Queſtio. I. ro lis intenſio ⁊ remiſſio non important diuerſitateꝫ ex parte ipſiꝰ forme: ſꝫ ex diuerſa ꝑticipatiōe ipſius ſub̓i: ⁊ ita nō di uerſificarēt̉ ꝑ hoc ſpēs qualitatis. Et iō al̓r dd̓m eſt ꝙ ſic̄ ſupra dcm̄ eſt: cōmēſuratio ipſaꝝ qualitatum paſſibiliū ẜꝫ ꝯueniētiā ad nam hn̄t rōnē diſpōnis: ⁊ ideo facta alteratio ne circa ipſas qͣlitates paſſibiles: q̄ ſunt calidū: frigidū: humidū: ⁊ ſiccū: ſit ex cōſequēti alteratio ẜm egritudinē ⁊ ſa nitatem: primo autem ⁊ per ſe non eſt alteratio ẜm huiuſmodi habitus ⁊ diſpōnes. Ad ſecundū ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ hītus ſint ī aīa magis ẜꝫ eſſentiā qͣꝫ ẜꝫ potē tiā. Diſpōnes.n. ⁊ hītus dn̄r in ordine ad nam: vt dcm̄ ē. ſꝫ naͣ magis attendit̉ ẜm eſſentiam aīe qͣꝫ ẜm potētias: qꝛ aīa ẜm ſuā eſſentiā eſt naͣlis corꝑis ⁊ forma eius. ergo ha bitus ſunt ī aīa ẜm eius eſſentiā ⁊ nō ẜm potētiā. ¶ Pͣ. Ac cidentis nō eſt accn̄s: hītus aūt eſt quoddā accidēs: ſꝫ potētie aīe ſūt de gn̄e accidentiū: vt in primo dcm̄ ē: ergo hītus nō ē in aīa rōne ſue potētie. ¶ Pͣ. Sub̓m ē priꝰ eo qd̓ eſt in ſub̓o: ſꝫ hītus cū ꝑtineat ad primā ſpēm qͣlitatis ē pri or qͣꝫ potētia q̄ ꝑtinet ad ſcd̓am ſpēm: ergo hītus nō eſt in potētia aīe ſic̄ in ſub̓o. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē ꝙ ph̓s ī primo ethi. ponit diuerſos hītus ī diuerſis ꝑtibus aīe. ¶ Rn̄º dd̓ꝫ ꝙ ſicut ſupra dcm̄ eſt: hītus īportat diſpōnem qͣꝫdam ī ordine ad nam vel ad oꝑationē. Si ergo accipiat̉ hītus ẜm ꝙ hꝫ or dinē ad nam: ſic nō pōt eſſe in aīa: ſi tn̄ de naͣ humana loqͥ mur: qꝛ ipſa aīa eſt forma cōpletiua humane naͣe: vn̄ ẜm hoc magis pōt eſſe aliꝗs hītus vel diſpoſitio ī corꝑe ꝑ ordinē ad aīam qͣꝫ in aīa ꝑ ordinē ad corpꝰ. Sꝫ ſi loquamur de aliqua ſuꝑiori naͣ: cuius hō pōt eſſe ꝑticeps: ẜm illd̓.2. Pe. primo. Ut ſimꝰ ꝯſortes naͣe diuine: ſic nihil ꝓhibet ī aīa ẜꝫ ſuā eſſentiā eſſe aliquē habitū.ſ. gr̄am: vt īfra dicet̉. Si vero accipiat̉ habitus ī ordine ad oꝑationeꝫ: ſic maxīe hītus inueniunt̉ in aīa: inqͣꝫtū aīa nō determinat̉ ad vnaꝫ oꝑationē: ſed ſe hꝫ ad multas qd̓ reꝗrit̉ ad hītuꝫ: vt ſupra dcm̄ eſt. Et qꝛ aīa ē principiū oꝑationū per ſuas potētias. iō ẜm hoc hītus ſunt in aīa ẜꝫ ſuas potētias. ¶ Ad primū ergo dd̓ꝫ ꝙ eſſentia aīe ꝑtinet ad naꝫ humanā: nō ſic̄ ſub̓ꝫ diſponēdū ad aliꝗd aliud: ſꝫ ſic̄ forma ⁊ naͣ ad quā aliquis diſponit̉. