Seite
Queſtio. LXXXII. 8 4 dam epiſtola ad Minerium de reſurrectione carnis dd̓ꝫ eſt ꝙ ad argumentum ꝙ illi ⁊ ſi nō moriantur: eſt tamen ī eis reatus mortis: ſed pena aufertur a deo ꝗ etiam pctōrū actualium penas cōdonare pōt. Ad ſecūdum dd̓m: ꝙ peccatum originale ꝑ baptiſmum aufertur reatu inqͣꝫtum anima recuperat gratiam qͣꝫtum ad mentem. remanet tn̄ peccatum originale actu inqͣꝫtum ad fomitem. qui eſt īordi­natio partium inferiorum anime ipſius corporis ẜm ꝙ hō generat: ⁊ non ẜm mentem: ⁊ iō baptizati traducunt pec­catum originale. non enim parentes generant inqͣꝫtum ſūt renouati per baptiſmum. ſed inqͣꝫtum retinent adhuc ali­quid de uetuſtate primi peccati. Ad tertium dd̓m: ꝙ ſi cut peccatuꝫ Ade traducitur in omnes qui ab Adam cor­poraliter generantur: ita gratia xp̄i traducitur in omnes ꝗ ab eo ſpiritualiter generantur: per fidem ⁊ baptiſmum: et nō ſolū ad remouēdū culpā pͥmi parētis: ſꝫ etiā ad remo­nēduꝫ pctā actualia. ⁊ ad ītroducēdū in gloriam. Ad quartū ſic ꝓceditur. Uidetur ꝙ ſi aliꝗs formaretur ex carne humana mi­raculoſe ꝙ ꝯͣheret originale peccatum. dicit n. quadā glo. Gen̄. 3. ꝙ in lumbis Ade fuit tota poſteritas corrupta: qꝛ non eſt ſeparata prius in loco uite: ſed poſtea in loco exilij ſed ſi aliquis homo ſic formaretur: ſicut dictum eſt: caro eius ſepararetur in loco exilij. ergo contraheret originale peccatum. Pͣ. Peccatum originale cauſatur in nobis ī­qͣꝫtum anima inficitur ex carne: ſed caro tota hoīs eſt infe­cta. ergo ex quacūqꝫ parte carnis homo formaretur ani­ma eius inficeret̉ īfectione originalis peccati. Pͣ. Pec­catum originale a primo parente peruenit in omnes inqꝫ tum omnes in eo peccante fuerunt: ſed illi qui ex carne hu mana formarentur in Adam fuiſſent. ergo peccatuꝫ origi­nale contraherent. Sed ꝯͣ eſt. quia non fuiſſent in Adā ẜm ſeminalē rationem: quod ſolum cauſat traductionem peccati originalis: ut Aug. dicit. 10. ſuꝑ Gene. ad litteram. Rn̄º. dd̓m ꝙ ſicut iam dictum eſt: peccatum originale a primo parente traducitur in poſteros inqͣꝫtum mouent̉ ab ipſo per generationem: ſicut membra mouentur ab aīa ad peccatum actuale: non autem eſt motio ad generationē niſi per uirtutem actiuam in generatione. unde illi ſoli pec­catum originale ꝯͣhunt qui ab Adam deſcendunt per uir­tutem actiuam in generatione originaliter ab Adam deri­uata: qd̓ eſt ẜm ſeminalem rationem ab eo deſcendere: nā ratio ſeminalis nihil aliud eſt qͣꝫuis actiua in generatione: ſi auteꝫ aliquis formaretur uirtute diuina ex carne hūana: manifeſtum eſt ꝙ uis actiua non deriuaretur ab Adam: unde non cōtraheret peccatum originale: ſicut nec actꝰ ma nus pertineret ad peccatum humanum ſi manus nō mo ueretur a uoluntate hominis: ſꝫ ab aliquo extrinſeco mo­uente. Ad primum ergo dd̓m ꝙ Adā non fuit in loco exilij niſi poſt peccatum: unde non propter locum exilij: ſ­propter peccatum traducitur originalis culpa ad omnes ad quos actiua eius generatio peruenit. Ad 2ᵐ dd̓m. ꝙ caro non inficit animam. niſi inqͣꝫtū eſt principiuꝫ actiuū ī generatione: ut dictum eſt. Ad tertiū dd̓m ꝙ ille qui formaretur ex carne hamana fuiſſet ī Adā ẜꝫ corpulentaꝫ ſubſtantiam: ſed non ẜm ſeminalem rationem: ut dictū ē. ⁊ ideo non contraheret originale peccatum. Ad quintū ſic proceditur. Uidetur ꝙ ſi Adā non peccaſſet Eua peccāte filij or ginale peccātum contrahent. peccatum.n. originale a parē tibus ꝯͣhimus inqͣꝫtum in eis fuimus: ẜm illud apl̓i Ro­.5. In quo omnes peccauerunt. ſed ſicut homo preexiſtit in patre ſuo: ita in matre. ergo ex peccato matris hō pecca tum originale cōtraheret: ſicut ⁊ ex peccato patris. Pͣ. Si Eua peccaſſet Adā non peccante filij paſſibiles ⁊ mo­tales naſcerent̉. mater.n. dat mam in generatione: ut dicit philoſophus in ſcd̓o de generatione animalium: mors ā­⁊ omnis paſſibilitas ꝓuenit ex neceſſitate maͣe: ſed paſſibi­litas ⁊ neceſſitas moriendi ſunt pena peccati originolis. er­go ſi Eua peccaſſet Adam non peccante filij contraheren­originale peccatum. C p̄terea. Damas. dicit in li. 3. ꝙ ſpi ritus preuenit in