Seite
Secundus Liber Scd̓m em̄ ordinem nature ſicut ꝓducunt̉ in eodē cor­ſint bone ⁊ faciāt ad ſeminis vigorationē ẜm ſtatū na­pore quedā mēbra magis fortia quedā minus. ſic ꝓdu ture lapſe. precipua tamē ſumitur iam ex parte cōple­cūtur in eodē. quedā indiuidua vnius ſexus. quedā al xionis mēbri. alie due ſūt ſicut ammiculātes ſolū vl̓ im terius. ⁊ ideo licet ille defectus qui ordinē nature corrū pedientes. ſed tēpore nature inſtitute in qua corpꝰ ſub pit. vtpote eſt ille qui eſt cauſa defectus mēbri vel bo­iectum erat anime. principalis ratio ſumitur genera­ne cōplexionis. ſit preter nature intētionem. generatio tiōis maris ⁊ femine a parte virtutis animalis mouē tn̄ mulieris nec ē p̄ter naturā. nec ꝯtra natura. ſꝫ ẜꝫ na tis et imaginantis. Cum em̄ vir intenderet ⁊ vellet ge turam Ad illud qd̓ obijcit̉. natura ſemper deſiderat nerar̉e virū tunc vigoraret̉ virtus naturalis eiꝰ in agen illud qd̓ melius eſt. dd̓m ꝙ non intelligit̉ ꝙ ſemꝑ deſi­do. ⁊ eſſet ſemē maioris virtutis. ⁊ generaret̉ ſexꝰ vigo­deret meliꝰ ſimpliciter. ſed meliꝰ in ordine. licꝫ autem roſus ſiue maſculus. quādo vero vellet ⁊ imaginaret̉ ſexus maſculinus melior ſit in ſe qͣꝫ femineus. nō tn̄ eſ­generare ſexum femineū. tunc minus forti impreſſione ſet ita ſufficiēter ſalus nature in ſolo virili ſexu ſicut eſt ageret in naturā inferiorem corporalē. ⁊ tunc ſemē eſſꝫ in virili ⁊ muliebri. ⁊ ideo natura magis deſiderat vtrū minus forte. ⁊ generaret̉ ſexus femineus. ⁊ iō in tēpo­qꝫ qͣꝫ alterū ſolum. Ad illud qd̓ obijcit̉ ꝙ ſemen vir iꝫ re nature inſtitute generatio maris ⁊ femine ſubeſſꝫ vo predominat̉ ſemini mulieris. dd̓m ꝙ illa ratio debꝫ ſa­luntati rationali. Et quoniā ratio dictaret oīa facien ne intelligi ad hoc ꝙ valeat. ꝓprie em̄ loquendo nunqͣꝫ da eſſe ordinate. ⁊ tot ꝓducere mulieres quot viros vt ſemen mulieris p̄dominat̉ ſemini viri. ſed ideo d̓r p̄do­quilibet vir haberet adiutoriū ſimile ſibi ẜm exigentiaꝫ minari ſemen mulieris. quia ſemen viri adeo eſt virtu legis matrimonij. ideo tunc viros et mulieres ꝓduce­tis debilis ꝙ magis eſt ydoneū ad ꝓductionē ſexus mu ret in numero equali. nūc aūt qꝛ generatiua non omni no ſubeſt virtuti animali.i. imaginarie nec etiam ratio liebris qͣꝫ virilis. hoc aūt potuit eſſe in ſtatu pͥmo ſicut p̄tactum eſt. Et ꝑ hoc patet reſpōſio ad illud qd̓ obijci nali. licet ei aliquo modo ꝯformet̉. ſed magis variatur tur de fortitudine caloris ⁊ virtutis. gradꝰ em̄ ibi fuiſ­penes diſpoſitionē mēbri ⁊ exterioris adiutorij. hinc ē ꝙ non eſt certa determinatio numeri. nec in viris nec ī ſent ẜm ordinē rōnis. ⁊ ẜm exigentiā finis. ita ꝙ vir ali quādo oꝑaretur actione magis fortificata in ꝓductio feminis generādis. īmo quādo credit generare muſcu lum generat feminā. ⁊ quādo credit generare feminam ne viri. aliquādo minus fortificata in ꝓductione mu­lieris. Si qͥs aūt vellet dicere ſicut aliqͥ eſtimant ꝙ mu generat maſculū. ⁊ aliqͥ plures hn̄t feminas. aliqͥ plu­res maſculos. Sic igit̉ pꝫ ꝙ ſi hō ſtetiſſet. in equali nu lier ſemꝑ gemellos cōciperet. ita ꝙ dextra pars attra­mero fieret multiplicatio viroꝝ et mulierū. Unde ra­heret quod eſt maioris virtutis de ſemīe ad generatio­nem ſexus virilis. ⁊ pars ſiniſtra quod eſt virtutis ma zī tiones hoc oſtendētes ꝯcedende ſunt. Ad illud qd̓ gis debilis ad generationē ſexus feminei. tūc facile