¶ De probatione ſpirituūalibi chare comꝑatur. Eſſet preterea periculum in congelatione. Eſſet rurſus periculum in falſe credulitatis inductione/ ethoc multipliciter. Primo ꝙ tanta eſſet dignitas laicorum circa ſumptioneꝫ corporis chriſti. ſicut ⁊ ſacerdotum. Secundoꝙ hoc facere ſemꝑ fuit ⁊ eſt neceſſitatis/ etita perierunt omēs. ⁊ pereunt aliter ſentientes facientes aut docentes. Et om̄s generaliter tam clerici qͣꝫ doctores ⁊ prelatiqui non poſſetenus oppoſuerūt ſe tali cōſuetudini verbis ſcriptis aut ſententijs.⁊ ꝙ ſacram ſcripturā om̄es illi peruerterētTercio ꝙ virtus huius ſacramēti non eſtprincipalius in ꝯſecratiōe qͣꝫ in ſumptione. Quarto ꝙ eccleſia romana nō rite ſentit de ſacramētis nec in hoc eſſet imitāda.Quinto ꝙ concilia generalia ⁊ ſpecialiterConſtan̄. errauerūt in fide ⁊ bonis moribus. Sexto multipliciter occaſio eſſꝫ ſeditionum ⁊ ſciſmatuꝫ in chriſtianitate noſtra/ ſicut experiētia nūc manifeſtat in bohemia que ſeditio nedum ad ſpiritualemſed temporalem diſſipatiōem tendit: niſidei prouidētia ⁊ regis romanorū prudentia prouideant ⁊ prediſponant.¶ Finit tractatus aduerſus hereſim nouam de neceſſaria cōmunicatiōe laicoruꝫſub vtraqꝫ ſpecie. raptim editus Cōſtantie Anno. M.cccc.xxvij. die. xx. auguſti.Incipit tractatuseiuſdem magiſtri Iohannis de Gerſonde probatione ſpirituum.Robate ſpiritus ſi ex deoſunt/ iubet diſcipulus illequē diligebat Ieſus. Neqꝫ enim neſciebat illaꝫ coapoſtoli ſui ſentētiaꝫ. Angelus ſathane tranſfigurat ſe in angelum lucis/ ſic vt fiat demonium meridianū/ dum ꝓ tenebris errorum/quas ad tempus celare ꝑmittitur lucē veritatis claraꝫ ſe fingit offerre. Patuit hocapud ſanctū Martinum viſibiliter patꝫapud alios pl̓imos inuiſibiliter duꝫ teſtebern̄. ſub ſpecie magni boni ⁊ ardui/ grande peccatum operit ſuggerit ⁊ inducit. ¶Probare ſpūs ſi ex deo ſūt nō cuilibꝫ datū eſt. ſed aliqͥbus ꝑ ſpūmſactm̄ qui vnusexiſtens diuiſiōes gratiaꝝ diſtribuit ſingulis prout vult ad edificatiōem corporꝭchriſti qd̓ eſt eccl̓ia/ cui nūqͣꝫ defuit in neceſſarijs. Sicut igit̉ nō omniū eſt prophetare/ nec euāgeliſare omniū eſt nec omniūinterp̄tari ſermōes. ſed aliquoꝝ ex officiovſqꝫ in finē ſeculi. Sic nō omniū eſt ꝓbare ſpūs ſi ex deo ſunt. ſed qͥbus datum eſt.quales ſunt ſpūales quos vnctio docꝫ deom̄ibus qui ⁊ de om̄ibꝰ iudicant etiā int̓diem ⁊ diem. Quale donū beatꝰ martinꝰ ⁊anthonius ⁊ plures alij legunt̉ habuiſſe.¶ Probare ſpiritus ſi ex deo ſunt ꝯtingitmultipliciter. Uno quidē modo ꝑ modūartis ⁊ doctrine generalis ſicut ꝑ eruditionē ſacrarū ſcripturarū diligēti pioqꝫ ſtudio acquiſitā. Sunt nimirū ſcripture inquibꝰ putamꝰ nos fidem habere ꝯtinētesartē falſos ꝓphetas a veris et ab illuſionibus reuelatiōes cognoſcēdi. Alius īuenitur modus ꝑ inſpiratiōem intimā ſeuinternū ſaporē ſiue ꝑ experimētalem dulcedinē quandā ſiue ꝑ illuſtratiōem a mōtibus eternis effugatem tenebras omnisdubietatꝭ. hoc aūt eſt māna abſconditū etnomē nouū in calculo ſcriptum/ quod nemo nouit niſi qui acceꝑit. hoc Gregoriusin dyalogo. hoc Augꝰ. in de confeſſiōe deſeip̄o ⁊ matre. hoc Hugo de arra anīe. cuꝫpluribus alijs notauerūt ¶ Probare ſpi qͥritus ſi ex deo ſunt/ ꝑ regulam artis generalem ⁊ infallibilem/ pro particulari caſuaut nō pōt aut vix pōt humanitꝰ fieri. ſedreqͥritur donū ſpūſſancti. qd̓ apl̓s nominauit diſcretiōem ſpirituuꝫ quo dono fitvt mens nedū in ſe ⁊ de ſe ſciat ꝓbare ſpiritus ſi ex deo ſunt. ſed etiā de alijs ⁊ ī alijsnoſcit. Hic aūt eſt modꝰ terciꝰ alius a p̄dictis/ probandi ſpūs. qm̄ primus eſt doctrinalis. ſcd̓us eſt experimētalis. terciꝰ officialis ex officio hierarchico atqꝫ ſpirituali dono ꝯceſſus. Itaqꝫ ſicut nemo nouit q̄ſunt ſpūs niſi ſpūs. Ita nēo ꝯgnoſcit īfallibili certitudīe ea q̄ ꝑ ſolam experimētalem noticiā vel ſentimētū interius et ſenſum aguntur in alterius anīo. Quemadmodum ergo tradere regulā generalem/ q̄diſtingueret infallibiliter inter viſionemſomnialem ⁊ illā que ſit in vigilia/ nullusfacile poſſet propter varias ſil̓itudīes inter vtraſqꝫ viſiones. multo magis in propoſito. Scit nihilominus homo vigilāsſe certitudinaliter ⁊ experimētaliter vide