ProhemiumUnde Ariſtoteles primo methaphiſice ait. ꝙ omnes homines natura ſere deſiderant. hoc eſt naturali deſiderio ſiue appetitu. Qd̓ cōmentator tribus probat rōnibꝰ. Quarū prima eſt. vnumquodqꝫ ens imꝑfectum appetit ſuam ꝑfectionem qͣꝫ diu imꝑfectum eſt. vt materia formā. Res em̄ ꝑfecta pulcra eſt. imꝑfecta ꝟo difformis Uerbi grā. domus qͣꝫ diu ſtat ſub imperfectione eſt difformis. cū aūt ꝑfecta eſt ẜm formā tūc efficit̉ pulcra. ſedhomo ẜm intellectum eſt imꝑfectus. eiuſqꝫ ꝑfectio eſt ſcientia. ergo omnishomo ẜm intellectū qui eſt eius forma impletiuaſcire deſiderat. Minorpatet. qꝛ illud eſt rei ꝑfectio quod eſt actus ad quem res prius erat in potētia. hoīno aūt ꝑ prius erat in potentia ad ſciendum omnia. ergo dum actuperfectus eſt intelligit. Hoc eſt quod dicit Ariſtoteles tercio de aīma Intellectus ante actuale intelligere eſt in potentia omnia. quādocūqꝫ igitureſt actu videlicet quando omnes ſpecies actu recipit. tunc perfectus eſt pereas. ¶ Secunda ratio. vnumquodqꝫ deſiderat cognitionem ſibi determīatam ⁊ naturalem nam operationes procedūt a virtutum potentijs. Haꝝautem ſummum bonum eſt naturalis operatio. ſicut ſummum bonum eoculi ꝙ videat. ⁊ auris ꝙ audiat. ⁊ intellectus ꝙ intelligat Unumqd̓qꝫ igitur appetit operationem ſibi debitam. ſed operatio cōnaturalis intellectꝰeſt ſcire ⁊ intelligere. ergo ẜm intellectum homo naturaliter ſcire deſiderat.¶ Tercia ratio eſt. quia vnūquodqꝫ appetit ſtatum ſuum excellentē. hūcautem acquirit ex eo ꝙ coniunctum eſt ⁊ ſimile ſuo principio. Uerbi gratia. domus ſtatum habet excellentem cum aſſimilatur cauſe efficienti ẜmformam ⁊ figuram quam mente preconcepit. ſed per ſcire ⁊ intelligere homo coniungitur ⁊ aſſimilatur quodammodo prime cauſe. ex eo ꝙ ſcire eſtſpecies rerum intelligibilium in intellectu recipere. ergo cum homo recipitin intellectu ſunt quodammodo omnia. Sed prima cauſa eſt in qua vt infonte effectiuo formali ⁊ finali ſunt omnia. ergo per ſcire homo aſſimilat̉primo principio. Concludendum eſt igitur ꝙ omnes homines naturali deſiderio in intellectu poſſibili radicato ſcire deſiderant ¶ Notandum ꝙ preſens liber eſt vtilis omnibus hominibus. quia in eo docetur quomodo homo debet ſeipſum regere in moribus modo ſcientia conſiſtit in bono regimine. iuxta dictum philoſophi tercio politicorum. Melius eſt ciuitatemregi optimo viro qͣꝫ optima lege. Et idem dicit. Felix eſt ciuitas cuius preſides ſunt philoſophi. Cui concordat Seneca ad Lucillum dicens Turpe eſt ſenem viuere ſine moribus. Et idem. quid eſt melius qͣꝫ rerum pericia ¶ Item notandum ꝙ magnum et paruum non ꝓprie attribuuntur intellectui. exquo non eſt corporeus ſed ſimilitudinarie. Unde ille intellectꝰdicitur magnus qui pluribus intelligibilibus eſt informatus. Per oppoſitum autem ille intellectus dicitur paruus qui paruis ſiue paucis ſpeciebus intelligibilibus eſt informatus
