Queſtio. XXXI. 3 rei: ponitur cauſa delectationis.ſ. preſentia connaturalis boni. Per hoc āt ꝙ dicit ſimul tota: oſtēdit. ꝙ cōſtitutio non dꝫ accipi: ꝓut ē ī cōſtitui: ſed ꝓut eſt ī cōſtitutū eē qͣſi ī termino motꝰ: nō.n. delectatio ē gn̄atio: ꝓut Plato poſuit: ſꝫ magis cōſiſtit ī ſcm̄ eē: vt dr̄ ī. 7. ethi. Per hoc autem ꝙ dicit ſenſibilis: excluduntur ꝑfectiones reꝝ īſenſibiliuꝫ ī ꝗ bus nō ē delectatio. Sic ergo pꝫ ꝙ cū delectatio ſit motus ī appetitu aīali cōſequēs app̄hēſionē ſenſus: delectatio eſt paſſio aīe. ¶ Ad pͥᵐ gͦ dd̓m: ꝙ oꝑatio cōnalis nō īpedita ē ꝑfectō ſcd̓a: vt hr̄ ī. 2. de aīa. ⁊ iō qn̄ cōſtituit̉ res ī pro pria oꝑatione cōnali: ⁊ nō īpedita: ſequit̉ delectatio q̄ con ſiſtit in ꝑfectū eſſe: vt dictū eſt: ſic ergo cū dr̄ ꝙ delectatio eſt, oꝑatio: non eſt p̄dicatio ꝑ eſſentiam: ſed per cauſam. ¶ Ad ſecundum dicendum: ꝙ in animali duplex motus conſiderari pōt: vnus ẜm intentionem finis: qui pertinet ad appetitum. alius ẜm executionem qui pertinet ad exte riorem operationem. Licet ergo in eo: qꝛ iam conſecutꝰ eſt bonum in quo delectatur: ceſſet motus executionis quo te dit ad finem. non tn̄ ceſſat motus appetitiue partis: que ſicut prius deſiderabat non habitum: ita poſtea delectat̉ in habito: lꝫ.n. delectatio ſit ꝗes quedā appetitus cōſiderata. p̄ſentia boni delectātis qd̓ appetitui ſatiſfacit tn̄ adhuc remanet īmutatio appetitꝰ ab appetibili. rōne cuiꝰ delectatio motus quidā eſt. ¶ Ad 3ᵐ dd̓ꝫ ꝙ qͣꝫuis nomen paſſiōis magis proprie conueniat paſſionibus corruptiuis ⁊ in ma lū tēdētibꝰ. ſic̄ ſunt egritudines corporales: ⁊ triſtitia: ⁊ timor in aīa. tamē etiā ī bonū ordinant̉ aliq̄ paſſiōes: vt ſupra dcm̄ eſt: ⁊ ẜm hoc delectatio dicit̉ paſſio. Ad ſecundū ſic proceditur. Uidet̉ ꝙ delectatio ſit ī tꝑe delectatio.n. ē mo tus ꝗdam vt ī pͥmo retoricorū ph̓us dicit: ſed motꝰ oīs ē ī tꝑe. ergo delectatio ē ī tꝑe. ¶ Pͣ. Diuturnū vel moroſudr̄ aliꝗd ſcd̓m tempus: ſed alique delectationes dn̄r moroſe. ergo delectatio eſt in tempore. ¶ Pͣ. Paſſiones aīe ſunt vnius generis. ſed alique paſſiones anime ſunt in tēpore. ergo ⁊ delectatio. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ ph̓s dicit in. 10. ethi. ꝙ ẜm nullū tēpus accipiet ꝗs delectationē. ¶ Rn̄º. dd̓m ꝙ aliꝗd cōtingit eē in tꝑe dupl̓r. Uno mō ẜm ſe. Alioº ꝑ aliud. ⁊ qͣſi ꝑ accn̄s. Quia.n. tp̄s ē numerus ſucceſſiuorū: illa ẜm ſe dn̄r eē in tēpore: de quorū rōne ē ſucceſſio: vl̓ aliꝗd ad ſucceſſionē ꝑtinens ſicut motꝰ: ꝗēs: locutio: ⁊ alia hmōi: ẜm aliud v̓o ⁊ nō ꝑ ſe dn̄r eē ī tēpore illa de quoruꝫ rōne nō ē aliqua ſucceſſio: ſꝫ tn̄ alicui ſucceſſiuo ſubiacent: ſicut eē hoīem de ſui rōne nō hꝫ ſucceſſionē: nō.n. ē motꝰ: ſꝫ terminꝰ motꝰ vel mutatiōis.