Queſtio. LXXXII. quid. ⁊ precipue cuꝫ talis diſpoſitio fuerit qͣſi ī naꝫ uerſa: ut pꝫ de egritudine ⁊ ſanitate. ⁊ hoc modo peccatum originale eſt habitus: eſt eniꝫ q̄dā īordinata diſpoſitio ꝓueniens ex diſſolutione illius armonie: ī qua cōſiſtebat ratio originalis iuſtitie: ſicut etiā egritudo corporalis eſt quedaꝫ inordinata diſpoſitio corporis ẜm quam ſoluit̉ equalitas qua cōſiſtit rō ſanitatis: unde peccatum originale languor naͣe dr̄. ¶ Ad pͥmū ergo dd̓m: ꝙ ſicut egritudo corpora lis habet aliꝗd de pͥuatione inqͣꝫtum tollitur eqͣlitas ſanitatis: ⁊ aliquid habet poſitiue.ſ. ip̄os hūores inordinate diſ poſitos: ita etiam pctm̄ originale habet pͥuationē originalis iuſtitie. ⁊ cuꝫ hoc inordinatā diſpoſitionē partiū aīe: unde nō ē priuatio pura: ſed ē quidā habitus corruptus. ¶ Ad ſecundū dd̓m ꝙ actuale peccatū ē īordinatio quedā actꝰ originale v̓o cum ſit pctm̄ naͣe ē q̄dā inordinata diſpoſitio ipſius naͣe q̄ hꝫ rōnē culpe īqͣꝫtuꝫ deriuatur ex pͥmo parēte: ut dictū ē: huiuſmodi āt diſpoſitio nature inordinata hꝫ rōnē habitus: ſed inordinata diſpoſitio actus non hēt rōnē hītus: ⁊ ꝑꝑ hoc peccatum originale pōt eē habitus: nō āt pctm̄ actuale. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m: ꝙ obiectio illa ꝓcedit de habitu quo potētia īclinatur ī actum: talis aūt hītus non eſt peccatū originale: qͣꝫuis etiā ex pctō origīa li ſequat̉ aliqua inclinatio ī actū īordinatū nō directe: ſed indirecte.ſ. per re motionē ꝓhibentis.i. originalis iuſtitie: q̄ ꝓhibebat īordina tos motꝰ: ſicut ēt ex egritudine corporali īdirecte ſequitur īclinatio ad motꝰ corporales inordinatos: nec debet dici ꝙ peccatū originale ſit hītus ifuſus: aut acꝗſitus ꝑ actum niſi pͥmi parētis: nō āt huiꝰ ꝑſone: ſꝫ ꝑ uitiatā originem innatꝰ. Ad ſecundū ſic ꝓcedit̉. Un̄ ꝙ ī uno hoīe ſint multa origīalia pctā. dr̄.n. p̄s. Ecce.n. ī iniꝗtatibꝰ ꝯceptꝰ ſū: ⁊ ī pctīs ꝯcepit me mr̄ mea: ſꝫ pctm̄ ī qͥ hō ꝯcipit̉ ē origīale: ergo plura pctā originalia ſūt ī uno hoīe. ¶ Pͣ. Unꝰ ⁊ idē hītꝰ n̄ īclinat ad ꝯͣria: hītus enī īclinat ꝑ modū naͣe q̄ tēdit ī unū: ſꝫ pctm̄ originale ēt in uno hoīe īclinat ad diuerſa pctā ⁊ ꝯͣria. ergo pctm̄ origīale n̄ ē unꝰ hītꝰ: ſꝫ pl̓es. ¶ Pͣ. Pctm̄ origīale īficit oēs aīe ꝑtes ſꝫ diuerſe ꝑtes aīe ſūt diuerſa ſub̓a pctī: ut ex p̄miſſis pꝫ cū igit̉ unū pctm̄ n̄ poſſit eſſe ī diuerſis ſub̓tis: vr̄ ꝙ pctm̄ originale n̄ ſit unū: ſꝫ ml̓ta. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē qd̓ dr̄ Ioā. pͥº. Ecce agnꝰ dei: ecce ꝗ tollit peccatū mūdi. qd̓ ſingl̓ariter. qꝛ pec catū mūdi qd̓ ē pctm̄ originale ē unū: ut glo. ibidē exponit. ¶ Rn̄º. dd̓m: ꝙ ī uno hoīe ē unū pctm̄ originale: cuiꝰ rō dupl̓r acipi pōt. Unoº ex ꝑte cāe pctī origīalis. dictū ē n. ſupra ꝙ ſolū pͥᵐ pctm̄ pͥmi parētis ī poſteros traducit̉. vn̄ pctm̄ origīale ī uno hoīe ē unū nūero: ⁊ ī oībꝰ hoībꝰ ē unū ꝓportiōe ī reſpectu.ſ. ad pͥᵐ pͥncipiū. Alioº pōt accipi rō eiꝰ ex ip̄a eētia originalis pctī: ī oī.n. īordinata diſpōne untatis ſpē cōſiderat̉ ex ꝑte cāe: unitas āt ẜꝫ nūerū ex parte ſub̓ti. ſic̄ pꝫ ī egritudine corporali: ſūt.n. diuerſe egritudines ſpē q̄ ex diuerſis cāis ꝓcedūt: puta ex ſuꝑabūdātia calidi ul̓ frigidi: ul̓ ex leſiōe pulmonis ul̓ epatis: una āt egritudo ẜꝫ ſpēꝫ ī uno hoīe n̄ ē niſi una nūero. Cā āt huiꝰ corruꝑte diſpoſitiōis q̄ dr̄ originale pctm̄ ē una tm̄.ſ. pͥuatio original̓ iuſtitie ꝑ quā ſublata ē ſubiectio hūane mētis ad deū ⁊ iō pctm̄ originale eſt unum ſpē. ⁊ in uno hoīe n̄ pōt eſſe niſi unū nūero. ī diuerſis āt hoībꝰ ē unū ſpē ⁊ ꝓportōe diuerſū nūero. ¶ Ad pͥmū ergo dd̓ꝫ: ꝙ pl̓aliter dr̄ ī peccatis ẜꝫ illū more diuine ſcripture qͦ frequēter ponit̉ pl̓alis nūerꝰ ꝓ ſingl̓ari: ſic̄ Matth̓. 2. Defūcti ſūt ꝗ q̄rebāt aīam pueri. uel qꝛ ī pctō originali v̓tual̓r p̄exiſtūt oīa pctā actua lia ſic̄ ī qͦdā pͥncipio: vn̄ ē multiplex v̓tute. vl̓ qꝛ ī pctō pͥmparētis qd̓ ꝑ originē traducit̉ fuerūt pl̓es deformitates.ſ. ſuꝑbie: īobediētie: gule: ⁊ alia huiuſmōi. vl̓ qꝛ multe ꝑtes aīe īficiūt̉ ꝑ pctm̄ originale. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m: ꝙ unꝰ hītꝰ nō pōt īclinare ꝑ ſe ⁊ directe.i. ꝑ ꝓp̓aꝫ formā ad ꝯͣria: ſꝫ īdire cte ⁊ ꝑ accn̄s.ſ. ꝑ remotione ꝓhibentis ſic̄ ſoluta armonia corporis mixte: elemēta tēdūt ī loca ꝯͣria. ⁊ ſil̓r ſoluta armonia originalis iuſtitie diuerſe aīe potētie ī diuerſa ferunt̉. ¶ Ad 3ᵐ dd̓m: ꝙ pctm̄ originale īficit diuerſas ꝑtes aīe ẜꝫ ꝙ ſūt ꝑtes uniꝰ totiꝰ: ſic̄ ⁊ iuſtitia origīalis cōtinebat oēs aīe ꝑtes ī unū. ⁊ iō ē unū tm̄ pctm̄ originale: ſic̄ ēt eſt una febris in