Seite
tranſit actus uerbi uel paſſio. ſꝫ hoc facit proprie vel imꝓprie. Proprie qͣndo pōit̉ ī vi ſua. i. in vi da tiui. ut benedico tibi.& īuideo tibi.& tūc pōt fie ri ꝯuerſa locutō. ut benedicor a te.& inuideor a te Im ꝓprie. qͣndo nō ponit̉ ī vi ſua. id ē. ī vi ablatiui & p̄poſitōnis. ut diligor tibi ꝓ a te.& īuideor tibi pa te. Quādoqꝫ aūt dtūs regit̉ ex vi correlatī re ſpectus. Vnde iſta nōia par& īpar. ſil̓is& diſſi milis. eqͣlis& ineqͣlis regūt dtm̄ ex ui correlati re ſpectꝰ. qꝛ ē ibi ītellectꝰ correlatiuꝰ. ut ſū par tibi ergo tu michi. ſū impar tibi. ergo tu michi. ſum ſi milis tibi ergo tu michi.& ſic de ſingulis. Patꝫ ei ergo ex p̄dictis. ꝙ dtūs regit̉ ex tribꝰ naturis. ſcꝫ ex ui acqͥſitōis. ex ui tranſitōis.& ex ui correlatiui reſpectꝰ. Volo etiā hic te ſcie̓ ꝙ uerba p̄ceptiua q̄ ꝯſtruunt̉ cū dtō ſequēte infinitio. ut p̄cipio tibi le gere. poſſūt etiā ꝯſtrui cum accuſatīo. ut p̄cipio te legere. Itē nota. ꝙ qͣndo verbū cōſtruit̉ cū aliquo obliquo ſeq̄nte īfinitīo qͥ ꝯſtruit̉ cū ſimili obliquo vt michi placꝫ ſeruire tibi. dubiū eſt qͥs obliquus cui verbo reddat̉ Sꝫ meliꝰ ē ad ꝑfecta ꝯſtructōe ꝙ primꝰ obliquꝰ pͥmo verbo reddat̉. ut vult pͥſ­De accuſatiuo. Ccuſatiuus regit̉ a nōis adiectīo ꝑ ſino dochen. quādo id qd̓ ē ꝑtis attribuit̉ tot ut hic eſt bonꝰ animū. Et a nōie gentili vel patrio. ut lombardus gentē.& bononienſis pa­triā. Et hoc nomē qͥs vel qui ſil̓iter regit accuſati­uū ꝑ ſinodochen. Vn̄ virg̓. Qui genꝰ. vnde eſtis quo tenditis. vnde veīſtis. Et ex eadē natura ver­ba maxīe paſſiua regūt accuſatm̄. ut iſte trūcatur caput.& neutra abſoluta. ut hic dolet ventrem Itē adiectīa regunt accuſatm̄ ꝑ figurā que di citur ſintheſis. id e. coīcidētia. videlicet quādo po nūtur loco ꝑticipioꝝ. ut iſte eſt exoſus bella. id ē. exodiens.& p̄ſcius futura. id ē. p̄ſciens Nota ꝙ om̄is infinitiuus verbi ꝑſonalis regit accuſatiuum ante ſe intrāſitīe ex vi copule infinite. ut verū eſt me amari.& verū eſt me currere. Sed hoc nō acci dit vbiqꝫ. qꝛ quādoqꝫ impedit̉ ex adiuncto. ut vo lo eſſe bonꝰ. Vnde male dicit̉. volo me eſſe bonus immo debet dici. volo me eſſe bonū. ſic̄ tangā in quī ta ꝑte in futurꝰ. De infinitiui ꝯſtructione dixi ſupra vbi egi de gerūdijs. Similiter gerundiuꝫ regit accuſatm̄ ante ſe ex eadē natura. ut magiſtrū legendū eſt virgiliū De hoc tamē require ſuꝑ vbi agitur de gerūdio. Ex natura trāſitōis quando qꝫ regit̉ accuſatiuꝰ a verbo qͣndo d̓ſignat rē ī quā tranſit actus verbi. Vnde ẜm hoc oīa verba acti ua regunt accuſatm̄. ut amo te. Et cōia quando ſ gnant actione. ut erimior te. Et deponētia trāſiti ua. ut ſequor te. Et neutra trāſitiua. ut aro terram & bibo vinū. Paſſiua etiam regunt accuſatm̄ ex na tura tranſitōis quādo veniūt a verbis regentibus duos diuerſos accuſatīos. ut doceor grāmaticam induor tunicā. Quidā etiam ididē dicūt de verbis imꝑſonalibus p̄dictoꝝ verboꝝ. ut a me docet̉ grā maticam. Similiter q̄dam verba paſſiua regunt ac cuſatm̄. quāuis eoꝝ actiua nō regant duos diuer ſos accuſatīos.& hoc fit quādoqꝫ ꝑ figurā que d̓r ſinodoche. ut iſte trūcatur caput.& radit̉ barbaꝫ Et q̄dam ſūt que habēt actū adiunctum ſue paſ ſioni.& iō regūt accuſatm̄ ex natura trāſitionis. ut paſcor panē. i. paſcendo comedo panē. Satio ca­nes.i. ſatiando comedo carnes. ſed hec regunt gtm̄ & ablatm̄. Nota ꝙ ſūt quedā verba que regūt duos diuerſos accuſatios. ſicut in ꝑte cōtinet̉ his verſibus. Flagito poſco peto doceo rogo calceo ce lo. Induo ſuccīgo moneo ſiml̓ exuo iūgo. Inſtruc iungat̉ ſine quo res falſificat̉ Et etiam oīa que ſūt ſimilia iſtis.