ſ. gnatiōis ip̄ius: ſꝫ qꝛ hūanū eē ſubiacet cauſis trāſmutabilibꝰ: ẜm hoc hoīem eſſe ī tēpore. Sic igit̉ dd̓m eſt ꝙ delectatio ẜm ſe quidē non ē ī tꝑe. eſt.n. delectatio in bono iā adepto: quod ē qͣſi terminus motꝰ: ſꝫ ſi illud bonū adeptū trāſmutatiōi ſubiaceat: erit delectatio ꝑ accn̄s in tꝑe: ſi aūt ſit oīno ītrāſmutabile: delectatio nō erit in tꝑe: nec ꝑ ſe: nec per accidēs. ¶ Ad pͥ mum ergo dd̓m: ꝙ ſicut dr̄ in. 3. de aīa: motꝰ dupl̓r dicit̉. Uno mō. qꝛ ē actꝰ īꝑfecti.ſ. exn̄tis ī potētia īquātū hmōi: ⁊ talis motꝰ eſt ſucceſſiuus ⁊ in tꝑe. Aliꝰ āt motꝰ ē actꝰ ꝑfecti.i. exiſtētis in actu: ſicut intelligere ſentire: ⁊ velle: ⁊ hu iuſmōi. ⁊ ēt delectari ⁊ huiuſmodi motus non eſt ſucceſ nus: nec per ſe in tempore. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m: ꝙ delectatio dicitur moroſa vel diuturna ẜm ꝙ per accidens eſt in tem pore. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m: ꝙ alie paſſiones non habent pro ob iecto bonum adeptum: ſicut delectatio: vnde plus hēt de ratione motus imperfecti qͣꝫ delectatio. ⁊ per cōſequens magis delectationi conuenit non eſſe in tempore. Ad tertiū ſic proceditur. Uidetur ꝙ gaudiuꝫ ſit oīno idē qd̓ delectatio. Paſſiōes enī aīe differūt ẜm ob̓a: ſed idē ē ob̓m gaudij ⁊ delectationis.ſ. bonū adeptū. ergo gaudiū eſt omnino idem qd̓ delectatio. ¶ Pͣ. Unꝰ motꝰ non terminatur ad duos terminos ſed idē ē motꝰ ꝗ terminatur ad gaudium ⁊ delectationem .ſ. cōcupiſcētia. gͦ delectatio ⁊ gaudiū ſunt oīno idē. ¶ Pͣ Si gaudiū ē aliud a delectatione: videt̉ ꝙ pari rōne: ⁊ letitia ⁊ exultatio: ⁊ iocūditas ſignificēt aliꝗd aliud a delectatio ne: ⁊ ſic erūt oēs diuerſe paſſiones: qd̓ vr̄ eē falſum. nō gͦ gaudiuꝫ differt a delectatione. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ in brutis aīali bus nō dicimꝰ gaudiū: ſꝫ in eis dicimꝰ delectationē. nō gͦ ē idē gaudiū ⁊ delectatio. ¶ Rn̄deo dd̓m ꝙ gaudiū vt aucēna dicit ī libro ſuo de aīa: ē q̄dā ſpēs delectatiōis. ¶ Eſt enī cōſiderādū ꝙ ſicut ſūt q̄dā cōcupiſcētie nales. q̄dā aūt nō naͣles: ſꝫ ꝯſequūtur rōneꝫ: vt ſupra dcm̄ ē: ita ēt delectationū q̄dā ſūt nales: ⁊ q̄dā nō naͣles q̄ ſūt cū rōne. Uel ſic Damas. ⁊ Gregorius nicenꝰ dicūt: q̄dā ſūt corporales: q̄dā aīales qd̓ ī idē redit. Delectamur.n. ⁊ ī his q̄ naͣliter cō cupiſcimꝰ ea adipiſcētes: ⁊ in his que cōcupiſcimꝰ ẜꝫ rōne ſed nomē gaudij nō hꝫ locū niſi in delectatione que conſeꝗ tur rōnē: vn̄ gaudiū non attribuimus brutis aīalibꝰ: ſed ſolū nomē delectationis: oē aūt qd̓ cōcupiſcimꝰ ẜm naꝫ: poſſumus ēt cū delectatione rōnis concupiſcere: ſed non econ uerſo. vn̄ de oībus de quibus eſt delectatio pōt eſſe gaudium in habentibus rōnem: qͣꝫuis non ſemꝑ de oībus ſit gaudiū: quādoqꝫ āt.n. aliꝗs ſentit aliqͣꝫ delectationē ẜꝫ cor pus: de qua tn̄ non gaudet ẜm rōnem. Et ẜm hoc pꝫ ꝙ delectatio eſt in plus qͣꝫ gaudium. ¶ Ad pͥmū ergo dd̓m: ꝙ cum ob̓m appetitus aīalis ſit bonū app̄henſum: diuerſi tas app̄hēſionis ꝑtinet quodāmodo ad diuerſitatem obie cti. ⁊ ſic delectationes aīales que dn̄r etiā gaudia diſtinguitur a delectationibus corporalibus: que dn̄r ſolū delectatio nes ſicut ⁊ de concupiſcētijs ſupra dictū ē. ¶ Ad ſecundū dd̓m: ꝙ ſimilis dr̄ia īuenit̉ et in concupiſcētijs ita ꝙ delectatio reſpondeat cōcupiſcētie. ⁊ gaudiū rn̄deat deſiderioqd̓ magis videt̉ pertinere ad ꝯcupiſcētiā aīalem ⁊ ſic ẜm dr̄iam motus eſt ēt dr̄ia quietis. