Prohemium N nomine domini. Hanc rubri­cam diuide in qͣttuor partes. In prima parte inuocat̉ nomē domi ni. In ſecūda ponūtur nomīa di gnitatū ꝓpria appellatiua. In tercia dicit̉ quibꝰ dirigit̉ qꝛ iuueni bus gr̄a principis: hic liber īſti­tutionū appellat̉. In quarta ponit̉ q̄dam rubrica ſpecialis ad hāc.ſ. ibi Inſtitutio­num ſeu elemētoꝝ. Ex prima nota nomē dn̄i inuocandū. Ex ſecūda nota noīa iuſti niani. Ex tercia nota occaſione rudiū fu it factus iſte liber: ex vltima ratione iſte liber appellat̉ inſtitutionū ſeu elemētoꝝ. Singula vocabula expone vt in gloſa do mini accurſij. Mperatoriam. Totū iſtud prohemiū pōt diuidi in no uem partes pͥncipales. In prima forma caſum. Impe rator iuſtinianus fecit pͥmo fieri vnū codicē quē non ha bemus: ſed nouū loco illius ex tribꝰ codicibus antiqͥs.ſ. hermogeneo: theodoſiano: et gregoriano: ex alijs extrauagantibus cōſtitutōibus ſacris a ſe vel ab alijs pͥnci­pibus ꝯpoſitis. Secūdo fecit fieri librū di geſtoꝝ ſeu pandectarū ex antiqͥs volumi nibus deſꝑatis. Tercio fecit fieri librū in­ſti. per tres ſapiētes.ſ. tribunianū. theo. dorotheū. Cōtigit aūt quadā die venit an̄ preſentiā iuſtiniani quidā laicus tra cto pileo flexis genibus in pn̄tia dn̄i iu­ſtiniani talia ꝟba dixit Dn̄e habeatis malo id qd̓ vobis dicā. Imꝑator ridēs dixit. Dicas mihi qͥd tibi placebit: mo leſte ferā. dicit illi laicus. Dn̄e imperator valde miror ex eo facitis: oēs etiā ad­mirātur. vos eſtis miles qͥlibet imꝑator eſt miles. vt. ff. de teſta. mili. l. j. vbi impe rator alios milites appellat cōmilitones: ex ergo eſtis miles: armis debetis inten dere legibus: tn̄ cōtrariū facitis: qꝛ legibus tm̄ intenditis. Feciſtis enim fieri vnū codicē ex antiqͥs tribus codicibus.ſ. hermo. theodo. grego. ex alijs extraua gantibus ꝯſtitutōibus. Itē feciſtis cōpi­lari librū digeſtoꝝ ſeu pādectarū ex ātiqͥs voluminibus deſꝑatis. Itē p̄cepiſtis tri bus viris peritis.ſ. tribuniano. theodo: dorotheo. vt librū inſtitutionū cōponerēt Dicite ergo mihi qͣre hoc facitis: qͣre in­tenditis legibus tm̄ non armis ſitis miles: ſic armis debetis intēdere. vt. C. de iure deliberādi. l. fi. circa pͥncipiuꝫ. Ad hoc rn̄det benigne imꝑator aſſignās duo tꝑa.ſ. tp̄s belli tp̄s pacis. Et dicit fili mi ſic tibi rn̄deo. Decēs eſt vt qͥlibet imꝑator ſit munitus his duobus tꝑibus.ſ. armis et legibus: hoc ideo: qꝛ ſi his duobus poribus eſt munitus imꝑator: vtrūqꝫ tem pus recte poterit gubernare: tꝑs belli et tēpus pacis. Nam tp̄s belli gubernabit per arma vſuꝫ armoꝝ: ſic efficiet̉ victor et triūphator. Tēpus aūt pacis guberna bit per legē vſum legis: ſic puniet ma leficia delinquentiū: hoc fiet religioſiſ ſimus ſanctiſſimus maleficia puniēdo qꝛ valde religioſuꝫ eſt ſanctū punire ma leficia ſeu malefactores. Et hoc in prima parte vſqꝫ ibi. Quoꝝ. Quoꝝ. Incipit ſecūda pars in qua ſic forma caſum. Ad huc ſtabat laicus an̄ principē iteꝝ queſi uit: dn̄e imperator dicite mihi ſi quilibet imperator debeat eſſe munitus his duo­bus tēporibus.ſ. armis legibus: vos dn̄e iuſtiniane qualiter eſtis munitus hiſ duobus tꝑibus. Rn̄det mixtim: certe ſuꝫ vtroqꝫ tꝑe munitꝰ.ſ. armis legibꝰ. Naꝫ circa arma probe me habui: circa leges diutius vigilaui. hoc in ſecūda parte vſ qꝫ ibi. Et bellicos. Et bellicos qͥdem ſudores noſtros. Incipit tercia pars in ſic forma caſum. Et ſtabat adhuc laycus coram pͥncipe iuſtiniano imperatore: di cebat. Dicite mihi qualit̓ circa arma vos probe habuiſtis: qꝛ dixiſtis.. ꝓximo.§. circa arma vos habuiſtis ꝓbe: qͣliter circa leges: qꝛ ſupͣ ꝓxīo dixiſtis circa le­ges diutius vigilaſtis. Iuſti. rn̄det dicēs primo qͣliter circa arma ſe habuit Et dicit a ij