De in litem iurando.qintis ⁊ fac. igno. l. regula.§. qui ignorauit. ad contraria reſpōdetcum dicit̉ inuito vel ignoranti nō acquiri ꝯcedit in caſu in quo eſtaliqua acꝗſitio. vt. d. l. ſi ego. de nego. ge. ſed hic non acquirit̉ pͥncipaliter aliquid debitori ſed tollit̉ mora in qua incurrebat ꝑiuriū.⁊ faciunt etiam p̄dicta ad aliud quod colligit glo. ꝙ collatōnesp̄bendarum poſſint fieri ꝓcuratori ⁊ alteri recipienti nomine clerici. ⁊ eſt caſus extra de p̄bendis. c. accedens. ⁊ dic vt ibi. ⁊ depreben. c. ſi tibi abſenti libro. vi. ¶ Iteꝫ querit hic Pe. ſi litigabascum ꝓcuratore meo qui detulit tibi iuſiurandū ⁊ ego illud tibi remiſſi ꝑ litteras meas ⁊ tu antequam litiere ad te ꝑueniſſent iuraderas te mihi debere au aliquid operabit̉ illa remiſſio ꝑ litterasfacta. videt̉ ꝙ ſic ſupra. e. l. remitut. ipſe iꝫ ꝙ nō ⁊ nō obſtante ipſaremiſſione poſſit peti ꝙ iuraſti te debere qꝛ magis dꝫ attendi iuramentuꝫ exquo factuꝫ eſt. ꝙͣ lr̄e remiſſionis pro hoc. jͣ. de ſolutꝭ. l.qui. x.§. fi. ⁊. l. ſiquis offerenti.§. fi. ⁊ ar. C. vi lice. pon. l. i. ſentētiaꝫreſcin. non poſ. l. fi. ⁊. jͣ. man. l. ſi vero nō remunerādi.§. ſi poſt creditam. ¶ Iteꝫ querit ſi detuleraꝫ iuramētuꝫ titio poſtta eo abſente dixi vicinis meis ꝙ ſibi remitebaꝫ nō tamē miſſi ſibi nūciuꝫ velepiſtolaꝫ an valeat talis remiſſio videt̉ ꝙ ſic per hanc.ſ. que dicitaoſenti ⁊ ignoranti ꝓ hoc facit glo. in ſimili. C. de pactis. l. poſtꝙͣliti ⁊ ar. jͣ. de libello lega. l. nō ſoluꝫ.§. i. ⁊. l. ſe. ⁊ qd̓ notaui ⁊ dixi. sͣ.de pactis. l. tale pactuꝫ. cōtrariuꝫ tenet ⁊ glo. hic que dicit ꝑ nūciūvel epiſtolaꝫ. ⁊. jͣ. de ꝯſtitu. pec. l. licet de dona. l. abſenti ⁊ quod no.C. de dona. l. ſi aliquid. ¶ Item qꝛ ſi eſſet veruꝫ ꝙ poſſet remittiſine nūtio vel epiſtola fruſtra diceret hic in fi. de epiſtola. ¶ Itēadducit aliā queſtioneꝫ ſi alicuius eccleſie vel monaſterij prelatuscōceſſit alicui domū donec eēt aliquod beneficiuꝫ eccleſiaſticū cōſecutus vel aſſecutus poſtea prelatꝰ cuꝫ capitulo ordinauerūt in eiꝰabſentia ꝙ ipſe haberet domū ſimpliciter ⁊ ꝑpetuo an valet taliscōceſſio ⁊ dicit ꝙ cū nō eſſet aliꝗs qui eiꝰ nomine reciꝑet ⁊ ꝓ hocd.l. qui abſenti. de acqui. poſſeſ. ⁊. l. abſenti de donatꝭ. ⁊ de dona. l. ſialiquid ⁊ noīaui ⁊ dixi in ſimili. C. de ſacro ſanct. eccle. l. illud ⁊ ꝓhoc infra deſolutꝭ. l. ſi cum cornelius.4 ¶ Ubi iuramentū pupilli ſi veReditor e rum eſſꝫ iolleret obligationē iūcprodeſſet fideicō. alias nō. ¶ Uel ſic pupillus iuret ſuper facto ⁊ prodeſt fideiuſſori aut ſuꝑ iure ⁊ nōprodeſt hoc dicit. ¶ Ibi reſcribe michi dicit glo. i. iul. vel dic ẜꝫRiꝫ. pom. qꝛ queſtio flebat pōp. ⁊ ipſe reſpondet ẜm opi. iul. ſimilis interrogatio ⁊ reſpoſio habet̉. jͣ. de admi. tu. l. fi. Riz. ibi exceptione iur̄iurandi. Iſta littera expreſſe facit cōtra Ir. in eo qd̓ no.sͣ. de pactis. l. ſi vnus.§. pactus. in gl. magna que incip̄īmo videt̉O. ibi interpoſitū eſt.