Seite
De bonis libertorum. Sextus. Si in fraudem patroni. I liberti conniuentibusª ſuis patronis conſortium cum an cillis coloniſue veſtris elegerunt: ſciant illi ſe deinceps cōmoda pa­tronatus amiſſuros. TMꝑa. Iuſti. a. demoſtheni. p̄. p̄. I quis in poſteꝝᵇ patronoruꝫ huiuſmodi narrationē conce perit: vl̓ in libertatibus que inter vi uos actitant̉ᶜ: vel ī his que ex teſtō vel codicillis ſcriptis vel ſine ſcri­ptisᵈ habitiſ proficiſcunt̉: vt liberti eoꝝ a iure patronatus liberent̉: an tiqua interpretatiōe ſemota nō du bitet̉ patronatꝰ ius ex ſola tali ver boꝝ ꝯceptione libertis eſſe remittē dumᵉ. Nec ſucceſſionibus eorum queᵍ abinteſtato deſcendunt: quas veteres etiā poſt huiuſmodi act ſeruari in libertorum bonis decre uerunt: a nobisʰ patronis integris reſeruandisᵗ. Sed quēadmodū in natalium reſtitutione omne ius tolliturᵏ patronatus: ita ⁊ in hmōi verbis eandemˡ vim eſſe obſeruā dam oēs non ignorent. Idem qꝫ iuris eſt ſi īter viuos manumiſ ſione impoſita in vltimis volunta tibus ꝯceſſioᵐ data fuerit patrona tus: ita tamen vt in omnibus nata lium reſtitutiōes: ex quibꝰ peneⁿ ſo lis ingenuitas mera libertis cōpe­qungo ꝙ ſi ideo hoc crimine damātur ꝙ aliquid in principē cōmi­cacuon tranſcunt ad filios vt hic. ⁊ dicta. l. de interdi. ⁊ re. in. l. iij. auinalio capitulo eiuſdē legis que multa ſunt: vt. ff. ad. l. iul. ma. l. i. auatūic venunt ad filios: vt in. l. ꝯtraria. Si aūt opponat̉ ex eo naleſt. f de iure pa. l. iura. vbi indiſtincte videntur dari filijs. dic ꝙ liſut ſpāliter cuidam conceſſum loco priuile qu vel dic ꝙ in alijs ca prulis fuit ibi damnā tus nō ꝙ cōmiſit in pͥr qpeꝫ. Uel ſolue tertio ꝙ dicta lege eoꝝ que­lī iura reſeruant̉ extra neis heredibus: vt. sͣ. d̓ in ius vocan. l. ij. ⁊ hec ad fiſcum poſſunt trā­fire vt hͦ. iura v̓o ſucce dēdi reſeruantur libe­ris: vt. jͣ. de lati. li. tol. l. j.j. ſed ⁊ ſi ſub cōditiōe ⁊ in. l. ꝯtraria. ſed me­dia ſolutio verior eſt. XIliberti. Diſſi Omulans pro cōſer tiente habetur ⁊ ius ſu um perdit. h. d. bal. a Conniuentibus.i. conſentiētibus. ⁊ facit sͣ. de ſer. fugi. l. fi. ⁊. jͣ. d̓ lati. li. toll. auc̄. ad hec. ⁊ sͣ. tit.i. quod ex liber­ta.§. i. I quis in poſte­Orum. Quiremit tit ius patronatus om ne ius perdit preter re uerentiam ⁊ ius reuo­candi in ſeruitutem ob ingratitudinem. Sꝫ re ſtitutus natalibus qua ſi meram ingenuitateꝫ conſequitur: ⁊ in ſerui­tutem reuocari nō po teſt. h. d. bal. b Poſterum.i. poſt hanc legem. t Actitantur.i. dantur. Sine ſcriptis. nota codicillos poſſe fieri ſine ſcriptis: vt de ſacro­ſan. ec. l. generali. ⁊. jͣ. de codicil. l. fi. in fi. Ut liberti. hec ſunt verba narrationis. t Remnittendum.i. remiſſum. f Eorum.