Seite
clericisª laicos: ⁊ ex declarationeᵇ ſeu declaratiōibus ex illa poſtmo dum ſubſecutis nōnulla ſcandala magna ꝑicula ⁊ incōmoda grauia ſunt ſecuta: ⁊ ampliora ſequi: niſi celeriº remedio ſuccurratur: preſu mitur ueriſimiliter ī futurū. Nos de concilio fratrū noſtroꝝ cōſtitu­tionē ⁊ declarationē ſeu declaratio nes predictas ⁊ quicꝗd ex eis ſe­cutum eſt uel ob eas penitus re­uocamus: ⁊ eas haberi uolumus pro infectis. Volentes ⁊ firmiter ſtatuentes illudᵍ cōtra quoſcūqꝫ laicos exigentes ſeu extorquētes ab eccleſijs eccleſiaſticiſqꝫ ꝑſonis tallias ſeu collectas aut exactiōes quaſcūqꝫⁱ: ⁊ contra dantes ad id faciendum conſiliū auxiliū uel fa­uorem: necnō ⁊ circa preſtandas ſubuentiones laicis ab eccleſiarū prelatiſ ac alijs uiris eccleſiaſticis inuiolabiliter obſeruari quod ſuꝑ his a preᵐ.n. in lateran̄. ⁊ genera libus concilijsⁿ: que nos ſub ob­teſtatione diuini iudicij precipimꝰ obſeruari diſtricte: ſalubriter eſt prouiſum. ¶Lemens quintus in concilio vienenſi. ⁊ p̄mittit reuocatiōis cauſam. Secūdo reuocat: ibi nos de cōſilio. Tertio ſeruari precipit ius antiquū. ibi volentes. ⁊ fuit iſta de pri mis cōſtitutionibus clementis editis a principio ꝓmotionis ſue: ⁊ incipiebat paſtoralis. cuius decidit exordiū. poſt qd̓ ſequebat̉ ſane quoniā ⁊cͣ. ⁊ rex francie qui fuit paſſiua cā ꝯſtitutionis. fuit actiua cauſa reuocationis ut ſic cōueniat. de reg. iur. c. i. a Clericis. e. ti. li. vi. b Declaratione. declarauerat.n. bn̄ dictus in ſua extra uagan. que incipit: ꝙ olim. illā quo ad ſui penas extēdi ſo lū ad exigentes uel dantes in exigēdo auxiliū conſiliū uel fauorē: ita ꝙ pene locū nō haberēt in ſoluentibus uel re­cipientibus a ſpon te ſoluentibus. c Declarationibꝰ. dicebant̉ ⁊ alie ꝓ ceſſiſſe. ⁊ iō ad oē dubiuꝫ tollendum plurali vtitur. d Celeri. concor. de accuſationibus c. fi. sͣ. ea. compil. d̓ iureiuran. romani. in principio. e Ob eas. ꝯcor. de ęlec. qualiter in fi. f Pro infectis. ꝑ h puto ꝙ excōmuni­catꝰ ex iuribus illiꝰ cōſtitutionis abſo­lutione nō egeat. ⁊ vide quāta eſt papalis poteſtas circa ea que ſimpliciter ſūt de iure poſitiuo: quia reuocat illa ut extunc. ⁊ facit ad ea que ſcripſi qui fi. ſint le. per venerabilem ſuper glo. ii. g Illud. inuiolabiliter obſeruari quod eſt. jͣ. h Contra quoſcunqꝫ ⁊cͣ. quod ſuper his ⁊cͣ. vſqꝫ ad finem. i Quaſcunqꝫ. vide quod no. ⁊ dixi. e. ti. non minus. io. an. k Dantes. dicebat ꝯſtitutio bonifa. publice uel occulte. ꝑ qd̓ ꝓbat̉ ꝙ excoīcatio canonis ligat etiam occulta delicta. ut. jͣ. dica. de here. multorum ad fi. l Ad fauorem. vide quod dicam. jͣ. de penis. ſi quis. in prin. m Predeceſſoribus. alex. iii. e. ti. nō minis. inno. iii. e. ti. aduerſus n Conciliis. vtrūqꝫ generale ⁊ lateran̄. Sed alexādrinū vocamꝰ lateran̄. innocentianū vocamus generale. de hoc de cap. mo. c. fi. o Rubrica. de ꝯſanguinitate ⁊ affinitate ita venit ſub bulla. ſed vi di quoſdam hic habere rubricam de ſponſalibus. io. an. Os qui. ſcienter cōtrahens matrimoniū in gradu ꝯſangui nitatis uel affinitatis ꝓhibito uel cū moniali excōicatus eſt ipſo iure. ⁊ publicari debet ⁊ vitari. Idem in ꝓfeſſo ⁊ ꝓfeſſa uel cōſtituto in ſacris. ⁊ inciꝑe cōſtructū ibi: cupiē­tes. Et nota ꝙ in ſex caſibus hic expreſſis tātū locū habet hec cō­ſtitutio ⁊ eius pena. vnde ſi ꝯtrahit quis cū habēte maritū uel cuꝫ iudea uel cū pagana uel