Secundus Liber niſi forme eēt priꝰ quas cognoſceret. ille potue le. Scd̓o vtrum habeāt principiū initiale. rūt ꝓduci niſi formas. ſi ē in infinitū abire. ē po Queſtio. formas reꝝ ꝓductas. Itē ip̄ꝫ on̄dit̉ ad ma­Ad quā ſic ꝓcedit̉. ꝯſtet ẜm ſctōs et ph̓os omēs res md̓ane habuerint pͥncipiū ꝓductiuū. ꝓpt̓ reꝝ va teriale pͥncipiū. Om̄e qd̓ duci. ꝓducit̉ ex aliqͦ vel ex nihilo. Si ex nihilo nihil. oīa ex aliqͦ. illd̓ aūt ē mate­rictatē. ꝓpt̓ reꝝ mutabilitate. ꝓpter reꝝ ordinē. etiā ꝓpter imꝑfectionē. Multitudo em̄ ortū hꝫ ab vni ria. ſi ſtare ē abire in infinitū. illud ē ꝓductuꝫ tate motꝰ ſiue mutabile ab īmutabili. ordo ad pͥmū. aūt ex nihilo nihil fiat videt̉. Productio em̄ rei eſt et imꝑfectū ad ꝑfectū originalit̓ reducūt̉. ſuppoſi­actio. ſꝫ oīs actio reqͥrit in qd̓ agat. oīs ꝓductio. to ſcꝫ res hēāt pͥncipiū cauſale. aliqͦ ē vtrū res om̄i ꝓductioni ſubijcit̉ aliqͥd. nōgͦ niſi materia. ⁊cͣ. ꝓducte ſint oīno. ē ẜm pͥncipiū materiale et formale. Itē ego q̄ro de ꝓductione ſiue creatione paſſiua. vtruꝫ Y5 an tm̄ ẜm alteꝝ pͥncipiū. Et ẜm vtrūqꝫ videt̉ pͥmo a illa ſit ſub̓a vel accn̄s. ſub̓a. accn̄s. ſꝫ om̄e accn̄s te ꝓducentꝭ ſic. Quāto ꝓduces ē pͥus ꝑfectiꝰ. tāto plꝰ fundat̉ in aliqͦ. ſꝫ pōt creatū. illud ſequat̉ na­influit in rem. pͥmū ꝑfectiſſimū influit totū in totū turalit̓ ip̄aꝫ creatōnē. videt̉ ſit īcreatū aliqͥd alid̓ a et ſi. totū ꝓducit. ſꝫ pͥmū agens ē hmōi. ⁊cͣ. Itē deo. qꝛ creatio paſſio in alio ē. ncc̄e ē omnē qd̓ ꝓducit̉ nobilius ꝑfectiꝰ ē agēs qͣꝫto paucioribus indiget ad ex aliqͦ ꝓduci. ideo dic̄ ph̓s in pͥmo phi. materia eſt ingenita. ℟º. dd̓m hec ꝟitas ē. mūdus in eſſe pro­agēdū. agēs nobiliſſimū nullo extra ſe eget. ſi ipſum ductus ē. ſolū ẜm ſe totū. ſꝫ etiā ẜm intrinſeca ſua ſolū eēt. adhuc res ꝓduceret. ſꝫ ex ſe. ipſe nullius ſit ꝑs. ergo ex nihilo. ptꝫ deꝰ pōt in tota ſub̓am cre pͥncipia ex alijs ſꝫ de nihilo ſunt ꝓducta. Hec aūt ature. Itē agēs ẜm forma pōt ꝓducere formā. pari ꝟitas ſi cuilibet fideli ſit aꝑta lucida. latuit tn̄ ꝓui­rōnē agēs ẜm ſe totū pōt ꝓducere totū. ſed deus ſe toto dentiā vel prudentiā ph̓icā in huiꝰ qōnis inqͥſitione agit ſit oīno ſimplex. ꝓducit totū. Itē ipſum ex longo tꝑe ambulauit deuia. Fuerūt em̄ qͥdā ph̓i on̄dit̉ a ꝑte rei cōdite ſic. Qd̓ eſt ab alio. e a ſeipſo. ni antiqͥ dixerūt mūdū factū a deo de ſui eēntia. quia hil aūt tale qd̓ a ſeipſo ē indiget alio vt ſit. ſꝫ intrin videbāt quō aliqͥd poſſet fieri ex nihilo. ſolꝰ deꝰ fu it in pͥncipio. ideo dixerūt fecit oīa de ſeipſo. Sed ſecū pͥncipiū rei indiget alio vt ſit. forma indiget ma teria ecouerſo. ⁊c̄. Itē efficiēs finis ſunt cāe cor hec poſitio ſolū fidelibꝰ ſꝫ etiā ſequētibꝰ ph̓is appa­relatiue. qd̓ ē ab alio. ē ad alid̓ ſꝫ oīa ſūt ad alid̓ ẜꝫ ruit improbabilis. dei eēntia oīno inuariabilis no qd̓ ſūt qꝛ ẜꝫ qd̓ ſūt appetūt bonū. ſtatꝰ ē niſi ī biliſſima fieret corꝑaliū variabiliū materia. ē de ſe ī­ſummo bono. Et iſta rōſit bona on̄dit̉. Si em̄ bonū ꝑfecta niſi ꝑficiat̉ ꝑformas. Fuerūt etiā alij dixer̄t ens cōuertunt̉. ergo qd̓ ē ſeipſo ens. ſeipſo ē bonum. mūdū factū ex pͥncipijs p̄exiſtētibꝰ.ſ. ex materia for ſꝫ qd̓ ſeipſo ē bonū. noe ꝓpter aliqͥd aliud. qd̓ ē ab ma. ſꝫ forme latebāt in materia anteqͣꝫ intellectꝰ eas di alio. ē ꝓpter alid̓. Si oīa mūdana ẜm ſe tota ſunt ſtingueret. ponit anaxagoras Sꝫ qꝛ formas oēs ꝓpter aliud. ſunt ab alio. Itē ſi res ē totaliter ab ſimul̓ in materia capit rōrecta. ſequentes ph̓os alio. aut ē rōne forme. aut rōne materie. Cōſtat iſta poſitio improbata eſt. Fuerūt etiaꝫ tertij mū­forme. qꝛ videmꝰ formas ꝓduci. ſi forme ꝓducerē dixerūt ex pͥncipijs p̄exn̄tibꝰ factū.ſ. materia et for tur. oīno nihil ꝓduceret̉. Si rōne materie. Sꝫ ꝯtra vt ma. ſed materiā ſe poſuerūt. ſeꝑatas etiam ſe po dicit ph̓s in pͥma ph̓ia. actꝰ ē an̄ potētiā. cōſtat lo­ſuerūt formas. poſtmodū ex tꝑe ab opifice ſūmo eſſe quit̉ de potētia actiua ſꝫ paſſiua. actꝰ rei ab alio ſit ꝯiūctas. hi platonici fuerūt. Sed quia illud irratio ſil̓r materia. Si tu dicas intelligit̉ de actu eſt nabile videt̉ materia fuerit imꝑfecta ab eterno. forma ſꝫ efficiēs. idē cōcludit̉. Et iteꝝ ego q̄ro qͣre mate eadē forma ſit ſeꝑata pariter ꝯiucta. abſurdū vide ria ſit ab alio. Si qꝛ ē pͥncipiuꝫ ex fiūt cetera nec hꝫ tur triplicem hominem ponere.