Quod autem ſupradiximus dictiones latinas regulariter accentum in ultima pati non poſſe: ob hoc quoqꝫregulariter diximus: ꝗa ut idem Quintilianus nōnullos grāmaticos ſic dicere ac loqui: ut propter quædaꝫuocum diſcrimina dictiōes quædam acuto ſono finiant̉: ut circum litora circum piſcoſos ſcopulos: ut ſi nōacuerent ultimam circus dici uideatur:& non circuitus. Sed ut infra oſtendit id ſibi non placet. Et magisdicendum putat dictionem illam mutare conditionem: ita ut in illis locis uerba coniungantur:& tanquamunum ſub uno accentu diſſimulata diſtinctione enuntientur. itaque tanquam in una uoce una eſt acuta.Quod idem accidit in illo Troiæ qui primus ab oris. Simile dicimus in his quas græci uocant ἐλυσεισut uirumqꝫ cano. ubi ſoliti ſumus ſemper ſubſequente illa coniūctioneqꝫ applicare accentum ultima præcedenti. Immo ut quidam ferūt non ſolum accentum ea coniunctioqꝫ commutare poteſt: ſed quādoqꝫ& tempus. ut Virgilius in Damone: Vno eodemqꝫ igni: ſic noſtro daphnis amore. Vbi tandem dictio eodem quæpenultimam naturaliter longam habebat:& ultimam breuem: tūc quoqꝫ ratione encletica penultimā breuem fecit:& ultimam longam. ut alibi: Vna eademqꝫ uia ſanguiſqꝫ animuſqꝫ ſequūtur. Simile& inſteterūt:& miſcuerūt penultimaꝫ breuiauit. ut Virgiliꝰ in. iii. æneidos: Obſtupui ſteteruntqꝫ comæ: uox faucibꝰ hæſit. Et libro georgicorum primo: Miſcueruntqꝫ herbas& non innoxia uerba. Alii uero putant magis id exauctoritate factum qͣꝫ ratione encletica: cum abſqꝫ encletica idem nōnunqͣꝫ comperiatur. ut in eo uerſu: Nōeodem curſu reſpondent ultima primis: qui quanta ſit auctoritatis ip̄emet indicet auctor. uerum& in quibuſdam aduerbis conſueuimus omnino differentia cauſa accentuꝫ in ultima ponere: ut alias una eo poneſane cum acuto in ultima: ne ſi in penultima haberent nomina magis aut uerba crederent̉. Rurſus& ꝑ ſyncopam defertur quandoqꝫ accentus in ultima: ut in ea dictione ardeatis quæ circūflexum habet accentum īpenultima:& per ſyncopam facit ardeas: cum in eodem circūflexo in ultimat. Naꝫ ut ait Priſcianus in ꝗntoAntiquiſſimi hic& hæc ardeatis: harpinatis: ſuffennatis capenatis: ferentinatis: cum circūflexo in penultīaproferebant: quæ nos per ſyncopam ardeas: harpinas: ſuffennas: capenas: ferentinas: cum eodem accentu īultima dicimus. Quin& eodem modo ut idem in alio loco dixit: hoc eſt cum circūflexo in fine proferunt̉:optimas: primas: pontias: crotonias: larinas:& rauennas. Similiter& in eadem gentilium nominum formaeodem teſte antias nomen proprium cuiuſdam hiſtorici: qui Valerius dictus eſt: cū eodem circūflexo ꝓfertur accentu. Item& ad appellatiuorum differentiam hæc propria Manas& Lenas cum accentu ſimiliter circunflexo in fine proferuntur. Iuuenalis: Quod captator amat lenas aurelia uendat. Iteꝫ& noſtras nominatiuus ſingularis(ut idem auctor in. viii. eiuſdem operis dixit) ultimam circunflectit: ad differentiam accuſatiui pluralis qui acutum habet in penultima: uerum& alia quædam per ſyncopam eodem teſte in. iiii. eiuſdem uoluminis tranſferunt circūflexum de penultima in ultimam: ut audiuit audit: cupiuit cupit: fumauit.fumat. Virgilius ī tertio æneidos: Et omnis humo fumat neptunia troia. Item& per apocopen: ut produceproduc: illice illic: iſticce iſtic. Idqꝫ omnibus artium ſcriptoribꝰ placuiſſe refert: qui de accentibus ſcriptitarunt. Quid quod fio dum in declinatione monoſyllabam facit: ſi cum alio ſimiliter infinito componat̉ uerbo: non ſolum ſignificationem& coniugationem: ſed accentum in eadem ſyllaba: hoc eſt etiam in fine conſeruat. ut calefio caleſis caleſit: tepeſio tepeſis tepeſit: tam in ſecunda qͣꝫ in tertia perſona accentum queꝫ inſimplicibus habebat: in fine conſeruat. mutat etiam accentum metri conditio. ut cum dixit Virgilius: Pecudes pictaqꝫ uolucres. Nam uolucres media acuta legenda eſt: quæ& ſi natura breuis eſt: poſitione tamen ēlonga: ne faciat iambum quem non recipit uerſus heroicus. Similiter cum ait in undecimo: Tu uoluſe armari uolſcorum edice maniplis. Exigebat ars teſte Seruio: ut in ea dictione maniplis eſſet accentꝰ ſuper ni: hoceſt antepenultimam: cum penultima natura breuis ſit. Sed quia penultima poſitione longa eſt: accentū longa detinet: hoc eſt ſuper ni: ſed utiqꝫ longa eſt ex muta& liquida: quod quotiens ſit tertia a fine: hoc eſt antepenultima accentum etiam ſortiri potuit: ut latebra tenebra. At in eo uerſu ut ſecunda a fine accentumhaberet uerſus obtinuit: ut in ſimilibus fieri contingit. Solet etiam ſynereſis ſpeciem accentus commutare& locum. Nam quotiens exigente metri neceſſitate in nominibus græcis ſit ſynereſis:& ſuper ſynæreſiꝫ remanet accentus: neceſſe eſt illum circunflexum eſſe. unde in quibuſdam plenis nominibꝰ: ut ThermodoonDemophoon& ſimilibus: quæ habent acutuꝫ in penultima. Et per ſynereſim fit Thermodon Demophonmutatur accentus ex acuto in circūflexum:& tranſfertur in finalem. Sed dubium eſſe uidetur de græcis dictionibus quæ latine ſcribuntur: an eundem apud nos prorſus accentum ſeruare habeant queꝫ apud græcos primitus retinebant. Quod aſſerere uidetur Seruius ſuper primum georgicorum: quando ait VirgiliꝰHeliadum palmas epiros aquarum. ubi ait epirus habet accentum ſuper. e. quia græcum eſt: quod ſi latinūeſſet haberet ſupra pi quæ longa eſt. Quod ſi uerum eſt idem dicendum eſſet de tragœdia comœdia:& nōnullis alijs quæ apud illos habent accentum in penultima:& apud noſtros in antepenultima detinēt. Quare cū hæc quoqꝫ cuꝫ Gaſpare ueronenſi grāmatico præſtantiſſimo pro noſtra conſuetudine conferrem: dixit non ſcribendum eſſe ī eo uerſu Virgilii epirus per. us. finalem: ſed epiros per. os. ita ut litteraturam græcam conſeruet. Idque in antiquis Virgilii codicibus comperiri aſſeruit: ut Ouidius ſimiliter libro metamorphoſeos decimotertio. Rura petunt epiros ab his regnataqꝫ uati. Et Seruiū id idem intellexiſſe cumait quia græcum eſt: hoc eſt litteratura græca ſcriptum:& græco ſono prolatum ſeruat accentum in prima.