ſ. ꝙ tutor nō interfuit ⁊ ſic iurauit ſe dare nōopportere ibi deferente creditorem ꝯſtrue ſic hāc litteraꝫ ẜm Rizdimitte illa verba que ſecunt̉ pupilluꝫ iuraſſe ⁊ accipe illa intelligere debemus quid actuꝫ.i. ꝙ actū ⁊ erit cōiunctio illa dictio ꝙ ⁊ ꝙdicit inter eos ſic ſubaudi qd̓ ſequit̉ ibi aiqꝫ ita accipe illa verba. sͣ.dimiſſa pupillū iuraſſe Riz. in glo. qꝛ naturaliter. ibi. l. ꝗnta ꝙ dicvt ibi no. Fran. ¶ In glo nō naturale in fi. quod veꝝ eſt in iuramento volūtario ⁊ in iudiciali que habēt partiuꝫ cōſenſuꝫ ſecꝰ inneceſſario in quo idem eſt ꝙ in ſentētia que nō tollit naturaleꝫ. vtjͣ. de cōdi. inde. l. iul. Ol. vbi de hoc ⁊ facit multuꝫ hec. l. cōtra gl.que eſt. jͣ. de excep. rei iudi. l. ſiquis ad exi. ⁊. l. ſi a te. que dicit in dubio videri pronūciatuꝫ ex eo ꝙ actor non probauit. Nam hec lexdicitur ꝙ videt̉ ſuper toto iuraſſe in dubio ⁊ iuramentuꝫ ⁊ ſententia equiꝑantur. vt. sͣ. e. l. ij.c ¶ In verſi. ſed ſi actore. iuramentū ꝓSi fide iuſſor. curatonis vel fideiuſſons ꝓdeſt dominō hoc dicit. ⁊ determinat iſte.§. sͣ. e. l. duobus.§. a fideiuſſore Ia.e facit iſte.§. in prin. ꝙ ſentētia lata pro fideiuſſore proſit principaliquod intellige ẜm ea que no. sͣ. de arbi. l. aduerſus. ⁊. jͣ. rem ra. ha.li. quas gloſ. determinat per ea que notat Gi. de re. iur. c. ratihabitionem libro. vi.¶ Super Rubrica vide Azo. in ſumma. e. ti. ⁊ per Hoſtien. inſumma de iureiurando Rubricella de in litem. iuran. ⁊ dic ſcd̓mnonre. ꝙ iſtud iuramentuꝫ non hꝫ locum niſi probata intentiōe.acioris vt no. per euꝫ in libello ti. ad exiben. Item quādo iſtud ſattamentuꝫ defertur cōtra nō reſtituēteꝫ. nō datur libellus vt no. inſpeculo de iuriuran.§. i. ver. ſed nūquid tunc erit dandus libellus.¶ Sſtipulationes iudiciales cōmittunt̉ reſpectu temporis quointerponitur. jͣ. e. l. i. ⁊ ex dolo vel cōtumacia principalis nō augetobligatio fideiuſſoris. ¶ Et ꝙ precia reruꝫ extimant̉ ẜm veritatem non ẜm affectionē. ¶ Et quādo habeat̉ rō affectionis ⁊ anconſideretur quod enenire poteſt. Et vide pulcras queſtiōes anfideiuſſoris obligatio creſcat per doluꝫ vel cōtumatiaꝫ principalis. ¶ Qualiter probetur intereſſe cōtra doloſuꝫ ⁊ nō doloſumjͣ. e. l. ij. ¶ Quod minimis cadat affectio. jͣ. e. l. nūmis. ¶ Et deintereſſe extra rem quādo veniet ⁊ quādo nō ⁊ qn̄ intereſſe veniat in lucro ⁊ quādo intereſſe ꝓbet̉ ꝑ ſacramētū ꝯͣ doloſuꝫ. ¶ Etan in d̓poſito iuret̉ in litē ⁊ qn̄ ī cā pupilli iurat tutor n̄ mater. adultus iurat an auctoritate curatoris. jͣ. e. l. videamꝰ vl̓ curator ſi vlt.¶ Que eſt ratio ꝙ mater nō iurat ꝓ pupillo ⁊ an iuret ſi eſt tutrix huius ſacramēti in litem delatio ſpectat ad officium iudiciseadem. l.§. deferre. ⁊ que eſt ratio dic vt ibi dixi. Iſtud iuramētūtaxat̉ a iudice ⁊ a lege eadem. l.§. deferre. ⁊ an̄ hodie ipſe.§. ſit correctus ꝙ non excedat quadruplum ꝑ. l. vnicam. C. de ſen. que proeo quod intereſt. ¶ Et an iſtud ſacramentuꝫ poſſit retractari. ⁊an infinitas euitet̉ in ꝗbus actꝭ. iuret̉ in litcm infra. e. l. in actionibus. ⁊ ꝙ ex dolo non ex culpa. ⁊ an iudex teneat̉ ſequi tale ſacramentū hoc ſacramētum p̄ſtat̉ ꝑ dominū vel quaſi dominū infrae. l. vulgo. ¶ Quomō iuret̉ contra furem. jͣ. e. l. cuꝫ furti ⁊ quodpluris eſt vtiqꝫ tanti eſt. ⁊ ad quantū refferat̉ hec dictio pluris inteſtibus ⁊ alijs. ¶ Quomō iuret̉ contra nō exhibentē inſtrumēta. infra. e. l. inſtrumentis. ¶ Quomō de ꝑiurio iurantis in liteꝫnō querat̉. jͣ. e. l. de ꝑiurio.