ſ. naturalem. mathe­vn̄ fiat. tūc ego q̄ro de forma vtrū fiat ex aliqͦ vel ex ni­maticū. et dīnū. id̓o etiā ꝑſeq̄ntes ph̓os hec poſitio re hilo. Si ex nihilo. pari rōne materia ex nihilo. Si ex ꝓbata eſt. Fuerūt etiā quarti ꝑipathetici qͦrum pͥn­aliqͦ quero qͥd ſit illd̓. eēntia materie. cōſtat. qꝛ for­ceps dux Areſto. veritati magis appropinqͣnteſ ma ſimplex ē. forma non fit ex materia. ita materia dixerūt mūdū factū. ſicut legit̉. in. ij. metha. dico igit̉ ſit eiꝰ pͥncipiū cōſtitutiuū. Nec ex materia ita mate­mare factū eſt. in pͥmo de celo mūdo. de pluribuſ ria fiat forma. fit ex aliqͦ qd̓ ē in materia. tūc ego q̄ro alijs locis pōt elici. Sed dixerūt eſſe factū ex pͥnci­de eſt illud. cōſtat no ē ex materia pari rōne. vel pijs p̄exn̄tibꝰ. Sicut enī vult in ſcd̓o vegetabiliū. erit abire in infinitū in cauſando. vel neceſſe ē ponere dus ſemꝑ fuit plantꝭ aīalibꝰ plenꝰ. vbi loqͥtur ꝯtra eēntias formaꝝ a primo opifice productas ex nihilo. abrutalū. Utrū autē poſuerit materiā formā factam pari rōne materiā. Ad oppoſitū ſūt rōnes pͥmo a ꝑte de nihilo ego neſcio. credo tamen non ꝑuenit ad efficiētis. Prima ē hec. Omīs effectꝰ aliqͦ aſſimilat̉ hoc ſicut meliꝰ patebit in ꝓbleumate ſcd̓o. ipſe defe cāe. ſꝫ pͥncipiū pͥmū eſt actꝰ purꝰ nihil hn̄s de poſſibili. cit licet minus qͣꝫ alij. Ubi auteꝫ defecit ph̓oꝝ peritia. materia aūt reꝝ ē potētiale purū ſui eēntiā. nihil hn̄s ſubuenit nob̓ ſacroſancta ſcpͥtura. que dicit omīa eſſe de actu. materia in nullo aſſimilet̉ opifici eſt ab creata. ẜm qd̓ ſūt eſſe ꝓducta. ratio a fide di ipſo. Itē ab agēte pulcerrimo luminoſiſſimo ſcordat ſicut ſupra in opponēdo oſtenſum eſt. Qd̓ g cedit turpe tenebroſum. ſꝫ deꝰ ē ipſa pulcritudo. ipſa ergo obijcitur de ſimilitudīe materia eſt ens in po­lux. materiale pͥncipiū ē tur pe tenebroſum. ⁊cͣ. Ex tentia. dd̓m materia non ꝓpter ſe facta eſt ſed ꝓpt ꝑte rerū on̄dit̉ de formali pͥncipio. Om̄e em̄ qd̓ ꝓducit̉ ſubſtractione ſeu ſuſtentationē forme que eius ē actuſ fit. fit a ſibi ſil̓i noīe ſpē. vt ab hoīe. ẜꝫ dic̄ ꝓh̓s qͣꝫuis ergo materia non ſit duo actu ſimilis. tamē aſſi vij. phi. pͥme. ſi forme rerū ſunt pͥncipia ꝓducēdi. pͥn milabilis eſt formā. Unde augꝰ. dicit ipſa mate­cipiū ꝓducēdi p̄cedit rerū ꝓductionē. res ſunt ꝓ­ria ſi non habeat de ſe in ſe actum forme. ipſa tam̄ ducte ad pͥncipiū formale. Itē artifex pōt ꝓdu­capacitas forme ē ci forma. ideo patet illud. Qd̓ 9 1 cere niſi p̄cognoſcat. ſꝫ pōt p̄cognoſcere nullo cbucitur. turpis ⁊c̄. dd̓m nec turpis nec tenebra ſunt. impoſſibile ē ſummꝰ artifex mundū formaret dicit̉ niſi comꝑatiōe. Nam materia eſt pͥuatio pu­