Liber.gerit amorⁱ.¶ De iure liberorum..lix.TMpera. Theo. ⁊ Ho. aa. ⁊. cc.Iſidoro.Emo poſthac a nobis iusliberoꝝᵇ petat qd̓ ſiml̓ haclege omnibus ꝯcedimus.Mperator. a. Iuſti. Demo. prefecto pretorio.Alā iniuriāᶜ que cōtra matremdefuncti vel defuncte preteritis fiebat tꝑibus: ꝓ iuſticie rōne amputamus. ⁊ legitima iura q̄ ex tertulliano ſenatuſcōſulto ei preſtant̉oīmodo eā habere ſancimus: licꝫtres liberos ingenua: vel libertinaquatuor minime pepererit.¶ Explicit liber octauus.¶ Incipit liber nonus.¶ Qui accuſare non poſſunt.IMpera. ſeue. ⁊ An. aa. Silo.Riusq eſt vt criminibꝰ q̄ tibi vt grauioraᵉ ab aduerſariotuo obijciunt̉ cedisatqꝫ vulneꝝ reſpōdeasᶠ. Et tūc ex euētuᵍ cauſe iudex eſtimabit an tibi ꝑmittēdū ſit eundemfaīcidia. vel al̓s non ſit capax. a ¶ Amor. paſſiue. ac.a ¶ De iure liberorum. Dixit de iure qd̓ habet̉ in filios iure poteſtatis. nūcde iure ſuccedēdi qd̓ habet̉ a patre vt in. l. j. vel matre vt in ſcd̓a. ac.Emo poſt hac. Olim qn̄ pater emācipabat filiū impetrabat a pͥncipe ius liberoꝝ. hodie nō eſt neceſſe qꝛ remanet ei ſaluum. bal.b ¶ Ius liberoꝝ.ſ. vt eos habeat in ptāte. vl̓ melius vt eisemācipatis ſuccedat: qm̄ hoceis iā ꝯceſſuꝫ eſt. pͥmum inſti.de pa. po.§. ius aūt. ſcd̓m īſti.de leg. ag. ſuc.§. fi. ⁊ facit. jͣ. detheſau. l. j. ⁊ in auc̄. vt libertidece.§. ſancimꝰ. col. vj. ⁊. ff. admūi. l. j. ⁊ sͣ. ar. tu. l. cū īterdcēAlam iniuriā. MaterLſuccedit filio ꝑ tertullia.nū. h. d. Olim contra niſi haberet certuꝫ numeꝝ filioꝝ ſcꝫtres ſi erat libera: ⁊ quatuorſi erat libertina. bal.c ¶ Iniuriā. ꝯcor. inſti. ad tertul.§. ſed nos cōſtitutionem.d ¶ Qui accuſare non pn̄t.De ciuilibꝰ qōnibꝰ dixit. nūcde criminalibꝰ in ꝗbus accuſatores ſunt neceſſarij qͣre deeis p̄mittit. Et dic regul̓r ꝗlibet pōt accuſare ꝗ nō ꝓhibeivt inſti. de pu. iu. in pͥn. ꝓhibetur aūt mulier: vt. jͣ. e. l. de crimine. Itē accuſatus ſuū accuſatorē. vt. jͣ. e. l. neganda. Iteꝫalieno noīe vt. jͣ. e. l. ij. Ite quirenūciauit expreſſe vt.jͣ. e. accuſationē. vel tacite vt. d. l. ſiea. Itē frater fratrē. vt. jͣ. eo. ſimagnū. Itē infans vt. jͣ. e. criminis. Qui duos hꝫ accuſatos ꝓhibet̉ a tertio: vt. jͣ. e. l.cū rōnibus. Itē alūnus vt jͣ.e. l. iniquū. Itē ſerui familiares liberti vt. jͣ. l. pe. ⁊ fi. Itemmilites vt. jͣ. e. l. nō ꝓhibetur.Itē pupillus. ⁊ qui habet merū imperiū. ⁊ qui accepit p̄ciū ob accuſandū vl̓nō accuſandū aliū. Itē qui falſum al̓s dedit teſtimoniū in accuſatione. Itē⁊ pauper. vt. ff. de accuſa. l. ꝗ accuſare. ⁊. l. ſe. Socius eiuſdē criminis ſociuꝫnō accuſat. vt. sͣ. de lib. cauſa ſi filiū. Predicti