Seite
addendum. vt ſi quis pro alio liteꝫ mouere voluerit. nulloᵇ mandato ꝓ lato. ſed per fideiuſſionemᶜ ratam rē dominum habiturum: ſuam perſo­nam firmauerit. ne vl̓ ex hac machi natione lex circumſcribiᵈ videatur Sancimus ſi quid tale impoſteruꝫ emerſerit. ſiue pro vna perſona q̄s litem mouere voluerit ſiue pro aliqͦ corporeᵉ vel vico vel alia vniuerſi­tate fideiuſſionemᶠ quidem ſolita p̄ ſtare. litem auteꝫ vlterius minime ꝓcedereᵍ niſi a iudice intra ſtatuen­dumʰ tempus faciant perſonas prī cipale ſacramentum ſubire. vel pre­ſente aduerſario ſi hoc malueritʰ vl̓ alio pro eo agente. vel penitus alte­tera parte ceſſante intra acta apud defenſorem locorum huiuſmodi ſa cramentum calumnie vel ab ipſo ꝓ quo agiturⁱ vel plurima parteᵏ vel idonea vniuerſitatis ꝓcedat Qd̓ ſi actorˡ noluerit ſubire ſacramentū calumnie. ⁊ hoc legitime fuerit apꝓ batum. non liceat ei penitus ad liteꝫ peruenire. ſed cadatᵐ ab inſtituta a­ctione quaſi improbus litigator. et triſticia iudicum ei cum ſumma in­terminatione occurrat ⁊ ab iudicio eum qͣꝫ longiſſime expellat. Si autem reus hoc ſacramentum ſub­ire recuſauerit: in iis capitulis q̄ nar rationeⁿ comprehenſa ſunt. pro cō­feſſoº habeatur. ⁊ liceat iudici ſentē­tiam proferre quemadmodum ei ⁊ ipſa rei qualitasᵖ ſuggeſſerit. ſic enī non ſolum lites: ſed etiam calumni­atoresq minuentur. ſic pro iudiciis putabant ſeſe omnes in ſacrarijs ſi ſti. Si enim ⁊ ipſe perſonales litigā l. cum clericꝭ.§. ꝙ ſilis. ⁊ in lumbarda in. t. de aduocatis ⁊ vicedo­minis. l. quicūqꝫ. ⁊. l. quoniam ⁊c. ſed certe illa lex cū clericis dicit in ſacramento de iudicio ſiſti. Item in ſpūalibꝰ ꝯſtat ꝙ nō eſt iu­randum. vt dicit decretalis. extra de iu. ca. litteras. ſed in alijs dic clericum iurare. vt in p̄dicto ti. de iure. c. pe. ⁊ fi. Alij diſtinxerunt. an agat ſiue conueni atur clericus d̓ ſuo fa cto. vt tūc iuret. quū inueniatur eum debe re purgare ſuam īno centiam. vt. s. de is. q ad ec. confu. p̄ſenti.§ ſane. ⁊ alias. jͣ. de teſti ſeruos. vel de facto eo cleſie ⁊ tunc ſi de ſpiri tualibꝰ vt de decimis ⁊ primicijs ⁊ ſimilibꝰ ⁊ tunc non iuret. ſi de alijs puta vinea. iu­rat non ꝑ ſe ſed ꝑ a­lium. vt extra de iur. calum. c. inherentes ⁊ c. in ꝑtractandis. ⁊ in lum barda in dicto.c quoniam ⁊ s. de epiſ ⁊ cle. cum clericis. Item ſacramentuꝫ teſtis puto etiam te mitti exp̄ſſe ẜm Aꝫ. vt. ar. ff. de ferijs. l. i. ſed. h. idem qd̓ ī iſto Item a principe hoc pōteſt remitti ſi huiꝰ legiotaciat mentōeꝫ vt. ff. de. le. iij. ſi quis in prin. vt vni remiſ­ſum alteri ꝓſit. vt. ff. quod quiſqꝫ iur. l. i. ⁊ l. ſi quis. ⁊. jͣ. de