Queſtio. I. ro lis intenſio remiſſio non important diuerſitateꝫ ex parte ipſiꝰ forme: ſꝫ ex diuerſa ꝑticipatiōe ipſius ſub̓i: ita di uerſificarēt̉ hoc ſpēs qualitatis. Et al̓r dd̓m eſt ſic̄ ſupra dcm̄ eſt: cōmēſuratio ipſaꝝ qualitatum paſſibiliū ẜꝫ ꝯueniētiā ad nam hn̄t rōnē diſpōnis: ideo facta alteratio ne circa ipſas qͣlitates paſſibiles: ſunt calidū: frigidū: hu­midū: ſiccū: ſit ex cōſequēti alteratio ẜm egritudinē ſa nitatem: primo autem per ſe non eſt alteratio ẜm huiuſ­modi habitus diſpōnes. Ad ſecundū ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ hītus ſint ī aīa magis ẜꝫ eſſentiā qͣꝫ ẜꝫ potē tiā. Diſpōnes.n. hītus dn̄r in ordine ad nam: vt dcm̄ ē. ſꝫ naͣ magis attendit̉ ẜm eſſentiam aīe qͣꝫ ẜm potētias: qꝛ aīa ẜm ſuā eſſentiā eſt naͣlis corꝑis forma eius. ergo ha bitus ſunt ī aīa ẜm eius eſſentiā ẜm potētiā.. Ac cidentis eſt accn̄s: hītus aūt eſt quoddā accidēs: ſꝫ po­tētie aīe ſūt de gn̄e accidentiū: vt in primo dcm̄ ē: ergo hī­tus ē in aīa rōne ſue potētie.. Sub̓m ē priꝰ eo qd̓ eſt in ſub̓o: ſꝫ hītus ꝑtineat ad primā ſpēm qͣlitatis ē pri or qͣꝫ potētia ꝑtinet ad ſcd̓am ſpēm: ergo hītus eſt in potētia aīe ſic̄ in ſub̓o. Sꝫ ꝯͣ ē ph̓s ī primo ethi. ponit diuerſos hītus ī diuerſis ꝑtibus aīe. Rn̄º dd̓ꝫ ſicut ſupra dcm̄ eſt: hītus īportat diſpōnem qͣꝫdam ī ordine ad nam vel ad oꝑationē. Si ergo accipiat̉ hītus ẜm hꝫ or dinē ad nam: ſic pōt eſſe in aīa: ſi tn̄ de naͣ humana loqͥ mur: qꝛ ipſa aīa eſt forma cōpletiua humane naͣe: vn̄ ẜm hoc magis pōt eſſe aliꝗs hītus vel diſpoſitio ī corꝑe or­dinē ad aīam qͣꝫ in aīa ordinē ad corpꝰ. Sꝫ ſi loquamur de aliqua ſuꝑiori naͣ: cuius pōt eſſe ꝑticeps: ẜm illd̓.2. Pe. primo. Ut ſimꝰ ꝯſortes naͣe diuine: ſic nihil ꝓhibet ī aīa ẜꝫ ſuā eſſentiā eſſe aliquē habitū.ſ. gr̄am: vt īfra dicet̉. Si vero accipiat̉ habitus ī ordine ad oꝑationeꝫ: ſic maxīe hītus inueniunt̉ in aīa: inqͣꝫtū aīa determinat̉ ad vnaꝫ oꝑationē: ſed ſe hꝫ ad multas qd̓ reꝗrit̉ ad hītuꝫ: vt ſupra dcm̄ eſt. Et qꝛ aīa ē principiū oꝑationū per ſuas potētias. ẜm hoc hītus ſunt in aīa ẜꝫ ſuas potētias. Ad primū ergo dd̓ꝫ eſſentia aīe ꝑtinet ad naꝫ humanā: ſic̄ ſub̓ꝫ diſponēdū ad aliꝗd aliud: ſꝫ ſic̄ forma naͣ ad quā aliquis diſponit̉. Ad 2ᵐ dd̓m: accn̄s per ſe pōt eſſe ſub̓­accidētis: ſed qꝛ ēt in ipſis accidētibus ē ordo ꝗdam: ſub̓m ẜm ē ſub vno accn̄te: intelligit̉ eſſe ſub̓m alteriꝰ: ſic dr̄ vnuꝫ accn̄s eſſe ſub̓m alterius: vt ſuꝑficies coloris: ho­ pōt potētia eſſe ſub̓m hītus. Ad 3ᵐ dd̓m: habit p̄mittit̉ potētie ẜm importat diſpōnē ad nam: potentia aūt ſemꝑ importat ordinē ad oꝑationē ē poſterior: na ſit oꝑationis principiū: ſed habitus cuius potentia ē ſub̓m importat ordinē ad nam: ſꝫ ad oꝑationem: vn̄ eſt poſte rior potētia. Uel pōt dici