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m: ꝙ accn̄s per ſe nō pōt eſſe ſub̓accidētis: ſed qꝛ ēt in ipſis accidētibus ē ordo ꝗdam: ſub̓m ẜm ꝙ ē ſub vno accn̄te: intelligit̉ eſſe ſub̓m alteriꝰ: ⁊ ſic dr̄ vnuꝫ accn̄s eſſe ſub̓m alterius: vt ſuꝑficies coloris: ⁊ homō pōt potētia eſſe ſub̓m hītus. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m: ꝙ habit p̄mittit̉ potētie ẜm ꝙ importat diſpōnē ad nam: potentia aūt ſemꝑ importat ordinē ad oꝑationē q̄ ē poſterior: cū na ſit oꝑationis principiū: ſed habitus cuius potentia ē ſub̓m nō importat ordinē ad nam: ſꝫ ad oꝑationem: vn̄ eſt poſte rior potētia. Uel pōt dici ꝙ habitus preponit̉ potētie ſicut cōpletū incōpleto: ⁊ actus potētie: actus.n. naliter eſt prior qͣꝫuis potētia ſit prior ordine generationis ⁊ temporis: vt dr̄ in. 7. ⁊.j. metaph̓. Ad tertiū ſic ꝓceditur. Un̄ ꝙ in potētijs ſenſitiue partis nō poſſit eſſe aliꝗs habitꝰ Sicut.n. potentia nutritiua pars eſt irrationalis: ita ⁊ ſenſi tiua: ſꝫ in potētijs nutritiue ꝑtis nō ponit̉ aliꝗs habitꝰ. ergo nec in potētijs ſenſitiue ꝑtis aliꝗs habitus dꝫ poni. ¶ Pͣ Senſitiue ꝑtes ſunt cōes nobis ⁊ brutis: ſꝫ in brutis nō ſūt aliꝗ habitus: qꝛ non ē in eis volūtas q̄ in diffōne habitꝰ ponit̉: vt ſupra dcm̄ ē. ergo in potētijs ſenſitiuis nō ſūt aliqui habitus. ¶ Pͣ. Habitus aīe ſūt ſcīe ⁊ virtutes ⁊ ſicut ſcīa refert̉ ad vim app̄hēſiuā. ita v̓tus ad vim appetitiuā: ſꝫ in potētijs ſenſitiuis nō ſunt alique ſcīe: cū ſcīa ſit vl̓ium: q̄ vt res ſenſitiue app̄hendere nō pn̄t. ergo ēt nec habitus v̓tu tū in ꝑtibus ſenſitiuis eē pn̄t. ¶ Sed ꝯͣ eſt qd̓ ph̓s dic̄ ī.3. Ethi. ꝙ alique virtutes.ſ. temperantia ⁊ fortitudo ſunt irrationabiliū. ¶ Rn̄º dd̓m ꝙ vires ſenſitiue dupl̓r pn̄t cō ſiderari: vno mō ẜm ꝙ oꝑant̉ ex inſtinctu naͣe: alio mō ẜꝫ ꝙ oꝑant̉ ex imꝑio rōnis: ẜꝫ igr̄ ꝙ oꝑant̉ ex inſtinctu naͣe ſic ordināt̉ ad vnū ſicut ⁊ naͣ: ⁊ iō ſic̄ ī potētijs naͣlibus nō ſunt aliꝗ hītus: ita ēt nec in potētijs ſenſitiuis ẜm ꝙ ex inſtictu naͣe oꝑant̉: ẜm v̓o ꝙ oꝑant̉ ex imꝑio rōnis: ſic ad diuerſa ordinari pn̄t: ⁊ ſic pn̄t ī eis eē aliꝗ hītus ꝗbus bn̄ aūt male ad aliꝗd diſponunt̉. ¶ Ad primū gͦ dd̓m: ꝙ vires nutritiue ꝑtis nō ſūt nate obedire imꝑio rōnis: ⁊ iō nō ſūt ī eis aliꝗ habitus: ſꝫ vires ſenſitiue nate ſūt obedire imꝑio rōnis: ⁊ iō ī eis eſſe pn̄t aliꝗ hītus: nā ẜm ꝙ obediūt rōni quodāmodo rōnales dn̄r vt in primo ethi. dr̄. ¶ Ad ſcd̓ꝫ dd̓m: ꝙ vires ſenſitiue in brutis aīalibus nō oꝑant̉ ex im ꝑio rōnis: ſꝫ ſi ſibi relinquāt̉ bruta aīalia: oꝑant̉ ex īſtinctu naͣe: ⁊ ſic in brutis aīalibus nō ſūt aliqui hītus ordinati ad oꝑationes: ſūt tn̄ in eis alique diſpōnes in ordine ad nam: vt ſanitas ⁊ pulchritudo. Sꝫ qꝛ bruta aīalia a rōne hoīs ꝑ qͣꝫdam ꝯſuetudinē diſponunt̉ ad aliꝗd oꝑandū vel aliter: ⁊ hoc mō ī brutis aīalibus habitus quodāmō poni pn̄t. vn̄ Aug. dic̄ in lib. 83. q. ꝙ videmꝰ īmaniſſimas beſtias a maximis voluptatibus abſtinere doloꝝ metu: qd̓ cū ī earū ꝯſuetudinē v̓titur: domite ⁊ māſuete vocant̉. Deficit tn̄ rō habitus qͣꝫtū ad vſuꝫ volūtatis: qꝛ nō hn̄t dominiuꝫ vtēdi vel nō vtēdi: qd̓ vr̄ ad rōnem habitus ꝑtinere: ⁊ iō ꝓprie loquēdo in eis habitus eē nō pn̄t. ¶ Ad tertiū dd̓: ꝙ appetitus ſenſitiuus natus ē moueri ab appetitu rōnali vt dr̄ in. 3. de aīa: ſꝫ ſi vires rōnales app̄henſiue nate ſunt acciꝑe a viribus ſenſitiuis: ⁊ iō magis ꝯuenit ꝙ habitꝰ ſint in viribus ſenſitiuis appetitiuis qͣꝫ in viribus ſenſitiuis app̄henſiuis: cū in viribus ſenſitiuis appetitiuis nō ſint habitꝰ: niſi ẜꝫ ꝙ oꝑant̉ ex imꝑio rōnis: qͣꝫuis ēt in ipſis īteriori bus viribus ſenſitiuis app̄hēſiuis poſſint poni aliꝗ habitꝰ: ẜm quos hō ſit bn̄ memoratiuus: vel cogitatiuꝰ: vel ima ginatiuus. vn̄ ēt ph̓s dicit in cap. de memoria: ꝙ ꝯſuetudo multū oꝑat̉ ad bn̄ memorādū: qꝛ ēt iſte vires mouent̉ ad operandū ex imꝑio rōnis: vires āt app̄hēſiue exteriores: vt viſus ⁊ auditus ⁊ hmōi: nō ſūt ſuſceptiue aliquoꝝ habituū: ſꝫ ẜm diſpōnem ſue naͣe ordinant̉ ad ſuos actus de terminatos: ſicut ⁊ mēbra corporis in ꝗbus nō ſūt hītus: ſꝫ magis in viribus imꝑantibus motum ipſorum. Ad quartū ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ ꝙ in intellectu nō ſint aliꝗ hītus: hītus.n. oꝑatō bus ꝯformāt̉ vt dictū eſt: ſed oꝑatiōes hoīs ſunt cōes aīe ⁊ corꝑi: vt dr̄ in primo de aīa. ergo ⁊ habitus: ſꝫ ītellectus