Transkription / 3 [405

¶ Originali rōne 78 vocem ignorabant nonnulli hereticorum vt almaricus et begardi/ dum ita deſipere comperti ſunt. Uniuntur igitur amici nō illo ſed alio quo fas habent modo. Hinc fuit inter homines et precipua cura ſermo nis mutui. quo latentes cordis ſui paſſiones et cogitationes conſilia et amores/ cō modiſſime cōmunicarent iocunde qͣꝫ conuiuerent. Facta eſt proinde ſuper locutiōi bus ars. que ſcribendo valeret apud abſen tes ſe ſibi manifeſtare. hec eſt grammatica cōgrue loqui docens et ſcribere. Poſtmodum fuit euitanda deceptio circa veritatiſ inquiſitionem. cum regulis illationū qualogica ob hoc orta tradit Fuerunt inſuper amicoꝝ amicicie non quomodolibet. ſed vtiliter. delectabiliter. et efficaciter iudicāde. qd̓ in rhetorica facere poſitum eſt. qͣm poſſumus appellare logicam moralem. eo ꝙ ad moralis philoſophie pͥncipia viam habꝫ. ſicut logica ſcientijs ſpeculatiuis ob ſequitur. in quibus vis ſermonis preciſior ſine tropis viget et figuris Uentum eſt cō ſequenter ad mathematicas diſciplinas. q̄ plurimum conferunt artibus mechanicis ſine quibus vita ciuilis non agitur. confe runt preterea conuictui amicoruꝫ quo fiat vita p̄ſens ornatior atqꝫ iocundior. Sic inter ceteras artes ꝯparata eſt mago plauſu muſica et ad diuinas res atqꝫ cerimoni as/ tandeꝫ adhibita. Hinc apud ruricolas et paſtores bucolica carmina vel egloge. comedie leges. hinc acriores ſatire. hinc pꝰ modum grandioribꝰ ampulloſe tragedie. hine deniqꝫ metroꝝ heroicorum elegiacorum. iambicorum. zaphicoꝝ. et alioruꝫ velut innumerabilis multitudo. ¶ Uides quemadmodum muſica ſuum cepit a natura et ab amore vnitate qꝫ pͥmordiū. que creuit adhibitis per artem regulis ⁊ nume ris. Quis vtiqꝫ non aduertat homines ſicut ad loquelam/ ſic ad quandam muſicaꝫ velut ab infantia et puericia pronos eſſe. quā inclinationem ars et vſus perficiunt. ¶ Hinc animaduerſum eſt/ triplicem eſſe partitionem muſice. ſicut poteſt ip̄e ſonus cauſas tres habere. Unus enim fit flatu. al ter pulſu. alter voce vel cantu. Tres obinde muſas fictio poetica dedit ꝓut a Uarro ne refert Auguſti. quas ideo poſtea dixer̄t nouem/ ꝓpter totidem imagines ab excellentiſſimis ſculptoribus cum quadam ſuperandi intentione depictas. ¶ Comꝑtū eſt inſuper/ tres dumtaxat in numeris ſonoris ꝓportiones eſſe delectabiles. Diateſ ſerō. diapente. diapaſon. quas vulgari mo do nominamus. tertiam. quiutā. et octauā Nec ſunt plures deinceps que non reducā tur ad iſtos. quemadmodum ſexta et quin ta ſuper octauam. et rurſus octaua duplex Et ita per aſcenſum/ quantum vel vox vel ratio fas habuerit. que conquiſitio ſuā ha bet artem propriam/ tā ſpeculatiue qͣꝫ practice traditam cui muſice nomen damus. ¶ Docuit amplius experientia mirabileſ fieri mutationes per muſicam ſenſualem. de qua iudicat tanqͣꝫ de obiecto ꝓprio aurꝭ corporalis et que ſola videtur apud vulga res cognita vel conſiderata ¶ Teſtes ſunt hiſtoria cū philoſophis et medicis vt mar tianus et bontius. quibus non diſcordat ſacra ſcriptura de Dauid et Helizeo filijs qꝫ ꝓphetarum. Nonne philoſophus politi ſans docet in policia bene inſtituta/ curaꝫ de muſica p̄cipue ꝓ iuuenibus habendaꝫ eſſe. que ſit ad temperantiam et virtutem idonea. non petulans. non diſſoluta. non agreſtis. non irritans. ſed nec animos mu liebriter emolliens. ¶ Notant ſiquideꝫ ex dictis Areſto. vlti. polit̉. expoſitores ſui. q tuor eſſe ſpecies melodie quas ip̄e denomi nat vel a reꝑtoribus vel a patrijs vtentibꝰ eis/ vna vocatur miſtolidiſta. ſecunda lidi ſta. tertia doriſta. quarta frigiſta. ¶ Prima mouet ad compaſſionem. ſecunda mollit ad concupiſcentiam. tertia ad virilitatem que ſtabilis eſt et virilis in qua ſunt iuuenes inſtruendi vel exercendi. quarta rigidi or eſt vehementior qͣꝫ rapiens animos ad terribilia vel aggredienda vel ſuſtinenda. ¶ Porro. iuxta varietatem complexionuꝫ variatur complacentia et iudicium melodiarum. īmo et traditio quam frequētat ec cleſia de varietate tonorum octo/ poſſet ad hanc melodiarum diuerſitatem appropri ari. vt ꝙ prima eſt ſeptimi toni. ſecūda qͥnti. tertia primi. quarta tertij. ¶ Poſſet alte ra fieri diſtinctio muſice. quoniam alia eſt aptior ad diuinum cultuꝫ ꝓ deuotiōe. nūc leta. nunc lugubri. nunc pia. nūc iubilanti Quedā potior eſt ꝓ moꝝ diſciplinatione Altera iocundior et ſuauior in amicabili ſeu ciuili cōuerſatione. Aut dicamꝰ ꝙ vna eſt heroica. altera diuina. quedā moralis ⁊ Ff 3