione ei audientiam amplexi ſunt: vel ea q̄ ſtatuta ſunt adimplere iurauerint. ¶ Sꝫ ⁊ſi ipſe ſolus arbiter hoc litigatoribus poſcentibꝰ: vel ſcriptis vel depoſitiōibusˢ vt dictuꝫ eſt ma nifeſtum facientibꝰ preſtiteritᵗ iuramentuꝫ qd̓ cū omni veritate liti libramentaᵘ īponat: ſimilē eſſe etiaꝫ in pn̄ti caſu pͥoribꝰ eius diffinitionē ⁊ eā oīmodo legibꝰ eē vallatā. Ei in his oībusˣ caſibꝰ liceat vel in factumʸ: vel ꝯdictione ex legeʸ: vl̓ in reꝫ vtileꝫ actiōem inſtituere: ẜm ꝗ facti qͣlitas poſtulauerit. ¶ Sināt in ſcriptura ꝗdē aut depoſitiōe nihil taleᶻ appareat: vna aūt pars dicat iuramētuꝫ eē p̄ſtituꝫ qͣtenus abitrabili ſtet̉ ſnīe: huiuſmodi litiga toꝝ vel ſolius arbitri ẜmonesª minime eē credēdos: cū ⁊ ſi ꝗs iuramētūꝫ datuꝫ eſſe nō aiudiceᵇ ſuppo ſitoᶜ: nec hoc ſcriptura ꝑtiū teſtante ꝯceſſerit: īcertiq certaminis cōpoſitio q̄ īter hoīes īperitos ſepe accidit: n̄ aliqd̓ vigoris robur rebꝰ iudi catꝭ īferat: ſꝫ in huiuſmodi caſu hec obtineant q̄ veteres de arbitris eli gendis ſanxeruntᵉ. ¶ In anc̄. de iudicibus.§. quia ꝟo multe. collatione. vj. CON. TEcernimusᶠ nulluꝫ ſic arbitrum fieriᵍ vt cū ſacr̄iʰ religione iudicet: ſed pena ſtatuat̉: qͣ preſtita r ¶ Illigauerint. nec aperit hic an iurauerint. ſꝫ dic vt in ſupiouiſ ¶ Sed ⁊ ſi ipſe. depoſitionibus. facta ſcriptura in actis. t ¶ Preſtiterit.i. ſe preſtitiſſe dixerit. u ¶ Libramenta.i. finem. r ¶ In his oībus.ſ. tribus caſibus poſitis a pͥn. legis vſqꝫ huc. y ¶ In factum. ſci generaleꝫ de qua sͣ. de ſacroſan. eccle cimus. ⁊ ſic nō eſt. tra. sͣ. e. l. j. Et dici ctū dari cuꝫ agit̉ a ctum qd̓ eſt incerti cū dixit. x. aut noxe dere. condicti. exquādo eſt certū. qn̄ eſt actū rei vēd qn̄ ꝑſonali: puta ac dū ꝓmiſſuꝫ velex natione vel ex vēne: ⁊ ex ſnīa fuit trapoſſeſſio ⁊ poſteaſa: vt. ff. de publi. l.i. fi. al̓s nō dat̉ in reſnīa niſi in caſu: vt ſti. de offi. iudi.§. fi y ¶ Ex lege.ſ. iſta. z ¶ Sn aūt. nihil in de tribus predictis cabus. a ¶ Sermones. nā vo vnius vox nullius: jͣ. de teſti. l. iuriſiurādi §. ſimili. at iudex ordi narius pōt ſuā ſenten tiam interpretari: vt. de appell. l. iiij. ⁊ ar jͣ. de iudi. properar §. illo. argu. jͣ. ad. l. at ne. de fal. ſi quis de rio. que ſunt argi traria. An ergope eſſe teſtis iudex vel biter de his quec eo acta ſūt ſcilicet. ſnīam: dic ꝙ ſic. ciſint ꝓhibiti: vt. ff d ſti. l. i. ⁊ quod hic ideo eſt quia ſcri exigebat̉ qͥ nō adItem erat ſolus. hoc ꝙ poſſit eſt. ff. ſti. ob carmen.§. illul quoqꝫ. ⁊.§. itē ſenatur Sed argu. ꝯtra. ff. det ſti. l. finali. ⁊ hoc notaAzo in ſūma in titul de teſtibus.§. habet̉. ſꝫ prima placet b ¶ Iudice.i. non co arbitro iuratum. ac ¶ Suppoſito. ⁊ eſt ſenſus. quia ⁊ ſi cōſtat iuratū nō tamen ſcripti eſt coram arbitro a notario nec a partibus: non preiudicet. vis eſt ē go in ſcriptura. d ¶ Incerti. incertum dicitur qꝛ eius effectus nō eſt certus. imo ettra eſt certū ꝙ nullum effectum habet. e ¶ Sanxerunt. vt partes non teneantur ſtare niſi pena eſſet app ¶ Antentic ta: vt. sͣ. e. l. j. Ecernimus. hec auc̓. corrigit hanc. l. vſqꝫ ad.§. finalem. vtdie nō iuret̉. ⁊ eſt hec autentica de iudi.§. qꝛ v̓o multe. ⁊ bhic quidam decernimus. ⁊ alij decreuit ſcilicet noua cōſtitutio g ¶ Fieri.i. eligi. h ¶ Sacramenti. preſtiti a ſe vl̓ a partibus ẜm Azo. ⁊ Ioan. vt ī diffinite dicit. ⁊ ẜm hoc habeas in fine. eis. ſed. B. a ſe arbitro pa ti tm̄. ⁊ pro eo eſt finis huius autentice prout habes ei. ſic ergo vpartes non prohibentur iurare. Sed quid ſi pena ⁊ iuſiuran. ſitſtitum? Reſpondent quidam non valere: quia contra legem faci eſt: vt. sͣ. de legi. ⁊ conſti. non dubiuꝫ. Sed Ioan. contra quaſi fō ſeu qualitas arbitrij ſit improbata non ſubſtantia. nam comproti non eſt prohibituꝫ: vt argu. ff. de condi. inſti. que ſub conditior quocn̄qꝫ. ſic ⁊ matrimonij nimia feſtinantia punitur. ſed matrum um non caſſatur: vt in auc̄. de reſti. ⁊ ea que pa.§. vnum. colla. iij de ſecundis nuptijs. l. j.