ſ. libertorum. g Que.ſ. ſucceſſiones. b A nobis. huius. l. auctoritate. Reſeruādis. vt in auc̄. vt liberti decetero.§. illud. colla. vi. ſꝫ certe inmo videntur reſeruari: vt. ff. e. paulus.§. patroni. que eſt ꝯtra. So. ilud eſt remittere ius patronatus quod poteſt facere vt hic: qꝛ in vi iliberti cōpetit. aliud eſt concedere liberā teſtamenti factionē: que cō ienſio aūt vi pacti valet: qd̓ eſt falſuꝫ qꝛ eſt de futura ſucceſſione: vt. sͣ. demomi. teſta. l. ſi quādo. aut vi repudiatiōis qd̓ ⁊ falſum eſt: vt. ff. de liqui pere. qui ſuperſtitis. ſecus tamen eſt ſi a principe liberā teſtamē macuionem conſequatur: ut. ff. e. l. etiā.§. i. uel dic ꝙ ibi filius pr̄oni pa ne luo viuēte emiſit epiſtolam in qua conceſſit liberā teſtamēti factio nem. vel tertio hoc corrigit. f Omne ius tollitur. ut. ff. e. etiā.§. plane. Eeandē vim. fere. nec enim eadem vis eſt ut habebis. jͣ. ſtatim. m Conceſſio.i. remiſſio. n i Pene ſolis.i. reſtitutionibꝰ nataliū. pene aūt dicit quia ⁊ quidā auiunt modi per quos inducitur ingenuitas: vt. jͣ. de lati. li. tol.§. ſed itus. ⁊.§. ſimiliqꝫ modo. ⁊.§. illud. ⁊ auc̄. ibi poſita. ⁊. jͣ. qui mi. non polluꝑ ſeruis. ⁊. jͣ. de infa. expo. l. fi. ⁊. ff. d̓ ſta. ho. l. ingenuū. ⁊ in auc̄. de monachis.§. i. in fi. prime colūne. it heuerentia. redit ad pͥmū caſum. Sed ſi oīs reuerentia durat et dolū eit amiſſum preter ꝯtra ta. qd̓. sͣ. negaſſe videtur. vn̄ dic ꝙ ⁊ in ts nocari poteſt ſine venia: vt ⁊ qn̄ patronꝰ detulit iuſiurādū ne vxo ſein accipiat: vt. ff. de in ius vo. l. adoptiui.§. fi. y Competit. de quo dices. jͣ. de li. ⁊ eo. li. l. ij. ac. Etſi. i. quāus. Hec.ſ. reuerentia ⁊ ius reuocandi in ſeruitutem. Quā. ſcꝫ ingenuitatem. ⁊ plene expone: vt. sͣ. proxi. ac. tt aus patronatus. hic duo ſcias: ⁊ que ſunt patronatus iura: ⁊ qui tebic caſus d̓ ꝗͥbus hic dicit. Sūt aūt ſex pͥncipalia. pͥmū ꝙ turpis ac deuā de facto nō ꝓponat̉ aduerſus euꝫ: vt. ff. de obſe. l. honori. ⁊. l. tit: taꝫ obtineant qͣꝫ in noſtra repi blica polleant: cum nobis cordi ē ingenuis magis hominibus qͣꝫ li­bertis eam frequentari. Reue­rentiaº tamen queʳ a libertis debet̉: ⁊ iure quod aduerſus ingratos li bertos patronis cōpetitᵖ: integris reſeruandis: ei ſiq per verboruꝫ cō ceptionem ẜm a nobis inductum modū ius patronatus fuerit amiſ ſum. Cum etiam hec ingenuitatis premio tolluntur: quamˢ pene ſo­la nataliū reſtitutio īducit: His videlicet