Seite
aūt ſciendū eſt: eos qͥ fraudu­lenter tutelā vel curā admini ſtrant: etiā ſi ſatꝭ offerāt remo uēdos eē a tutela qꝛ ſatiſdatō tutoris ꝓpoſitū maliuoluꝫ nō mutat. ſꝫ diutius craſſandiʳ in re familiari facultatē preſtat Suſpectūᵗ em̄ eū putamꝰ qͥ moribꝰ talis eſt vt ſuſpectꝰ ſit. Enīuero tutor l̓ curator ꝙͣuis pauꝑ ſit: fidelis tn̄ ⁊ diliges re mouēdusᵈ nō eſt qͣi ſuſpectus. Explicit liber primus. Incipit ſecundus. De rerumˣ diuiſione. Uꝑioreʸ libro de iure perſonaꝝ expoſuimꝰ. modoᶻ videamꝰ d̓ rebꝰ que vel in nr̄o patrimonioª vl̓ extraᵇ patrimoniū noſtrū ha­bent̉ᵉ. Quedamᵇ em̄ naturali iure coīaᵉ ſunt oīmʳ. quedam publica. quedā vniuerſitatiſ q̄dā nulliꝰˡ. pleraqꝫ ſinguloꝝ. in ar. ad queſtionē talem ſi em̄ librū et anteqͣꝫ ſoluā preciū ꝯperiam alienū vel vicioſum. ꝙ nō tenear ſoluere preciū quia expedit potius nō ſoluere. qͣꝫ cautionem de redden­do in cām euictionis vel vicij recipere: quibus ꝯſonat. ff. de ꝯpen. l. ij. ⁊ C. in qͦ. cau. inter. re. l. fi. ⁊. C. vt vnicuiqꝫ li­ceat. l. ij. t Suſpectum. nam tutoreꝫ ſu­ſpectum nō fa cultates parue: ſed fraudulenta vel callida ꝯuer ſatio in rebꝰ pu­pillaribus ꝯmē­dat.i. probat. heres vero ſoliſ facultatibus par uis ſuſpectꝰ ha­bet̉ creditoribꝰ: vt hic et. ff. d̓ pri. credi. l. ſi credito res. v Remouēdꝰ nō eīmo vid̓r ꝙ ſic: vt. C. de tu. ⁊ cu. qui ſatiſ. non da. l. ij. q̄ eſt huic contra. So. ibi nō r̄pellit ꝓpter pauꝑtatem. ſed quia nō ſatis da bat. hic aūt ſatiſ dedit. poſſet ta­men iſte ſe excu­ſare. qd̓ dic vt di xi. sͣ. t. j. in.§. ſed ⁊ ꝓpter pauꝑta­tem. Eſt tn̄ huic curator adiūgē­dus: vt. sͣ. de cu. §. interdū. ⁊. C e. pietatiſ. ⁊. C. d̓ peri. tu. l. j. Acc. Explicit liber primꝰ. Incipit liber ſcd̓s d̓ reꝝ diuiſiōe. x De reꝝ diuiſione. dictū eſt de ꝑſonis ſequit̉ de rebus vt ꝓmiſit. sͣ. de iur̄. na. gen. ⁊ ci.§. fi. de quibꝰ dicit vſqꝫ ad ti. de ob. Et in hoc medio dicit̉ qualiter acquirunt̉ res iu­re naturali. vt a.§. ſinguloꝝ vſqꝫ ad ti. de vſuca. Itē qua­liter iure ciuili. vt ab ind̓e in autē. Itē qual̓r iure ſingulari vt vſqꝫ ad ti. de teſta. Itē qualiter ꝑ vniuerſitatē vt ex te ſtamento vel inteſtato vel ſimili mo. vt a ti. de teſta. vſqꝫ ad ti. de obligationibus. Accurſius. Uꝑiore. d̓ iure ꝑſonaꝝ ab illo. ti. d̓ iu. ꝑ. vſqꝫ Mō. ſicut ꝓmiſimꝰ sͣ. d̓ iu. na.§. fi. huc. ac. Patrimonio. ſcꝫ aptitudine. apte em̄ ſunt eē in patrimonio: vt res ꝓ derelicto habita. b Uel extra.ſ. aptitudine. quia nō ſunt apte vt ſint in pa trimonio. vt ſunt res ſacre vel religioſe. vt. jͣ. e.