![]()
Quartus De lege acquilia. linquit ⁊ grauius delinqͥt ⁊ grauius punitur. Cōtra hoc aūt ē ꝙ nō ſolū ꝓpt̓ ani malia occiſa tenet̉ qͥs pͥmo capite ſꝫ etiam tercio vt ꝓpter animalia q̄ ſunt de nūero pecudum. ſꝫ ad hͦ pōt dici ꝙ plus delīquit qͥ hoīem occidit qͥ ad imaginē dei ſcūs eſt qͣꝫ qͥ aliud animal ⁊ etiā plus delinqͥt qui animal occidit qd̓ de pecudū nūero ēqꝫ qͥ aliud animal ſicut canē vel ferā beſtiā. ta les aūt ſunt qͥ pͥmo capite tenēt̉ ⁊ iō plus puniri debēt. Ceterū placuit ⁊c̄. Scire de betis ꝙ tūc demū hꝫ locū actio. l. acquil. directa cū de corꝑe ſuo aliqͥs dānū d̓derit in corpus. qn̄ aūt aliqͥ alio modo qͣꝫ corꝑe ſuo aliqͥs dānū dederit ī corpus: hēbit cō tra ip̄m act. l. acqͥl. vtilis locū. veluti ſi ho mineꝫ alienū aut pecus ita īcluſerit vt fa me necaret̉. ⁊ ſil̓r in alijs exēplis poſitis ī lr̄a. ſꝫ qͥd dicemus de illo qͥ ẜuū alienum in fluuiū deiecit ⁊ is ſuffocatꝰ fuerit. Rn̄. ꝙ nō ē dubiū quī corꝑe ſuo ī corpus dam nū dederit. ⁊ īo act. l. acqͥl. tenet̉. ſꝫ domīe qͥd ſi alicui dānū datū fuerit a nō corꝑe in nō corpus. vtputa ſi aliqͥs miſericordia ductus ẜuū alicuius ꝯpeditū ſoluerit vt effugiat: qͥd dicemus ī iſto cā. Rn̄. ꝙ ne qꝫ dabit̉ in hoc caſu act. l. acquil. dirca nec vtilis ſꝫ act. ī factū ſubſidiaria q̄ dat̉ prodamnis que. l. acqͥl. non ꝯprehēdūturtenebit̉. hoc dicit. De iniurijs Rubrica. Oſt alia pͥuata delicta de iniurijs ponit dn̄s iuſti. qd̓ ē pͥuatū delictū tn̄ nō ꝯpetit cuilibꝫ ſꝫ iniuriato. Generalit ⁊c̄. Queſiui a iuſti. qͥ dicat̉ fieri ꝑ iniu riā. Et rn̄det. d. ꝙ generalit̉ dicit̉ fieri iniu ria qd̓ nō iure ſit. ⁊ ita ponit̉ hic aūt pͥuatiue. Specialit̉ aūt dicit̉ iniuria ꝓ ꝯtume lia: a cōtemnēdo dicta quā greci appellabāt ſicut voluerūt. qn̄qꝫ aūt ſpālit̓ dr̄ culpa. ſicut ſumit̉ in act. l. acquil̓. vbi ponit̉ damnū iniuria datū.i. culpa faciētis da tū. Tercio mō ſumit̉ iniuria ꝓ iniqͥtate vl̓ ꝓ iniuſticia. vn̄ cū pretor vel iudex cōtra aliquē ꝓnūciat: ille contra quē iudicatuꝫ ē iniuriā accepiſſe dr̄ ſiue iniuſticiā. Iniuria aūt ⁊cͣ. Scire dēs in pͥncipio ꝙ lꝫ iniuria quattuor mōis ſumat̉ vt ex p̄cedēti reſpōſo liquet. Attamē in toto iſto titulo ꝓprie ſumit̉ iniuria ꝓ cōtumelia. Volui ergo ſcire a legiſlatore quō d̓r iniuria ſiue ꝯtumelia ꝯmitti. Et rn̄det dicēs. ꝙ nō ſolū ꝯmittit̉ iniuria cū qͥs pugno pulſatus fuerit aut fuſtibꝰ ceſus vl̓ v̓beratus. ſꝫ etiā ſi alicui ꝯuiciū aliqd̓ dictū fuerit. Itē plꝰ dico ꝙ ſi aliqͥs vellet poſſidere bona alicuius tāqͣꝫ bona debitoris ſui ſciēs eū nihil ſibi debere iniuriā ꝯmittit. Idē dico ſi aliqͥs ad infamiā alicuius libellū ꝯpoſuerit aūt ſcripſerit aut ediderit iniuriaꝫ ꝯmittit. ſi aliqͥs pudicitiaꝫ alicuius bone matrone attēptauerit vl̓ matrifa. aſſocia tus fuerit vel p̄textatū.ſ. maſculū vl̓ pretextatā ſcꝫ feminā affectatꝰ fuerit. ⁊ alijs pluribꝰ mōis. hoc dicit. de p̄textata auteꝫ de qua in iſto titulo ſit mētio: antiqͥ diuer ſas fabulas notauerūt. ſꝫ dn̄s Io. ⁊ eius ſequāces dicebāt ꝙ hoc nomē ꝑtexta habuit ortū a qͦdā nobiliſſimo iuuene filio ſenatoris. Referebat em̄ ꝙ qͥdam nobiliſ ſimus vir quēdā filiū habebat. xiiij. an. vel. xv ꝯtigit autē ꝙ quadā die ſecutꝰ fuit patrē ſuū ad capitoliū ⁊ ibidē cū pr̄e ſuo int̓fuit. vbi pat̓ eius cū alijs ſenatoribus de ſecret vniuerſi orbis tractauerat. Fini to ꝯſilio cū iſte tanqͣꝫ puer reuerteret̉ domumat̓ eius queſiuit ab ipſo vn̄ veniſſet Qui rn̄dit ꝙ fuit cuꝫ patre ſuo in conſilio vbi pat̓ eius cū vniuerſis alijs ſenatoribꝰ tractauerat de ſecret multꝭ. Mox mat̓ eiꝰ more mulierū cepit a puero ꝑſcrutari qͥd ī cōſilio illo: ⁊ de quo tractaſſent. puer iſte quāqͣꝫ iuuenis nihilominꝰ diſcretus cogitans qꝛ nō eſſꝫ bonū ꝯſiliū ſenatoꝝ mr̄i re uelare: cepit dicere matri ꝙ totū ꝯſiliū fu iſſet qͣliter pater eiꝰ pullos matris ſue poſ ſet diſſipare. qꝛ multos habebat: domuꝫ aūt reuertēte patre ſuo incōtinēti dixit ei mulier īflāmata. Bn̄ ſcio qͥd in ꝯſilio veſtro feciſi hodie. Machinati eſtis in mor tē pulloꝝ meoꝝ. Dn̄a dixit ſenator. qͥs tibi hoc intimauit. Quern̄dit: filius meus qͥ liij 