Liber ſtrare ꝓlatā. regnabāt laurentes vtiqꝫ in italia: ex qͥbus euidentior ducit̉ origo romana poſt grecos: tn̄ ad huc regnū aſſyriorū ꝑmane bat: vbi erat rex viceſimꝰᶜ et tertiꝰ lampares primꝰ lau rētū picus cepiſſet. De hꝰ pici patre ſaturno viderint quid ſentiant taliū deorum cultores: qui negant ho­minē fuiſſe: de quo alij ſcri­pſerunt: ante picū filiū ſu­um in italia ipſe regnauerit: virgilius notioribus litterꝭ dicit. Is genus indocile: et diſperſum montibus altis. Cōpoſuit: legeſqꝫ dedit: lati umqꝫ vocari. Maluit: his qͦ­niam latuiſſet tutus in oris. Aurea que ꝑhibent illo ſub rege fuere Secula. Sed hec poetica opinent̉ eſſe figmen ta: pici patrē ſtercen potiꝰ fuiſſe aſſeuerent: a quo ꝑitiſ­ſimo agricola inuentū ferūt vt ſimo animaliū agri fecun darent̉: quod ab eius nomīe ſtercus dictū eſt: vn̄ hunc dam ſtercutiū vocatū ferūt. Qualibet aūt ex cauſa eum ſaturnū appellare voluerint certū ē rn̄ hunc fuiſſe ſtercen ſiue ſtercutiū queꝫ meritogriculture fecerūt deū. Pi­cum qͦꝫ ſimiliter eius filium ī talium deorū numerū rece­perunt: quē p̄clarū augurē belligeratorē fuiſſe aſſerunt Picus faunū genuit lauren tum regem ſcd̓m: etiā iſte do us illis ſilueſtris fuit hos an̄ troianū bellum diuinos ho­nores mortuis hominibꝰ de tulerunt. Ca. XV Roia vero euerſa excidio illo vſqꝫ qꝫ cantato pueriſqꝫ notiſſimo quod magnitu­dine ſui ſcriptorum excellē tibus linguis inſigniter diffa matū atqꝫ vulgatum eſt: ge­ſtumqꝫᵇ regnante iaꝫ latino fauni filio: ex quo latinorum lxv. qͣrto regna uit agamēnon fi lius atrei annis. xxxv. de hoc fit mentio. Cepit aūt regnare aga­mennon. xxiij. an no thola. b Saturni fi­lius ⁊c̄. Nota hic dicit apd̓ lau rentes primo re­gnaſſe ꝑicū. Le ſtatur aūt beda eutropiꝰ ante picū regnauerūt ianꝰ pͥmo apd̓ ia niculū. ſcd̓o Sa Encid̓s turnus vrbē cō­didit ſaturnia dicta eſt. cuiꝰ ap parēt adhuc rui­ne. c Et tertiꝰ lam pares ⁊c̄. Nota lamparei. xxiij. rex aſſirioꝝ cepit regāre āno aioth lxxviij. regna­uit annis. xxx. d Is genus in docile ⁊c̄. Indu­cit verſus virgi lij li. viij eneidos de ſaturno. pro­bans ex his ſa turnus regnauit in italia reg onem vocari fec̄ latiū. Un̄ dicit is ſcꝫ ſaturnus. ge­nus indocile. id ē hoīes rudes in cōpoſitos et di­ſperſos in monti bus altiſ. more.