Liber. XVquibuſdam tamen colūnis ſiue alijs appodiationibus ne corruāt ſunt fulſite. ſepe tamenvel nimia mole terre colūne ille deſuꝑ aggrauate ſiue ꝓprie materie molitie reſolute ſiuefundi inferioris humore relaxate corruūt et ſicoīa in illis ſpeluncis exiſtentia obruūt et confundunt. vnde in ſpeluncis manere periculoſum eſt et difficile tum qꝛ frigide ſunt et humide obſcure inſtabiles et incerte. tum qꝛ hiſpid̓et dure in ſuperficie graues et infimo concaue⁊ ꝓfunde. Sunt etiaꝫ loca cōgrua occultatōiferarū habitationi ſordiū ⁊ īmūditiarū depoſitioni ſerpentium et aliorū reptiliū manſioniAuema ē terra concauata a cauando dicta. eo ꝙ partes terre decauētur et perforentur a reptilibus ⁊ abinuicē vel per partium cōpreſſionē ſiue euacuationē et erectionē diuidantur. In cauernis ſiquidem mures reptilia et ꝟmes ſuas faciuntmanſiones/ ad quas confugiunt quando timent vel vident ſibi imminere aliquas ab extrīſeco leſiones/ ad cauernas etiam tam lapidūꝙͣ arborū quandoqꝫ confugiunt volucres/ colūbe.ſ. ⁊ turtures qn̄ timēt aquilas ⁊ accipitres in aere volantes. ſimiliter eramcij cuniculi ⁊ lepores fugiūt ad cauernoſos lapides qn̄audiunt canes vel ꝑſentiūt venatores. In cauernis etiam tam terre ꝙͣ arborū mellificant ſepe apes/ nidificant quidam volucres/ latitātetiam ī cauernis colubri ⁊ ſerpentes que ſepeledunt ⁊ pungūt venenoſo morſu hoīes ⁊ beſtias ad tales cauernas appropinquantesterra inſuper quando ex ſe ē cauernoſa et ſpōgioſa patitur ſepe motū ⁊ agitationem ex vento ſubintrante poros ſuos ⁊ replente ex cuiuſagitatione generatur terre motus.(vt dicitAriſtotilesFinit liber decimuſquartusIncipit liber quidecimus de prouincijsEterreautem partibus etdiuerſis ꝓuintijsper quas orbis generaliter ē diuiſuspauca huic operiadiuuāte dominoſunt breuiter inſerēda. non tamen deſingulis eſt dicendum. ſed ſolum modo de hiſde quibus ſacra ſcriptura ſepius inuenitur facere mentionem.Rbis autem vt dicit Iſido. li. xv.tripharie eſt diuiſus. Nam vnapars Aſia. alia Europa. tercia Affrica appellatur. quas tres partes orbis veteres non equaliter diuiſerūt. Nam aſia a meridie per orientem vſqꝫ ad ſeptentrionē ꝑuenitEuropa vero a ſeptentrione vſqꝫ ad occidentem pertingit. Sed affrica ab occidēte per meridiem ſe extendit. Sola queqꝫ aſia continetvnam partem ſcilicet habitabilis noſtri medietatem. alie vero partes ſcilicet europa et affrica aliam medietatem ſunt ſortite. Inter hasautem partes ab occeano mare magnū ꝓgreditur eaſqꝫ interſecat. qua ꝓpter ſi in duas partes orientis ⁊ occidentis orbē diuidas in vnaparte erit Aſia. et in alia vero Affrica et europa. ſic autem diuiſe ſunt tunc poſt diluuium afilijs noc inter quos Sem cū poſteritate ſuaaſiam. Iaphet europam. Cham affricaꝫ poſſiderunt(vt. d. glo. ſuper. Gene. x. ⁊ ſuper li.paralip̄..i. idem dicunt Criſoſti. ⁊ Iſido. acPlini.Sia itaqꝫ que media creditur eſſepars orbis ex noīe cuiuſdam mulieris eſt appellata/ que apud antiquos regnum tenuit orientis(vt. d. Iſi. li.xv. hec in terra parte orbis diſpoſita ab oriente: hꝫ ortum ſolis a meridie occeanū ab occaſunoſtro mare finitur a ſeptentrione meotidi lacū ⁊ fluuio thanei terminatur. habꝫ autē multas ꝓuintias regiones ⁊ diuerſas gentiū nationes in vita ⁊ moribus mirabiles/ figuriscorporū ſicut et affectibus mentium mirabilit̓differentes quarum noīa et ſitus breuiter hicponemus ſequendo ordinem alphabeti.ſſiria aſie ē regio ⁊ ꝓuītia ab aſſur filio ſer ſic vocata que illā regionē p̄mo pꝰ diluuiū īhabitauit ⁊ incoluit