uno hoīe: qͣꝫuis diuerſe ꝑtes corporis grauētur. Ad tertiuꝫ ſic proceditur. Ur̄ ꝙ pctm̄ origina le n̄ ſit ꝯcupiſcētia: oē.n. pctm̄ ē ꝯͣ naꝫ ut dic̄ Damaſ. ī. 2. li. ſꝫ ꝯcupiſcētia ē ẜm naꝫ: ē.n. ꝓpri actꝰ v̓tutis ꝯcupiſcibil̓ q̄ ē potētia nalis. ergo cōcupiſcētia n̄ ē pctm̄ origīale. ¶ Pͣterea. Per pctm̄ origīale ſūt ī nobis paſſiōes pctōꝝ: ut pꝫ ꝑ apl̓s. Ro. 7. ſꝫ multe alie ſūt paſſio nes p̄ter ꝯcupiſcētiaꝫ. ut ſupra hītū ē. ergo pctm̄ originale n̄ magis ē cōcupiſcētia qͣꝫ aliqͣ alia paſſio. ¶ Pͣ terea. Per pctm̄ originale deordināt̉ oēs aīe ꝑtes. ut dcm̄ ē: ſꝫ intellectus ē ſupͥmꝰ īter aīe ꝑtes: ut pꝫ ꝑ ph̓m ī. 10. ethi. ergo pec catū origīale magis ē ignorātia qͣꝫ cōcupiſcētia. ¶ Sꝫ ꝯͣ eſt qd̓ Aug. dic̄ ī li. retractationū. Cōcupiſcētia ē reatꝰ origīal pctī. ¶ Rn̄º. dd̓ꝫ ꝙ unūqd̓qꝫ hꝫ ſpēꝫ a ſua forma: dictuꝫ ē āt ſupra ꝙ ſpēs pctī origīalis ſumit̉ ex ſua cā: vn̄ oꝫ ꝙ id qd̓ ē formale ī originali pctō accipiat̉ ex ꝑte cāe pctī originalis. oppoſitoꝝ āt oppoſite ſūt cāe: ē igit̉ attēdēda cā originalis pctī ex cā origīal̓ iuſtitie ꝙ ei opponit̉: tota āt ordinatio origīalis iuſtitie ex hoc ꝙ ē uolūtas hoīs erat d̓o ſub iecta: q̄ ꝗdē ſubiectio pͥmo ⁊ pͥncipal̓r erat ꝑ uolūtatē: cuiꝰ ē mouere oēs alias ꝑtes ī finē: ut ſupra dictū ē: un̄ ex auerſiōe uolūtatis a deo ꝯſecuta ē īordīatio ī oībꝰ alijs aīe uiribus. Sic ergo pͥuatio origīalis iuſtitie ꝑ quā uolūtas ſubdebat̉ deo ē formale ī pctō originali. oīs āt alia īordinatio uiriū aīe ſe hꝫ ī pctō originali: ſic̄ ꝗddā male: īordinatio aūt aliaꝝ uiriū aīe p̄cipue ī hoc attēdit̉ ꝙ īordinate cōuertunt̉ ad bonū cōmutabile: q̄ ꝗdē īordinatio cōi noīe p̄t dici ꝯcupiſcētia. ⁊ ita peccatū originale mal̓r ꝗdē ē cōcupiſcētia: for mal̓r v̓o ē defectꝰ originalis iuſtitie. ¶ Ad pͥᵐ ergo dd̓m: ꝙ qꝛ ī hoīe ꝯcupiſcibil̓ naͣl̓r regit̉ rōne: ītm̄ ꝯcupiſcē ē hōnale īqͣꝫtū ē ẜꝫ rōnis ordinē: ꝯcupiſcētia āt q̄ trāſcēdit limites rōnis ineſt hoī ꝯͣ naꝫ. ⁊ talis ē ꝯcupiſcētia origīalis pctī. ¶ Ad 2ᵐ dd̓m: ꝙ ſic̄ ſupra dictū ē: paſſiōes iraſcibilis ad paſſiōes ꝯcupiſcibilis reducūt̉ ſic̄ ad pͥncipaliores: inter qͣs ꝯcupiſcētia uehemētiꝰ monet. ⁊ magis ſentit̉. ut ſupra hītū ē. ⁊ iō ꝯcupiſcētie attribuit̉ tāqͣꝫ pͥncipaliori: ⁊ in qua qͦdāmodo oēs alie peſſiōes includūt̉. ¶ Ad 3ᵐ dd̓ꝫ: ꝙ ſic̄ in bonis intellectus ⁊ rō pͥncipalitatē hn̄t: ita ecōuerſo in mal inferior ꝑs aīe pͥncipalior inuenit̉: q̄ obnubilat ⁊ trahit rō nē ut ſupra dictū ē: ⁊ ꝑꝑ hoc peccatū originale magis dicit̉ eſſe concupiſcentia qͣꝫ ignorantia: lꝫ ēt ignorantia inter defe ctus materiales peccati originalis contineatur. Ad quartū ſic ꝓcedit̉. Ur̄ ꝙ pctm̄ originale n̄ ſit eqͣl̓r ī oībꝰ. ē.n. pctm̄ origina le ꝯcupiſcētie īordīata: ut dcm̄ ē: ſꝫ n̄ oēs eqͣl̓r ſūt ꝓni ad cō cupiſcēdū: ergo pctm̄ origīale n̄ ē eqͣl̓r ī oībꝰ. ¶ Pͣ. Pctm̄ origīale ē q̄dā īordīata diſpō aīe: ſic̄ egritudo ē q̄dā īordīa ta diſpō corꝑis: ſꝫ egritudo recipit magis ⁊ minꝰ. gͦ pctm̄ origīale recipit magis ⁊ minꝰ. P. Aug. dic̄ ī li. de nuptijs ⁊ ꝯcupiſcētia: ꝙ libido trāſmittit origīale pctm̄ ī ꝓlē: ſꝫ cōtigit eē maiorē libidinē uniꝰ ī actu gnatiōis qͣꝫ alteriꝰ. ergo pctm̄ origīale p̄t eē maiꝰ ī uno qͣꝫ ī alio. ¶ Sꝫ ꝯͣ ē. qꝛ pctm̄ origīale ē pctm̄ naͣe: ut dcm̄ ē: ſꝫ naͣ eqͣl̓r ē ī oībus. ergo ⁊ pctm̄ origīale. ¶ Rn̄º. dd̓ꝫ: ꝙ ī origīali pctō ſūt duo qͥrū unū ē defectꝰ original̓ iuſtitie: aliud āt ē relatio huiꝰ d̓fectus ad pctm̄ pͥmi parētis: a qͦ ꝑuitiatā originē deducit̉. Quantū āt ad pͥᵐ pctm̄ origīale nō recipit magis ⁊ minꝰ. qꝛ totū donū origīalis iuſtitie ē ſublatū: ꝑuatōis āt total̓r aliꝗd pͥuātes: ut mors ⁊ tenebre n̄ recipiūt magis ⁊ minꝰ. ſic̄ ſupra dem̄ ē. Sil̓r ēt nec qͣꝫtū ad ſcd̓ꝫ eqͣl̓r n̄ oēs relationem hn̄t ad pͥmū pͥncipiū uitiate originis: ex qͦ pctm̄ origīale re cipit rōnē culpe. relatōes.n. n̄ recipiūt magis ⁊ minus. vn̄ manifeſtū ē ꝙ pctm̄ origīale n̄ pōt eē maiꝰ ī uno qͣꝫ in alio. ¶ Ad pͥᵐ ergo dd̓ꝫ ꝙ ſoluto uīculo origīalis iuſtitie ſub qͥ qͥdā ordīe oēs uires aīe ꝯtinebāt̉: unaſqꝫ uis aīe tēdit in ſuū ꝓpriū motū. ⁊ tāto uehemētiꝰ: qͣꝫto fuerit fortior. contigit āt uires aliqͣs aīe eē fortiores ī uno qͣꝫ ī alio ꝑꝑ diuerſas corꝑis cōplexiōes: ꝙ ergo unꝰ hō ſit ꝓnior ad ꝯcupiſci dū qͣꝫ alter n̄ ē ex rōne pctī origīalis: cū ī oībꝰ eqͣl̓r ſoluat̉ uīculū origīalis iuſtitie: ⁊ eqͣl̓r ī oībꝰ ꝑtes īferiores aīe ſibi relinqͣnt̉: ſꝫ accidit hoc ex diuerſa diſpōne potētiaꝝ: ſic̄ dictū ē. ¶ Ad 2ᵐ dd̓ꝫ ꝙ egritudo corꝑalis n̄ hꝫ ī oībꝰ eqͣleꝫ cāꝫ ēt ſi ſit eiuſdē ſpē puta ſi febris ex colera putreſcā p̄t eē