IohannesAloyſius Tuſcanus d̓ Mediolano. Aduocatus cōſiſtorialis: Excellētiſſimo iuris utriuſqꝫ monarcheet ſacre Theologie magiſtro: dn̄o Iohāni Franciſco de Pauinis de padua. magnis titulis ml̓tiplicit̓decorato. et cārum ſacri Palatij apl̓ici Auditori celebratiſſimo. Saluteꝫ.NonPoſſum nō laudare atqꝫ admirari diligentiā tuam Uenerādiſſime pater: qui tot forenſibus negotijs diſtrictusſub tanto cārum et reruꝫ pondere: taꝫ graui iuditiorū turba occupatꝰ: et pene oppreſſus. aetate iā matura uel cōfecta:corpore infirmo: ualitudinarius: ſenex: ocij adhuc quicꝙͣ inuenias. in quo nō minus ad utilitatē publicā poſteris: ꝙͣ in negotiopn̄tibus conſulere: et ꝓdeſſe uidearis: ꝙ niſi tēperatiſſime uite et tenuiſſimi admoduꝫ cibi ſemꝑ fuiſſes: et habitu corporis beneformato: nequaꝙͣ per te fieri poſſe uel potuiſſe crederetur. Hec cōmunis omniū qui de te loquūtur ratō ē. ⁊ nos eā admittimusita tn̄ ut illud adiciamus maximā horū operuꝫ partē ſibi uindicare: potiſſimāqꝫ cauſam eſſe ꝑuigileꝫ illum et arduuꝫ et excelſumanimā tuū: qui nuſqͣ reſidere: ſed in aſſiduis cogitationibus cōtinue uerſari: non ocio remitti: ſed emitti. nō negotijs reprimi: ſedexcitari: n̄ per quictē iacere: ſed exercitiū uenari ſemꝑ cōſueuit. his medijs ꝙͣuis uix credibile ſit fieri potuiſſe: tn̄ factuꝫ eſt ut tetaleꝫ cernamus quē admiremur. Locus ille ueſter in omni terrarū orbe conſpicuus. unicus. et excellens: ad quē nō ſecus ac inmare flumina undiqꝫ deriuant: cauſe tanꝙͣ ad ſupremuꝫ tribunal a ceteris orbis iudicū ſubſellijs deuoluūtur: totum hominēquātuꝫ illū uirū eſſe accuratuꝫ et diligentem uel is requirit atqꝫ ille: fere in cauſis cognoſcēdis iudicandiſqꝫ nulli alij exercitiomancipatus: noctes dieſqꝫ uerſetur et inſudet. Hunc tamē mihi ſi nō dicaꝫ in oībus: ſꝫ in tanta multitudine ꝓ uirili ſua in multisre geſta inſtructus. cogitatiōe ꝑſpicax. iuditio ſolidus offeret̉: ut fere oēs in numero ueſtro offerunt̉ ſumme laudabo: uenerabor:extollam. At tu non in multis tantū: ſed in omnibus eundē te preſtas. omnia rimaris: omnia uides: omnia intelligis. nihil eſt qd̓non ueniat in mentem: tanꝙͣ ea que ceteros latere ſolent. tu ut aiunt ac ſenſus ad manum recondita habeas ſingulari deoruꝫp̄rogatiua ⁊ retineas arbitrio tuo. Magna induſtria in perquirendo ſi quid in cauſa latet abſtruſum doli. Acre ingenium incōuincendis argumentationū ſophiſmatibus: ſubtile acumen in inuenienda et ad lucem deducenda ueritate: diſputas ſubtiliter.grauit. ornate. et frequenter ultro poſcis controuerſias: inpugnam rediēs aſſurgis uehementer: iam igitur incipis ſtatim omnia.occurſant uerba ⁊ qualia queſita et exculta. Sermo copioſus: uarius dulcis: et qui te pugnantes quoqꝫ ducat et īpellat. Sedqualis dij boni. homīs bonitas. ꝓbitas: fides. Audeo dicere ut tu unus es inter ceteros cuius maxime opera et ope locus illeueſter celeberrimꝰ peculiarē illam ſuā laudē retinere cenſeat̉. quia nō auro: non ſpe: nō timore: nō p̄cibus ullis a rectiuia flectipoſſit: aut a iuſtitie tramite declinare: Sūma uite ſanctitas. par comitas: in dicenda ſententia ubiqꝫ et apud omnes liberrimusanimus. Equidem qd̓ ad me attinet nunꝙͣ ad te accedo quin te monētem ſequar attentus et pendens: et perſuadere mihi etiamcū perſuaſeris cuipiā. in tot et taꝫ uarijs tantiſqꝫ occupationibus: Quis nam hominū tibi quicꝙͣ temporis ad quietē relinquiarbitraret̉: quis te in hijs negociorū fluctibus nō dico ſufficere ſed nō deficere poſſe iudicaret: quis te ad alia neceſſario diſtrahiaut ſponte diuertere confiteret̉. Tu tamen nihilominus ac ſi nulle tibi cure eſſent: ſed omnino ocioſiſſimus fores dum publicepoſterorū et pn̄tium utilitati ſimul ſtudes anno ſuperiore librū de uiſitationibus