Seite
De prouinciis mare. in alio vero planitiem ꝓuincie tholoſa ne. in alio vero pictauorum gentibus appro­pinquat terra ſilueſtris nemoroſa ſaltuoſa et mō tuoſa. in multis ſui partibus vineaꝝ ferax in tantum ꝙ vicinis multis et maris inſulis vini copiam adminiſtrat. gethona fluuius a tholoſana ꝓuincia ſeparat̉ qui vaſconiam p̄ terfluens iuxta burdigalem metropolim vrbē vaſconum occeanuꝫ mare intrat(vt d̓. Iſido. li. ix. in capitulo de vocabulis gentium) va­cei a vacca opido cognominati. per amplam iugis pirenei montes ſolitudinem inhabitāt qui et vaſcones quaſi vaccones dicuntur. c. in ſ. litteram demutata quos pompeius edomi­ta hiſpania ad triumphum venire infeſtēs de pirei iugis depoſuit. et in vnum opidum con gregauit. vnde et cōuenarum nomen vrbs ac cepit(vt d. idem Iſido. plini.) et erodocus qͦ recitat gentem vaſconum fore corpore leuem et agilem. animo audacem. ad bella precipi tem efferocem. Enitia venatorum ab antiquo di cebatur ꝓuinda. que a littore ma ris adriatici in cuiꝰ ſinu vrbs ve­nitiaꝝ nunc eſt ſita. vſqꝫ ad padū fluuiū qui diuidit inter ciuitates et fines ſuꝑio rum ligurum et inferiorum. videlicet inter per gamenſes et mediolanenſes primitus exten­debatur ut narrat li. lumbardoꝝ ac ligurum hiſtorie veriſſimus recitator. multas ſiquideꝫ nobiles nunc obtinuit ciuitates. Nam vt di­cit Iſido. li. xvi.) māma que a manto cireſie fi­lia que poſt interitum thebanoꝝ theba eſt di­cta. in italia condita. ſita in venicia. que galle atis alpina eſt vocata. venicia itaqꝫ in italia ē ꝓuincia. que multarum terrarum et ciuitatum dominiū non habuit ab antiquo in mari vel in terra. cuius poteſtas per longiſſimos ma­ris ꝓtractus vſqꝫ in greciam ſe extendit. ger­manorum fines vſqꝫ in aquileam tangit. dal matum. et ſclauorum piratarum predam tirā nicam reprimit et cōpeſcit. inſulas et portus ꝓmunctoria maris ⁊ ſinus ſub eius dominio exiſtentes iuſtiſſime regit. ſubditos protegit ab hoſtibus potentiſſime ac defendit rempu­blicam iuſtis legibus ſubicit. nullam diuinis contrariam inſtitutis infra ſuos terminos ma nere diſſimilat aūt permittit. huiꝰ gentis refer­re ſingulas probitates eſtimo ſuꝑfluum. cum de gentis venetorum virtute potentia circum ſpectione et ꝓuidentia. vnitate ciuium et con cordia. amore totius iuſticie cum clementia. omnibus fere natiōibus iam ſit notum. vt di cit idem ſcriptor hiſtorie lumbardoꝝ. Eſtalia germanie inferioris eſt ꝓ uincia. habens ſaxoniam odoriē tem. thurigiam et haſſiam ad me­ridiem. renū et coloniam ad occidentem. occe anum et friſiam ad aquilonem. nobiliſſimis fluminibus duobus in eius extremitatibus cingitur ſcilicet viſconia atqꝫ cenona. renū tan git verſus occidentem et ſeptētrionem. viſco­niam vero verſus orientē. Eſt enim terra mul tum nemoroſa. et paſcuoſa. plus alendis gre­gibus ꝙͣ ferendis frugibus apta. multis fon­tibus et amnis eſt irrigna lipia.ſ. atqꝫ rura et multis alijs. fontes habet ſalis ⁊ montes fer­tiles. in metallis abundat et etiam frugibus glandibus. nucibus. atqꝫ pomīs. etiam feris porcis. et pecudibus et iumētis. populus cō muniter. elegantis ſtature eſt et ꝓcere. venuſte forme ⁊ fortis corpore. et audex mente. militiā habet copioſam ac mirabiliter animoſā. ꝓm ptam ad arma ꝯtinue et paratā. ciuitates ha­bet fortes et minutas. caſtra fortiſſima. et opi­da. tam in mouxibus ꝙͣ in planis. Ironia ꝓuincia eſt paruula vltra datiam verſus orientem a virore dicta. eo ꝙ ſit graminoſa et nemo roſa. multis aquis et fontibus ꝓ fuſa. cuius gleba eſt frugū ferat Gens quon­dam barbara. ſeua incōpoſita ac inclita. nunc vero danorum regibus pariter et legibus eſt ſubiecta terra vera tota eſt a germanis et da­nis pariter habitata. Quere ſupra in littera. R. deriualia. Hec terra a nogardorum gente et ratheorum per fluuium maximū q̄ naruere dicitur eſſe ſeparata. Illandia eſt patria iuxta mōtana norbegie verſus orientem ſita. ſu per littus occeani protenta. nō ml̓ tum fertilis niſi in graminibus. et in ſiluis. Gens eius eſt barbara. agreſtis et ſe ua. magicis artibus occupata. vnde et naui­gantibus per eoꝝ littora. vel apud eos ꝓpter venti defectum moram ꝯtrahentibus. ventuꝫ venalem offerunt. atqꝫ vendunt. globum em̄ de filio faciunt et diuerſos nodos in eo cone ctantes. vſqꝫ ad tres nodos. vel plures de glo bo extrahi precipiunt. ſcd̓m qd̓ voluerint ven tum habere forciorem quibus ꝓpter eoꝝ cre­dulitatem. illudentes demones. aerem conci­tant. et ventum maiorem vel minorem excitāt ſcd̓m qd̓ plures nodos de filo extrahunt vel pauciores. et quandoqꝫ in tantum cōmouent ventum ꝙ tales fidem adhibentes iuſto dei iudicio ſubmerguntur. Itrea eſt inſula modica in mari