Seite
Liber. ita ad eaꝫ ꝑuenient. neqꝫ enī pupil lus: neqꝫ adultus: vel alie hmōi ꝑ ſone: ſed ipſi qui pro eis tutelaꝫ vel curam vel aliam legitimaꝫ gerunt adminiſtrationē: ſcire poſſuntª cau ſam: ⁊ ita ad iudiciuꝫ peruenire: eo ꝙ ex animi ſui ſententia iurent. ⁊ li cꝫ vere cauſe natura forſitan alia eſt tamen quod quiſqꝫ creditᵇ ⁊ exi ſtimatᵇ hoc eſſe iurandum. Oī­bus alijs iuramentis que vl̓ ex p̄te ritisᶜ deſcendunt legibus vel a no­bisᵈ diſpoſita ſunt in ſua firmitate duraturis. Sinaūt abfueritᶠ al­terutra pars ⁊ per ꝓcuratorem cā eius agitur: non antea licentiaꝫᵍ ha beat actor litem exercendaꝫ ſuo ꝓ curatori mandare niſi prius actis interuenientibus in prouincia qua degit ſacramentum calumnie ſu­beatʰ. Similiqꝫ modo ſi reꝰ ab­fuerit ⁊ forſitan per iudicatum ſo lui ſtipulationem procuratoreꝫⁱ or dinauerit: vel defenſorᵏ pro eo in a Scire pn̄t. ex hoc dicūt ꝗdā ſi adultus ſcit veritatē melius ꝙͣ curator ꝙ ip̄e de calū. iuret: vt. ff. de admi. tu. l. j.§. ſufficit. ⁊ de auc̄. tu. l. accipiētis. ⁊ sͣ. d̓ ꝓcu. l. fi. ⁊. jͣ. de aucto. p̄ſtā. l. claꝝ. ſecꝰ in pupillo: vt ar. jͣ. de fal. mo. l. j. in fi. ⁊ ff. d̓ iureiu. ꝗ iuraſſe. ibi. qꝛ ſciēs ⁊c̄. ⁊. ff. de li. cā. l. fi. Sꝫ ꝗd ẜm eos ſi adultꝰ vl curator eqͣliter ſciat: ꝗs eoꝝ iurabit? Rn̄. ille ꝗ ꝯuenit̉: vt. d. l. de admi. tu. l. j. §. ſufficit. Sꝫ tu dic ꝙ nunꝙͣ minor de calū. iuret: qꝛ hoc iu ramentū cadit tm̄ in legitimā ꝑſonā. ⁊ ideo dicit ꝙ tutor v­cura. ſciūt cām.i. qͣlitateꝫ cau ſe vtꝝ ſit iuſta vl̓ iniuſta. ſed minor nō: lꝫ ſciat factū ita bn̄ vt curator. nec obſtat qd̓ dixi eū poſſe ꝯueniri aucͣte tu. qꝛ ⁊ tūc iurat tutor vl̓ curator. ſic ergo alius agit aliꝰ iurat. Sꝫ Rn̄. tutor agere vr̄ cū aucͣteꝫ p̄ſtat. ar. sͣ. d̓ veteri iure. e. l. j. §. merito. An ergo de v̓itate dicēdā iurent? Rn̄. ſic ẜꝫ Io. ⁊ Ir. ⁊ nos: vt ⁊ sͣ. de here. ⁊ mani. l. qm̄ in fi. ⁊. jͣ. de q̄ſti. in terrogari ⁊. ff. re. amota. ma­cellus.§. j. ⁊. ff. ad ſyl. l. j.§. im puberi. Itē qꝛ reſtituit̉ cōtra ꝯfeſſione ergo interrogat̉: vt .ff. de ꝯfeſ. certū.