Seite
VII poſſe nō credēs. Senatꝰ aūt cū religiōes formidaret dā­nare maiorū: ⁊ ideo nume aſ ſentire cogeretur: illos tn̄ li­bros tā ꝑnitioſos eſſe iudica uit: vt nec obrui rurſus iube ret: ne hūana curioſitas mul to vehemētiꝰ rē iā ꝑditā q̄re­reret: ſꝫ flāmis aboleri nefan da monimenta: vt qꝛ iā ncc̄e eē exiſtimabāt ſacra illa face re: tollerabiliꝰ erraret̉ cauſis eoꝝ ignoratꝭ: qͣꝫ cognitꝭ ciui­tas turbaret̉. Ca. XXXV Am ⁊ ip̄e numa ad quē nullꝰ dei ꝓph̓a: nullꝰ ſcūs angelꝰ mit tebat̉: hydromātiā facere cō pulſus ē. vt in aqua videret imagīes deoꝝ vel potiꝰ ludi ficatiōes demonū: a qͥbꝰ au­diret qͥd in ſacris cōſtitueret atqꝫ obẜuare d̓beret. Qd̓ ge nus diuinatiōis idē varro a ꝑſis dic̄ allatū: qͦ ⁊ ip̄m numā ⁊ poſtea pythagorā ph̓m vſū fuiſſe cōmemorat: vbi adhi­bito ſanguine etiā inferos ꝑ hibet ſuſcitari: ⁊ necromātiā grece dicit vocari. Que ſiue necromātia dicat̉ id ip̄m eſt: vbi vident̉ mortui diuinare. Quibꝰ hec artibꝰ fiāt ipſi vi­derint. Nolo em̄ dicere has artes etiā an̄ nr̄i ſaluatorꝭ ad uentū in ip̄is ciuitatibꝰ gētiū legibꝰ ſolere ꝓhiberi: ⁊ pena ſeueriſſima vindicari. Nolo inquā hͦ dicere: fortaſſis eniꝫ talia tūc licebāt. His tn̄ arti­dibus dicit ſacra illa pōpiliꝰ: qͦrū ſacroꝝ facta ꝓdidit: cās obruit: ita timuit: ⁊ ip̄e qd̓ di­dicit: quaꝝ cauſarū ꝓditos li bros ſenatꝰ incendit. Quid mihi gͦ varro illoꝝ ſacroꝝ ali as neſcio qͣs cās velut phyſi­cas interp̄tat̉: qͣles ſi libri illi habuiſſent: nō vtiqꝫ arſiſſent aut ⁊ iſtos varronis ad ceſa­rem pōtificē ſcpͥtos atqꝫ edi­tos: pr̄es ꝯſcpͥti ſil̓r incendiſ­ſent? Ꝙ gͦ aquā egeſſerit. id ē exportauerit numa pompi Ca. XXXV a Am ⁊ ipſe numa ⁊c̄. In hoc ca pi. oſtendit augu ſtinus quō numa ad eorum noticiā peruenerit que in libris ſcripſit ſu pradictis. Et fac̄ in hoc capl̓o tria nam primo oſten dit quō ad eoruꝫ noticiaꝫ peruene rit. ſecundo qua­lia in eis ſcripſe­rit. ibi. au ergo de monum illic. ⁊c̄. tertio quid circa hec. ⁊ ſimilia diui na prouidentia fe cerit. ibr. ſꝫ occul­ta dei veri. ⁊c̄. Primo vero do cet quō numa rex per hydromanti am. id eſt diuina tioneꝫ que in aqͥs fit a demonibus ea accepit. habuit autem vnum de­monem ſibi fami liareꝫ quē ſepe ſe cretius ſibi cōſu­lebat de quo fictū eſt ꝙ coniugē ha­buit nymphā qͣn dam. id eſt dean cuiuſdam aque quam egeriam vo cauer̄t eo ꝙ aquā egeſſerit. id eſt ex portauerit. ī qua imaginē demōis ſibi apparentis vi deret hanc egeriā coluerunt roma­ni. vt patet ꝑ oui dium libro. iij. de faſtis dicentem. quandā aquaꝫ eē que egeria appel­latur vbi numa nympham illius aque ſolebat