cum cognata ſpūaliter uel legaliter. uel cō tra impedimētū publice honeſtatis: lcꝫ nō teneāt matrimonia: tn̄ nō eſt locus huic pene: que in illis caſibus uel ſimilibꝰ expreſſa nō eſt. Itē in his ſex caſibus tūc demū eſt locus pene qn̄ illicite ꝯtra­hunt. Si enī licite ut ex diſpenſatione pape: tunc ceſſat culpa. ergo ⁊ pena. de conſti. c. ii. de qua diſpenſatione no. de reſti ſpo. litteras in prin. de ſta. mo. cū ad monaſteriū. ⁊ ſcripſi de vo. c. i. q Timore. concor. de elec. cum in cunctis ad fi. r Scienter. ignorantes ergo non ligat conſtitutio: qd̓ intelligo in ignorantia facti ꝓbabili ⁊ nō affectata.ſ. quia ignorabāt ſe conſan guineos uel affines. Si v̓o ignorabāt ius neſcientes gradū in quo erāt eſſe ꝓhibitū. ex quo enī ſciebāt gradū ligat conſtitutio. de re. iur. ignorantia. li. vi. cū ſuis cōcor. Si v̓o alter ſolus ſciebat. ille ſo­lus ligat̉. fa. xxxiiii. q. ii. nō ſatis. ⁊. c. in lectū. de ſimo. d̓ ſimoniace. C. ſo. ma. ſi ignorās. Sed quid ſi ꝯtraxit ignorās: poſt tꝑa ſciuit ⁊ cohabitauit coſanguinee: videt̉ ligari. ar. i. q. i. eos. in fi. deſimo. ſic̄ tuis. C. de inceſt. nup. cū ancillis. Contrariū credo cū iſta cōſtitu tio nō puniat cohabitationē uel inceſtū ſed contractū. ut. jͣ. dicā. fa. ff. de his qui no. infa. quid ergo. in prin. C. de vſuca. trāſfor. l. i. ad fi. ff. de vſur. qui ſcit ī fi. ⁊. ff. de bo. li. qui cū maior. ⁊ de mino. l. iii. De conſanguinitate ⁊ affi nitate. Rubricaº Osᶠ qui diuino timoreᶜ poſtpoſito in ſuarū peri culū animarū ſciēterʳ in gradibus cōſanguinita­tis uel affinitatis conſtitutione ca nonicaº interdictis: aut cum mo­nialibus contrahereⁿ matrimonia literˣ non uerentur: necnon religi­oſosʸ ⁊ monialesᶻ ac clericos ī ſa crisᵗ ordinibus conſtitutos matri monia cōtrahentesᶻ refrenare me tu pene ab huiuſmodi eoꝝ temeri tatis audacia cupientes: ipſos ex cōmunicationis ſententie ipſo fa­cto decernimꝰ ſubiacere. Mre cipientes eccleſiarum prelatis: ut illos quos eis conſtitueritˣ taliter ꝯtraxiſſe excōmunicatos: publice tam diu nunciēt ſeu a ſuis ſubditis faciant nūciari: donec ſuū humili­ter recognoſcētes errorē ſeparēt̉ª ab inuicē: ⁊ abſolutiōis obtinereᵇ beneficiū mereant̉. Per pre­dicta quoqꝫ iuribus: que ſic con trahētibus alias penas imponūt: in nullo volumus derogari. ¶Lemēs quintꝰ in ꝯcilio vienen̄. §. ſcio. ſicut qui ignoranter eligit indignum lcꝫ poſtea ſciat: nō incurrit penā cōcilii. cum in cunctis. de elec. cum in hoc ponderetur initium. e. ti. dudum. ꝓbat̉ hec ſo. ex eo. quia ſine iudicio eccleſie ab illa diuertere nō poſſet. de di­uor. porro. cū ſuis ꝯcor. fateor tamē ꝙ peccat cognoſcēdo. ⁊ ſic loquunt̉ con traria. de ſen. ex. inquiſitioni. Quid ſi cōtraxi cū illa quā credebā eſſe ꝯſan­guineam affinē uel monialē: ſed in veritate non erat? ſolu ē ꝑ no. de ſen. ex. ſi v̓o. ii. ⁊. c. in audientia. ii. s Canonica. nedū diuina. t Interdictis.