regulariter ꝓhibent̉: ſꝫ caſualiter admittunt̉ vt in ſingulis legibus inuenitur.Rius. Super maiori cā prius eſt procedendum ꝙͣ ſuperminori. ⁊ ſnīa abſolutoria lata in maiori nō p̄iudicat in minori. ſecus in ꝯdemnatoria. h. d. Vel ſic. Si accuſatio ſecunda eſt maior qͣꝫ prima ⁊ preiudicialis: prius dꝫ procedi in ſecunda ⁊ prius diffiniri ſcd̓a ꝙͣ prima. ⁊ abſolutoria lata ſuꝑſecunda poterit ꝓcedi in prima: lꝫ cōdemnatoria lata in ſecunda eſt eo ipſo impoſituꝫ ſuꝑ prima ſilētiū. h. d. Diuidit̉in duas ꝑtes. in pͥma loquit̉ de ordine iudicij. In ſcd̓a de effectu ꝓnūciationis. Scd̓a ibi. ⁊ tunc ex euentu. Bal. d ¶ Prius. ſi de ordine q̄ras. ⁊ dic ꝙ te in iure accuſabam prius. tu me reſcuſabas. l. cor. de ſic.e ¶ Ut grauiora. ſic ⁊. jͣ. de adul. l. adulterij. ⁊. l. qm̄. ⁊ sͣ. de or. iu. l. fi. In pari.n. vel minori ſecus vt dices. jͣ. e. neganda. ſed certe īmo de pari idē vr̄ vt. jͣ.de calū. l. j. que ē ꝯtra. Ꝙ aūt par ſit patet qꝛ par imponit̉ pena: vt. jͣ. ti. j. l. accuſatiōis. Sꝫ dic ꝙ illud nō ſit ꝑ accuſationē ſꝫ iudicis oſ. admonitiōe ſcāab accuſato ipſi iudici. ſic ⁊. ff. de bo. lib. qui cū maior.§. ſi libertus. ac.f ¶ Reſpondeas. hoc ſi nomem aduerſarij tui nō ſit receptuꝫ inter reos. vtff. de adul. l. j.§. ſi extraneus. ⁊. l. ſi maritus.§. preſcriptiones.g ¶ Ex euētu.ſ. vt ſi fuerit ꝯdēnatꝰ nō accuſet al̓s ſic. nec.n. aliter exponi pōtSꝫ ẜm hoc ē ꝯtra. ff. de pu. iu. l. is ꝗ in fi. vbi ēt ꝯdēnatꝰ ꝑſiſtit in accuſatiōepͥma. So. ibi ꝓſequit̉ ſuā vel ſuoꝝ iniuriā. hic nō. hoc nō placet qꝛ ⁊ ſi nō incepiſſet poſſet de nouo accuſare vt. ff. de accu. l. ꝗ iudicio. Alij ꝙ ibi inceꝑatꝯtra exͣneū ꝯtra quē nō fuerat in aliquo calūniatus. hic ꝯtra accuſatorē ꝗ cōmiſit calūniā. Qd̓ patet qꝛ ſuccubuit vn̄ ibi audit̉ hic nō. ar. ff. d̓ accu. l. ſi cui§. ijſdē. Tertij ꝙ ſi tumultus nō pōt aliter ſedari audit̉ vt ibi. al̓s nō vt h̓. ar.ff. ad. l. cor. de ſic. l. pe. Vel aliter ſi apparuerit calūniatū eē nō admitteris.al̓s ſic. qd̓ nō plꝫ. qꝛ nō ꝑꝑ euentū ſꝫ ꝑꝑ calūniā tūc remoueret̉. Uel dic ꝗntoẜꝫ azo. ꝙ hic erat tale crimē obiectū accuſanti quo ꝓbato pͥus intēdi nō pōtvt cōueniebat me criminal̓r de furto ſerui ſui ſurrepti certa die. vl̓ ꝙ v̓beraueriꝫ eū ẜuū: ⁊ ego eū reaccuſo ꝙ ipſe p̄cedēti die occiderat eum. Hec ⁊ ſcd̓aplacet. Dixerūt ⁊ alij ꝙ ibi erat lis ꝯte. ex eo ꝙ dicit īchoata. hic tm̄ libellusinſcriptiōis datꝰ. Sꝫ ẜm ſo. ſcd̓aꝫ nōne dānatꝰ eſt īfamis: vt. ff. d̓ pu iu. l. inſamē. gͦ nō pōt accuſare. vt. ff. de accuſa. ꝗ accuſare. So. h̓ in lchoatis. Itē cūſemel fecerit calūniā reſiſtēdo quō audit̉ amō vt dic. l. ſi cui.