Liber V CL.VIII dem donatōem nullamᵇ eſſe. ſolā ve ro dotem marito mulierem obtull ſe vt etiam tuūc muliere dotem augente liceat. marito quoqꝫ donationem in vxorem ſuam eiuſdem quātitatis facereᶜ quātum aucta dos cōtinere dinoſcitur. ¶ Pactis videlꝫ de redibitōne vel retentione aucte dotis vel donatōnis ꝓut partes cōſenſerint ꝓ iam ſtatutoᵈ modo inet undis ſiue iniungendis veteribus pactis que in initio nuptiaruꝫ d̓ ante nuptias donatōne ⁊ dote prīcipa liter conſtituenda initaᵉ ſunt. Iura etiam hipothecarum que in augen da dote vel donatōne fuerint ex eo tempore initium accipiāt ex quo eedem hipothece contracte ſunt ⁊ nō ad prioris dotis vel ante nuptias donationis tempora referantur ¶ Sed et ſi econtrario maritus et vxor ad diminuendam dotem et an te nuptias donatōem conſenſerīt licere eis ad ſimilitudinem diminūt onis que in dote ſit etiam ante nuptias minuere donatōem vt pacta de amborum diminutionibus ineū da firmaᵍ et legittima eſſe intelligātur ¶ Exceptis videlicet his caſibꝰ in quibꝰ aut maritus ex priore matrimonio liberos habens ad ſecundas migrauerit nuptiaſ. aut vxor ſi militer ex anteriore matrimōio libe ris extantibus ſecūdo marito ſe iū rerit. in hoc enim ſecundo mr̄imonio vel a parte mariti vel a ꝑte mulieris vel ab vtraqꝫ ſi hoc etiam acci derit interdictam eſſe diminutōem dotis vel ante nuptias donatōnis ne aliquid adu̓ſus filios priorꝭ matrimonij machinatiʰ videatur cenſemus In auten. de eqͣlitate do.§. illud. col latione. viti. Edtiam neceſſe CON. eſt ſi alia pars augmentuꝫ preſtet alteram partem quo qꝫ incrementum celebrare. et ſi quidem alieno ereᵏ vir non impediatur in rebus quibuſlibet procedat incre mentum. at ſi d̓bitor ſit vt fraudis ſuſpitio ſubeſſe poſſit erga creditoa ¶ Pigrius. ſic. jͣ. de bonis que in ꝯſtōnibꝰ.§. ꝓſpiciendum b ¶ Nullam eſſe.ſ. ab initio. c ¶ Facere. vt inſti. de dona.§. eſt ⁊ aliud. ⁊ dic qͣꝫtitatꝭ.i. quotitatꝭ iſtō iure. ſed hodie ēt qͣꝫtitatꝭ. vt. jͣ. de pac. ꝯuē. l. ex morte. ⁊. l. lege. ⁊ in aūt. equalitas. ẜm quoſdā qd̓ n̄ placet. ⁊ ille leges ad p̄ciū lucri intelligunt̉ hec ad cōſtituedā dotēm et donationem d ¶ Statuto mō. in princ̄. hꝰ legis vbi dixit indulgeri fieri pa cta. ⁊ ſi nil dicat erit il lud idē ẜuādū qd̓ in principali erat. vt. ff. de pac. do. l. inter ſocerum.§. ſcd̓o e ¶ Inita ſunt. cum dos ꝯſtituebatur. f ¶ Referant̉. ſic et. jͣ. de ſcd̓is nup. hac edictali.