nō eſt actus corꝑis: vt dr̄ in. 3. de aīa. ergo intellectus non ē ſubiectum alicuius habitus. ¶ Pͣ. Omne qd̓ ē in aliquo eſt in eo ꝑ modū eius in quo ē: ſed id qd̓ ē forma ſine ma ē actus tm̄: qd̓ aūt eſt ꝯpoſituꝫ ex forma ⁊ ma hꝫ potētiaꝫ ⁊ actū ſimul: ergo in eo qd̓ ē forma tm̄ nō pōt eē aliꝗd qd̓ ſit ſimul in potētia ⁊ actu: ſed ſolū in eo qd̓ eſt ꝯpoſituꝫ ex mā ⁊ forma: ſꝫ intellectus eſt forma ſine ma: ergo habitus ꝗ hꝫ potētiaꝫ ſimul cū actu: quaſi mediū inter vtrūqꝫ exiſtens: nō pōt eē in intellectu: ſꝫ ſolū ī ꝯiūcto: qd̓ ē cōpoſitū ex aīa ⁊ corꝑe. ¶ Pͣ. Habitus ē diſpō ẜm quā aliꝗd bene vel male diſponit̉ ad aliꝗd: vt dr̄ in qͣnto metaph̓. ſꝫ ꝙ aliꝗs bn̄ vel male ſit diſpoſitus ad actū ītellectus ꝓuenit ex aliqͣ corꝑis diſpōne: vn̄ ēt in. 2. de aīa dr̄: ꝙ molles carne bn̄ aꝑtos mēte videmus: gͦ hītus cognoſcitiui nō ſūt in ītellectu ꝗ eſt ſeꝑatus: ſꝫ ī aliqͣ potētia q̄ ē actus alicuius ꝑticorꝑis. ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt qd̓ ph̓s in. 6. ethi. ponit ſcīam ⁊ ſapīaꝫ ⁊ intellectū: ꝗ ē hītus principioꝝ in ipſa intellectiua ꝑte aīe. ¶ Rn̄º dd̓ꝫ ꝙ circa hītus cognoſcitiuos diuerſimode ſūt aliꝗ opīati. Quidā.n. ponētes intellectū poſſibilē eſſe vnū in oībus hoībus: coacti ſunt ponere ꝙ hītus cognoſcitiui nō ſunt in ipſo intellectu: ſꝫ in viribus interioribus ſenſitiuis: manifeſtū ē.n. ꝙ hoīes ī habitibus diuerſificant̉: vn̄ nō pn̄t habitus cognoſcitiui directe poni in eo ꝙ vnū numero exn̄s eſt oībus hoībus cōe: vn̄ ſi intellectus poſſibilis ſit vnus numero oīuꝫ hoīuꝫ hītu ſcīarū ẜꝫ quos hoīes diuerſificant̉ nō poterunt eſſe in intellectu poſſibili ſicut in ſub̓to: ſed erūt in viribus interioribus ſenſitiuis: que ſūt di uerſe in diuerſis. Sꝫ iſta poſitio primo ꝗdē eſt ꝯͣ intētionē Ariſtotelis. Manifeſtū eſt.n. ꝙ vires ſenſitiue nō ſūt rōna les ꝑ eſſentiā: ſꝫ ſolū ꝑ participationē: vt dr̄ in primo Ethi. ph̓s aūt ponit intellectuales virtutes: q̄ ſunt ſapīa: ſcīa: ⁊ in tellectus: ī eo qd̓ eſt rōnale per eſſentiā: vn̄ nō ſūt ī viribꝰ ſenſitiuis: ſed in ipſo ītellectu. Expreſſe ēt dicit in. 3. de aīa: ꝙ intellectus poſſibilis cum ſic fiat ſingula.i. cum reducatur in actum ſingulorum per ſpecies intelligibiles: tunc fit G 2