PrimusDe excuſa. tu. vel cura.vna tutela computetur. Nam non numerus pupillorum ſed ſeparatio patrimoniorum facit plures tutelas ⁊ non ſoluꝫ predictis modis locum habet excuſatio. Nōta ꝙ onus quod quis ſubit ſponte non videturonus. ⁊ hoc vſqꝫ ad verſiculū. Sed⁊ propter ⁊cͣ. In quo caſus ſic figurat̉. Ticius volens facere teſtamentum meuiumſuuꝫ vicinum pauperem ⁊ adeo in rebustenuem vt non habeat vnde viuat niſi exſuis operis: in ſuo teſtamento filijs ſuisimpuberibus tutorem aut puberibus curatorem inſtituit. Querebatur a dominoimperatore an iſte meuius propter ſuampaupertatem poſſit ſe excuſare ab adminiſtratione huiuſmodi tutele. Reſpōdetdominus iuſtinianus ꝙ quis excuſatur atutela vel cura propter paupertatem ſi ſitadeo pauper vt non poſſit adminiſtrationi tutele vel cure intendere: ſed habeat neceſſe operari vt viuat. ⁊ hoc tam diui fratres qͣꝫ diuus marcus reſcripſerūt. Et hācpaupertatem debet probare is qui aditutelam vel curam vocatur. Nota ꝙ qui dicit probare debet. Item nota ꝙ quilibetpreſumitur diues niſi probet ſe paupereꝫNota ꝙ paupertas excuſationem tribuita tutela vel cura. Sequitur verſi. Item ſipropter. in quo vſqꝫ ad verſi. Similiterſic forma caſum Ticius in extremis ſue vite ꝯſtitutus meuiū ī ſuo teſtamēto tutorēaut curatorē ſuis filijs dedit: qui quidē meuius adeo infirmitate detinebatur vt ſuisrebus ſeu proprijs negocijs intereſſe neqͥuiſſet: iſte ticius voluit ſe excuſare ab adminiſtratione huiuſmodi tutele: vel propter ſuam infirmitateꝫ qua tenebat̉: querebatur a domino imperatore an̄ iſta excuſatio eum reddat īmunem ab onere tutele vel cure. Reſpondet dominus imperator ꝙ propter diuerſam valitudinemper quam quis proprijs rebus adminiſtrandis ſupereſſe non poſſit: excuſatio locum habebit. Nota ꝙ propter aduerſamvalitudinem quis a tutela excuſatur. Sequitur verſiculus Similiter: in quo ſic figuratur ca. Uidimus ſuperius qualiterpropter penuriam rerum temporalium ⁊ſanitatis quis a tutela excuſatur. ſed quiaeſt alia penuria que dicitur ignorantia:ideo querebatur a domīo imperatore animperitia litterarum quem poſſit a tutela vel cura excuſare. Reſpōdet dominusimperator ꝙ etiam ratione imperitie litterarum quis a tutela vel cura excuſatur.Diuus em̄ pius reſcripſit euꝫ qui litterasneſcit ab onere adminiſtrationis tutele vl̓cure excuſanduꝫ eſſe. Nota ꝙ dictio qͣꝫuisin medio.5. poſita poteſt poni aduerſatiue: itē poteſt poni correctiue ſine determinatione ſcilicet vt etiam imperiti litteraꝝpoſſint eſſe tutores vel curatores ſi ſint expertes negotioꝝ. ⁊ hoc vltimum veriuseſt. Nota ꝙ imperitia litterarum ſimplicitati connexa excuſat quem a tutela vel cura. Item ſi pater in teſtamento alique tutorem ꝓpter inimicitias dederit puta ſicdicendo. ticium tutoreꝫ pupillis meis dovt debitis ſupponatur ⁊ a pupillis admittitur: eoip̄o ꝙ pater hoc exp̄ſſit: iſte ticiustutor datus ſe poterit ab onere admīſtrationis excuſare: ſicuti per contrarium nonexcuſantur illi qui ꝓmiſerunt ſe patri pupillorum eorundem tutelam adminiſtrare. Nota ꝙ creatus tutor vt a pupillo ⁊ creditoribus pupillaribus vexetur a tutelaexcuſatur. Nota qui tutelam agnouit ſeexcuſare nequit. Sed pone ꝙ datus fuittutor quibuſdam pupillis ⁊ ipſe hoc ſolum adduxit in excuſationem ꝙierat ignotus patri pupilloꝝ: nunquid ratione taliſexcuſationis ab onere adminiſtrationisliberatur. Reſpondet imperator ꝙ non.Nam diui fratres reſcripſerūt non eſſe admittendam excuſationem eius qui habetſolum pro ratione ꝙ patri pupilloꝝ ignotus fuerit. Nota ꝙ exquo quis dicat ſe nōeſſe patri pupillorum notum: a tutela minime ſit immunis. Nota ꝙ malicijs hominum eſt obuiandum. Nota fidem eſſeſeruandam. Nota friuolam excuſationeꝫeſſe reijciendam. Item ſi aliquis exercue