¶ Non conſiderat̉Em in iudicio. quod euente poteſt exdubio euentu ⁊ caſualiter. hoc dicit cum principiolegis ſequētis ẜm eos ꝗ eam ꝯtinuant. Nam habetduas lecturas ẜm glo. vel magis ad litteram ſatiſdatōis iudiciarie p̄ſtant̉ ẜm ſtatum de p̄ſenti nō de futuro. ¶ Uel ſic ex cōtumacia vel dolo principalis nō auget̉ fideiuſſoris obligatio. ⁊ cōcor. infra de regu. iur. l. omnis hereditas.§. vnquam. ⁊ quod dicit ꝯmendatio.i. eſtimatio. ¶ Et ad euidentiā dic ꝙ eſt ſtipulatio iudicio ſiſti. ⁊ in hac ꝓcedit hec lex ẜm omnes ⁊ tunc habetduas lecturas.ſ. in re facta.i. ſtipulatōe p̄ſtita ⁊ in re facienda.i. ſtipulatōe preſtanda. ¶ Item eſt ſciēdum ꝙ in iſtis ſatiſdatōibusaccipiunt̉ fideiuſſores ẜm qualitatē rei petite. vt ſupra qui ſatiſda.cog. l. ſi vero.§. qui ꝑ rei qualitatem. ¶ Notabilia collige ſcd̓mglo. ¶ Primo ꝙ p̄cia rerum nō ẜm affectum ſed ẜm qualitatem veritatē eſtimātur. concor. ſunt in gl. dic tamen ꝙ eſt dare precium vt eſt dare intereſſe. p̄cium dicit̉ ꝑ relatōem ad re. vi. l. precia rerum. jͣ. ad. l. falci. vbi de hoc. ⁊. eo. ti. in. l. ſal. hoc eſſe.§. fi. ⁊ iniſto nō conſiderat̉ affectio ſed intereſſe hꝫ relatōem ad perſonaꝫvt infra de re. iu. l. quatenus. ⁊ in hoc bene cadit affectio. vt. C. d̓ſen. que ꝓ eo quod intereſt. l. vnica vbi de hoc no. ⁊ dixi. ¶ Diſtingue tamen qꝛ eſt quedam affectio que in ſe nō hꝫ vtilitatem. ⁊hoc bene facit actōem dari que alias nō daret̉. vt infra manda. l.cum ſeruus. ⁊ ſupra de mino. l. ſi in emp. vbi de hoc dixi. ſed nonauget̉ condemnatio. vt infra. l. mandamus. ⁊ hic. ⁊ vide ſupra deoꝑ. ſeruo. l. fi. ⁊ quod no. infra de regu. iur. l. iure ciuili. ¶ Quedam affectio hꝫ vtilitatem ⁊ talis nō ſolum p̄bet actōem ſꝫ etiamauget ꝯditōem. vt ꝑ totum hunc titulū. ¶ Eſt quedam affectioinhoneſta. vt ſi habes affectōem ad aliquod iocale quod iibi dedit dn̄a tua. ⁊ iſta nec facit dari actōem nec facit creſcere eſtimatōnem. vt. d. l. vnica. C. de ſententijs que ꝓ eo. quod intereſt profe.¶ Item ꝙ conſideret̉ affectio vt p̄dixi locum hꝫ in actōnlbusbonefidei ⁊ arbitrijs que habent naturā bonefidei ſed in ſtricti iuris non. vt infra. e. l. in actōibus. ⁊. l. cum futuri amenitatis ſcu delegatōis an habeat̉ ratio dixi infra ſi in frau. patro. l. i.§. ſiquis infraudem. ⁊ in alphabeto dictōe amenitatis. ¶ Secundo no. ꝙnon conſiderat̉ quod euenire pōt de quo dic vt glo. que te remittit ad. l. ſi idem cum eodem ſupra de iur. om. iudi. ſed nec ibi ſoluitur in glo. ſed ibi plene dixi. ⁊ retigi. etiam in. l. interſcrip.§. ſacrāin glo. allegata. ¶ Et quaniū ad p̄ſens dic ẜm Iaco. but. aut idde quo querit̉ habet diſponere dep̄ſenti ⁊ tunc conſiderat̉ quodeuenire poteſt ratōabiliter ⁊ ẜm naturam rei. vt. d. l. ſi idem cuꝫ eo