§. nullius. Interdū tn̄ dicte res ſunt in patrimonio. vt ſi ab hoſtibꝰ capte ſint. vt. ff. de relig. l. cum loca. c Habent̉. talis diuiſio hic ſumit̉. Reꝝ. alic ſunt in pa­trimonio. alie extra. que videt̉ inſufficiens. nā alie ſūt nec in patrimonio nec extra. vt ſeruitutes: vt. ff. d̓ vſufruc. le. l. j. ꝯtra. Sed io. dicit ꝙ hic pueris loquit̉ ſimpliciter. naꝫ quedam ꝓ docendis pueris dicunt̉ que al̓s nō dicerent̉: vt. ff. de act. et ob. l. obligationū. in fi. qd̓ nō eſt veriſimile ꝙ ꝓpter pueros male loquat̉. vnde nō placet. Alij dicunt hic de corporalibꝰ rebus tm̄ loqui qd̓ eſt falſum. qd̓ colli­git̉ ex ꝯtinuatione huius ti. ad quatuor ſequētes. Nos dicimus ſeruitutes eſſe in bonis. cū eaꝝ nomīe agamus. et excipiamus: vt. ff. de acqui. re. do. reꝫ. ⁊. l. ſtatuas qd̓ aūt in dicta. l. d̓r eas nō eſſe in bonis vel extra. dicit iō. qꝛ ꝑ ſe non cenſent̉. vt et poſſeſſio tigni in domo poſiti. quia nō intelligit̉ tignū dn̄ durat domus ꝑ ſe. vt. ff. de vſuca. euꝫ qͥ d Quedam. hic fit alia diuiſio. Accur. floren. e Cōmunia ſunt. non tn̄ agitur communi. di. ſcd̓m pla. f Omniū.ſ. vſu nō ꝓprietate vt dicit̉. jͣ. e.§. et quidē. Ac. g Quedam publica.i. quaſi populica. ſcꝫ oīm ppl̓oꝝ. vt s. ti. j.§. conſequens. ⁊. jͣ. eo.§. flumina. al̓s dicit̉ publicuꝫ que ex varijsᵏ cauſis cuiqꝫ ac­quirunt̉: ſicut ex ſubiectis ap­parebit. Et qͥdeꝫ naturaliᵐ iure coīaⁿ ſunt omniū hec. aer aqua ꝓfluens et mareᵖ. ⁊ ꝑ hͦq littora maris. Nemo igit̉ ad littus maris accedere ꝓhibeỉ dum tn̄ villisᶠ et monumētis ⁊ edificijsᵗ ſe abſtineat. qꝛ nō ſunt iuriſgentiūᵈ ſicutˣ ⁊ mare Fluminaª aūt oīa ⁊ portus publica ſunt. Ideoqꝫ ius piſ­candi omnibꝰ cōmuneª eſt in portu fluminibuſqꝫ. Eſtᵇ āt littuſ mari quatenꝰ hybernꝰ fluctus maximus excurrit Ripaꝝᵉ quoqꝫ vſus publi cus eſt iuriſgentiuꝫᶠ ſicut ipſiꝰ fluminis. Itaqꝫ naues ad eas applicare: funes arboribꝰ ibi natis religare: onus aliquod ī his reponere: cuilibet libeꝝ ē ſicut ꝑ ipſum flumē nauigare Sed ꝓprietas earuꝫᵍ illoꝝ eſt quoꝝ predijs adherent. qͣ de cā arbores qͦꝫ in eiſdemˡ nate quod eſt huius populi vel illius tm̄. vt campus marcius. vt C. de ſacroſan. eccle. l. fi. et hec dicitur magis vniuerſitatis. Accurſius. florentinus. h Uniuerſitatis. vt. jͣ. eo.§. vniuerſitatis. i Nullius. vt. jͣ. eo.§. nullius. k Que varijſ. ſcꝫ que ſunt ſinguloꝝ. nec em̄ ad ſuꝑi ora refertur. Accu. l Ex ſubiectis vt jͣ. eo.§. ſinguloꝝ vſ qꝫ ad fi. ti. m Et quidem na turali iure.i. iur̄ gē. eſt qd̓ naturali rōe inductū. vt. ff. de iu ſti. ⁊ iure omēs.§. qd̓ vero. de quo hic loquitur. vt. jͣ. e.