§. fi. ⁊ j. d̓ pac. cō uen. l. fi. ſꝫ arg. ꝯͣ. jͣ. de bo. que li. cū oꝑtet. in fi. ⁊. jͣ. qͥ po. ī pi. ha. l. fi. g ¶ Firma. in caſibꝰ illis tm̄ vbi lꝫ ſolui do tē ꝯſtāte mr̄imonio. vi. ff. ſo. ma. l. ſi ꝯſtāte. ⁊ de iure do. mutꝰ. §. manēte. alioqͥn cō tra vt. jͣ. ſi dos cōſtāte mr̄imonio. l. ij. que ē ꝯͣ. vel dic hic non erat dos p̄ſtita ſꝫ ꝓmiſſa. ⁊ ꝑ pactū remiſſa ba Machinari. ſed quo poſſit aliqͥd machinari. cū qͣntum ſit datū ſcd̓o ꝯiugi noīe dotꝭ vel donatōis ſpectet̉ tꝑe mortꝭ binubi parentꝭ. vt in autē. de nuptꝭ. in.§. qꝛ vero hactenꝰ. colla. iiij. rn̄ nihilominꝰ ⁊ tꝑe cō tracti mr̄imōij. inſpicit̉ em̄ vtrūqꝫ. ſi enim tꝑe ꝯͣcti mr̄imōij fue riūt xx. in doteꝫ data ſub pacto de lucrādo tꝑe aūt mortꝭ binubi ꝑentis ſit diminuta inqͥnqꝫ tātū tꝑs ꝯͣcti mr̄imonij ſpectat̉. ſi ꝟo ponas ecōtra īſpi cit̉ tꝑs mortꝭ binubi vel iō dicit hoc hic. qꝛ cito ꝑ hoc.i. ꝑ talē diminutōem filij peioris mr̄imōij grauarē tur qͥ dērēt reuocare qd̓ plus eſt. vt. jͣ. de ſe cū. nuptꝭ. hac edictali §. ſi ꝟo plus qͣꝫ ſtatutū eſt. iſte aūt iō vl̓r diminuere vt fraudi filios prioris matrimonij vt n̄ poſſit r̄uo care. cū iā tꝑe mortiſ nō īueniat plus in do te. ⁊ ſic debeat cōicari tū filijs ſcd̓i et primi mr̄imōij ẜm. h. ſequit̉ autꝭ. ſꝫ iā neceſſe ē ⁊c̄. q̄ legit̉ ſag prin. hꝰ le gis ⁊ eſt ex cor. de equa. do.§. aliud. col. vij. Autentica. Ed iā neceſſe. celebrare n̄ ergo in volūtate erit vt erat per legem ſi ꝯſtāte. ſed ex neceſſitate k ¶ Ere. magno ¶ Debitor. ſit magne quātitatis tes res immobiles incremento ꝓficiant: ſi mulier immobilis ſubſtantie domina res mobiles in augmen tum dederit in hac parte dotis nullo vtetur aduerſusᵐ alios creditores priuilegio ⁊ beneficio ¶ Imꝑ. Iuſti. a. Ioanni p̄. p̄. Umⁿ multe nobis interpellatōnes facte ſint aduerſus maritos qui decipiēdo ſuas vxo: es faciebant donatōnes quas ante nuptias antiquitas nomiauit inſinuare autem eas actis interuenientibus ſuperſedebant vt infecte maneant. ⁊ ipſi quidem dotis commoda lucrenturᵇ vxoresᵖ autem ſine nuptiali remedio relinquantur. ¶ Scimus nomine prius emenda toq ta remᵗ corrigi ⁊ non ante nuptias donatōem eam vocari. ſꝫ ꝓpter nuptias donatōem quareᵇ eī dotem quidem ⁊ conſtante matrimōio mu lieri marito dare conceditur. donationem. autem marito niſi an̄ nupꝰ tias facere non permittatur. et que huius rei differentia rationabil̓ poteſt inueniri. cum melius erat mult eribus ꝓpter fragilitatē ſexus qͣꝫ ma ribus ſubueniri. ſicut enim dos ꝓpt̓ nuptias fitᵗ et ſine nuptijs quidem nullaʰ dos intelligitur ſineˣ dote autem nuptie poſſunt celebrariʸ ita et in donatōnibꝰ quas mariti faciunt vel ꝓ his alij det eſſe aꝑta lnīa ⁊ cō ſtante matrimonio talem donationē facereᶻ quia qͣſi antifernaᵍ hec poſ ſunt intelligi. ⁊ non ſimplex donatio. Ideo enim