F onus cum. œ. diphthongo ſcribitur:& a fundo quod cuꝫ. o. fundo apud antiquos dicebatur: nomē aſſumpſiſſe perhibent. Nam proprie prouentus eſt ex naturali terræ fructu. Poſtea uero ad uſurā traſlatū: quaſipecunia per ſe fructū ꝓducat: ſicut terra. ut lucanus: Hinc uſura uorax auidūqꝫ in tꝑe fœnus. At. M. Varroteſte Gellio li. xvi. Noctiū atticaꝝ a fœtu ductū putauit:& quaſi a fœtura quadā pecunia parturientis atqꝫincreſcētis. Et inde fœnerator atqꝫ fœnero uerbū: quæ eodē modo ſcribunt̉& ſub eiſdem ſignificatiōibus.Horatius in epodo: Hec ubi locutus fœnerator allius Omnem redegit idibus pecuniam: Querit calendisponere. Et dicimꝰ fœnero tibi: ſicut mutuo tibi. unde qui fœnerat: pecuniam dat ad uſuram: Qui uero fœneratur: pecuniam ad uſuram accipit: ſicut qui mutuatur: pecuniam mutuo accipit.onum cum. œ. diphthongo ſcribitur: a fœnus deducitur: cū nil aliud ſine aliqua cura tantū fœnꝰ prebeat.F ctus cum. œ. diphthongo ſcribitur: dicitur id uiuum quod ex mulieribus uel pecoribus naſcit̉:& a foueouerbo deſcendit. Inde etiam fœtura. i. genitura: quæ ꝓ toto animaliū ꝓuentu poni conſueuit. Virgilius inbucolicis: Si fœtura gregem ſuppleuerit aureus eſto. Vnde fœto fœtas uerbum pro eo quod eſt gigno&pario deductum eſt. Et inde fœta uocatur: tam quæ pregnans eſt qͣꝫ quæ peperit. Virgilius in Tytiro: Noninſueta graues tentabunt pabula fœtas. Idem in. viii. æneidos: Fecerat& uiridi fœtā mauortis in antro ꝓcubuiſſe lupā. Iuuenalis in ſatyra: Plurima ſunt fuſcine. Patrem ipſuꝫ turbamqꝫ caſæ: qua fœta iacebat Vxor:& infantes ludebant quattuor unus Vernula tres domini.Cæſa per. æ. diphthongum& unicum. ſ. ſcribitur: genus eſt iaculi.Græcus cum. æ. diphthongo& omnia ab eo deſcendentia ſcribuntur. De qua dictione cū ſuis deriuatis: quiagræca eſt: in ſequentibus late uidebimus.Hæc cum. æ. diphthongo a noſtris ſcribitur:& ut quidam exiſtimant a græco huiuſmodi dictio ortū habuit.Nam ubi nos hac dictione utimur: illi. i. aſpiratum ſcribunt: quare per adiectionē. c.& conuerſionem ipſiii. grece litteræ: quæ apud illos ſemper producit̉ in. e. noſtrum quod ut cognoſcat ſemper productuꝫ diphthongum appoſuere: ut in nonnullis alijs dictionibus quandoqꝫ fieri diximus. Alii uero non ab. ii. græco:ſed ab hic maſculino formari exiſtimant per conuerſionē ſcilicꝫ. i. breuis in. e. breuem. Vnde nec diphthongari illam uolunt: cui ſententia Priſcianus aſſentiri uidetur dicens abſqꝫ omni exceptōe ꝓnomina in. c. deſinentia breuiari. Quod uero apud auctores interdū reperiunt̉ ꝓducta: hanc aſſerit eſſe cauſaꝫ ꝙ cū geminato. c. ſcribebant̉. Sed quia neſcio quo pacto id fieri potuiſſet: ideo nō placet: cū ſemꝑ hæc longa inueniat̉.Hæ nominatiuus pluralis cum. æ. diphthongo ſcribitur:& a græco tranſfert̉ apud