Pars Vndecima¶ Folium. LXI.Si recte per ſcripturam ſanctam deus ſponſus dr̄.& animarationalis ſponſa vocatur: aliquid ꝓfecto inter deū ⁊ animāeſt. cuius ⁊ id quod in coniugio inter maſculum& feminaꝫconſtat ſacramentum ⁊ imago eſt. ⁊ forte vt expreſſiꝰ dicat̉ipſa ſocietas que exteriꝰ in coniugio pacto federis ſeruaturſacramētum eſt.& ipſius ſacramenti res eſt dilectio mutuaanimorum que adinuicem in ſocietatis ⁊ federis coniugalisvinculo cuſtoditur: ⁊ hec ipſa rurſus dilectio qua maſculꝰ⁊ femina in ſanctitate cōiugij animis vniuntur ſacramentūeſt. ⁊ ſignū illius dilectionis qua deus rationali anime in tꝰper infuſionem gratie ſue ⁊ ſpiritus ſui participatione coniungitur. Copula igitur carnis que ante peccatū in ꝯiugioofficium fuit.& poſt peccatum in eodem pro remedio ꝯceſſaeſt. Sic vtrobiqꝫ coniugio adiungitur vt cum coniugio ipſaſit non coniugium ex ipſa. Nam& ante ipſam coniugiumverum eſt ⁊ ſine ipſa factum eſſe poteſt. Tunc quidem ſi illanon adeſſet infructuoſius. Nunc autem ſi illa nō affuerit ſincerius. Ꝙ enim poſt peccatum copula carnis in cōiugio admittitur indulgentie magis eſt& compaſſiōis: ne vicium cōcupiſcentie quod in humana carne poſt peccatum radicauitturpius in omneꝫ exceſſum proflueret ſi nuſqͣ licite excipipotuiſſet.¶ Quid ſit coniugium.¶ Ca. iiij.Vidam hoc modo ꝯiugium diffiniendū putauerūtvt dicerent coniugium eſſe conſenſum maſculi ⁊ femine indiuidualem vite conſuetudinem retinenteꝫ.Qui diffinitioni legitimum adiungere oportet: quia ſi conſenſus maſculi& femine legittimus hoc eſt legitime& interlegittimas perſonas factus non fuerit coniugium in eo conſecrari non poteſt. Legitimas autem illas perſonas dicimusin quibus aliqua rationabilis cauſa demonſtrari nō poteſtquare coniugij pactum mutuo firmare non poſſint. Ideo at̄dico in quibus rationabilis cauſa demonſtrari non poteſt:quia ⁊ ſi forte eſt ſed occulta ⁊ latens ⁊ nondū iudicio eccleſie comprobata quātum ad iudicium eccleſie ſpectat pactūconiugale neqꝫ prohiberi poteſt vt non fiat: neqꝫ cum factūfuerit infirmari poteſt vt nō conſiſtat. Quod enim omninooccultum eſt quantum ad iudiciū eccleſie eſſe non dicendūeſt: quia ad efficiendum aliquid vel impediendū non differt.ab eo quod non eſt. Prima autem inſtitutio duas tantumperſonas id eſt patrem& matrem a contradu matrimonijexcepit. Vbi hominem vt adherere poſſit vxori ſue patreꝫ&matrem relictuꝝ eſſe aſſeruit dicen. Propter hoc relinquet