Liberrit capitales inimicitias cum patre pupillorum nec poſtea reconciliatio interuenitpoterit ſe ab onere tuto. vel cura. excuſareratio iuris eſt ⁊ ſi aliqͥs ſtatus queſtioneꝫa patre pupilloꝝ paſſus fuerit: vel ſi ille qͥſtionem ſtatus moueat: nam in vtroqꝫ caſu locum habet excuſatio. ⁊ hec dicunturvſqꝫ ad.§. Itē maior ſeptuaginta Adhucꝓſequit̉ iuſtinianus materiā ſuam multiplicando modos excuſatiōis: vnde poneſic caſum. Dn̄e iam vidi plures modos qͥbus tutores vl̓ curatores excuſant̉: nūqͥdadhuc poterūt pluribus modis excuſari.Reſpondet ꝙ ſic. qn̄qꝫ em̄ excuſant̉ ratōeetatis: ſi maior ſeptuaginta annis tutorvel curator datus fuerit: ratione etatis excuſare ſe poterit: ⁊ non ſolū ratōe ſenectutis: ſed etiam ratōe minoris etatis ẜm iura antiqua excuſatio locuꝫ habebit. minores em̄.xxv. annis olim ab onere adminiſtratōis tutele vel cure excuſabant̉. hodievero per conſtitutōem noſtrā ad tutele vl̓cure adminiſtratōem aſpirare ꝓhibētur.intantū videlicet vt decetero excuſationeopus non ſit. Nam ⁊ ſi vellent nullo modo admitterent̉. in ꝯſtitutōe em̄ noſtra expreſſe cauetur vt nullus pupillus ad tutelam legittimā vocetur nec adultus. Inciuile em̄ nobis videt̉ eos qui in rebus ſuisadmini ſtrādis alieno auxilio egere noſcūtur ⁊ ſub alijs regunt̉: alioꝝ tutelā ⁊ curāſubire ⁊ idem in milite in expeditōe militari exiſtente ſeruandū erit vt ip̄e etiaꝫ volens ad tutele vel cure adminiſtrationemnō admittatur. Nota ꝙ qui inhabilis eſtcirca regimen ꝓpriū: circa alienū inhabilis reputatur. Nota ꝙ miles ad tutelamaſpirare nō poteſt. Item grāmatici romedocentes grāmatica: ⁊ rethores ⁊ mediciet qui hmōi officiū in patrijs ſuis exercētſi intra numerū ſtatutū ſunt: ab onere tutele vel cure excuſantur. ⁊ hec dicuntur inprima parte vſqꝫ ad illum.§. Qui autemvult ſe excuſare ⁊cͣ. Hic autem incipit ſecūda pars principalis in qua ſic pone caſuꝫDomine quidam datus fuit tutor vel curator qui multas ⁊ varias habuit excuſationes ⁊ quaſdaꝫ ex illis ꝓpoſuit: ⁊ aliasproponere pretermiſit. poſtea excuſationes propoſitas in proceſſu iudicij probare non potuit: nunquid alias excuſatōesquas ab initio non propoſuit adhuc proponere poterit. Reſpondet ꝙ ſic. Qui em̄ſe excuſare vult ſi plures habeat exceptiones ⁊ quaſdam ex his in exordio litis propoſitas non probauerit alias exceptiōesſibi competentes licet ab initio omiſſasattamē intra ſtatutum tempus ꝓponereet ꝓbare non ꝓhibetur. Et hec in ſecūdaparte vſqꝫ ad illum.§. Qui autem ſe excuſare volūt ⁊c̄. Hic incipit tercia pars principalis in qua ſic pone caſuꝫ. Domine datus fui tutor cuidam pupillo ⁊ ego habebam tres liberos in vrbe vel quattuor inprouincia: vel quaſdam alias excuſatōesmihi competentes: vnde a datione tutelevolebam appellare: iudex nō admiſit appellationem meam dicatis mihi quid iuris eſt in caſu iſto. Ad hoc reſpondet iuſtinianus. Amice: iudex contra te iuſte proceſſit. qui eniꝫ ab onere adminiſtrationistutele vel cure ſe voluerint excuſare ab ipſa datione non debent appellare: īmo infra quinquaginta dies continuos connumerados exquo nouerint ſe dictos eſſe tutores excuſationes ſibi competētes debētcoram iudice proponere cuiuſcunqꝫ generis ſint. hoc eſt ſiue a teſtatore: ſiue a lege:ſiue a iudice dati extiterint ⁊ hec ſunt vera ſi infra centeſimū miliare a loco in quodati fuerint habitent. Alio em̄ modo facienda eſt cōputatio ſi vltra centeſimū miliare ab eo loco in quo dati fuerant habitēttunc em̄ pro ſingulis viginti miliaribusdonec venerint ad locum in quo dati fuerunt computabitur eis vnus dies: ⁊ cumvenerint ad eundem locum numero reſultanti ex computatione dierum ex beneficio legis adijcietur ſpacium triginta dieꝝinfra quod ſe poterunt excuſare. ſed tamen vt ſceuola dicebat in hoc caſu ſi minor numerus ex computatione dietarum