& q̄ pertinent ad doctrinaꝫ& dep̄ca tionem& obſecratōeꝫ. ut inſtruo te bonos mores oro te ml̓ta. obſecro te hoc. obteſtor te hoc. Re gunt aūt p̄dicta verba duos diuerſos accuſatios ex natura trāſitionis hac ratōne. qꝛ pertinēt ad diu̓ ſos actus. nā quicūqꝫ docet agit duo. agit in diſci pulum quē docet.& agit in artē quā oſtendit Et ideo duos accuſatīos regūt. ſed quia ille due tran ſitiones ſunt naturarū diuerſaꝝ non debent copu lari. quia vna trāſitio eſt dependēs. alia eſt ꝑficienſ Quidā tamen dicunt. ꝙ primꝰ regit̉ ex natura trā ſitionis. alius ex vi cauſe materialis. Item ſcias ꝙ qn̄qꝫ regitur accuſatiuꝰ a verbo ex natura tranſi tionis. ſꝫ minꝰ proprie. ut hic ardet quandā. id ē. ardēter amat.& hic horret te. i. horrēdo formidāt & hec lectio latet te. i. ignoratur a te. vel tu igno ras ip̄am.& quia non regūt ꝓprie accuſatm̄. Ideo non pōt inde fieri cōuerſa locutio. Item regitur accuſatiuꝰ a p̄poſitione trāſitiue. ut vado ad vrbē & ab aduerbijs que p̄poſitōnes dicunt̉ a donato. vt ſunt infra. citra. intra. extra. ſupra. ut vado vltͣ rhenū. Quādoqꝫ ab interiectionē ſcd̓m quoſdam. vt o admirabilē virū. Alij volunt ꝙ regant̉ a ver bo ſubintellecto. ut dico o admirabilem viꝝ. Noſ vero dicimus. ꝙ oīs caſus qͥ ponitur cū interiectō ne non regit̉. Ex vi acquiſitōis accuſatiuꝰ qn̄ qꝫ regitur ſicut dt̄us. qd̓ eſt mirū. ut hec veſtis de cet te. i. cōuenit tibi. Ex vi cauſe aliqn̄ etiam re gitur accuſatiuꝰ. ut vituperor inſipientē.i. vitupe ror. quia ſum inſipiēs. Habemus ergo ꝙ accuſa tiuus regit̉ ſex mōis per ſinodochen. ꝑ ſintheſim ex vi copule infinite: ex natura tranſitōis. ex vi ac quiſitionis.& ex vi cauſe. Volo etiā te hoc ſci re. ꝙ mitto& deſtino.& verba que ad miſſioneꝫ pertinēt recipiūt poſt ſe accuſatm̄. ſi ille accuſat uus deſignat rem ratōalē recipiūt aliū accuſatiuuꝫ mediante p̄poſitione ad ut mitto nunciū meum ad te. Si em̄ accuſatiuus ille qui a verbo regit̉ notat aliam rem ꝙͣ ratōalem. tūc verbum nō recipit aliū accuſatm̄. ſꝫ dtm̄. ut mitto tibi centum ſolidos.& mitto tibi equū Qd̓ ideo contingit. quia res rōna lis non eſt alicui acquiſibilis. ſed mittit̉ ad locum & iō ponitur cū accuſatīo& prepoſitōe que ſigͣt localem circūſtantia m. ut ad locū. quāuis inueniat̉ inſtantia. ut lectio epiſtole beati pauli apoſtoli ad galathas. Qd̓ poteſt fieri. qꝛ ibi quedam ſermonis directio denotat̉ q̄ per accuſatm̄ aptius fieri ꝯſue uit. Poteſt etiā queri de illo qd̓ dicitur in euāgelio luce. Sicut locutꝰ eſt ad patres noſtroſ abraam et ſemī eius. qͥa videt̉ ꝙ accuſatiuꝰ cōpularet̉ datīo ſed hoc declarabit̉ in quīta ꝑte in loquor. Sequitur de vocatiuo. Ocatiuus regitur a verbo ut quidam di cunt. qꝛ ſic̄ nt̄us tenetur ꝯcordare cū ver bo in numero.& ꝑſona. ita uocatiuus te tur. Vnde ſic̄ illa. homo legit ē congrua. homīes le git ē incōgrua. ita& ī vocatīo. homo lege eſt con grua. hoīes lege ē incōgrua. Sed ad hoc pōt dici. ꝙ iſta ꝯſtructō hoīes lege. nō eſt incōgrua ꝓpter diſcordantiaꝫ vtī& verbi. Sꝫ quia directio ſermo nis facta ad plures reqͥrebat verbū plurale poni in ꝯſtructōe. ut hoīes legite. Vn̄ hec ē incōgrua. lege virgilium. fcā directōne ſermonis ad plures. Alij dicūt. ꝙ regit̉ ab aduerbio. quia rege̓ eſt cōferre