edidiſti. Extrauagātes diuerſoruꝫ pontificumantea diſperſas et ſemideperditas in unū collegiſti. et ꝑ te gloſatas ad lucem produxiſti. Nunc in hoc uolumine deciſiones perillos qui antenos illo in loco tam illuſtri ſederunt cōpoſitas et nobis deſignatas: quanꝙͣ nō nulle interea uel inſcicia ⁊ ignauiatemporū: uel culpa prīcipū uel deſidia ſtudioꝝ ſemi ſepulte ꝑijſſent. illis reſuſcitatis et nobis redditis in unuꝫ oēs redigi curaſti.Qua in re unuſquiſqꝫ horuꝫ ſtudioruꝫ ꝑticeps debere ſe tibi plurimū fatebit̉: et te merito ꝯmendabit. ꝙ in ipſis componēdiscongruētiſſimū ordinē adhibuiſti. In primis namqꝫ. cccc. lxxxxv. deciſiones nouas.i. ultimo loco ut aiūt compilatas tanꝙͣ inacie ad excipiendos quoſcūqꝫ ictus ſagitantium primas locaſti: ꝙ eis etiam in omni pugna cauſarum primpilaribus utamur:Mox antiquas tanꝙͣ gerētes ſuppetias nouis ſubiunxiſti: in quibus tanꝙͣ in media claſſe exercitus gregarias et tumultuariasquaſdam cum illuſtribus miſcuiſti. Demū antiquitateꝫ aliquāto uetuſtioreꝫ que diutius ſepulta iacuerat: atqꝫ ideo neſcio quidplus habentem religionis et uenerationis etate noſtra reſuſcitaſti. ꝙ ſi Iohannes orborthex germania oriundus nouarū prīoet deinde antiquarum a numero. cccc.xlv. uſqꝫ ad. ccccc. lxxxx. collector. ſimul ac Iacobus de cāplo additionuꝫ nouis inſertarūauctor et conſcriptor. Et bonaguida Cremonen̄ ducentaruꝫ et. lxxxxvij. deciſionū compilator: omnes ſacri palatij cārum diuerſis temporibus auditores multuꝫ laudis promeruerunt: ꝙ tam firmas cōcluſiones ad leuandos et minuēdos labores noſtrostanꝙͣ locupletam hereditatem ad nos tranſmitti curauere. Profecto non nulla tu quoqꝫ cōmendatione dignus es: qui earuꝫmentem breui epitomate circunſcribens. ſub titulis decretaliū cōgruentibus ſingulas ita collocaſti: ut quod prius difficilimuꝫerat factu: nunc facilimum ſit. unanquāqꝫ ut expediat ad uotum inuenire. Nec certe lene eſt ꝙ thome falſtoli natione etruſci etIohannis de molendino etiā ſacri palatij auditorum: nomen et memoriaꝫ aetati noſtra officioſiſſimus hominuꝫ reddidiſti: quain re et illud gratuꝫ eſt quia cognoſcimus quibus moribus tunc uiueretur. quibus inſtitutis: qua nia ad decidēdas cās ireturSꝫ iuuat aliquantulū digredi: utinā aliquis Reuerendiſſimoruꝫ dn̄orū Cardinaliū noſtroruꝫ. ita animū appelleret ad colligicuranda ea: que in p̄ſentiaꝝ nobis ſedentibꝰ in illa ueſtra percelebri rota diſputantur ſubtiliſſime: et digeſtiſſime penſatiſſimeqꝫdecidunt̉. Quēadmōꝫ et illis tēporibꝰ D. Bernardꝰ de biſgneto tūc Cardinalis ſumma ope et ſtudio enixus ē et fecit. Undebreui tēporis ſpatio tot illorum temporū monumēta inſcriptis redacta ſunt ꝙ ſi in hoc circo quoqꝫ currerēt noſtri temporisReuerendiſſimi. D. Cardinales et his ſtudijs ⁊ hoc ſpiritu ageretur: ut aliqui eſſe certe agit̉. cui contra facultates nō ſuppetūt.profecto taꝫ digna et memorabilia reponerētur: ut maioribus noſtris in nullo ceſſiſſe uideremur. Quaꝫ unam obrē preceterisopto et precor ut. R. D. Cardinali nouarien̄. accedant pro animo facultates: habeatqꝫ qd̓ cupit. non enim uaſti animi eſt necſuprema deſiderat: ſed ſint ut digniſſimo cardinali cōuenit pro animo.i. pro dignitate ad quā tuēdam illi animꝰ eſt facultates.Scio enim que qualia et quāta uiſuri eſſemus: quippe huc totus animo fertur. et tanꝙͣ ſonipes paratus: ad curſum niſi illicoretinacula ſoluant̉ rumpitur. qualibet mora. quicquid ſibi per fortune pinguioris ſortem impreſens negatam non licet. boniset doctis uiris ereptū arbitratur. Sed ut unde digreſſi ſumꝰ reuertamur. Habemꝰ tibi pater uenerādiſſime gratias īmortalesꝓ tot meriti nos ⁊ poſteros noſtros collatis: maiora debituri cū ea rurſus edideris: q̄ īdefenſſa animi uigilātia ꝑare n̄ ceſſas.Uale.
