Liber moribꝰ q̄ ſeuientibꝰ peiora b ſūt hoſtibꝰ. Atᵇ ille ſcipio pō tifex maximꝰ vr̄ ille iudicio totius ſenatꝰ vir optimꝰ iſtā vobis metuēs calamitatem nolebat emulā tūc imꝑij romani carthaginē dirui ⁊ decernēti vt dirueret̉ ꝯtradice bat cathoni timēs infirmis aīs hoſtē ſecuritatē ⁊ tanqͣꝫ pupill̓ ciuibꝰ idoneū tutorē: nec eſſariū vidēs eē terrorē Nec eū ſnīa fefellit re ipſa ꝓ batū ē: qͣꝫ veꝝ diceret. Dele ta quippe carthagīe: magno ſcꝫ terrore romane reipubli ce depulſo ⁊ extincto: tāta d̓ rebꝰ ꝓſperis orta mala ꝯtinuo ſubſecuta ſūt: vt corrupta diruptaqꝫ ꝯcordia pͥus ſe aſſidue. tūc ab his qͥ rome ſacris p̄erāt inuētū fuit ta le carmen qn̄ hoſtis alienigene terre italie bellū intuliſſet eū pelli de italia ⁊ vinci poſſe ſi matris peſſimiuncte numē rome adductū foret. qd̓ carmen ẜm oui diū libro. ij. de faſtis fuit ſibylle. Occaſiōe huiꝰ carminis miſerūt le gatos romāi in phrygiā q̄ eſt ꝑs aſie vt afferrent mr̄eꝫ peſſimiūctā legati vero p̄ fati trāſeūtes ꝑ appollinem del phicū ꝯſuluerūt cū de agēdis. qͥ ꝓmiſit eis ꝓſpe rū exitū cū adiutorio attali regiſ aſie. qͥ ꝯfederatus ⁊ amicus ro manoꝝ erat. Et addidit appollo ꝙ cū redirent ro mā cū mr̄e peſſimiūcta oīno hēbant curare ꝙ re ciperet̉ in hoſpi cio ab optīo viro. Ipſa vero ꝑ mare deportata vſqꝫ ad oſtiā vn̄ mō d̓r ep̄us oſtiēẜ cardinalis. deliberauit ſenatus qͥs eſſꝫ in vrbe vir optimus. ⁊ vnanimiter decreuit ſup̄dictū ſcipionē naſicā eſſe viꝝ optimū vrbis. ⁊ mittēdū in oſtiā cū multitudinemronaꝝ ad recipiendū ma trē peſſimiūctā. Quo cū veniſſet recepit eā ⁊ in hoſpiciū ſuū romā detulit. Premiſſa excerpta ſūt ex tito liuio. Un̄ ptꝫ ꝙ p̄fatus ſcipio maxīe reputatōis ⁊ auctoritatis fuit apud romāos. Aduertendū ē autē ꝙ illa mr̄ peſſimiūcta de qͣ dictū ē fuit ꝗ̄dā ſtatua lapidea mr̄ deoꝝ. vn̄ florꝰ dicit ꝙ mr̄ peſſimiūcta fuit lapis qͥdā que matrē deoꝝ incole dicebāt. ſcꝫ incole illiꝰ loci vn̄ adducebat̉. qͣre aūt dicta ſit mr̄ deoꝝ. q̄ dam dea quā gētiles colebāt. alias dicet̉. Iſta ꝟo mi deoꝝ vocat̉ multꝭ noībꝰ. vocat̉ em̄ mr̄ ſeu dea peſſimiūcta ⁊ dea idea a loco vn̄ fuit trāſportata. nā ida fuit ſilua q̄dā iuxta troiā ⁊ phrygiā. ī qͣ ſilua fuit peſ ſimiū. vicꝫ locus ſic dictus vn̄ fuit aſportata. vnde qn̄qꝫ ab illo loco ſcꝫ peſſimio. dicta ē mr̄ peſſimiūcta Et qn̄qꝫ ab illa ſilua vocat̉ dea idea. vocat̉ etiā qn̄qꝫ berecyntia a berecynto loco vicꝫ alio in quo colebat̉ vocabat̉ celibes ⁊ alma ⁊ oꝑis ⁊ rhea. De iſta plus dicet̉ infra libro. ij. ca. iiij. vbi augꝰ de ipſa facit men tionē exp̄ſſam. b At ille ſcipio ⁊cͣ. ponit augꝰ h̓ conſiliū ſcipionis naſice p̄fati quod dedit romanis. Ad cuius intelligentiā ſciendū eſt ꝙ ẜm oroſiū libro iiij. finito tercio bello punico in quo romani penos ſibi totaliter ſubiecerant ⁊ cōtriuerant. habitū eſt inter romanos conſiliū. quid de carthagine facienduꝫ eſſet. Ouidam vero conſuluerūt ꝙ ꝓpter ꝑpetuam ſecuritatem vrbis romane eſſet delenda. inter quos vt patꝫ hic ꝑ augꝰ. fuit catho