Primus De excuſa. tu. vel cura. vna tutela computetur. Nam non nume rus pupillorum ſed ſeparatio patrimoni­orum facit plures tutelas non ſoluꝫ pre dictis modis locum habet excuſatio. ta onus quod quis ſubit ſponte non vi deturonus. hoc vſqꝫ ad verſiculū. Sed propter ⁊cͣ. In quo caſus ſic figurat̉. Ti cius volens facere teſtamentum meuium ſuuꝫ vicinum pauperem adeo in rebus tenuem vt non habeat vnde viuat niſi ex ſuis operis: in ſuo teſtamento filijs ſuis impuberibus tutorem aut puberibus cu ratorem inſtituit. Querebatur a domino imperatore an iſte meuius propter ſuam paupertatem poſſit ſe excuſare ab admi­niſtratione huiuſmodi tutele. Reſpōdet dominus iuſtinianus quis excuſatur a tutela vel cura propter paupertatem ſi ſit adeo pauper vt non poſſit adminiſtratio ni tutele vel cure intendere: ſed habeat ne ceſſe operari vt viuat. hoc tam diui fra­tres qͣꝫ diuus marcus reſcripſerūt. Et hāc paupertatem debet probare is qui aditu­telam vel curam vocatur. Nota qui di­cit probare debet. Item nota quilibet preſumitur diues niſi probet ſe paupereꝫ Nota paupertas excuſationem tribuit a tutela vel cura. Sequitur verſi. Item ſi propter. in quo vſqꝫ ad verſi. Similiter ſic forma caſum Ticius in extremis ſue vi te ꝯſtitutus meuiū ī ſuo teſtamēto tutorē aut curatorē ſuis filijs dedit: qui quidē me uius adeo infirmitate detinebatur vt ſuis rebus ſeu proprijs negocijs intereſſe neqͥ uiſſet: iſte ticius voluit ſe excuſare ab ad­miniſtratione huiuſmodi tutele: vel pro­pter ſuam infirmitateꝫ qua tenebat̉: que rebatur a domino imperatore an̄ iſta excu ſatio eum reddat īmunem ab onere tute­le vel cure. Reſpondet dominus impe­rator propter diuerſam valitudinem per quam quis proprijs rebus admini ſtrandis ſupereſſe non poſſit: excuſatio lo cum habebit. Nota propter aduerſam valitudinem quis a tutela excuſatur. Se quitur verſiculus Similiter: in quo ſic fi guratur ca. Uidimus ſuperius qualiter propter penuriam rerum temporalium ſanitatis quis a tutela excuſatur. ſed quia eſt alia penuria que dicitur ignorantia: ideo querebatur a domīo imperatore an imperitia litterarum quem poſſit a tute­la vel cura excuſare. Reſpōdet dominus imperator etiam ratione imperitie litte rarum quis a tutela vel cura excuſatur. Diuus em̄ pius reſcripſit euꝫ qui litteras neſcit ab onere adminiſtrationis tutele vl̓ cure excuſanduꝫ eſſe. Nota dictio qͣꝫuis in medio.5. poſita poteſt poni aduerſati­ue: itē poteſt poni correctiue ſine determi­natione ſcilicet vt etiam imperiti litteraꝝ poſſint eſſe tutores vel curatores ſi ſint ex pertes negotioꝝ. hoc vltimum verius eſt. Nota imperitia litterarum ſimplici tati connexa excuſat quem a tutela vel cu ra. Item ſi pater in teſtamento alique tu­torem ꝓpter inimicitias dederit puta ſic dicendo. ticium tutoreꝫ pupillis meis do­vt debitis ſupponatur a pupillis admit titur: eoip̄o pater hoc exp̄ſſit: iſte ticius tutor datus ſe poterit ab onere admīſtra­tionis excuſare: ſicuti per contrarium non excuſantur illi qui ꝓmiſerunt ſe patri pu pillorum eorundem tutelam adminiſtra­re. Nota creatus tutor vt a pupillo cre ditoribus pupillaribus vexetur a tutela excuſatur. Nota qui tutelam agnouit ſe excuſare nequit. Sed pone datus fuit tutor quibuſdam pupillis ipſe hoc ſo­lum adduxit in excuſationem ꝙierat igno tus patri pupilloꝝ: nunquid ratione taliſ excuſationis ab onere adminiſtrationis liberatur. Reſpondet imperator non. Nam diui fratres reſcripſerūt non eſſe ad mittendam excuſationem eius qui habet ſolum pro ratione patri pupilloꝝ igno tus fuerit. Nota exquo quis dicat ſe eſſe patri pupillorum notum: a tutela mi nime ſit immunis. Nota malicijs ho­minum eſt obuiandum. Nota fidem eſſe ſeruandam. Nota friuolam excuſationeꝫ eſſe reijciendam. Item ſi aliquis exercue­