habitus preponit̉ potētie ſicut cōpletū incōpleto: actus potētie: actus.n. naliter eſt prior qͣꝫuis potētia ſit prior ordine generationis temporis: vt dr̄ in. 7..j. metaph̓. Ad tertiū ſic ꝓceditur. Un̄ in potētijs ſenſi­tiue partis poſſit eſſe aliꝗs habitꝰ Sicut.n. potentia nutritiua pars eſt irrationalis: ita ſenſi tiua: ſꝫ in potētijs nutritiue ꝑtis ponit̉ aliꝗs habitꝰ. ergo nec in potētijs ſenſitiue ꝑtis aliꝗs habitus dꝫ poni. Senſitiue ꝑtes ſunt cōes nobis brutis: ſꝫ in brutis ſūt aliꝗ habitus: qꝛ non ē in eis volūtas in diffōne habitꝰ po­nit̉: vt ſupra dcm̄ ē. ergo in potētijs ſenſitiuis ſūt aliqui habitus.. Habitus aīe ſūt ſcīe virtutes ſicut ſcīa refert̉ ad vim app̄hēſiuā. ita v̓tus ad vim appetitiuā: ſꝫ in potētijs ſenſitiuis ſunt alique ſcīe: ſcīa ſit vl̓ium: vt res ſenſitiue app̄hendere pn̄t. ergo ēt nec habitus v̓tu in ꝑtibus ſenſitiuis pn̄t. Sed ꝯͣ eſt qd̓ ph̓s dic̄ ī.3. Ethi. alique virtutes.ſ. temperantia fortitudo ſunt ir­rationabiliū. Rn̄º dd̓m vires ſenſitiue dupl̓r pn̄t ſiderari: vno ẜm oꝑant̉ ex inſtinctu naͣe: alio ẜꝫ oꝑant̉ ex imꝑio rōnis: ẜꝫ igr̄ oꝑant̉ ex inſtinctu naͣe ſic ordināt̉ ad vnū ſicut naͣ: ſic̄ ī potētijs naͣlibus ſunt aliꝗ hītus: ita ēt nec in potētijs ſenſitiuis ẜm ex inſti­ctu naͣe oꝑant̉: ẜm v̓o oꝑant̉ ex imꝑio rōnis: ſic ad di­uerſa ordinari pn̄t: ſic pn̄t ī eis aliꝗ hītus ꝗbus bn̄ aūt male ad aliꝗd diſponunt̉. Ad primū dd̓m: vires nutritiue ꝑtis ſūt nate obedire imꝑio rōnis: ſūt ī eis aliꝗ habitus: ſꝫ vires ſenſitiue nate ſūt obedire imꝑio rōnis: ī eis eſſe pn̄t aliꝗ hītus: ẜm obediūt rōni quodāmodo rōnales dn̄r vt in primo ethi. dr̄. Ad ſcd̓ꝫ dd̓m: vires ſenſitiue in brutis aīalibus oꝑant̉ ex im ꝑio rōnis: ſꝫ ſi ſibi relinquāt̉ bruta aīalia: oꝑant̉ ex īſtinctu naͣe: ſic in brutis aīalibus ſūt aliqui hītus ordinati ad oꝑationes: ſūt tn̄ in eis alique diſpōnes in ordine ad nam: vt ſanitas pulchritudo. Sꝫ qꝛ bruta aīalia a rōne hoīs qͣꝫdam ꝯſuetudinē diſponunt̉ ad aliꝗd oꝑandū vel aliter: hoc ī brutis aīalibus habitus quodāmō poni pn̄t. vn̄ Aug. dic̄ in lib. 83. q. videmꝰ īmaniſſimas beſtias a maximis voluptatibus abſtinere doloꝝ metu: qd̓ ī ea­ ꝯſuetudinē v̓titur: domite māſuete vocant̉. Deficit tn̄ habitus qͣꝫtū ad vſuꝫ volūtatis: qꝛ hn̄t dominiuꝫ vtēdi vel vtēdi: qd̓ vr̄ ad rōnem habitus ꝑtinere: ꝓprie loquēdo in eis habitus pn̄t. Ad tertiū dd̓: appetitus ſenſitiuus natus ē moueri ab appetitu rōnali vt dr̄ in. 3. de aīa: ſꝫ ſi vires rōnales app̄henſiue nate ſunt acciꝑe a viribus ſenſitiuis: magis ꝯuenit habitꝰ ſint in viribus ſenſitiuis appetitiuis qͣꝫ in viribus ſenſitiuis ap­p̄henſiuis: in viribus ſenſitiuis appetitiuis ſint habi­tꝰ: niſi ẜꝫ oꝑant̉ ex imꝑio rōnis: qͣꝫuis ēt in ipſis īteriori bus viribus ſenſitiuis