caſibus per quos penali bus modis ius patronatusᵗ quaſi ab indignis patronis eripitur: in robore ſuo duraturis. Si in fraudemª patroni a liber tis alienatio ſit facta..v. Iꝑatores diocletia. ⁊ Maxi aa. ⁊. cc. Claudio. I in fraudeꝫ patroni liber tus aliquid alienaueritˣ: qͣ­tenus legitimaʸ pars dimi nuta eſt reuocandi tributaꝫ conue nitᶻ eſſe poteſtatem. Idem. aa. ⁊. cc. Iulie. Efuncto quidem liberto pa tronus inteſtato ſuccedensª: per actionem caluiſianam in eius fraudeꝫ alienata reuocareᵇ poteſt. Uerū cum patronū poſt liber­parēs. Secūdū ꝙ turpis exceptio: vt. ff. de excep. doli. l. apud.§. aduerſus. Tertiū de reuerentia. ſiue in faciendo ſiue in nō faciendo que debet̉ etiā ſine impoſitione: vt. ff. de cōdi. inde. ſi nō ſortem.§. libertus. in prin. Quartuꝫ de preſtatione alimētorū: vt. ff. de li. agno. ſi quis a liberis.§. ſolēt. Quintuꝫ de reuocatiōe in ſeruitutē: vt hic ⁊. jͣ. de li. ⁊. e. li. l. ij. ⁊ hec nō datur niſi ſpōte ma numittēti: vt. sͣ. ti. i. l. ij. Sextū ius ſuccedēdi de quo dic̄ hec lex. ⁊. jͣ. ti. i. l. i. vbi plenius di ces. Circa aūt operas eſt ius ſed ex impoſitiōe eſt illud: vt .sͣ. ti. i. l. i. Et econtra. hec iu ra amittunt̉ quibuſdam caſi bus ⁊ quādoqꝫ ꝓpter culpā patroni vt hic dicit: vt ecce ꝓ pter denegationē alimento­rum: vt. ff. de iure patro. l. di uus.§. fi. Item ꝓpter exactio nē iuriſiurādi ſcꝫ ne nubat vt ff. de iure pa. l. qui ꝯtra legē. Itē ſi crimine capitis euꝫ ac cuſauerit: vt. ff. d̓ iure pa. l. eū Itē ſi exegit mercedē ꝓ oꝑis futuris: vt. sͣ. ti. i. l. ſi quā. ⁊. jͣ. d̓ bo. poſ. ꝯtrata. li. l. fi. Sūt ⁊ alij caſus qui non in penam patroni faciunt amittere pa tronū: vt ꝓpter p̄miū liberti­vt. ff. de iure pa. l. pe. in prin. Itē ꝑꝑ nataliū reſtitutionē­vt hac lege. Itē ꝓpter depo­tationē patroni vel liberti: vt ff. de iure pa. ſiue patronus Itē ſi efficit̉ minor cētenario nō in fraudē: vt. ff. e. ſi libertꝰ. Itē ꝓpter ceſſionem debite partis: vt inſti. de ſucceſ. li. ſꝫ noſtra. ſꝫ iſti duo vltimi mo di tm̄ a cōtra ta. repellūt. ac­u Si in fraudem patroni. Quia quādoqꝫ libertus alie nat vt debita portione patro nū fraudet: iō de hoc ponit. Aliena ta in fraudem patroni reuocant̉ vſqꝫ ad leg timam portionē. h. d. bal. x Alienauerit. inter viuos. vbi ſunt duo neceſſaria ſcꝫ fraus ⁊ euentus vt hic ⁊ inſti. qui ma. non poſ.§. preualuiſſe. al̓s in vltima voluntate ſufficeret euentus: vt. ff. e. l. i.§. i. ⁊ hic dicam ſtatim. Item dic alienauit gratis: vt. ff. e. l. i.§. ſi quis in fraudē. ⁊.