antiqui iurisᵇ cōditores inter donatōnes etiam dotes connumerant. Si igit̉ ⁊ nomineᶜ et ſub̓aᵇ nihil diſtat a dote ante nupti as donatio quare n̄ ēt ea ſil̓i modo ⁊ matrimonio contracto dabitur. ¶ Sancimus itaqꝫ oēs licentiā ha bere ſiue prius qͣꝫ matrimonia contraxerint ſiue poſtea donatōes mulieribus dare ꝓpter dotis donationem vt non ſimplices donatōes in telligantur ſed ꝓpter dotē ⁊ ꝓpt̓ nu ptias facte In autē. vt īmobilia an̄ nup. dona §. primo l ¶ Suſpitio. alioqͦn alid̓ erit. Itē hoc erit ꝓpter priores creditores non ꝓpter ſeq̄ntes vt vid̓r. ſed certe eadē fraus aduerſus ſequentes poſſit committi. m ¶ Aduerſus creditores. p̄cedentes vel ēt ſeq̄ntes. ẜm. h. et. b. ⁊ Azonem Om ml̓te ſu perſedebant. vſqꝫ dū fierꝫ mr̄imoniū ꝑ ꝟba de pn̄ti. et no. tria vicia olim.ſ. qꝛ fiebat ante nup. donatio hec n̄ pꝰ ſed ꝙ vocabat̉ an̄ nu ptias. tercio qꝛ an̄ et n̄ pꝰ mr̄imoniū ꝯͣctū pot̓at īſinuari. ⁊ duo vltīa naſcunt̉ ex primo. primū ꝑ iuſtinia nū eſt ſublatu. vt s. e. l. ꝓxīa. ſcd̓m tollit̉ hic vſqꝫ ibi ſi igit̉. ⁊c̄. ter ciū tollit̉. jͣ.§. pe. o ¶ Lucrent̉. ſi paci ta dotalia cedebāt ꝑti viri. p ¶ Uxores āt. q̄ de buerūt facere īſinuationē qd̓ in doten̄ eāt opus cuiuſcunqꝫ qͣꝫti tatis eſſet q ¶ Emēdato. ſic et inſti. de do.§. eſt ⁊ alid̓ poſtea dic̄ de īſinuatō ne nō tn̄ plene niſi ꝙ p̄t fieri ēt ꝯſtāte mr̄imōio vt. jͣ.§. fi. ſꝫ aūt̄. eo decurſuꝫ eſt ⁊c̄. ple ne dicet. ⁊ no. tria in hac. l. prīo qͣliter pro bat ꝑ ml̓ta ſil̓ia q̄ hꝫ cū dote donatō ꝙ etiam hoc hēat vt ꝯſtan te mr̄imōio fieri poſ ſit vt dixerat iuſtinꝰ ī p̄cedēti. ⁊ ſic ꝓpt̓ nup tias vocet̉. ſecudo de pac. lucroꝝ de qͦ n̄ dixerat in prīa glo. tercio de inſinuatōe r ¶ Rē.i. qōnē omiſſe inſinuatōis. nō dicas an poſſit fieri con ſtante mr̄imonio. qꝛ pec ē ſoluta. s. l. ꝓxi. ſꝫ nouas rōes dicit s ¶ Quāe. bn̄ dico ſic vocari cum et fiat poſt ⁊ merito ſit poſt. quare enim. t ¶ Fir ēt ꝯſtāte ma trimonio. v ¶ Nulla dos. ſic ⁊ ff. de iu. do l. iij. ⁊ ī autē. de trie. ⁊ ſe.§. ſꝫ nec coll̓. iij. x ¶ Sine dote autē. ar. ꝯͣ in decre. xxx. q. v c. nullum y ¶ Celebrari. ⁊ ſic ē in donatōe ſimiliter. z ¶ Face̓.ſ. ſic̄ ē ī dote a ¶ Antiferna.i. ꝯͣ do tē. ab āti qd̓ eſt ꝯͣ. ⁊ ferna.i. dos qͣſi ꝯͣ dotē datō vt hec donatio eſt b ¶ Iurꝭ dicētꝭ ꝙ alia ē ſimplex donatō alia ob cām. ſic̄ ē dos et c ¶ Noīe. qꝛ ābe dn̄r donatōes. donatio. vt. ff. de dona. l. i. d ¶ Et ſubſtātia. qꝛ vtraqꝫ ſit ꝓpter nup. ⁊ ꝓpt̓ vtrāqꝫ dat̉ rei vē. ⁊ hoc dicit autꝭ. p̄miſſa ⁊c̄. quā hic lege. ⁊ ſumit̉ in autē. vt immo. aſ̄ nup. do. col. v. ⁊ in autꝭ. de equalitate dotis.§. illud. col. vij. quam