Prologus in librum Secundum.¶ Celebratiſſimi pr̄is dn̄i Bonauēture ordinis minoꝝ apl̓iomnipotētes voluntatis noſtre ſicut ⁊ deus ſue. ⁊ ideo oēs rece ſedis cardinalis ⁊ ſublimitatis theologice īterp̄tis eximijges. ⁊ ideo omnibus ꝓmittitur regnum celoꝝ. ¶ Fecit igitur sperluſtratio in arcana ſecundi libri ſententiarum.deus hoīem rectū dum ipſum fecit ad ſe conuerſum. In conuerſione em̄ hoīs ad deum non ſoluꝫ rectificabatur ad id qd̓4Siummodoſurſum. ſed eriā ad id qd̓ deorſum. Homo em̄ in medio ꝯſtitutus dum factus eſt ad deum ꝯuerſus ⁊ ſubditus. cetera ſunthoc inueni ꝙ deus fecit hoīemei ſubiecta ita ꝙ deus oēm veritateꝫ creatam ſubiecerat eiusrectū ⁊ ipſe ſe īfinitis immiſcuitintellectui ad iudicandū. oēm bonitatē eius affectui ad vtenqōnibus. Sollicite ꝯſiderantidum. oēm virtutem eius poteſtati ad gubernandū. ¶ Ex hocpn̄tis libri.ſ. ſcd̓i ſnīarū princināqꝫ ꝙ intelligētia conuerſa eſt ad diuinā veritatē vendicatpalē intētionē ⁊ totalē ꝯtinētiāſapientiā per quā oīa dijudicat ẜm ꝙ d̓r Sap̄. vij. Ipſa deditillud occurrit ad qd̓ ſuam inqͥſimihi oīm que ſunt ſcīam vt ſcirem orbis terrarum diſpoſitioſtionē dicit ſapiēs eſſe ꝓductaꝫ.nem. ⁊ virtutes celoꝝ. initium ⁊ ꝯſeruationē ⁊ medietatem tēEccl̓s. vij. in verbo ꝓpoſito. Cūporum. anni curſus ſtellarum diſpoſitiones. naturas animaſem̄ cūcta tētaſſet ī ſapīa. ⁊ pluslium. ⁊ iras beſtiarum. vires berbarum. vim ventoꝝ. ⁊ cognidefeciſſet ꝙͣ ꝓſeciſſet. tādē hoc ſe inueniſſe fatet̉. ꝙ deus fecetiones hoīm. differētias virgultoꝝ. ⁊ virtutes radicū. ⁊ querit hoīem rectū ⁊c. In quo verbo duo claudunt̉.ſ. ꝙ hoīs recūqꝫ ſunt abſconſa ⁊ improuiſa. Unde ⁊ adam omnibus nomicta formatio ⁊ rectitudo eſt a deo. ⁊ hoc tāgit̉ cū d̓r deus fecithoīem rectū. Aliud eſt ꝙ hoīs miſeria ⁊ obliquatio eſt a ſeip̄ona impoſuit. Subiecit nihilominus volūtati oīa ad vtendū.⁊ hoc tāgit̉ cū d̓r ⁊ ip̄e ſe infinitis immiſcuit qōnibus. In hisvt poſſet oīa in vſum ⁊ vtilitatē ſuā ꝯuertere. Un̄ psͣ. Oīa ſubaūt duobus claudit̉ terminus totius humane cōprehēſionisieciſti ſub pedibus eius. Un̄ apl̓s dicit ad deum conuerſis..j.vt cognoſcat originē boni. ⁊ cognoſcēdo reqͥrat. ⁊ ad illā ꝑueCoꝝ. iij. Omnia veſtra ſunt. Subiecit etiam virtuti ad guberniat. ⁊ ibi reqͥeſcat. Et vt cognoſcat originē ⁊ principiū mali.nandum. Gen̄. j. Subijcite eam.ſ. terram. ⁊ dominamini piſci⁊ illud vitet ⁊ caueat. In bis ēt claudit tota ītētio tractatusbus maris ⁊ volatilibus celi. Iſta aūt recta hoīs ꝯditio quālibri pn̄tis. qͥ circa duo verſat̉.