Colendiſſimo Domino D. Marco Barbo tituli ſancti Marci de vrbe preſbytero Cardinali Bartholomeus Bellatus ordinis minoꝝ: artiū ⁊ ſacre theologie doctor ꝯmendatiōes dicit.Egenti ſepe: ⁊ memoria repetenti veteꝝ inſtituta Reuerendiſſime pater: ꝑbeatiſiquidē illi priſci philoſophi ⁊ theologi vident̉: ꝗ virētes oī gn̄e doctrine ſanctiſſimos muſaꝝ heliconios colles trāſgreſſi: maximo ſuo ingenio dulciſſimaglorie alimenta affectantes ſeſe īmortalitati conſacrarūt. Hi etenim abſoluti acorpoꝝ illecebris: non ſomno: nō pabulo dediti: vt pecora: ſꝫ nudam veritatem inueſtigātesvitam hanc non quēadmoduꝫ peregrinantes tranſiere. Quid enim ingluuie voluptatuꝫfedius? quid ignominioſius? quid deniqꝫ homini deteſtabilius? Nullū certe acrius belluꝫnullaqꝫ peſtis potentior ad euertendū: tum ingenij preclariſſima ſtudia ⁊ diuinas dotes:tum ſocietatis eccleſie firmitatem: in qua ob ꝓfundam multoꝝ inſcitiam ⁊ tenebris īuolutam mentem: inſpicimus indies magis: magiſqꝫ errores fere infinitos: ⁊ varias ac inextricabiles caſuū ambages coaceruatim emergere. Quod ex hominū imbecillitate euenireauſpicatus eruditiſſimꝰ dei antiſtes magiſter Aſteſanus ex aſt opulēta: ac clara pedemōtisvrbe non minus theologus qͣꝫ abſtruſi iuris acutus interpres: cōmuni oīum vtilitati pn̄tihoc diuino volumine conſuluit: vbi non temere dicam: auditorum ingenia adeo ad vndecunqꝫ ſalutem comꝑandam excitari: vt in iſto ab omni labe: vicijſqꝫ purget̉ conſcientia:in iſto ſedulus lector habeat: quo oīs iniectus mentibus hominū ſcrupulus: qui animaꝫaūt ip̄ius ſindereſim ardentiſſima conſciētie face mordebat: tanti oꝑis beneficio elidaturNihil in iſto eſt: qd̓ ad vnguem non ſit acuratiſſime examinatum: Nihil omiſſum: quodad bene beateqꝫ viuendum ꝑtineret: tam variū opus: ſicuti potens eſt ip̄a natura peccareomīa cordis ſecreta: omīs animi affectus ventilat: Quo factuꝫ eſt: vt tam preclari ingenijmonumentum: tam ꝓficuum eccleſie dei: auctor ſuus olim inſcripſerit famoſiſſimo ac omīvirtute ornatiſſimo viro Cardinali tituli ſancti Theodori: ne tot ſuſcepti labores: aut negligentia: aut inuidia ab immortalitate vacaret: neue tante vtilitatis aditus: ⁊ vite fructꝰpoſteris precluderet̉: Non eſt qͦ reuerēdiſſima dominatio tua vlla ex ꝑte mirari debeat: ſie multorum numero potiſſimum te delegi: cui vt domino prepoſitam huic libro epiſtolamdeſtinarem: ſane ex multis intelligebam habere neminem cariorem: ⁊ cui deberem magis.Primo qd̓ virtute tua patrie noſtre digniſſimi patriarchatus officio iure pater patrie oēs⁊ diligentiſſime meos ingenita humanitate proſecutus: ⁊ dilexiſti ſemper ⁊ fouiſti. Deīdein domuꝫ nr̄am minori adhuc inſpirāte tibi fortuna: collata beneficia: memorē debiti meifaciebant. Preterea qn̄ ad ſummum pontificē Sixtum: inſolitū legationis munus obirē:tu me firmaſti: tu me labenteꝫ erexiſti: tu in retinenda dignitate: in conſequēdis honoribꝰinuictum ꝓpugnaculum fuiſti: ac in aduerſis aſylum. Poſtremo nec illud tacebo: qͣꝫ humanus in me: qͣꝫ munificus. fueris: qn̄quidem ex tua liberalitate: tum in alijs: tum maxime inlibris ſim nactus omnem cōmoditatem in defendenda: tutandaqꝫ cā mea. Sponte ſiꝗdeꝫmiſiſti ad me in rem oportunos libros: e quibus tm̄ pn̄tis auctoris aſtenſe volumen īemēdatum ⁊ corruptuꝫ in curia impreſſoꝝ deprehendi. Dolebam certe tantam libri: vt noſti:vtilitatem deprauatam a noſtris legi. Quippe preclarius nihil habet tota dei eccleſia: in eocontinet̉: ⁊ veteris ⁊ noui teſtamēti omīs hiſtoria: non mō quo ad archetipas ſententiasveꝝ etiam ad interpretationes: neqꝫ ex Gr̄ano vllū capitulum notatuꝫ eſt: qd̓ is elegantiſſime propoſito ſuo non inſeruit. Addas etiam oportet libri decretalium in eo materiamomnem copioſe ac ſummo iudicio declarari: paucis duntaxat titulis exceptis: adductisomnibus etiam ſexti ac ſeptimi decretalium fundamentis: que preclariſſimorum atqꝫ ſolēnium interp̄tum lucubrationibꝰ non caruerunt. hoc eſt Hoſti. Goff. Duran. Lau. Barth.Archi. Tanc̄. Mar. Io. an. ac pluriū huiuſcemodi. Preterea ſcīſſimis theologorū: ⁊ ꝗdēdoctiſſimoꝝ ſententijs qͣꝫ decoret̉ cuiqꝫ liquet in eius ꝓemio: quare vt caſtigatiſſimū opusdominationi tue: tanqͣꝫ vni parēti ac optimo pͥncipi meo donaretur: non paruos laboresſubiuimus: quippe ſex iam menſes in eo reformando conſumpſimus: multa pͥus excerptafuligine: in qua diligentia Gometio vlyxbonenſi conreligioſo meo: ⁊ in theologia doctiſſimo bachalario: ex ſtudioqꝫ pariſienſi p̄cipuo familiari: nec non quibuſdā iuriſperitis conſanguineis ſum vſus. Nemo quidem ſolus tantam prouintiam ītraſſet: vbi oportuit nō