ſ. ī quarto uel citeriori gradu cōſanguinita tis uel affinitatis primi gene neris. eo. ti. non debet. y Contrahere. non punit gͦ inceſtū uel cōitū ſed ꝯtractu ut ſi cōtrahens liget̉: licꝫ nō cōſumet. Quid ſi nō ꝯtraxit matrimoniū ſꝫ ſpōſalia tātū. ar. ꝙ liget̉. ff. de ſpon. oratio vbi ꝓhibitio nuptiarū inclu­dit ſponſalia: ad idē de eo ꝗ duxit in matrimoniū cū ha­beret. vbi equiparāt̉ ſponſa­lia ⁊ matrimoniū: nō puto li­gari cū cōſtitutio ſit penalis: ⁊ verba hoc nō importēt. qd̓ veruꝫ puto: niſi cōſumauerit per copulā carnalem qꝛ tunc ligat̉ quaſi tūc cōtraxiſſe vi­deatur. de ſpon. veniēs. ⁊. c. is qui. cōtrariū non ob. quia licꝫ fatear ꝙ vbi ꝓhibet̉ ma trimoniū ꝓhibent̉ ſponſalia nō ſequit̉ ꝙ cōtrahenti ſpon ſalia ſit eadē pena que ꝯtra­henti matrimoniū. bn̄ facit d̓ elec. perpetuo. li. vi. in decre. cum haberet. ſi ſponſalia cuꝫ adulterio inducunt impedi­mentuꝫ matrimonij ſicut in­ducunt publicam honeſta­tem. de ſponſa. c. vno. lib. vi. io. an. x Matrimonialiter. per hanc litteram. ⁊ per litteram. jͣ. eo. matrimonia cō­trahentes videtur ꝙ coactus ad contrahendum non incurrat hanc penam. ⁊ ſi de abſoluta coactione loquimur hoc eſt certum: quod me. cauſa ſacris. ſed ſi de conditionali. licet tali que debuerit cadere in conſtantem virum vi detur ligari per. e. decre. ſed cum non ſit matrimonium deficiente conſenſu ita ꝙ non inducit etiam publicam honeſtatem. de ſpon. c. vno. lib. vi. de equi tate videtur talis non ligari. facit de ſenten. excom. ſignificauit. in decre. ſa­cris. punitur cōmunio que ibi interuenit: licꝫ per metum. y Religioſos. ſcilicꝫ profeſſos tacite uel expreſſe religionem approbatam. de vo. c. vno. li. vi. quod intelligo etiam ſi profeſſio illa tacita uel expreſſa nō obligat illi religioni: ſed religioni in genere. pone exemplum de regula. non ſolum. ⁊. c. ſe. li. vi. z Et moniales. quia ſupra iam nominauerat contrahentem cum moniali: ⁊ hic repetit de moniali. videtur hic probari ꝙ communicās in illo actu pro quo quis excommunicationem incurrit excōmunicatus non eſt. de hoc ſcri pſi de ſenten. excommuica. contingit. i. Poſſet tamē dici ꝙ ſupra punit ſcien ter contrahentem cum moniali: hic vero punit monialem cōtrahentem etiā eo caſu quo cum ea contrahens non ligatur. ut quia hoc ignorat. io. an. ⁊ Sacris. ſtricte hoc dico propter no. xxxii. di. viſum. io. an. ꝯ Contrahentes. non repetit ſcienter. quia licet ignoranter poſſet quis cō trahere cū ꝯſanguinea affine uel monacha. nō tamen in monachum mona­cham uel conſtitutum in ſacris contrahentem cadit ignorantia. facit de re­ſcrip. ab excōmunicato. C. de here. inſti. l. fi. Puto tamen ꝙ vbi eſſet proba bilis ignorantia. ut in ordinato ad ſacros in amentia uel dormitione etiā eo caſu quo character imprimitur. de bap. maiores. in fine. uel infra pubertatē de cleri. per ſal. promo. c. vno. non eſſet locus huic pene. ꝝ Conſtiterit. etiam ex officio ⁊ nemine deferente. de diuor. porro. ii. re­ſponſo. ⁊ vide quod dixi ſupͣ ea. compila. de cenſi. c. fi. a Separentur. precedit ſatiſfactio: ſicut in manifeſta offenſa. de ſenten. ex­com. venerabilibus. li. vi b Obtinere. per epiſcopum. de ſenten. excō. nuper. ⁊ hic patet ꝙ non ſuffi cit ſatiſfactio niſi ſequatur abſolutio. eo. ti. cum conſideres in fi. c Iuribus. de clandeſti. deſpon. c. fi. C. de inceſt. nup. qui contra inſti. de nup.§. ſi aduerſus. de here. cum ſecūdū in principio. lib. vi. ⁊ hoc quo ad pri­mum de conſanguineis ⁊ affinibus. de hoc de do. inter vi. ⁊ vxo. ⁊ ſi neceſſe quo ad ſecundum de profeſſis. xxvii. di. c. iii. ⁊. c. ſe. xxvii. q. i. per totū. xxxvi q. ii. ſi quis non dicam. quo ad tertium de conſtitutis in ſacriſ. xxviii. di. pre­ſbyterum. xv. q. vlti. cum multe. de cleri. coniu. c. i. ⁊. c. ſane. ii. qui cle. uel vo. c. i. et. ii. cum ſi.