Liber.coꝝ peruenerint: ſi quocunqꝫ caſuꝯtingēte rupta fuerint: vel al̓s adterrā ꝑuenerint: tā ipſa nauigia qͣꝫnauigātiū bona illis integre reſeruent̉ª ad quos ſpectabāt anteqͣꝫ nauigia hmōi periculū incurriſſentᵇ:ſublata penitꝰ oīum locoꝝ ꝯſuetudineᵉ que huic aduerſat̉ ſanctioni:niſi talia ſint nauigia q̄ piraticā exerceāt prauitatē: aut ſint nobis autxp̄iano nomini inimicaᵈ. ¶ Trāſgreſſores āt huiꝰ noſtre ꝯſtitutiōisbonoꝝ oīuꝫ publicatiōe mulctent̉:⁊ ſi res exegerit eoꝝ audacia iuxtamādatū nr̄uꝫ modis oībꝰ ꝯpeſcat̉.L Dem. aa. ⁊. cc. Anneſteo.Alſusᶜ ꝓcurator depoſitūᶠ recipiendo: vel es alienū exigendoᵍ citraʰ dn̄i volūtatē: furtū facit.Ac preter eiꝰ rei reſtitutionē actiōedupli nec manifeſti furti ꝯueniturᶠIMpera. Iuſti. a. Ioan. p̄. p̄.Iꝗs ſeruo alieno ſuaſerit vtaliquā rē dn̄i ſurriꝑet ⁊ ad ſedeferret: ſeruus āt hoc dn̄o manifeſtauerit: ⁊ dn̄o cōcedēte res eiad iniquū hmōi ſuaſionis auctorēpertulerit: ⁊ ipſe inuentus fuerit rēdetinens: qualiᵏ teneat̉ actiōe is quireꝫ ſuſceꝑit: vtꝝ ne pro occaſionefurti an pro ſeruo corrupto qꝛ euꝫcorrūpere voluerit: aut non ſoluꝫfurti ſed ēt corrupti ẜui is obligeiveteres dubitauerūt. Nobis itaqꝫeoꝝ altercationes decidentibꝰ placuit: nō ſolū furti actiōeꝫ ſed ēt ſerui corrupti ꝯtra eū dareᵐ. licꝫ enimſeruꝰ deterior minime factꝰ ē: tn̄ cōſilium corruptoris ad ꝑniciē ꝓbitatis ſerui introductuꝫ eſt: vt quēadmoduꝫ ẜm iuris regulasⁿ furtumquidē nō eſt cōmiſſum: qꝛ is videt̉furtuꝫ cōmittere qui ꝯtra dn̄i voluntatem res eius contractatº. ipſeaūt furti actione ꝑꝑ doluꝫ ſuū tenetur. Ita ⁊ ẜui corrupti ꝯtra eū actioꝑꝑ ſuū vitiuꝫ non ab re extendat̉ᵖ:vel imperij: ⁊ puniunt̉ tranſgreſſores. h. d. bal.a ¶ Reſeruent̉. vt ⁊. ff. de incen. rui. nau. l. fi. in pͥn. ⁊. jͣ. de naufra. l. pe. in pͥn.li. x. ⁊ inſti. de re. di.§. fi. ⁊. ff. ad. l. ro. de iac. l. ꝗ leuādoꝝ. in prin.b ¶ Incurriſſent. nec enī dꝫ addi afflictis afflictio. vt. jͣ. de naufra. l. i. in fi. ⁊ff. de offi. pre. diuus. Itē nota ꝙ cā de repetēdis hmōi bonis dꝫ incipi īfraannū: vt. jͣ. d̓ nauf. l. ij. ⁊ ꝑficipoſt inchoationē vſqꝫ ad biēniuꝫ: vt. jͣ. de nau. l. pe. qd̓ eſtſpāle. al̓s vſqꝫ ad triēiuꝫ: vtsͣ. de iudi. properandum.c ¶ Cōſuetudīe. hic ergo tollit̓ opinio eoꝝ qui dicebāt cōſuetudinē circa talia preualere legi: vt diximus. ff. ad. l. ro.de iac. l. dn̄e imꝑator.d ¶ Inimica. nā cū faciūt cōtra. l. nō debēt eiꝰ vti auxilio:vt. ff. de minori. l. auxilū in fi.Alſus procurator.