fruc. ⁊ li. expen. l. fi. Iteꝫ qͥd ſi aduerſarius dicat ꝑ mendatium tale r̄­ſcriptum impetratū vel forte falſum. dico ſuꝑ hoc etiam iurare impetrantem d̓ calū. vt. ar. ff. de in iuſ. vo. ſi is quoqꝫ. ⁊. ff. ſi qͥs in ius vo. non ie. l. ij. ⁊. ff. ſi quis caut. ſi eū in prin. a Mutilari. ad hoc. ff. de pac. ius pu­blicum. ⁊ dic mutila ri i. annihilari. b Nullo manda­to.i. ꝓbato l̓ ꝓlato. c Fideiuſſionem. vnde videt̉ iuſiurandū ceſſare. ſed nō ceſſat d Circumſcribi.i. ne ſacramentum omittatur e Corporum. togatorum vel nauiculariorum vel monachoruꝫ vel canonicorum. actur. f Fideiuſſionem.i. rem ratam dominum habituꝝ g Procedere ſancimus h Statuen̄. a iudicē h Maluerit.ſ. aduerſarius i Pel alio preſente i Pro quo agitur. ſi vna ꝑſona ſit k Uel plurima parte. plurimam partem intelligūt. P. ⁊. M idoneam ⁊ maiorem partem omnium hominum ciuitatis. ⁊ ꝓ. eis. ff. quod cuiuſqꝫ vniuer. nomine. itē.§. actor. ⁊.§. ex his. ſed noſ cum Io. dicimus illos per quos defendit̉ vniuerſitas vel maio­rem partem eorum. vt. ff. de condi. ⁊ de. l. municipibꝰ. ⁊. ff. ad mu­nici. l. municeps. Alius in tutore vbi ſufficit ſi vnus iuret. vt. jͣ. ſi vnus ex pluribꝰ. tu. vel. cu. l. i. eſſet enim ridiculum maiorem par tem populi alicuius magne ciuitatis debere iurare. iurabit ergo ſindicus quia ipſe habet legitimam adminiſtrationem. vt. s. e.§. quod obſeruari. vel maior pars adminiſtratorum vt modo dixi Item ſindicus monaſterij eadem ratione. quia abet legitimaꝫ adminiſtrationem. ſed ẜm Al. abbas tantum iurauit. Item a­ctor iurat ẜm nos. ſed ẜm Al. non. ſi nullus ꝯſtitutus eſt ſindicꝰ tium partes per iuramentum lites exerceant. ⁊ patroni cauſarum prebe ant ſacramentum. ⁊ ipſi iudices pro poſitis ſacroſanctis ſcripturis tam cauſe totius faciant examinationeꝫ qͣꝫ ſuum proferant arbitrium: quid aliud niſi ꝓ hominibꝰ deū in omībꝰ cauſis iudicem eſſe credendum eſt Antiqua ita calumnia quieſcente ⁊ eius ambagibꝰ ꝯſtitutō nr̄a dilu­cida ⁊ compendioſa in terris clare­at omnibꝰ. ⁊ ſit maximum dirimen darum cauſaꝝ remedium. Sed p̄dictum ſacramentum in litibꝰ q̄dē que nondum ſint inchoate preſtari volumus in ip̄o litis p̄mordioˢ Si autem cauſe adhuc pendentes inue niant̉. vel pꝰ litem ꝯteſtatam ⁊ poſt ſolitas iudiciales cautelas iam pre­ſtitas. ſiquidem preſto fuerit vtraqꝫ ꝑſona in eadem ciuitate vel in ter­ritorio eius morat̉ᶜ ⁊ in his litibꝰ ſa cramentum locum hr̄e ⁊ in primo poſt hanc legem ingreſſuᵛ eum com pelli iuſiurandum p̄ſtare. Si autē vna pars abfuerit. ne videatur pro pter abſentiam ꝑſone lis differri et aliquid ꝯtrarium inueniat nr̄o