§. pe. ⁊ dixi d̓ hoc. sͣ. l. ꝓxi. in fi. Idē dico in filio cuiꝰ noīe ꝯuenit̉ pr̄. ⁊ ī ſer uo noīe cuiꝰ ꝯuenit̉ dn̄s. ⁊ in mōacho ⁊ ꝯuerſo ex quoꝝ fa cto ꝯuenit̉ vl̓ agit abbas vel p̄latus: lꝫ nō ſic eoꝝ noīe cō­ueniat̉ vt p̄dicti. Itē noͣ ꝙ cū de veritate q̄rit̉ palam rn̄dei nō ſecrete. Sꝫ nec q̄rit̉ ab eo credat vel nō: ſꝫ an ita ſit vel nō: vt ⁊ teſtis. Itē ꝗd ſi aliꝗs ſe minorem dicens vult curatoreꝫ inſtituere: ⁊ aduerſarius neget: an ſuꝑ hoc de calū. iurent? Rn̄. ſic. arg. ff. de iudi. ſi ꝗs ex aliena. ⁊ ſi ꝗs in ius vo. nō ie. l. ij. ⁊. jͣ. ꝗ da. tu. poſ. l. j. ⁊. ff. d̓ tu. ⁊ cu. da. ab his ei ꝗ. Uel dic iurari de calū. in facto pͥncipali ſub hac excep. ſi maior ſit: vt. ff. de dam. infec. p̄tor.§. ſi cōtrouerſia. ⁊. l. inter.§. fi. ac. b Credit ⁊ exiſtimat. ſic ⁊ quoddā aliud ē de credulitate: vt in auc̄. vt hi ꝗ­obli. phi. remi.§. vt aūt. col. vj. ſecus in ſacr̄o teſtiū: vt. jͣ. d̓ teſti. teſtiū. ⁊ ī auc̄. de her. ⁊ fal.§. hinc nobis. col. j. lꝫ ꝗdā dicāt in ſacr̄o teſtis debere interſeri ēt de credulitate ꝑ p̄dictā aucͣ. Itē noͣ ꝙ ex hoc qd̓ eſt hic: eſt īducta generalis ꝯſuetudo q̄rendi: credis hoc vl̓ nō. cū ꝑ eā tollat̉ onus ꝓbandi ꝓ quo eſt in ductū hoc ſacr̄m: vt. sͣ. ea. l. auc̄. in iſto. ſꝫ vr̄ ꝙ nō tenet̉ ad hoc rn̄dere cū nō iurauerit niſi ſuꝑ tribus: vt in pͥn. l. ⁊ ſic in auc̄. ꝯtinet̉. Rn̄. dꝫ ita fieri: credis ſuꝑ hoc capitulo aliquā deberi tibi fieri ꝓbationē. ſꝫ ꝯſuetudo generalis ad miſit: vt dixi. Et ēt ꝗdā iudiceſ adijciunt ꝙ nō vtet̉ falſa charta vel teſte. ſed de iure fieri nō dꝫ: cū vt dixi tm̄ tria capitula ſint: ⁊ ſunt de hoc verſus. Illd̓ iuret̉ qd̓ lis ſibi iuſta vr̄. Et ſi q̄ret̉ veruꝫ nō inficiet̉. Nil ꝓmittet̉ vt falſa ſnīa det̉. Vt lis tardet̉: dilatio nulla petet̉. Et hoc vltimuꝫ pōt ꝓbari ꝑ. l. j. sͣ. e. j. rn̄. Itē ꝗd ſi ita eſt incertus īterrogatus ꝙ nō pōt applicare aīuꝫ magis ad vnū ꝙͣ ad aliud vt in hoc exēplo. credis illū ꝗ eſt vltra mare viuere vel nō. Rn̄. ẜm Al. ⁊ oēs ꝙ pōt rn̄dere dubito. ar. ff. de peti. her. ſi debitor ⁊. jͣ. de ex cep. l. ſi ꝗdē. ⁊. ff. de iureiu. l. iuſiurandū ⁊ ad pecunias in fi. j. rn̄. ⁊ de īterro. ac. q interrogat̉. lꝫ ſit arg. ꝯtra. in. e. ti. l. de etate.