§. ſi quis mutuam. y Legitima. que eſt tertia: vt inſti. de ſuc. liber.§. ſed noſtra. z Conuenit. nō ꝑ peti. here. quia patroni eſt debitor nō he̓ditarius: vt. ff de pe. here. ꝙ ſi in diē.§. pe. ſed caluiſiana: vt. jͣ. l. ꝓxi. Et diſtingue hic qꝛ aut alienat libertus in vltima volūtate: ⁊ tunc ſolus ſufficit euētus: vt. ff. e. l. i.§. j. qꝛ pars patroni cenſetur vt es alienū: vt. ff. de dona. ſi patronus. qd̓ es alie num ante relicta eſt detrahendum: vt. ff. ad trebel. l. i.§. pe. aut inter viuos: ⁊ tunc ſine dolo valet: vt. ff. de ꝓba. l. patronus. Si dolo. aut ī fraudē legis. ſ. vt ſit minor centenario: ⁊ tunc ipſo iure non valet ⁊ totū reuocatur. Aut in fraudem patroni tm̄: ⁊ tunc valet: ſed reuocatur quatenus eſt legitima tm̄: vt. ff. de iure patro. ſi libertus. Efuncto. Patronus heres liberti pōt ꝑ caluiſianā reuocare aliena ta in fraudē eiꝰ niſi alienationē habuit ratā. h. d. Bal. a Succedēs. ſcꝫ in totū quādo nō ſunt liberi: vt inſti. de ſuc. li.§. ſꝫ noſtra. ſꝫ nūꝗd frat̓ liberti p̄ponit̉ patrono: rn̄. ſic ẜꝫ quoſdā: vt inſti. de ſeruili cog. circa pͥn. ſꝫ Io. ꝯtra: vt. ff. de ſuis ⁊ leg. l. inteſtato. in pͥn. ⁊ de bo. li. l. liberto fine. Sꝫ patronus ꝗ manumiſit ſi crimine capitis accuſauerit ius patrona­tus amittit: vt. ff. de iure pa. l. eū. ⁊ de bo. li. l. qui cū maior. ſꝫ ꝯtra. ff. de fidei com. li. ſi filius.§. erit. Quod dixi de liberto accuſato intellige de patrono: ꝗ ⁊ ſuus dicit̉: vt. sͣ. d̓ ver. ſig. l. lꝫ.§. pr̄onos. ſꝫ ſuū accuſando nō ꝑdit: vt. d. §. erit. Itē noͣ ꝙ ſi relinquo nepotē ex filio ⁊ filiū: filius p̄fertur: vt. ff. de bo. li. ſi libertus preteritus.§. ſi libertus. Iteꝫ ſi duo ſunt patroni ⁊ vnus dece­dat ⁊ filium relinquat ⁊ alter ſit ſuperſtes: ſolus ſuperſtes admittitur: vt. ff. de ope. liber. l. a duobus. Itē ſi vnus patronus reliquerit filiū ⁊ alter nepo­tē: ſolus filius admittit̉. vt. ff. de legi. tu. l. tutelā.§. ſi duo. ſecus in ſucceſſio­ne ingenuoꝝ: vt inſti. de here. que ab inte.§. cum filius. b Reuocare. plus ergo poteſt heres ꝙͣ defunctꝰ: ⁊ ſic ē arg. cōtra. ff. de re gu. iu. l. heredē. ſed hoc ideo qꝛ eſt es alienū. Iteꝫ quomodo heres reuocat factuꝫ defuncti: vt. jͣ. de li. cau. l. ſi ab eo. Rn̄. hic ſpeciale vt dixi: quia magis dicitur debitū accipere qͣꝫ heres eſſe titulo lucratiuo. Itē noͣ quatuor eē ac tiones reuocatorias: caluiſianam. paulianaꝫ. fauianā. ⁊ in factuꝫ reuocato riā. Caluiſiana datur patrono ⁊ creditori. Fauiana ſoli patrono: vt. ff. e. l. j.§. fi. Pauliana creditori tm̄. Im factū ad incorporalia: vt. ff. que in frau z iiij