§. j. Rn̄. h̓ in deſerēdo. ibi in accuſando. Itē huic. l. ꝯtra. ff. d̓ iudi. ꝗ pͥor. ſol. fallit illa regula.accuſare: tamenſiʰ prior inſcriptionemⁱ depoſuiſti.IMpera. Anto. ⁊ Iul.I cautionesᵏ quibus ſecundinusˡ ſolutam Eugenioᵐ pecuniam probare ſe dicit: tutores velcuratores tui ſuſpectas vt falſashabeāt: proprio nomine cum nonliceat alienoⁿ: nō prohibētur in crimine falſi ſubſcribere. Nec eniꝫ facile tutores vel curatores qui ex oſficio ⁊ periculo ſuo res pupilloꝝ vl̓adoleſcentiū adminiſtrāt: ſnīaº notantur: niſiᵖ euidens eoꝝ calūnia iudicanti apparebitq.IMpera. Alexan. a. Rufo.Ui crimē publicūʳ inſtituere ꝓperanti: non aliter ad hoc admittant̉: niſi prius inſcriptionuꝫ paginaˢ preceſſerit: ⁊ fideiuſſorᵗ de exercenda lite adhibitꝰ fuerit. ¶ Siꝟo poſt ſatiſdationē preſentes nōfuerint: edicto admonendiᵘ ſunt vtveniāt ad cāꝫ agēdaꝫ. ⁊ ſi nō affuerint: nō ſolū extra ordinēʳ: eſtimatione iudicis puniēdi ſunt: ſꝫ ēt ſumptusʸ quos in eam rem: ⁊ circa ip̄ꝫiter ad litem vocati fecerunt: depēdere cogātur. LDeꝫ. a. diony.h ¶ Tamenſi.i. quāuis. ⁊ potes hic dicere qd̓ dr̄. ff. de pu. iu. is qui.i ¶ Inſcriptionē. minoris criminis que qͣliter fiat dicēs. jͣ. ti. j. l. fi.Icautiones. Tutor ⁊ curator ꝓ intereſſe pupilli vel adulti pōde falſo ꝓprio nomine nō alieno accuſare. nec punit̉ nō ꝓbādo niſi de calūnia euidenti. h. d. ẜm glo. bal.k ¶ Cautiones.i. apochas deſoluto.l ¶ Secundinus. debitor.m ¶ Eugenio. patri veſtro qui ſic vocabat̉.n ¶ Alieno. noͣ. ſic. jͣ. tij. tunc conuenit ⁊. ff. depu. iudi. l. pe.§. ad crimen. ⁊. jͣ. de calū. l. no.ſtris. Sed videtur ꝙ ēnomine pupilli poſſentvt. ff. de his quibus veindig. l. tutorem in pͥnque eſt cōtra. Solu. ibnoīe pupilli ideſt ꝓ ip̄opupillo. Et eodem morn̄. sͣ. de his quibus vtindig. l. polla. que eſt ſimiliter contra. vel in. l.polla ciuil̓r d̓ falſo agbat qd̓ fieri poteſt vt jde fal. l. pe. ⁊ fi. ⁊ sͣ. ditranſac. ſi ex falſis. Dices ergo accuſo te quiafeciſti vel vſus fuiſti ſaſo. nō quia dicit pupillus meus. Sed an ipſpupillus poteſt: rn̄. nōetiam conſenſu tutorisvt. ft de accu. qui accuſare. niſi in caſu vt. ff. deaccu. l. ij.§. i. Uel ibi fecit tutor: ⁊ ſatis dicituminor accuſare. ſꝫ alitin cā ciuili vt. ff. de admi. tuto. l. j.§. ſufficito ¶ Snīa.