§. nihil. Sꝫ ꝗdā iudices mi­nus periti ſemꝑ ꝯpellūt eos rn̄dere crede̓ vl̓ nō: ꝑ hoc qd̓ hic legit̉. ⁊ tūc do ꝯſiliū rn̄denti: vt p̄miſſa negatiōe rn̄deat: vt nō credo eū viuere. qꝛ nō ſequit̉ ergo credis euꝫ mortuū. qꝛ pōt eſſe ꝙ nō credo eū viuere. nec credo eū mor tuū eſſe. Sꝫ ſi poſtponas negationē: vt credo eū nō viuere: bn̄ ſequit̉: ergo credis eū mortuū eſſe: ⁊ ſic potes incurrere ꝑiuriū. Sic ergo noͣ ꝙ nō tenei ad oīa reſpondere. nā nō ad incerta ꝓrſus: vt dixi. Itē nō ad ea de ꝗbus in tellectū nō fuit in iuramento: vt de his que nō faciūt ad cām: vt. ff. de noxa. quotiēs.§. fi. ⁊ de iureiuran. ꝗ iuraſſe.§. pe. ⁊ fi. ⁊. jͣ. de ꝓba. ad ꝓbationē. ⁊. jͣ. ad exhi. l. ij. Itē nō ad eā ꝑ quā eſſet ꝯtrarius p̄cedenti īterrogationi ne in­cidat in ꝑiuriū: vt ar. ff. de peti. her. l. ſi ꝗs liber.§. fi. Itē nec de facto alieno: vt. ff. re. amo. l. marcellus.§. j. ſed male. Idē dicūt ſi qd̓ ſit iuris: vtꝝ ſit ita de iure an nō. ar. ff. de iur. ⁊ fac. igno. l. ij. ſꝫ eſt arg. ꝯtra. ff. de iureiu. l. fi. Itē vī̄ ꝙ de negatiua nō ſit querendū: cū ea ꝓbari non pōt: vt. jͣ. de ꝓba. actor. ⁊ ea ſūt poſſibilia qͥ ꝓbabilia ſūt: cū in locū ꝓbationū ſint iſte interrogatiōes in­ducte: vt in auc̄. de his ꝗ ingre. ad ap.§. fi. col. v. Et qꝛ ꝑꝑ exonerationeꝫ ꝓ­bationis eſt inductū hoc ſacr̄m ⁊ interrogationes: ⁊ ideo ſꝑ interrogat̉ pͥus interrogans: an ita credat vt ꝑ hoc exoneret̉ īterrogatus vt querēs nō que rat calūnioſe. Licꝫ dixi de negatiuis nō queri tn̄ iudex dꝫ q̄rere ſine poſitio ne querentis qn̄ ſibi vr̄: vt. ff. de inter. ac. l. pe. ⁊ accipe exemplū in excep. non nu. pe. vt. jͣ. de nō nu. pe. l. in cōtractibus. Itē nunꝗd ſepius de eodē poterit ꝗs interrogari. pōt enī eſſe ꝙ prius nō credebat: nūc aꝑtis teſtibus credit: g dico ꝙ pōt. ſed arg. cōtra. sͣ. ea. l. autē. in iſto. c Ex preteritis. vt ſacr̄m in litem ⁊ veritatis ⁊ teſtis. teruenerit: ⁊ ipſeˡ vel preſente acto re ꝑ ſe: vel per inſtructuꝫᵐ ꝓcurato rem: vel etiam abſenteⁿ eo ſi hoc iu dex proſpexerit: inter acta iuramē tum preſtiterit: qd̓º reum dare an­teaᵖ diſpoſitum eſt. Sꝫ qꝛ vere mur ne forſitan quidam colluſio neʳ aliqͣ vtentes: remittere videan­turˢ ſibi hmōi ſacr̄m: ⁊ ex predicta diſſimulationeᵗ noſtraꝫ ſanctioneꝫ deludant: Sancimꝰ oēs iudices lꝫ ex cōpromiſſoᵏ cognoſcant: