mentis operando vtat̉. qm̄ de preīa­centi alicuiꝰ maſſe materia. aliquod vt ita dicam inſtrumentum efficiat. ad hāc omnis materia lapidum lignorum. me­tallorum. arenarum. argillarum pertinet Hec duas ſpecies habet. Architectori­cam fabrilem. Architectorica diuidi­tur in timētariam. que ad latamos ad cementarios. in carpentariam. que ad carpentarios tignarios pertinet. Alioſ qꝫ huiuſmodi artifices in dolabris ſecu­ribus lima. et aſticulo. ſerra terebro. et trulla polientes. dolantes. ſculpantes. li mantes. ſculpentes pingentes in qua­libet materia. luto. latere. lapide. ligno. oſſe. calce ſi qua ſunt ſimilia operantiū. Fabrilis diuiditur in malleatoriā. que feriendo. maſſam in formam extendit. Et in excluſoriam que fundendo maſſā in formam redigit. Vnde excluſores di cti ſunt qui de cofuſione maſſe nouerūt. formam vaſis exprimere. De nauiga tione Auigatio continet omneꝫ in emē dis. vendendis. mutuā dis. domeſticis ſiue per egenis mercius nego tiatōnem. Hec rectiſſime quaſi quedaꝫ ſui generis rethorica eſt. Eo hinc ne­gatio ſiue profeſſioni eloquentia maxi­me ſit neceſſaria. Vnde hic qui facun­die preeſſe dicitur mercurius quaſi mer catorum kirius id eſt dominus appellat̉. Hec ſecreta mundi penetrat. littora inui ſa addit. Peſerta horrida luſtrat. Et cum barbaris natōnibus linguis incogni­tis cōmercia humanitatis exercet huiꝰ ſtudium gentes conciliat. bella ſedat. pa cem firmat priuata bona ad cōmuneꝫ omniū vſum immutat. De agricul tura. gricultū ra quatuor habet ſpe­cies. aruum. Agrum ſatōnibus deputatur. tonſitum qui arbori­bus vacat. vt vineta. pomeria. nemora. Paſcuum. vt prata tempe. Floriduꝫ. vt orti roſaria. De venato ne Enatio diuiditur in ferinaꝫ Aucupium piſca­turam. Ferina multꝭ modis exercet̉. Re­tibus. pedicis. laqueis. precipicijs. arcu. iaculis. cuſpide. In dagine pennarum. odore canibus. accipitribus. Aucupiuꝫ fit laqueis. retibus. pedicis. arcu. viſto. hamo. Piſcatura fit ſagenis. retibꝰ. gur guſtijs. hamis. iaculis. Ad hanc diſci­plinam pertinet omniuꝫ ciborum ſapoꝝ potuū apparatus. nomen tn̄ accipit ab vna ꝑte ſua. qꝛ antiqͥtus plus venatōne