¶ Diuidit̉ in duas ꝑtes.nam primo dicit in qd̓ crimen labat̉. Scd̓o qua pena ⁊ꝗbus actionibus ꝯueniat̉. ⁊hoc intēdit. Qd̓ falſo ꝓcuratori ſoluit̉ tāquā a fure cōdicit̉: ⁊ ad penā dupli tenet̉. h.d. bal. Ul̓ ſic. Recipiēs depoſitū vl̓ es alienū p̄ter vl̓ ꝯtramandatū furti nō māifeſti tenet̉ ad duplū. h. d. Sal.e ¶ Falſus. ꝗ eſt ſiue nō habuit vnꝙͣ mandatū ſiue habuit ſed reuocatum eſt.f ¶ Depoſitū. quo ad depoſituꝫ dic ꝙ depoſitariꝰ nō agitſꝫ deponēs. nā aūt fuit ī dolo depoſitariꝰ: ⁊ tūc nō dꝫ cōſequi depoſitarius de improbitate ſua actionē: vt. ff. d̓ furtis. l. itaqꝫ. Aut nō: ⁊ tūc nonintereſt ſua. ⁊ ideo nō agit: vtinſti. de obli. que ex de.§. furti. ⁊ inſtitu. vi bonoꝝ raptoꝝ§. fi. In caſu tamē agit depoſitarius furti: vt inſtit. vi bonorum rap.§. ſane.g ¶ Exigendo. hoc verbumquādā imponit neceſſitateꝫ:vt. ff. d̓ le. iij. l. fideicōmiſſa in§. ſi decē. ⁊.§. ſi rē. ideꝫ tn̄ eritſi ſponte dedit.h ¶ Citra. al̓s cōtra. ſꝫ tuncponitur pro citra. ſufficit enīſi nō cōſentit dn̄s: vt ⁊. ff. eo.qui vas.§. vetare.i ¶ Cōuenitur. a ſoluente: vtff. e. l. falſus.§. i. q̄ actio euaneſcit dn̄o hapēte ratā ſolutionē: vt. ff. e. ſi vēdidero.§. ſiticius. ⁊. ff. de cōdi. inde. ſi ꝓcurator in fi. huic aūt legi eſtcōtra. sͣ. de cōdi. inde. l. creditoris. vbi dicit dari cōdi. inde. Itē. ff. de ꝯdi. ob cāꝫ. l. ſi ꝓcuratori. vbi dicit dari cōdi. ob cām. hic aūt dicit dari ac. furti. Diſtingue ergo cū falſus ꝓcura. accepit debitū: aut nunqͣhabuit mandatū: aut habuit: ſed fuit reuocatū. Primo caſu aūt debitor credit ſe liberatū ⁊ trāſtulit dn̄iuꝫ pecunie in accipientē qꝛ credebat eū ꝓcuratorē in ſuam rē: ⁊ tunc dat̉ cōdictio indebiti: vt. d. l. creditoris. Aut tradiditvt ferat domino ⁊ ipſe animo intercipiendi accipit. ⁊ tunc dat̉ ſoluenti actiofurti ⁊ condictio fur. vt hic. ⁊. ff. e. ſalſus.§. i. Aut dedit vt faciat eū liberari:⁊ ſecit pecuniā accipientis. ⁊ tunc condicti. ob cām: vt. d. l. ſi ꝓcuratori. Illud etiā nota: ꝙ qui accipit nō tenet̉ debitori furti ſi tranſtulit in eum dominiū pecunie: vt. ff. de cōdi. cau. da. l. pe. ⁊. ff. e. falſus.§. i. lꝫ. M. cōtra ꝑ. l. antepe. eiuſdem ti. de cōdi. ob cau. Si aūt mādatum habuit ſꝫ fuit reuocatumliberat̉ debitor ipſo iure ſi bonū animū habuit ꝓcurator quū accepit. al̓s ſimalū tunc per excep. vt. ff. de ſo. cū ꝗs.§. i. ⁊ inſti. mā.