videlicꝫ cenſorius ſeu uis cruētiſqꝫ ſeditiōibꝰ: dein de mox malaꝝ ꝯnexiōe cāꝝ bellis etiā ciuilibꝰ tante ſtra ges ederēt̉: tantus ſanguis effūderet̉: tāta cupiditate ꝓ ſcriptionū ac rapinaꝝ ferue ret īmanitas: vt romani illi qͥ vita ītegriore mala metue bāt ab hoſtibꝰ ꝑdita ītegrita te vite crudeliora paterēt̉ a ciuibꝰ eāqꝫ ip̄a libido dn̄andi q̄ int̓ alia vitia gn̄is hūani īmoderatior īerat vniuerſo ppl̓o romāo: poſtea qͣꝫ ī paucis potētioribꝰ vicit arbitroſ fatigatoſqꝫ ceteros etiā iugo ẜuitutꝭ opp̄ſſit. C. XXXI Am quādo illa qͥeſceret ī ſuꝑbiſſimis mētibꝰ donec ꝯtīuatꝭ catho ſuꝑior. de quo dixi ſup̄ ca. xxiiij. Quidā vero conſuluerūt ꝙ ꝓpter virtutis curā perpetuā quam ſemꝑ ex ſuſpitione emule ⁊ hoſtilis ciuitatis ſcꝫ carthaginis impenderent ne romanis vigor bellis ſemꝑ exercitatus. in ſegniciem ſecuritate ex ocio ſolueret̉ carthago nō deleret̉. ⁊ inter eos fuit ſcipio naſica vt patꝫ hic ꝑ auguſtinuꝫ. De iſta ꝟo cōtrarietate ꝯſilioꝝ. florus in abbreuiatione titiliuij libro. xlix. ſic ſcribit. Inter marcū ⁊ ſcipionē na ſicam quoꝝ alter ſapiētiſſimꝰ vir ī ciuitate habebat̉. ⁊ alter op timus etiam iudicabat̉ a ſenatu erat diuerſis cer tatū ſententijs. cathone ſuaden a te bellū. ⁊ vt tolleret̉ delereturqꝫ carthago. naſica diſſuadente. pla cuit tn̄ eo ꝙ carthaginenſes ꝯtra fedus naues haberent ⁊ ꝙ exerci tus extra fines duxiſſent. ⁊ ꝙ ſocio ppl̓i romani et amico maſiuiſſe arma intuliſſent. ⁊ ꝙ filiū eius gulu ſam qͥ cū legatis romanis erat in oꝑidū non recepiſſent bellū his indici. hec florus. Non eſt tn̄ intelligē dum ꝙ ſenatus ſtatim poſt conſiliū cathonis cenſue rit carthaginē oīno delendā. īmo ſicut narrat titus li uius libro. xlix. ⁊ florus in epiſtomate libro. ij. Sena tus volens mediare inter ſententiā cathonis ⁊ ſcipi onis p̄dicti cenſuit ꝙ carthago ſtaret. ſic tn̄ ꝙ nō eſſꝫ romanis metuenda. Et ideo voluit ꝙ carthaginēſes ꝯſtruxiſſent ſibi ciuitatē diſtantē a mari decē miliari bus. ſed qꝛ carthaginenſes hoc noluerūt facere vllo mō. indicto eis bello expugnata eſt carthago. ⁊ ſimiliter deleta. Oroſius dicit ſe nūqͣꝫ vidiſſe huius tercij belli punici certā cām ex ꝑte romanoꝝ. Et hoc ſen ſit ſcipio naſica vt ptꝫ ꝑ titū liuiū libro. xlviij. Quic qͥd vero de hoc ſit. conſtat tn̄ ꝙ conſiliū ſcipionis de carthagine nō ſubuertenda nō habuit effectū. ⁊ ideo ſecuta ſunt mala in vrbe. q̄ ſcipio naſica metuebat fu tura vrbi ſi carthago deleret̉. nā poſtqͣꝫ carthago dele ta ē ⁊ roma potita ē ſecuritate quā querebat. ſcꝫ. xl. anno poſt auerſionē carthaginis. geſtit mariꝰ ſextū conſulatū. id eſt iā ſexto factus eſt conſul. ⁊ extūc fere vſqꝫ ad natiuitatē xp̄i. nō ceſſauerūt romāoꝝ inte ſtina bella. nam ipſo tꝑe ſic inter ſe mutuo pugnaue rūt ꝙ fere ꝑduxerūt ſtatū romani īperij vſqꝫ ad exitiū de iſtis bellis dicēt̉ multa infra libro. ij. Ca. XXXI Am qn̄ illa quieſceret ⁊cͣ. In hoc capl̓o con firmat augꝰ. dictū ſcipionis naſice qui dice bat vt patuit in p̄cedenti capl̓o ꝙ ſecuritas