d̓ re bus ad diuinā­tinentibus conſu lere. Titus vero liuiꝰ de vrbis ori gine libro..j. dicit numā inſtructuꝫ diſciplina tetrica id eſt triſti veterū ſabinorum. ſimu lius: vn̄ hydromātiā faceret iō nymphā egeriā coniugem dicit̉ habuiſſe: quēadmoduꝫ in ſupradicto libro varronis exponit̉ Ita em̄ ſolent res ge ſte aſꝑſione mendacioꝝ in fa bulas verti. In illa igitur hy dromantia curioſiſſimus ille rex romanꝰ et ſacra didicit: que in libris ſuis pontifices haberent: ⁊ eoruꝫ cauſas qͣs p̄ter ſe neminem ſcire voluit Itaqꝫ eas ſeorſuꝫ ſcriptas ſe cum quodāmō morifecit: qn̄ ita ſubtrahendas hominum noticie ſepeliendaſqꝫ cura­uit. Aut gͦ demonū illic tam ſordide ⁊ noxie cupiditates erant conſcripte: vt ex his tota illa theologia ciuilis eti am apud tales hoīes execra bilis appareret: qͥ tam multa in ipſis ſacris erubeſcēda ſu­ſceperāt: aut illi omnes nihil aliud qͣꝫ homines mortui ꝓ­debant̉: quos tam prolixa tē poris vetuſtas: ⁊ fere om̄es populi gentium deos īmor­tales eſſe crediderāt. cū ⁊ ta­libus ſacris ijdē illi demones oblectarent̉: qui ſe colendoſ pro ipſis mortuis quos deos putari fecerant: quibuſdam fallaciū miraculoruꝫ atteſta tionibus ſupponebant. Sed occulta dei veri prouidentia factuꝫ eſt: vt ⁊ pompilio ami co ſuo illis conglutinati arti­bus quibus hydromātia fie­ri potuit: cūcta illa confiteri ꝑmittiterent̉: et tn̄ vt moritu rus incēderet ea potiꝰ qͣꝫ ob­rueret admonere nō ꝑmitte rent̉: qͥ ne innoteſcerēt: nec aratro quo ſūt eruta obſiſte re potuerūt: nec ſtilo varro­nis qͦ ea q̄ de hac re geſta ſūt in nr̄am memoriā ꝑuenerūt. Nō em̄ poſſunt: qd̓ nō ſinun tur efficere. Sinunt̉ autem alto dei ſummi iuſtoqꝫ iudi­cio pro meritis eorum: quos ab eis vel affligi tantum: vel etiā ſubijci ac decipi iuſtū eſt lauit autem ſe cū dea egeria noctur nos cōcurſus ha­bere vt que de ſa cris dixit a popu lo acceptarentur Hanc vero arteꝫ tetricaꝫ vocat hic augꝰ. hydroman tiam vl̓ necromā tiam. que tamē ar tes fuer̄t ſub gra­ui pena prohibite etiam ante aduen tum chriſti. vnde apuleius libro de magia defēdit ſe contra quendam qui eum de necro mantia accuſauit Lege etiam..xij. ta bularum qͥ diu an̄ aduentum chriſti late erant. artes magice ſicut dicit cicero libro de re publica prohibi­te fuerunt. ⁊ ſuꝑ­plicium conſtitu­tum fuit his qui illis artibus vte rent̉. Iſta ꝟo ars a perſis allata eſt qua etiam et pyta goras vſus e. vn̄ dicit valerius li. viij. ꝙ pytagoras poſtqͣꝫ egyptum petens eorum ſci entiam didicit ad perſas profectus magicam arteꝫ ꝑ cepit. Alie duc ꝑ tes huius capitu li ſatis patent.