§. recte. in fi. Creditoriaūt in ſecūdo caſu cōdictio cedit̉ a debitore: ſed pͥmo dat̉ ſibi ꝯdictio ex ſuaꝑſona ⁊ furti actio: vt in. d. l. dicit̉. ⁊. ff. de ſo. ſi quis ẜuo. in fi. cū enī pecuniābono animo accepit ꝓcurator falſus poſſeſſionē dn̄o queſiuit. ⁊ ꝑ ꝯſequēsdominiū. ⁊ ſic cōdictio furtiua que domino dat̉: vt. ff. de cōdi. fur. l. i. Benedico liberari debitorē ipſo iure vel ope exceptionis. nā lꝫ nō ſit reuocatuꝫmādatū tn̄ ꝯtingunt predicta ꝓpter precedens mandatum: vt argu. ff. provt ſit ei penalis actio impoſita tanquā re ipſa fuiſſet ſeruus corruptꝰ:ne ex huiuſmodi impunitate ⁊ inalium ſeruum qui poſſit facile corrumpiq: hoc facere pertemptet.Idem. a. Iul. pre. pre.Pud antiquos querebat̉: ſiſeruus quem aliquis bonafide poſſidebat furtū cōmiſerit alienarū reꝝ: vl̓ ipſius apud quē cōſtitutus eſt: ſi ipſeʳ qui eū bonafide detinet noxaleꝫ furti actioneꝫ aduerſus veꝝ dn̄m habet: vel ipſeʳ ab eoqui furtuꝫ paſſus eſt predicta cōueniatur actione. ¶ Cūqꝫ generalisregulaᵇ ab antiqua prudētia expoſita eſt: huiusᵗ hominis gr̄a pro quofurti noxalē actioneꝫ ſuſcipere aliquis compellitur: aduerſus aliumfurti actionē habere nō concedēs.Quidā ita eā per coniecturāᵘ interpretati ſuntᵘ aduerſus bōefidei poſſeſſoreꝫ nullo mō furti actioneꝫ extendi. Ipſi aūt ſi furtum fuerit paſus: aduerſus verū dominuꝫ furtiactionem noxalem recte decerni¶ Tūcˣ āt bōefidei poſſeſſorēʸ fuiti noīe qd̓ paſſus eſt noxaleꝫ actionē ꝯtra dn̄ꝫ habere poſſe: qn̄ ẜuusſub dn̄i ſui fuerit cōſtitutus poſſeſſione: ⁊ pro his rebus poſſe eū aduerſus dn̄m hr̄e actionē: non ſolūpro his quas ſeruus ſubtraxerit iāapud eumᶻ ꝯſtitutus: ſed ⁊ pro hisquas furatꝰ eſt qn̄ fugit quidem abone fidei poſſeſſore: adhuc auteꝫnondum ſub manibus dn̄i fuericonſtitutus. Quā interpretationeꝫpriſca quidem iura introducebātper ꝯiecturā. ¶ Nos āt altiꝰ ⁊ verius ad eā reſpicientes generalemregulā ſic ab initio eſſe prolatā accipimus. Cū igitur bonefidei poſſeſſor dn̄i cogitationeª fureꝫ poſſidet: merito donec apud eū ꝯſtitutus eſt ⁊ alijs tenet̉ᵇ noxali actione:ſi extranei furtū a ẜuo fuerīt paſſiempt. l. ij.§. ſi a furioſo. ⁊ de reg. iur. ſemper qui. ac.Iquis ſeruo. In delictis que poſſunt trahi in exēplum: puniO factū lꝫ nō ſit ꝑfectū. h. d. Uel ſic. Punit̉ delictum cōſummucto ⁊ animo delinquentis: lꝫ ẜm verā diffinitionē delicti nō ſit ppeotum. b. d. bal. Uel ſic. In delictis defacili trahibilibus in exēplūepadūt̉ regule iuns in odoium ⁊ penā delnquotis. h. d. Saly.k ¶ Quali i qua.l ¶ Furti. de qua conſtat ante. l. iſtam.m ¶ Dari. imo dominus dꝫ ꝑdere ſeruū vtsͣ. ti. i. l. iiij. in fi. que eſtcontra. ſo. vt ibi.n ¶ Regulas. quas habes hic ⁊. ff. e. inter oēs.