¶ Pars Vndecima¶ Folium. LXI.hoc eſt carnis commixtionem ante peccatum non ad remedium infirmitatis ſed ad multiplicationem prolis inſtitutūeſſe. Poſt peccatum autem idem ipſum ad remedium infirmitatis conceſſum. Beatus Auguſtinus teſtatur his verbisdicens. Vtriuſqꝫ ſexus infirmitas propendens in ruinaꝫ turpitudinis recte honeſtate nuptiarum excipitur vt ꝙ ſaniseſſet officium ſit egrotꝭ remedium. Item in coniugio aliudeſſe ⁊ alterius rei ſacramentum eſſe.& ipſum coniugium&aliud eſſe ⁊ alterius rei ſacramentum eſſe: ipſum ſcilicet cōiugij officium. Idem ipſe in libro de bono cōiugali teſtaturdicens. In coniugio aliquid boni videtur eſſe: nō ſolum prop̄ter propagationem filiorum: ſed etiam propter naturaleꝫin diuerſo ſexu ſocietatem: alioqui iam non diceretur coniugium in ſenibus ſimul amiſiſſent filios vel nō genuiſſent:in quibus ⁊ ſi emarcuerit arpor carnis: viget tamen ordo caritatis. Item in nuptijs plus valet ſanctitas ſacramenti ꝙͣ fecunditas ventris. Vnde quidam non intelligētes hoc quoddictum eſt. illa mulier non poteſt pertinere ad Xp̄i ⁊ eccleſieſacramentum cum qua noſcitur non fuiſſe carnale commercium eſtimant ſacramentum coniugij eſſe non poſſe vbi cōmixtio carnalis non fuerit. Neſciunt enim quia officium cōiugij in carnis commixtione illam que inter Xp̄m ⁊ eccleſiāper carnis ſuſceptionem facta eſt vnionem figurat: proptereaqꝫ Xp̄i& eccleſie ſacramentum eſſe non poſſit: vbi carnalecommercium non fuerit: conuigium tamen verum ⁊ verumconiugij ſacramentum eſſe. etiam ſi carnale cōmercium nonfuerit ſubſecutum. Imo potius tanto verius ⁊ ſanctius eſſequanto nihil in ſe habet vnde caſtitas erubeſcat: ſed̓ vnde caſtitas glorietur. Nam ⁊ ipſum coniugium ſacramentum eſtſicut ⁊ ipſum officium coniugij ſacramentum eſſe cognoſcitur. Sed coniugium vt dictum eſt. ſacramentum illius eſt ſocietatis que in ſpiritu eſt inter deum& animam. Officiumvero coniugij ſacramentum illius eſt ſocietatꝭ que in carneeſt inter Chriſtum ⁊ eccleſiam. Scriptum eſt inquit. Eruntduo in carne vna. ⁊ ſi duo in carne vna iam non duo ſꝫ vnacaro. Hoc eſt ſacramētum quod ait apoſtolus magnum inCriſto& eccleſia. Ad quod ſacramentum pertinere non pt̄mulier cum qua noſcitur carnale non fuiſſe cōmercium: pt̄tn̄ pertinere ad aliud ſacramētum non magnum in Xp̄o&eccleſia ſed maiꝰ in deo ⁊ anima. Quid enim. Si magnum ēqd in carne eſt magnū nō eſt. imo multomaius ē qͥd in ſpūē. caro inq̓t nihil ꝓdeſt ſpūs eſt qͥ viuificat. Si ergo magnūeſt qd in carne eſt: multomaius eſt vtiqꝫ qd̓ in ſpiritu eſt.