vigorē ſuū exercentes: qꝛ nō pro commo do priuatoruꝫ ſed pro cōi vtilitate pn̄tem legem poſuimus: minime pati tale ſacramentuꝫ remittiˣ: ſed omnimodo hoc ⁊ ab actore ⁊ a fu giente exigi: ne paulatiꝫ videantur hmōi res defraudari: ſacramen­tum vel principalium perſonaruꝫ vel adu̓catorum ex quacunqꝫ par ꝑte mutilariª. Hoc etiaꝫ huic le gi cenſemus eſſe addendum: vt ſi quis pro alio litē mouere voluerit q Uel a nobis. vt iudicis ⁊ aduocati: vt. jͣ. ti. j. rem nō nouam. i. patroni. ac. Sinautem. Si cā agitatur per ꝓcuratorem: pͥncipalis debo calumnia iurare. h. d. Bal. f Abfuerit. alterutra pars. rei vel actoris. g Lnius vriqu cōte. ⁊ narrationeꝫ terrogationē nō ꝑ ꝗs dare ꝓcuratore unt enim iſta ant ret̉ de calū. vl. sͣ ea. pͥn. Rn̄. immo pe vt. ff. de ꝓcur. l. ſed ex his. ⁊. l. nō ſolur pͥn. ⁊ qd̓ hic dicit eſt telligendū cum ſici dare ꝓcuratorē vi­cāꝫ debeat explicane qꝫ ad finem. h Subeat. hoc i­iurando ab vtraqꝫ p̄ſtito nō vr̄ hr̄e log de rato cautio. ſed ce imo hꝫ. vt. jͣ. e. l. ſ. ēt. ⁊ sͣ. d̓ his ꝗ ad eo l. fi. ⁊ dixi plene. ffe cura. pōpo.§. ſed ⁊ Itē cuꝫ ꝓcurator nō ret: vt. ff. de noxa. q tiēs.§. ſi tutor nō tet calūnioſe dilanōe ⁊ faciet īterrogatiōe. rn̄. iudex cū cauidla de ⁊ inꝗrat a dn̄o ſip̄ſer eſt: al̓s inꝗrat ando ſe abſit. Itē nō ꝙ he veꝝ in ſimplici ꝓct tore. ſecus de eo ꝗ factus eſt in rē ſuaꝫ ꝗ iurat cū ꝓpriā foueat ci­sͣ. de ꝓcu. l. qͥ ſtipendia. ⁊. ff. qn̄ ap. ſit. l. j.§. in ꝓpria cā. niſi poſſim us veritas ſciri ꝑ dn̄m: vt. sͣ. de procur. l. fi. ſiue ex parte actoris ſi rei. Quidam tn̄ dicunt ꝙ ex parte rei nō ſit procurator in rem ſui uito actore: vt. ff. de procu. ſi actor. nos cōtra: vt. ff. fami. her. plan­P. diſtinguebat an intenderet vtilem noīe ſuo quod pōt: vt. jͣ. i gatis. ex legato. ⁊ tunc iurat. An directam noīe dn̄i: ⁊ tūc nō. ſꝫ­tra. ff. de ꝓcu nō ſolū.§. ſed interdū. Sꝫ ẜm. H. ⁊ Ot. nunqͣꝫ ꝓ­iurat: ſꝫ dn̄s ſemꝑ. Si aūt nō eſt in rem ſuā: aut dn̄s pro eo ſati tunc nō iurat vt hic. aut ipſemet: ⁊ tunc ſic ad inſtar fideiuſſori cōſtat de calūnia iurare: nec obſtat. jͣ. ꝓxi. ibi. Vel defenſor ⁊c. n. dns ꝓ eo ꝓmiſerat iudicatū ſolui. Sed tu potes dicere aliter: vt de ꝓcu. nō ſolū. in pͥn. Itē huic.