app̄hēſiuis poſſint poni aliꝗ habitꝰ: ẜm quos ſit bn̄ memoratiuus: vel cogitatiuꝰ: vel ima ginatiuus. vn̄ ēt ph̓s dicit in cap. de memoria: ꝯſuetudo multū oꝑat̉ ad bn̄ memorādū: qꝛ ēt iſte vires mouent̉ ad operandū ex imꝑio rōnis: vires āt app̄hēſiue exteriores: vt viſus auditus hmōi: ſūt ſuſceptiue aliquoꝝ ha­bituū: ſꝫ ẜm diſpōnem ſue naͣe ordinant̉ ad ſuos actus de terminatos: ſicut mēbra corporis in ꝗbus ſūt hītus: ſꝫ magis in viribus imꝑantibus motum ipſorum. Ad quartū ſic ꝓcedit̉. Uidet̉ in intellectu ſint aliꝗ hītus: hītus.n. oꝑatō bus ꝯformāt̉ vt dictū eſt: ſed oꝑatiōes hoīs ſunt cōes aīe corꝑi: vt dr̄ in primo de aīa. ergo habitus: ſꝫ ītellectus eſt actus corꝑis: vt dr̄ in. 3. de aīa. ergo intellectus non ē ſubiectum alicuius habitus.. Omne qd̓ ē in aliquo eſt in eo modū eius in quo ē: ſed id qd̓ ē forma ſine ma ē actus tm̄: qd̓ aūt eſt ꝯpoſituꝫ ex forma ma hꝫ potētiaꝫ actū ſimul: ergo in eo qd̓ ē forma tm̄ pōt aliꝗd qd̓ ſit ſimul in potētia actu: ſed ſolū in eo qd̓ eſt ꝯpoſituꝫ ex forma: ſꝫ intellectus eſt forma ſine ma: ergo habitus hꝫ potētiaꝫ ſimul actu: quaſi mediū inter vtrūqꝫ exi­ſtens: pōt in intellectu: ſꝫ ſolū ī ꝯiūcto: qd̓ ē cōpoſitū ex aīa corꝑe.. Habitus ē diſpō ẜm quā aliꝗd bene vel male diſponit̉ ad aliꝗd: vt dr̄ in qͣnto metaph̓. ſꝫ ali­ꝗs bn̄ vel male ſit diſpoſitus ad actū ītellectus ꝓuenit ex aliqͣ corꝑis diſpōne: vn̄ ēt in. 2. de aīa dr̄: molles carne bn̄ aꝑtos mēte videmus: hītus cognoſcitiui ſūt in ī­tellectu eſt ſeꝑatus: ſꝫ ī aliqͣ potētia ē actus alicuius ꝑti­corꝑis. Sꝫ ꝯͣ eſt qd̓ ph̓s in. 6. ethi. ponit ſcīam ſapīaꝫ intellectū: ē hītus principioꝝ in ipſa intellectiua ꝑte aīe. Rn̄º dd̓ꝫ circa hītus cognoſcitiuos diuerſimode ſūt aliꝗ opīati. Quidā.n. ponētes intellectū poſſibilē eſſe vnū in oībus hoībus: coacti ſunt ponere hītus cognoſcitiui ſunt in ipſo intellectu: ſꝫ in viribus interioribus ſenſiti­uis: manifeſtū ē.n. hoīes ī habitibus diuerſificant̉: vn̄ pn̄t habitus cognoſcitiui directe poni in eo vnū nu­mero exn̄s eſt oībus hoībus cōe: vn̄ ſi intellectus poſſibi­lis ſit vnus numero oīuꝫ hoīuꝫ hītu ſcīarū ẜꝫ quos hoīes diuerſificant̉ poterunt eſſe in intellectu poſſibili ſicut in ſub̓to: ſed erūt in viribus interioribus ſenſitiuis: que ſūt di uerſe in diuerſis. Sꝫ iſta poſitio primo ꝗdē eſt ꝯͣ intētionē Ariſtotelis. Manifeſtū eſt.n. vires ſenſitiue ſūt rōna les eſſentiā: ſꝫ ſolū participationē: vt dr̄ in primo Ethi. ph̓s aūt ponit intellectuales virtutes: ſunt ſapīa: ſcīa: in tellectus: ī eo qd̓ eſt rōnale per eſſentiā: vn̄ ſūt ī viribꝰ ſenſitiuis: ſed in ipſo ītellectu. Expreſſe ēt dicit in. 3. de aīa: intellectus poſſibilis cum ſic fiat ſingula.i. cum reduca­tur in actum ſingulorum per ſpecies intelligibiles: tunc fit G 2