ſ. circa hoīs ꝯditionē ⁊ eius detum ad ſuperius ⁊ inferius ſimul tangit̉ in illo verbo. Faciauiationē. Hoīs aūt ꝯditio tāgit̉ cū d̓r. deus fecit hoīem rectūmus hoīem ad imaginē ⁊ ſimilitudinē noſtrā. ⁊ preſit ⁊c. FeQualiter aūt illud intelligitur ꝙ deus fecerit hoīem rectumcit ergo deus hoīem rectū dum ad ſe ꝯuertēdo ſibi eū aſſimiexplicat̉. Eccl̓i. xvij. c. vbi d̓r. Deus creauit hoīem de terra. h̓lauit. ⁊ per hoc omnibus prepoſuit. ⁊ ſic pꝫ recta humane nadicit quantū ad corpus. Et ẜm imaginē ſuā fecit illū. hoc diture ꝯditio. ¶ Et ſequit̉ miſerabilis deuiatio in hoc qd̓ ſubdicit quātū ad aīe naturā. Et iterū ꝯuertit illū in ipſam. hoc ditur. ⁊ ipſe infinitis ſe immiſcuit queſtionibus. In quo poteſtcit quātū ad gr̄am ſuꝑadditā q̄ aīam ꝯuertit ad deū ꝑ virtunotari ⁊ modus labēdi. ⁊ ſtatus in quē cecidit. Modus labētū babitus. ⁊ iō ſubiugit. ⁊ ẜm ſe veſtiuit illū virtute. ¶ In hͦdi in his tribus que dicit ẜm tria que in pctō ꝯſiderant̉. ⁊ triaverbo oſtēdit̉ ꝙ deus nō tm̄ fecit hoīem poſſibilē ad rectituque in hoc verbo proponunt̉. In pctō nāqꝫ eſt ꝯuerſio. ⁊ auerdinē ſuā ei imaginē ꝯferēdo. ſed ēt fecit hoīem rectū ad ſe cōſio. ⁊ bonoꝝ amiſſio ſiue expoliatio. Conuerſio intelligit̉ peruertēdo ip̄m. Tūc em̄ hō rectus eſt qn̄ intelligentia adequat̉immixtionē. auerſio ꝑ finis priuationē. ſꝫ expoliatio per queſumme veritati in cognoſcēdo volūtas ꝯformat̉ ſumme boniſtionem. Nam conuerſio facit prauum vel impurum. auerſiotati in diligēdo. ⁊ virtus ꝯtinuatur ſumme ptāti in operādo.infirmum. expoliatio mēdicum. ⁊ hoc totū tangit̉ cum d̓r imhoc aūt eſt qn̄ hō ad deū ꝯuertit̉ ex ſe toto. ¶ Primo igit̉ hōmiſcuit ſe infinitis queſtionibus. Pōt etiam notari ſtatus inrectus eſt cū intelligētia veritati ſumme equat. equari aūt diquem cecidit. Sic em̄ cecidit a rectitudine. vt ꝑderet ipſaꝫ reco nō ꝑ oīmodā ꝑfectionē vel impletionē. ſed ꝑ quādā imitactitudinē nō rectitudinis aptitudinē. perderet habitum nontionē. Si em̄ veritas vt dicit Anſel. eſt rectitudo ſola mēte ꝑappetitum. qꝛ ſic amiſit ſimilitudinē. vt tn̄ pertranſeat in imaceptibilis. ⁊ rectitudini nō pōt equari niſi rectū cū intellectꝰgine. Qm̄ igitur remanſit appetitus ſine habitu. ideo factusnoſter equat̉ veritati. neceſſario rectificat̉. Tūc aūt equatur.eſt homo querendo ſollicitus. Et qꝛ nihil creatum recompenqn̄ actualiter ſe ꝯuertit ad veritatē. Ueritas em̄ in actu diffiſare poteſt bonum amiſſum cū ſit infinitum. ideo appetit. quenit̉ ꝙ eſt adequatio rei ⁊ intellectus. Intelligētia aūt nr̄a adrit ⁊ nunꝙͣ quieſcit. ⁊ ideo declinando a rectitudine. infinitisveritatē ꝯuerſa verificat̉. ac ꝑ hoc veritati equat̉ ⁊ dū equat̉queſtionibus ſe immiſcuit. Unde intelligentia auertendo ſe aectitudini rectificat̉. vn̄ ſine veritate nullus recte iudicat. vtſumma veritate ⁊ gratia effecta ignara infinitis qōnibus ſe īꝟr in li. de vera religi. ⁊ qͥ aſpicit ad veritatē iudicat recte ẜmmiſcuit per curioſitatem. Eccl̓i. viij. Eſt homo qui diebus ety dn̄s dicit ſymōi Luce. vij. Recte iudicaſti.i. recte dixiſti vl̓noctibus ſomnum non capit oculis. ⁊ intellexi ꝙ oīm operuꝫdecreuiſti. ¶ Sil̓r rectificat̉ dū volūtas ſumme beatitudinidei nullā poſſit homo inuenire rationē. ſupple que finiat apꝯformatur. Summa em̄ bonitas eſt ſumma equitas ſiue iuſtipetitum ſiue inquiſitionem. immo generat aliam queſtionemcia. tanto em̄ melior quis quanto iuſtior. Sed vt dicit Anſel.