uirginem de qua xp̄s erat abſqꝫ pctō ori­ginali naſciturus purgans eam: ſed illa purgatio non fuiſſꝫ neceſſaria ſi infectio originalis peccati non ꝯͣheretur ex ma­tre. ergo infectio originalis peccati ex matre trahitur. ⁊ ſic Eua peccante eiꝰ filij peccatū originale ꝯͣherent etiā ſi Adā non peccaſſet. Sed cōtra eſt quod apoſtolus dic̄ Ro. .5. Per unum hoīem pctm̄ in hunc mundum intrauit. magis autem fuiſſet dicēdū ꝙ per duos intraſſet: cuꝫ am­bo peccauerint. uel potius per mulierem que primo pec­cauit ſi femina peccatum originale in prolem trāſmitteret. non ergo peccatū originale deriuatur in filios a matre: ſed a patre. Rn̄º. dd̓m: ꝙ huius dubitatiōis ſolutio ex p̄­miſſis pꝫ. dictū eſt eniꝫ ſupra ꝙ peccatū originale a primo parente traducitur inqͣꝫtum ipſe mouet ad generationem natorum: unde dictum eſt ꝙ ſi material̓r tm̄ aliquis ex ca­ne humana generaretur originale peccatum nō cōtrahe­ret. manifeſtum eſt aūt ẜm doctrinam ph̓oruꝫ ꝙ pͥncipiū actiuum in generatione eſt a patre: mam aūt mater mini­ſtrat: unde peccatum originale non cōtrahitur a matre: ſed a patre. ⁊ ẜm hoc ſi Adam non peccāte Eua peccaſſet: filij originale pctm̄ nō cōtraherent: ecōuerſo aūt eēt ſi Adam peccaſſet ⁊ Eua non peccaſſet. Ad primum ergo dicē­dū: ꝙ in patre preexiſtit filius ſicut in pͥncipio actiuo: ſed in matre ſicut in pͥncipio actiuo: ſed in matre ſicut in pͥncipio materiali ⁊ paſſiuorunde non eſt ſimilis ratio. Ad ſecū dum dicēdū: ꝙ ꝗbuſdā uidetur ꝙ Eua peccante ſi Adaꝫ non peccaſſet filij eſſēt īmunes a culpa: paterentur tamen neceſſitate moriendi: ⁊ alias paſſibilitates ꝓueniētes ex ne­ceſſitate mae quā mater miniſtrat non ſub rōne pene: ſꝫ ſi cut quoſdā nales defectus: ſed hoc nō uidetur conueniēs. īmortalitas enim ⁊ īpaſſibilitas primi ſtatus nō erat ex cō ditione maͣe: ut in pͥmo dictū ē: ſed ex originali iuſtitia per quā corpus ſubdebatur ⁊ aīe qͣꝫdiu aīa eſſet ſubiecta deo: defectus aūt originalis iuſtitie eſt pctm̄ originale. Si igitur Adam non peccāte peccatū originale non trāſfunderetur ī poſteros propter pctm̄ Eue: manifeſtū ē ꝙ in filijs nō eēt defectus originalis iuſtitie: unde non eſſet in eis paſſibilitas uel neceſſitas moriendi. Ad tertiū dicēdū: ꝙ illa purga­tio preueniens in beata uirgine non requirebatur ad aufe­rendum trāſfuſionē originalis peccati: ſed qꝛ oportebat ut mater dei maxima puritate niteret: non eniꝫ eſt aliquid di­gne receptaculū dei niſi ſit munduꝫ: ẜm illud p̄s. Domuꝫ tuam domine decet ſanctitudo. Queſtio. lxxxij. Einde conſideranduꝫ eſt de pec cato originali qͣꝫtuꝫ ad ſu­am eſſentiam. Et circa hoc querunt quatuor. Primo utruꝫ originale pec catum ſit habitus. Secundo utrum ſit unuꝫ tm̄ in homine. Tertio utrū ſit cō cupiſcentia. Quarto utrum eqͣliter ſit in omnibus. Ad primū ſic ꝓceditur. Uidetur ꝙ originale peccatum non ſit habitus: origina le enim peccatū ē carentia originalis inſticie: ut Anſelmꝰ di­cit in libro de conceptu uirginali. ⁊ ſic originale pctm̄ ē q̄ dam priuatio: ſed pͥuatio opponit̉ habitui. ergo originale peccatū non eſt habitus. Pͣterea. Actuale peccatū hēt plus de rōne culpe qͣꝫ originale īqͣꝫtuꝫ hꝫ plus de rōne no luntarij: ſed habitus actualis pctī nō hꝫ rōnē culpe: alioqn ſequeretur ꝙ homo dormiens culpabiliter peccaret. ergo nullus habitus originalis habet rōnem culpe. Pͣterea. In malis actus ſemꝑ p̄cedit hītū: nullus.n. habitꝰ malus eſt infuſus: ſed acquiſitus: ſed originale peccatū non prece dit aliquis actus. ergo originale peccatum nō eſt habitus. Sed ꝯͣ ē qd̓ Augu. dicit in libro de baptiſmo puerorū: ꝙ ẜm peccatuꝫ originale paruuli ſunt concupiſcibiles: ⁊ ſi non ſint actu cōcupiſcentes: ſꝫ habilitas dicitur ẜm aliqueꝫ habitum. ergo peccatum originale ē habitꝰ. Rn̄º. dd̓ꝫ: ꝙ ſicut ſupra dictum eſt: duplex eſt habitus. Unus ꝗdem quo inclinatur potētia ad agēdū: ſicut ſcientie ⁊ uirtutes di­cuntur habitus. ⁊ hoc modo peccatum originale nō ē ha­bitus. Alio modo dicitur habitus diſpoſitio alicuius naͣe ex multis compoſite: ẜm quā bene ſe hꝫ: uel male ad ali­L 4