Euerendo in xp̄o pr̄i dn̄o Ambaldo. baſilice. xii. apoſto loꝝ venerabili p̄ſ bitero cardinali. fr̄ thomas de aquino ordinis fr̄m p̄dica­orum ſe totum. Reꝝ opifex deus ſolo ſue boītatis ītuitu cūcta in­eſſe ꝓducēs nat̉alē boni amorē oībꝰ īdidit creatis vt vnaq̄qꝫ res bonū ſibi ꝯueniens nat̉al̓r amat appetit. quadā ꝯuerſione mirabili ī ſuū recurrere demonſtret actorē. ſꝫ in hoc p̄fert̉ ceteris rōnalis na tura. ip̄m vniu̓ſalem bonitatis fontem ſapīam intueri poteſt caritatis amorē ſuauit̓ deguſtare fit vt ſapīe bonū ad ip̄m fontē bonitatis acce dimus oībus humanis bonis ſcd̓m recte rōnis iudi cium p̄ferat̉. Hec ē em̄ que faſtidiū ne ſcit. ita vt eam edit adhuc eſuriat qui bibit ſitire ceſſꝫ Hec aūt eſt que intantuꝫ pecato repugnat. vt qui ſcd̓m ip̄am oꝑant̉. peccet. Hec ē que īdeficienteꝫ fructū ſuis mīſtris largit̉. vt eam elucidāt vitam poſſideant ſempiternā. Precellit itaqꝫ voluptates dulcedine. ſecuritate ſedes regna. vtilitate Diui­cias vniuerſas. Huiꝰ delectatꝰ muneribꝰ. euā­gelice ſapīe a ſeculis īmiſterio abſcondite qͣꝫ ī lucē ꝓduxit dei ſapiencia īcarnata. mīſteriū expoſitōis adhibui. ſacroꝝ doctoꝝ ſnīas compilando. ad qd̓ me induxit primitꝰ felicis recordationis Vrbani pape quarti mandatū. Veꝝ qͥa eodem ſūmo pontifice ex hac vita ſubtracto. tria euangelia. Marci. Luce Ioh̓is exponēda reſtabant. ne opus qd̓ obediencia inceꝑat negligencia imꝑfectū relinqueret. multo labore diligens adhibui ſtudium. vt qͣtuor euangeli orum expoſitionē complereꝫ eadem ī omnibꝰ forma ſeruata īponēdis ſanctoꝝ auctoritatibꝰ eoꝝ noībꝰ p̄ſcribendis. Et vt magis integra ꝯtinua dicta ſanctoꝝ expoſitio redderet̉. quaſdā expoſitiones do ctorum grecoꝝ ī latinū feci tranſferri. ex quibꝰ pl̓a ex poſitiōibꝰ latinoꝝ doctoꝝ īterſerui auctoꝝ noībꝰ p̄notatis. veꝝ quia ꝯgruit vt de laboꝝ fructibꝰ ob­lationes ſacerdotibus offerant̉. expoſitionis euan­gelice opus laboris mei fructum. apl̓oꝝ preſbitero cenſui offerendū. in quo ur̄a ſuſcipiat auctoritas de bitum ſcientis induſtria iudicij cenſuram exerceat antiqua dilectio amoris affectum in offerētis mu nere comprehendat. Glo. Ocacōem genciū cām ſalutis earū yſaias ꝓph̓a manifeſto p̄nūciat oracl̓odicens. Deus meus factus eſt fortitudo mea dixit. paꝝ eſt vt ſis mihi ſeruꝰ ad ſuſcitandas tribus iacob feces iſrl̓ cōuertendas dedi te in lucem genciū vt ſis ſalus mea vſqꝫ ad ex tremū terre. Iero. ſuꝑ yſaiam. In quibꝰ verbis oſtendit̉ xp̄m appellari ſeruū inquantū ē formatus ex vtero. Nam an̄ v̓ba iſta premittit̉. Hec dicit do minꝰ formas me ex vtero ſeruū ſibi fuerat ſiqͥdem. voluntas pr̄is. vt peſſimi vinitores miſſuꝫ ſuſciꝑēt filium. vnde ip̄e xp̄s ad diſcipulos loquit̉. in viā gēcium ne ieritis ſꝫ ite magis ad oues ꝑditas domꝰ iſrael. Quia iſrael ē reductus ad deū ꝓpt̓ea dei filius loquit̉ uideis non credentibꝰ dicens. Deus meus factꝰ eſt fortitudo mea qui ꝯſolatus eſt me ſuꝑ abiectiōe populi mei dixit mihi. paꝝ eſt ſi ſer uias mihi ad ſuſcitādas tribus iacob que ſuo vicio corruerūt. ad feces ſiue reliq̓as iſrael ꝯuertēdas pro filijs iſrael dedi te in lucem genciū oīm vt illu­mines vniuerſum mundū ſalutem meā quā oēs ſalui fiunt vſqꝫ ad extrema terre facias ꝑuenire. Glo. Ex p̄miſſis ergo verbis duo poſſumꝰ col ligere. quoꝝ primū eſt d̓ina v̓tus que fuit in xp̄o ex qua efficax fuit ad genciū illuminationē q̓a dr. Deus meus factꝰ ē fortitudo mea. Deus erat ī xp̄o mundum recōcilians ſibi vt apl̓s ad corinth̓. dicit. Vnde euāgeliū qd̓ credentes ſaluant̉ v̓tꝰ dei eſt ī ſaluteꝫ omī credenti. vt idem apl̓s ad ro. di. Scd̓m aūt eſt illuminatio genciū ſalꝰ mūdi ex di­ſpoſitione pr̄is xp̄m completa q̓a dr̄ Dedi te in lucem gencium. ⁊cͣ. Vnde poſt reſurrectionem ſuaꝫ dn̄s vt diſpoſitionem pr̄is impleret. ad p̄dicandū diſcipulos miſit dicens. Docete om̄s gentes. quoꝝ quidā ad p̄dicādū uideis qͥdā ad p̄dicādū gētibꝰ mi ſteriū acceperūt Quia v̓o euangeliū oꝑtuit ſolū p̄dicari ꝓpter p̄ſentes ſꝫ etiā ſcribi ꝓpt̓ futuros. eadē diſtīctio ē in ſcriptoribꝰ euāgelij obẜuata. Naꝫ ma theus iudeis hebraico ẜmōe euāgeliū ſcripſit Mar­cus aūt primus euāgelium ſcripſit in gentibus. Euſebiꝰ in eccl̓iaſtica hyſtoria. Cum.n. romane vrbi claꝝ v̓bi dei lumen fuiſſet exortum. ẜmo veri­tatis lucis qui Petrū predicabat̉ vniuerſorum mentes placido illuſtrauit auditu. ita vt cōtidie au dientibus eum nulla vnqͣꝫ ſacietas fieret. vnd̓ neqꝫ auditio eiꝰ ſola ſufficiebat. ſꝫ Marcū diſcipulū eius oībus precibus exorāt vt ea que ille v̓bo p̄dicabat ad perpetuam eoꝝ ꝯmonitionē habendam ſcripture traderet. domi foriſqꝫ in huiuſcemodi v̓bi medita tionibus ꝑmanerent. Nec prius ab obſecrando de­ſiſtunt. quā que orauerāt īpetrarēt. Et hoc fuit ſcribendi euangelium ſcd̓m Marcū. Petrus vero vt ſpm̄ſanctuꝫ religioſo ſe comꝑit furto ſpoliatū delectatus ē fidem eoꝝ hec deuotionemqꝫ ꝯſiderās factumqꝫ confirmauit in perpetuam legendā ſcri­pturam eccleſijs tradidit. Iero. ſuꝑ marcum Principiū aūt quia a ꝑfectōnis etatis xp̄i p̄dicatōe inchoat nec laborat in vanitate infantuli qui loquit̉ de ꝑfectione filij dei. Criẜ. Compendioſam autem ac breuē narrationē facit. In quo magiſtrū imitatꝰ ē. ſ. Petrum breuitatis ſtudentem. Augꝰ. Vnde math̓s qui regiam ꝑſonam xp̄i narrandaꝫ ſuſceꝑat habuit Marcum ſibi tāqͣꝫ comitem abbreuiatorē adiunctuꝫ qui ſua veſtigia quodāmodo ſequeretur Regū.n. eſt eſſe ſine comitum obſequio. Sacer dos aūt qm̄ in ſancta ſanctoꝝ ſolus intrabat. ꝓpt̓ea Lucas cuiꝰ circa ſacerdocium xp̄i erat intentio. habuit tanqͣꝫ ſocium ſubſequētem qui ſuā narratio­nem quodā breuiaret. Deda. Notandum eſt etiam euangeliſte ſancti diuerſum narrationis