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m ꝙ alia nō mina ad delectationē ꝑtinētia ſunt īpoſita ab effectibꝰ delectationis. nam letitia īponit̉ a dilatatione cordis. ac ſi dicere tur letitia: exultatio vero dicitur ab exterioribus ſignis delectationis interioris que apparent exterius inquantū ſcilicet interius gaudiū ꝓſilit ad exteriora: iocunditas vero dia quibuſdam ſpūalibꝰ letitie ſignis vel effectibus: ⁊ tn̄ oīa iſta nomina videntur pertinere ad gaudiuꝫ. non enim vtimur eis niſi ī naturis rationalibus. Ad quartū ſic ꝓceditur. Ur̄ ꝙ delectatio nō ſit in appetitu intellectiuo. Dicit enim ph̓us in pͥmo rhetoricorū: ꝙ delectatio eſt motꝰ ꝗdē ſenſibilis qui non eſt in parte intellectiua. ergo delectatio n̄ eſt in parte intellectiua. ¶ Pͣ. Delectatio eſt paſſio quedā ſed oīs paſſio eſt in appetitū ſenſitiuo: ergo delectatio non eſt niſi in appetitu ſenſitiuo. ¶ Pͣ. Delectatio eſt cōis nobis ⁊ brutis: ergo non eſt niſi in parte que nobis ⁊ brutis cōis eſt. ¶ Sed ꝯͣ eſt qd̓ in pſal. dr̄. Delectare in dn̄o: ſed ad deū non pōt extendi appetitus ſenſitiuus: ſed ſolū intel lectiuus. ergo delectatio poteſt eſſe in appetitu ītellectiuo. ¶ Rn̄º. dicendū ꝙ ſicut dictū eſt. delectatio quedā ſequitur app̄henſionē rōnis. ad apprehenſionē aūt rōnis nō ſo lum ꝯmouet̉ appetitus ſenſitiuus ꝑ applicationē ad aliꝗd ꝑticulare: ſed ēt appetitꝰ ītellectiuus qui dr̄ volūtas. ⁊ ẜm hoc in appetitu intellectiuo: ſiue in voluntate eſt delectatio q̄ dicitur gaudiū non aūt delectatio corporalis. hoc tamen inter eſt inter delectationeꝫ vtriuſqꝫ appetitꝰ: ꝙ delectatio appetitus ſenſibilis eſt cū aliqua trāſmutatione corporali. delectatio aūt appetitus intellectiui nihil aliud eſt qͣꝫ ſimpli citer motus voluntatis. ⁊ ẜm hoc Augu. dicit in. 14. de ci. dei: ꝙ cupiditas ⁊ letitia nihil eſt aliud qͣꝫ voluntas in eorū ꝯſecutione que volumꝰ. ¶ Ad primū ergo dicendum ꝙ in illa diffinitione ph̓i ſenſibile ponitur cōiter pro quacūqꝫ apprehenſione. dicit.n. ph̓us in. 10. ethicorū: ꝙ ẜm omnē ſenſum eſt delectatio ſimiliter aūt ⁊ intellectum: ⁊ ſpecula tionem. Uel poteſt dici ꝙ ipſe diffinit delectationem appetitus ſenſitiui. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m ꝙ delectatio habet rationeꝫ paſſionis proprie loquendo: inquantū eſt cum aliqua tranſ mutatione corporali: ⁊ ſic non eſt in appetitu intellectiuo: ſꝫ ẜm ſimplicem motū: ſic.n. et eſt in deo ⁊ in angelis: vnde dicit ph̓us in. 7. ethicorū. ꝙ deus vna ſimplici operatione gaudet. Et Dionyſius dicit in fi. cele. hierarchie. ꝙ angeli non ſunt ſuſceptibiles noſtre paſſibilis delectationis: ſꝫ con gaudēt deo ẜm incorruptionis letitiam. ¶ Ad tertiū ddi eſt ꝙ in nobis non ſolū eſt delectatio in qua cōicamus cuE