pro­poſitoᵛ ⁊ qd̓ ꝓ compendio litiu in­troductum eſt in aduerſariam figu­ram tranſformet̉. iubemꝰ preſentem q̄dem ꝑſonam oīmodo dare ſacra­mentum. abſenti aūt dūtaxat impē dentibꝰ litibꝰ ẜm ꝙ ſūpradictumˣ eſt hoc ꝯcediʸ Si autem vtraqꝫ princi palis perſona abfueritᶻ ne diutiꝰ li­tes ꝓtelent̉. etiam ſine datōne ſacra menti lites pendentes ſuo decurrāt tramite. Explicit Liber Secundus. vel actor iurat abbas. Item ſi melius ſcit abbas ꝟitatem quaꝫ ſindicus ipſemet vel ſaltem de ꝟitate. vt. sͣ. de ꝓcura. l. fi. Quod ſi actor. appt̓obatum iudici. m Cadat. non ipſo iure ſed per ſententiam vt in auten. vt liti. iurent.§. illo. ⁊. jͣ. ꝓxi. reſponſo. ſed nonne hoc eſt iniquum. quum forte nolit cauſam ꝓ ſequi. Rn̄. non. quia ad alterum compelli tur. vt. jͣ. quomodo ⁊ quando iudex. autē. qui fmel. Item vi­detuc ꝙ non debet iu rare ſi quid habeant amittere. vt. jͣ. ti. i. ꝓ­herandum.§. ſin aut ex lege que eſt cōtra So. ibi de abſente qͥ iurauerat hic de pre­ſente ⁊ non iurante. n Narratione. ſcꝫ in libello actoris o Pro confeſſo. ſꝫ nunquid hic ⁊ ſuperi ori caſu poteric appel lare. quidam ꝙ non. tu dic ẜm Io. ꝙ ſic. vt. ff. de ap. l. creditor §. iuſſus. Item quo­modo fertur ſenten tia lit. non ꝯteſ. Rn̄. immo eſt cōteſ. ſed poſt noluit alteta ꝑs iurare alias non da­retur diffinitiua vt. jͣ de tē. ⁊ re. ap. l. fi.§. ill lud. p Sei qualſias. d hoc apparet ꝙ nō eſt ſemper ideo condem nandus. quid eniꝫ ſi actor fuerit confeſſus tale quid propter ꝙ reus non deberet dā­nari. puta dixit illum ſibi. x. ꝑ metum promiſiſſe qui caderet in cō ſtantiſſimum hominem. non debet tunc iudex eum condemnare. licet nolit iurare. ⁊ hoc ex his verbis ipſa rei quali. ⁊c. Item nunt quid poteſt petere tempus ad liberandum vt ſubeat ſacramentū calumnie Rn̄. ſic. vt dixi in reſpondendo. s. e.§. quod obſeruari. Item nunquid qui iurare non vult tenebitur illi qui iurauit in­iuriarum. ẜm. y. Rn̄. ita. Io. contra. quia iuris executio ⁊c. vt. ff. d̓ iniurijs. l. iniuriam.§. is qui. q Calum.i. actio que pro calum. dabat̉ que in decima ꝑte litis mulctabat̉. vt inſti. de pe. te. liti.§. hec autem r Remedium. idem in alio iuramento. vt. ff. de iureiurā. l. i. s Primordio.i. poſt exordium in continenti. vt. s. e. circa prin. t Morat̉.ſ. vtraqꝫ ꝑſona. ⁊ dic quid ſit territorium. vt. ff. d̓ ꝟ. ſig. pupillus.§. territorium v Ingreſſum ad iudicium v Peopoſito. quod eſt vt ab­breuient̉ lites. x Dictum eſt.ſ. in pendentibꝰ tantum y Concedi.i. remitti. ſic. s. de arbi. ne in arbi. in fi. z Abfuerit. vt qꝛ ꝑ ꝓcuratorem ab vtraqꝫ parte litigatur. Explicit Liber Secundus