ſ. agreſtiū aīalium copoſuit. i ad poſitionē moruꝫ reduxit. legeſqꝫ dedit. latiūqꝫ vo care malluit. his qm̄ latuiſſet ī oriſ ſub quo fingunt aurea ſecula. ſic̄ em̄ auꝝ p̄fert̉ ce teris metallis. ſic etas ſub ſaturno ad vire īnocen tiam p̄fert̉ ceteriſ ctatibꝰ. vt ex de ſcriptiōe quattu b oreratū pꝫ oui regnum dici cepit: laurentū qꝫ dici ceſſauit: greci victo­res deletam troiā derelinq̄n tesᵗ ad ꝓpria remeātes: di uerſis horrēdis cladibꝰ di­lacerati at cōtriti ſunt: tn̄ etiā ex eis deorum ſuorū nu­merum auxerunt. dio­medem fecerūt deū: quē pe na diuinitus irrogata perhi bent ad ſuos reuertiſſe: eiuſqꝫ ſocios in volucres fu iſſe ꝯuerſos: fabuloſo po eticoqꝫ mendacio: ſed hiſto­rica atteſtatione cōfirmant quibus nec deus vt putāt fa ctus: humanā reuocare na­turam: vel ip̄e potuit: vl̓ cer­te a ioue ſuo rege tanqͣꝫ celi­cola nouitiꝰ īpetrauit. Quī­etiā templū eius eſſe aiūt in inſula diomedea: longe a monte gargano qui ē in apu lia: hoc templū circūuola­re atqꝫ īcolere has alites taꝫ mirabili obſeqͥo vt roſtrum aqua impleant aſpergant eo ſigreci venerint: vl̓ gre corū ſtirpe ꝓgeniti: ſoīuꝫ quietas: verū ſuꝑ aduo lare: ſi aūt alienigenas vide rint ſubuolare capita eorū tanqͣꝫ grauibus ictibꝰ vt etiā ꝑimant vulnerare: Nam du ris grādibus roſtris ſatis ad hec p̄lia ꝑhibent̉ armate. Capl̓m. XVII Oc varro vt aſtru at cōmemorat: alia minus incredi­bilia de maga illa famoſiſ­ſima circe: que ſocios quoqꝫ vlyxis mutauit in beſtias: et de arcadibꝰ ſorte ducti trā­natabant quoddam ſtagnū atqꝫ ibi cōuertebantur in lu­pos: cum ſimilibus feris illius regionis deſerta viue­bant. Si vero carne non ve ſcerent̉ hūana: rurſus pꝰ no uem annos eodeꝫ renatato ſtagno reformabant̉ in ho­mines. Deniqꝫ etiam nomi natim exp̄ſſit quendā deme dium li. p̓mo de trāſformatis. Capl̓m. xvj. a Roia ve ro euerſa ⁊cͣ. Hic nota troia euer ſa fuit ẜm euſebi um ſeqͥt̉ interp̄ tatione. lxx. inter p̄tuꝫ tertio anne abdon. tn̄ videt̉ alijs anno. xxx viij. iepte. b Regnāte iaꝫ latino fauni ⁊cͣ. dicit latinū filiuꝫ fauni. ſed iuſtinꝰ li. xliiij. dicit euꝫ ſtupro grauatuꝫ vel generatū. c Et ad ꝓpria remeātes ⁊c. no­ta pallas irata aīacio ilei perſcq̄ bat̉ argiuos rede untes bello tro iano vn̄ claſſcin eoꝝ cōbuſſit eo­ſubmerſit ponto vn̄ virgilius pri mo eneidos īdu­cit iunonē dicen tem. pallas ne ex urere claſſem. ar giuū atqꝫ ip̄oſ po tuit ſubmergere ponto vnius ob irā furias aiacꝭ oilei. ob hāc tur­bationē potu it diomedeſ reuer ti ad ſuos. ſꝫ duꝫ cōparuit pu­tatꝰ ē trāſlatꝰ ad deos. Que autē de eius deificati on cōuerſione ſociorū ſuoꝝ ī vo lucres dicuntur. hec aſſumpſit au guſtīꝰ ex librꝭ var ronis. vt pꝫ ī pͥn cipio ca. ſequetꝭ Has aueſ dic̄ ſo linꝰ li. iij. nuſqͣꝫ ī ueniri niſi in īfu la illa. qͣs dic̄ in forma ſil̓es fuli cis. colorineſt didus. ocl̓i ignei ora dc̄tata ml̓ta ꝯſona his di cunt adiuncit.