eēt primo obijcitur ꝙ femina dicit̉ vir occaſionatus. dd̓m ꝙ ph̓s nō vult dicere ꝙ femina ſit p̄ter nature intētio ad ea que obiecta ſunt reſpondere. Hoc aūt nec defa­ne. ſed ꝙ virtus nature aliquē defectum habet in ꝓdu­cili probatur nec etiā reprobatur certitudine rationis ctione mulieris reſpectu ꝓductionis viri. ille autē de et ideo modus ſoluendi prehabitus videtur eſſe ma­fectus non repugnat ordini nature ſed potius ſaluat. gis rationalis. lū tēptantem. ⁊ ad hominē cadentem. ⁊ ad deum ꝑmit Diſtinctio. xxj. De hominis lapſu ſeu peccato tentem. ideo prima pars habet tres partes. In prima primorum parētum ⁊ eorū tēptatione. determinat de diaboli tēptatione. In ſcd̓a determīat Idens aūt diabolus ho. ⁊c̄. Terminata pͥma de hoīs tranſgreſſione. jͣ. di. xxij. hic videtur diligēter parte pͥncipali huius totalis libri in qua egit inueſtigandum ⁊c̄. In tercia vero determinat de dei ꝑ magiſter de hominis ꝯditione. ſequitur ſecun miſſione. jͣ. di. xxiij. p̄terea q̄ri ſolet ⁊c̄. Prima ꝑs conti da pars pͥncipalis ī qua agit de lapſu. Et qm̄ net pn̄tem di. ⁊ poteſt diuidi in tres partes. In pri lapſus hoīs eſt per pctm̄. ⁊ pctm̄ hominis eſt tripier ma magiſter determinat quare primi parentes fuerūt Quoddā in quo ꝑſona corrūpit naturā. ⁊ hoc fuit pec­tēptati. In ſcd̓a vero determinat generaliter modos catū hoīs pͥmi. Quoddā in quo natura corrūpit ꝑſonā teptādi. ibi. Porro ſciendū eſt duas eſſe ſpecies tēpta­⁊ hͦ eſt originale. Quoddā vero ī qͦ perſona corrupit ſe tionis. In tercia vero ꝯcludit ꝓpter tēptationem pre­ip̄am. ⁊ hoc eſt actuale. Ideo pars iſta habet tres par­ambulā remiſſibilitatē humani peccati. ibi. Homo er­tes. In pͥma determinat magiſter de pctō primorū pa­go qui ſola exteriori tēptatione. Duabus vltimis par rentum. In ſcd̓a vero determinat de peccato origina­tibus remanentibus indiuiſis. prima pars habet tres li qd̓ ab illo fuit cauſatū. jͣ. di. xxx. in ſuperioribus inſi­partes. In prima determinat de tēptatione primi nuatuꝫ eſt ⁊c̄. In tercia vero de pctō actuali. jͣ. diſtin. hominis qͣꝫtum ad motiuum. In ſcd̓a vero qͣꝫtum ad xxxiiij. poſt p̄dicta de peccato actuali ⁊cͣ. Prima pars inſtrumentum. ibi. Sed qꝛ illi per violentiā ⁊c̄. In ter in qua determinat de pctō primoꝝ parentū habet du­cia vero determinat qͣꝫtum ad ꝓgreſſum. ibi. Tēpta­as. In prima determiat modū trāſgrediendi. In ſcd̓a tio aūt hoc modo facta eſt. Et ſic in parte iſta tria deter vero vt on̄dat̉ hoīs culpa oſtendit̉ ꝙ homo habuit po minātur. ſcꝫ modus prime tēptationis in ſpeciali. mo tentiam reſiſtēdi. Siue in prima determinat de culp­di etiam cuiuſlibet tēptatiōis in generali. poſtremo ve per quā cecidit. in ſcd̓a de potētia ꝑ quā ſtare potuit di. xxiiij. nunc diligēter inueſtigari oportet ⁊c̄. Et qm̄ ro qualitas ⁊ qͣꝫtitas peccati humani. ibi. Homo er­culpa ſiue peccatū ade cōparationem habet ad diabo­go qui ſola exteriori teptatione ⁊c̄. Determinat dē tēptatione primi hominis qͣꝫ us ꝑ ſuꝑbiā diabolus fuerat. id eſt. deorſū lapſus tum ad motiuum. zelo inuidie factꝰ eſt ſathan. id eſt aduerſarius. Unde ⁊ mulierē tēptauit in qua minus qͣꝫ in vi­Idēs igitur diabolus hominē per obedi v entie humilitatē poſſe aſcēdere vnde ip̄e ro rōnem vigere nouit. Eius em̄ malicia ad tem ſꝑſuperbiā corruerat inuidit ei. ⁊ qui pri­ptandum virtutē timida. humanā naturā in ea