§. eſt ꝯtra. ff. de dā. īfec. ꝗ bona. q no. ſed ibi eſt ſpāle. vel corrigit̉. vel extra iudicium preſtabat̉ ibi l Procuratorē. cuꝫ mādato. k Defenſor. ſine mādato l Et ipſe. repete ⁊ non al̓s valet ordinatio ꝓcuratoris. vel deſen non al̓s admittit̉: niſi ⁊ ipſe ⁊c. azo. m Inſtructū. ab actore pn̄te. vl̓ verius pn̄te ad locū vbireus iura n Abſente. oīno ꝑ cōtumaciam. al̓s actori defertur ſacr̄m calū. ēt in abſentia: vt. sͣ. auc̄. pͥncipales. ſicut ⁊ teſtibus: vt. jͣ. d̓ fide īſtru. iudices o Quod. ſcꝫ iuramentum. p Antęa. in prin. huius legis in.§. reus. Sed quia. Sacr̄m calūnie nō pōt a partibꝰ remitti qꝛ eſt itro ctū ꝓ publica vtilitate. ⁊ qꝛ dolus futurus remitti nō pōt. h. d. Ba r Colluſione. qꝛ dicunt ſe iuraſſe ⁊ nō iurauerunt. ſ Uideantur.i. remittant. ac. t Diſſimulatione.i. ſimū nō calumnioſe agere. u Cōpromiſſo. ſic ergo noͣ ꝙ con bitro iuratur de calū. vt. jͣ. ti. j. l. rem nō nouam. ⁊. ff. de arbi. l. x Remitti. ꝯtra. sͣ. de pac. ſi ꝗs in ꝯſcribendo. ſꝫ iſtud eſt induct­publicā vtilitatē: vt ⁊ al̓s de poſtulā. quos. Itē hoc eſt verū exꝑ tacite aūt poteſt ẜm Io. cū demū exactū p̄ſtatur: vt. ff. de ope. nō pupillo.§. qui opus. ⁊. ff. de iureiu. l. iuſiurandū.§. qui iuſiurandi ⁊ al̓s plus valet tacita permiſſio ꝙͣ expreſſa: vt. ff. de ꝓcur. filius. j. ⁊ tacita ꝓhibitio ꝙͣ expreſſa: vt. ff. de ſo. l. vero ꝓcuratori. ⁊. l. ſi qͥ pulatus fuerit. x. in melle. ⁊ ẜm hoc tacite omiſſo valet nihilomi ſnīa: ⁊ eſt neceſſe ꝙ appellet̉. Sꝫ aꝫ. dicit ēt tacite nō poſſe remitut ſnīam nō valere quaſi contra ſolitum ordinem iudiciorum lata­jͣ. de ſententijs. l. ꝓlatam. ⁊. jͣ. de lit. cōte. auc̄. offerat. De patrono tre dic vt dixi. sͣ. e. l. in pͥn. Item ꝗd de clericis. M. dixit ꝙ nō iura sͣ. de ep̄i. ⁊ cle. l. cuꝫ clericis.§. ꝙ ſi lis. ⁊ in lūbarda. in ti. de aduo­⁊ vicedominis. l. ꝗcunqꝫ ⁊. l. qm̄ ⁊c. ſed certe illa cum clericis. di ſacr̄o de iudicio ſiſti. Item in ſpiritualibꝰ cōſtat ꝙ nō eſt iurandū dicit decretalis. extra de iura. calū. c. lr̄as. ſed in alijs dic clericut re: vt in predicto ti. de iureiurā. c. pe. ⁊ fi. Alij diſtinxerūt an aba conueniatur clericus de ſuo facto: vt tunc iuret: cum inueniat tu­