§. recte. ⁊. ff. de dona. inter vir. ⁊ vxo. de eo. infi. ⁊ inſti. d̓ ob. ex delic.§. i. ⁊.§. vnde.o ¶ Contractat. qd̓ hicnō fecit. īmo voluntatedn̄i poſſidet res a ſeuo portatas. ac.p ¶ Extendatur. punitur ergo affectꝰ ⁊ ſinēſequit̉ effectus: vt. ſt deepiſco. ⁊ cleri. ſi ꝗs nondicā. ſed cū ſolum intereē veniat in hac ac. qumodo intentet̉ hic qnihil interſit: vt. ff. d̓ ſeuo cor. l. ſi ꝗs.§. fi. ⁊. l.preterite: rn̄. eſtimabihic qd̓ eſtīaret̉ ſi v̓e curuptus eſſet: vt hic dic. Iq ¶ Corrumpi facile..nota ꝙ idē dico in filiocū eadeꝫ ſit equitas nsͣ. de iudi. placuit. ⁊ d̓xi. ff. de ſeruo cor. vt ijtum.§. fi.Pud antiquoPro ſeruo boniide poſſeſſo ꝯuenit̉ bōefidei poſſeſſor furti noxali dum euꝫ poſſidah. d. vſqꝫ ad verſi. ſinatteꝫ. Ipſo v̓o deſinenpoſſidere pōt agi fumcōtra verū dominū aipſo quōdā poſſeſſorꝓ furto ſibi facto poꝙͣ euꝫ poſſidere deſuinō ꝓ facto an̄. b. d. vſqꝫ ad.§. de eo. Ultimodicit ꝙ pro libero hoīenō hꝫ locū actio noxalis. Bal. cum Salyr ¶ Apud antiquosipſe. vel poſſeſſorr ¶ Ipſe. ſcꝫ bonefidepoſſeſſor. ſ ¶ Regula. quā habes hic. ⁊. ff. de noxa. l. antepe. ⁊.de iniurijs. ſed ſi vnus.§. ſi ſeruus. ⁊ arg. ff. d̓ edendo. ſi ꝗs.§. ꝓbitſed arg. cōtra. ff. de exer. l. ſi eū in pͥn. ⁊ nau. cau. ſta. l. iiij.§. penui.t ¶ Huius. al̓s cuius. ⁊ hec eſt regula.u ¶ Coniecturā.i. a cōtrario ſenſu. melius diceret ecōtrario. Eſt euiꝫconiectura quando ſenſus tacite ex littera elicitur: ⁊ non eſt in iimeiexpreſſuꝫ. ⁊ ſic eſt arg. ꝙ elicicitur tacite. regula ita dicit eius ſeruimine cuius quis tenetur noxali: eius nomine non agit. conuertumū tconiecturam. ergo cuius nomine agit eius nomine non tenet. cum ⁊go bonefi. poſſeſ. agat contra dominum ſi ſibi fiat furtum: ergo dnomine non tenetur. ac.u ¶ Interp̄tati ſunt. ſubaudi et male vt ſequit̉ in. v̓ẜ. nos aute. xi.x ¶ Tunc. dixit ꝙ hꝫ actionē furti bonefidei poſſeſſor. nunc dici qjy ¶ Poſſeſſorem. tempore facti furti.z ¶ Iam apud eum.ſ. verum dominum.a ¶ Cogitatione.i. credens ſe dominum.b ¶ Et alijs tenetur noxali actiōe. noͣ bo. fid. poſ. teneri noxali.autem malefi. vt. ff. de noxa. l. ⁊ ſi bonafide. ⁊. l. non ſolum. ſed ꝯuad. l. aquil. ſi ſeruus ſeruum.§. ſerui. vbi dicit non teneri bo. ſt ſur