§. ſinguloꝝ. et in fi. hꝰ §. naꝫ iure natura­li pͥmeuo etiaꝫ alia eſſent cōia. Accur n Cōia. nō tn̄ agi­tur cōmunidi. ẜm pla. niſi poſtqͣꝫ fcā fuerint occupātiuꝫ Et qd̓ dicit oīm ſcꝫ vſu nō ꝓprietate vt predixi. o Profluens. id­eſt de celo cadens. p Et mare. ſic. ff. de iniur̄. l. iniuriaꝝ §. ſi quis ꝓhibeat. Accurſius. q Et ꝑ hoc.i. ꝑ cō ſequens. cum ſit ac ceſſio mariſ. ar jͣ. e. §. ſi tamen. Sꝫ cō­tra. ff. ne quid ī lo. pu. littora. vbi dici tur littora eſſe po­puli romani. Sed illud eſt verum quo ad iuxiſditionem. vere tamē ſunt cōia­vt hic. ſic. C. de quadri. pre. l. bene a zenone: ſecus in ripa flu­minis. que nō eſt publica: licet flumen ſit publicum. vt. jͣ. e.§. ripaꝝ. ibi ſed ꝓprietas. et pōt eſſe rō. quia inundatio flumis raro venit. et ideo eſſe poteſt vtilitas in ꝓprietate ripe. at ma re aſſidue inundatur: vnde ꝑuula eſſet vtilitas non ergo ꝓ prietas queritur: vt. C. de bo. que li. l. fi.§. fi. r Uillis. ab alio ibi poſitis. et habet duas ſignificationes. dicitur em̄ caupona quedam in qua nō habitat̉: ſed vel rhe tia reponūtur: vel ꝓpter aquā ibi ꝯfugitur: vel fructꝰ repo­nuntur. vt hic. ⁊. ff. de vſufruc. arboribꝰ in prī. ſi ꝟo ibi hītaret̉ eēt p̄diū vrbanū. vt. jͣ. de ſerui.§. p̄dioꝝ. Itē d̓r villa ꝯgre­s Et monumētis. quid ſit monumentū. ha­ gatio hoīm bet. ff. de religioſis. l. ij.§. monumentum. t Edificijs. ſcilicet alijs. v Iuris gentiū.i. cōia d̓ iure gentiū. ſicut et mare īmo eo­rū qui ibi edificauerūt. vt. ff. e. l. intantū. Acc. floren. x Sicut ⁊ mare. hic ꝯtinua qd̓ eſt. jͣ. ſtatim eſt autē. ⁊cͣ. y Flumina aūt oīa.ſ. ꝑpetuaꝭ. vt padus ⁊ rhenꝰ quedā em̄ ſunt priuata: vt foſſata in agris poſita que qn̄qꝫ currūt qn̄qꝫ nō. vt. ff. de flu. et ne qͥd in flu. l. j.§. ij. ⁊. ff. e. nemo. in fi. Accu. z Oībus. nec qui fuit pͥmo lōgo tꝑe piſcatus aliū ſuꝑueni entem repellere pōt. vt. ff. de vſucap. l. fi. niſi forte. xxx. an. vt ff. de diuer. ⁊ temp. p̄ſcrip. ſi quiſqͣꝫ. vel ſcd̓m io. intellige hāc legem ſi quiſqͣꝫ qn̄ erat in poſ. ꝑiſcandi. Accur. a Cōe.i. in cōi oībus patet nō aūt ē cōe.i. publicū. ſcd̓m io. b Eſt autem littus. vt. ff. de ver. ſig. l. littus. c Hybernꝰ.i. hyemal̓ qn̄ vēto vnd̓ trahūt̉. q. d. quātūcūq mare aliqͣ tꝑe plꝰ extēdit̉ ī hyeme vl̓ eſtate tan tu ē littꝰ eiꝰ d Excurrit. hic continua qd̓ eſt. jͣ. e.§. littorum. e Riparum. ſcꝫ fluminis. f Bentiū.i. d̓ iur̄. ge. vel i. oībus gētibus hoc ꝑ ublice patet g Eaꝝ.ſ. ripaꝝ. Illoꝝ. ſcꝫ hoīm quoꝝ. ⁊c̄. h Adherent. ſꝫ qͥd ſi via publica eſt in medio in ter flumen et āgrū. Rn̄. idem qd̓ hic. vt. ff. d̓ acqui. reꝝ do. l. in arcius. In eiſdem. ſcilicet ripis.