ſ. calūnie.p ¶ Niſi. expoſitiue non exceptiue ſic ⁊. ff. de procur. que omnia in fi. ⁊l. niſi. ⁊. jͣ. e. l. non ignorat.q ¶ Apparebit. regul̓r ẜꝫ nos. qui nō ꝓbat dicit̉ calūniari: vt. sͣ. de aduo. diuer. iu. l. j. ſed fallit in caſibus: quoꝝ vnus eſt hic ⁊ alius. jͣ. de calū. l. mater. vbi plene dices omnes: ⁊ facit. sͣ. de admi. tu. l. non eſtUi crimen. Accuſator debet ſe inſcribere ad penaꝫ talionis: ⁊dare fideiuſſorē de lite ꝓſequenda. quā ſi nō ꝓſequit̉ monēduteſt ⁊ ex cōtumacia extra ordinem puniēdus ⁊ aduerſario in legitimisexpenſis cōdemnandus. h. d. bal.r ¶ Publicū. idē ſi priuatum: vt. ff. de fur. l. fi. ⁊ de priua. de. l. fi.ſ ¶ Pagina. inſcribit enim ⁊ ꝓfitet̉ accuſator ſe ſubituꝝ eandē penaꝫſi nō ꝓbauerit quā ſubiret reus ſi ꝓbaret: vt h̓ ⁊. jͣ. ti. ij. l. ij.§. ex longinquo. ⁊ sͣ. de fi. inſtr. l. ij.§. fi. ⁊. jͣ. de calū. l. nō prius. ⁊. ff. de accu. libellorum. vel poteſt intelli etiā ſi nō dicat̉. ar. jͣ. ti. j. l. fi. hoc tamē fallit in quibuſdam caſibus: vt. jͣ. ti. j. l. ea quidem. ⁊. jͣ. de adul. l. quāuis. ⁊ sͣ. de iudeis ne quis. ⁊ de apo. l. apoſtataꝝ. ⁊. jͣ. de abi. l. j. ⁊ de calum. l. j. ⁊. ffde accu. l. leuia. xv. q. iij. c. de crimine. ⁊. iiij. q. iiij.§. aliqn̄. Iteꝫ fallit qd̓opponit̉ in modū exceptionis crimē: vt. ff. ad. l. iul. de adul. l. j.§. ſi publico. ⁊ extra de accu. ſuꝑ his. ⁊. ij. q. j. de manifeſta. ⁊ sͣ. de trāſac. ſi exfalſis. Iteꝫ fallit in caſibus vbi ꝗs ſine accuſatore punit̉ vt. sͣ. de ꝓbaiubemꝰ. ⁊ de teſti. l. nullū. ⁊. ff. d̓ ſuſpec. tu. tutor.§. p̄terea. ⁊. ff. ad. l. iulde adul. l. j.§. ſi publico. vel ibi in modū exceptionis vt dixi opponitde lenocinio. Idē in crimine ſalſi. ẜm. G. nō inſcribit̉ qꝛ ⁊ ſine accuſtore ꝓcedit̉ ẜm eum: vt. jͣ. ad. l. cor. de fal. l. vbi. Alij vt Io. nō admittūniſi caſum illum de abigeis. ⁊ nulla ibi accuſatio fuit inſtituta.t ¶ Fideiuſſor. hīta tn̄ differētia ꝑſonarū vt. ff. de cuſto. re. l. j. ⁊. jͣ. ti. ꝓx.l. fi. ſic ⁊ in ciuili ſatiſdat̉ ꝑ accuſatorē. vt. sͣ. d̓ ep̄iſ. ⁊ cle. auc. generaliteru ¶ Edicto admonendi. per interualla. xxx. dierum ſicut in ciuili vt. s.de iudi. ꝓperandū.§. Sed ſiquidē. ẜꝫ. Io. ⁊ sͣ. quomō ⁊ qn̄ iudex. aucꝗ ſemel. nō vt quidā dicunt tribus diebus ſingulis diebus ter. vt. ff. dipu. iu. l. īter accuſationē. qꝛ ⁊ ibi ſic de facto fuit vt maior iniquitas aſpareret abeſutis.x ¶ Extra ordinē. etiā vltra penā turpill. qn̄qꝫ vt. ff. de penis abſenteꝫ.§. pe. in fi. ſic punitur ſi tempore a iudice dato non venerit. Si vo tepore legali.i. biēnio nō venerit nec accuſationeꝫ perfecerit imponitū⁊ alia pena: vt. jͣ. vt infra cer. tem. cri. queſti. ter. l. j. que eſt cōtra. vl̓ duvt ibi. ⁊ ad hoc. jͣ. ti. j. l. ſi accuſatoribus.y. ¶ Sumptus. ſic eſt in ciuili: vt. sͣ. de fru. ⁊ li. ex. non ignorat. ⁊. ff. de iudt. eam qui. ⁊ in. l. eum quē. accur.