quos ἀι cuꝫ aſpiratione&diphthongo ſimiliter ſcribitur: quā nos in æ noſtrā ſemꝑ cōuertere cōſueuimus: ut ſupra oſtendimus.Hædus teſte Varrone de origine linguæ latinæ quibuſdam placuit per æ diphthonguꝫ ſcribi: ut a uerbo edoin quibuſdam ſuis caſibus diſcreparet. Aliis uero uiſum eſſe ait: ut aſpiratōis nota hanc differentiā faceret.Et ob id maxime ꝙ ſabini a quibus romani hoc nomen habuerunt fedus abſqꝫ diphthongo dicebant. Certumqꝫ eſſe ait romanos ipſum. f. ſabinorum in aſpirationem ſolitos fuiſſe conuertere. Nam ubi ſabini fircꝰromani hircus: ubi illi uefere romani uehere protulere. de quo late ſupra uidimus: cum de aſpiratione&. f.littera atqꝫ. u. tractauimus. Varroni uero ad uberiorem differentiam magis placet per aſpirationis notam:& per. æ. diphthongum hædum annotare.H æreo cum aſpiratōe principii& æ diphthongo in prima ſcribitur:& ꝓpterea aſpirari placuit& diphthongari: quoniam in ſecūda perſona ſingulari præſentis imperatiui modi uidelicꝫ hære neqꝫ ſola diphthōgusneqꝫ ſola aſpiratio ſufficere poterat ad differentiā: tum propter ablatiuum eius nominis es eris: quod facitab hoc ære cum diphthongo& ſine aſpiratione: tum ꝓpter uocatiuum alterius nominis herus heri quodfacito here cum aſpiratōe ſcilꝫ& abſqꝫ diphthongo. Significat enim hærere nonnunqͣꝫ dubitare& hæſitare. Iuuenalis in ſatyra: Credo pudicitiā: Dic Quintiliane colorem hæremus. i. dubitamus.H æres cū æ diphthongo ſcribit̉:& ab hæreo ut omnes ꝑhibent deriuat̉ eo ꝙ alteri bona hærere dicant̉.H æſito cum a diphthongo ſcribitur:& ab hæreo deſcendit.æci cum a diphthōgo ſcribit̉:& eſt præteritū deductū a iacio: unde primā diphthongi accepit.L ætus cū a diphthongo ſcribit̉:& dicit̉ teſte Varrone a latitudine mētis: quā ſcꝫ ex ſuo aſpectu efficit. Namꝓprie aīata dicunt̉ lata quādo ſenſibus dilatant̉. Sed quia ſic natura comparatū eſt: ut quæ bona corporishabitudine ſunt alacriora: quæ uero debili triſtiora ſint: factum eſt ut latas uocemus oues: latos greges:&lata armenta: quæ pīguedine& meliori corporis habitudine conſpiciunt̉. Homines uero quia rōnales exmeliori mētis habitudine ex qua alioꝝ ſenſuū dilatatio cōſequit̉: latos dicimꝰ:& nō meliori corꝑis diſpoſitōe. Inanimata uero lata dicimꝰ quæ aſpectu hoīes ipſos letificāt: undelatas ſegētes: latas uites: letas arbores:& lata oliueta ſæpiſſime poetæ dicūt: quia ex eorum aſpectu nos latos faciunt: uel ꝙ ipſa lata uidētur:& eſt metaphora rei animata ad inanimatam: qua frequenter utūtur poetæ.L ætamen cum a diphthongo ſcribitur:& a latus deſcendit: quia facit latas ſegētes: nonnulli dicunt uulgoſic quoqꝫ dici: ſed latine limus.L ædo cum a diphthongo ſcribitur: quam teſte Priſciano in. viii. etiam in præterito conſeruat:& utputo inſupino& deſcendentibus.