⁊ parit nouam contentionē. ⁊ immiſcet inextricabilē dubitaIuſticia eſt rectitudo voluntatis. nihil aūt ꝯformatur rectitionem propter qd̓ d̓r Prouer. xx. Honor eſt homini qui ſepaudini niſi rectum. Dum ergo voluntas bonitati ſumme ⁊ eqͥrat ſe a contentionibus. oēs aūt ſtulti miſcent̉ ꝯtumelijs. Taati conformat̉. neceſſario rectificat̉. Tūc aūt ꝯformat̉ cū adles ſunt miſeri hoīes qui intēdunt fabulis ⁊ genealogijs infipſum conuertitur diligēdo. vnde Hugo. Scio aīa mea ꝙ dūnitis. Quia ſicut d̓r. ij. Thimo. iij. Semper ſunt diſcentes etliquid diligis. in eius ſimilitudinē trāſformaris. Qui em̄ dinunꝙͣ ad ſcīam veritatis peruenientes. ¶ Uoluntas diſcedēigit bonitatem rectus eſt. Et hoc eſt qd̓ d̓r Can̄. j. Recti dilido a ſumma bonitate egena effecta immiſcuit ſe infinitis queut te. Recti em̄ ad tuā bonitatē ſunt conuerſi. ⁊ tua bonitasſtionibus per concupiſcentiam ⁊ cupiditatem. Quia ſicut d̓rid eos inclinat̉. Unde aīa experta clamat ⁊ dicit ꝙͣ bonus iſrl̓Prouer. xxx. Ignis nunꝙͣ dicit ſufficit. vnde ⁊ auarus nō imeus his qui recto ſunt corde. Et qꝛ ſoli recti experiuntur. iōplebit̉ pecuniā ſicut d̓r Eccl̓i. v. Ideo ſemper querit ⁊ mendiectos decet collaudatio. Nihilominus rectificat̉. dum virtꝰcat. Sil̓r concupiſcentia non ſatīatur. immo infinitis voluptaumme poteſtati continuatur. Rectum enim eſt cuius mediūtum queſtionibus implicat̉ Sap̄. xiiij. Oīa cōmixta ſunt. ſannon exit ab extremis. Extrema ſunt primum ⁊ vltimuꝫ. alpbaguis. homicidium. furtuꝫ. fictio. corruptio. ⁊ infidelitas. tur⁊ o principium ⁊ finis. Operatio inter hec eſt medium. ꝑ quābatio. periurium. tumultus bonorū dei immemoratio. animaefficiens peruenit in finem. Illa ergo virtus recta eſt. cuiusrum inquinatio. natiuitatis immutatio nuptiarum inconſtāoperatio eſt a principio primo. ⁊ ad finē vltimū. Qm̄ ergo ditia. inordinatio mechie ⁊ impudicitie. He ſunt queſtiones inuina virtus oīa operat̉ a deo. ⁊ propter deū. hinc eſt ꝙ rectiſſifinite que commixte ſunt quibus immiſcuit ſe homo dum vona eſt in operādo. Nihil aūt continuatur recto niſi rectū. cuꝫluntate deformauit a ſumma bonitate. ¶ Uirtus aūt diſcontirgo virtus noſtra ſumme poteſtati continuatur. abſqꝫ dubionuando ſe a ſumma poteſtate facta infirma immiſcuit ſe infiectificat̉. ⁊ ex hoc homo non ſolum rectus. ſed etiam rector ⁊nitis queſtionibus per inſtabilitatē. vnde ſemper querit quieex efficitur Deūt̓. penul. Et erit apud rectiſſimum rex cōgretem ⁊ nō inuenit. Unde Eſa. xix. Dn̄s immiſcuit in medio egyzatis principibus populi cuꝫ tribubus iſrael. hoc aūt erit inpti ſpm̄ vertiginis. iſte eſt ſpūs inſtabilitatis ꝓ eo ꝙ nihil poIloria qn̄ vixtus noſtra ꝯtinuabit̉ diuine virtuti. tūc erimusteſt ſtabilire. Un̄ hō pctōr eſt ſicut puluis quē proijcit ventusaa ij