Seite
De exercitoria actione. Ad hoc ꝙͣ pignus quod Em alienam. aginuo nō ienuit ex poſt facio confirmet̉ oportet tria ꝯcurrete.ſ. ꝙ idem ſit debitor. idem qui de pignore conuenit. ⁊ idem hoc dicit vel magis ad litteram vbi ſuccedit debitor in dominio recō ualeſcit pignus in re aliena. ſed vbi dominus ſuccedit debitori nō recōualeſcit niſi de mendacio poſſit quis argui hoc dicit. ⁊ diui­de in duas partes principales. In prima debitor qui pignorauit ſuccedet debitori qui pignorauit. ſecūda ibi. non eſt idem. ſecunda ſubdiuiditur in duas. In prima ponitur dictum in ſecūda exceptō ſecunda ibi. Sed ſi ꝯueniſſet aut ergo debitor ſuccedit debitori ⁊ nō confirmatur vt in ſecūdo dicto niſi debitor tempore pignora tōis affuit rem eſſe ſuam quia tunc ꝯfirmatur ne de mēdacio ar­guatur. Qpp. de. l. i. jͣ. de pigno. Scd̓o. oppo. de. l. ſi ſer­uo. jͣ. qui. ⁊ acqui. liberi non fiant ſol. vt hic ⁊ in ꝯtrario no. vel dic aut quis tenetur de euic. ⁊ tunc ſi factus ſit dominus bene ꝯfir­matur pignus vt hic. aut nō tenet̉ de euic. ⁊ tunc nō ꝯfirmatur id quod fecit vt in contrario. Tertio oppo. de. l. ⁊ quod nūdum ſunt.§. quod dicitur. jͣ. de pigno. ſo. vt in glo. ⁊ vt dixi ẜm Di. jͣ. de acquir. re. do. l. rem in bonis. vel dic aūt loquimur de hipothe ca­ria que ab ipſo principio acquiritur creditori ⁊ directa. ⁊ in ea opꝫ ꝓbari rem fuiſſe in bonis tempore obligatōis vt in ꝯtrario. Aut querimus de vtili hipothecaria ꝯfirmāda ex poſt facto tunc re­fert aut creditor ab initio ſciuit rem eſſe alienam ⁊ non ꝯfirmatur per ſuperueniens dominiū. vt. d. l. i. primo reſponſo. jͣ. de pig. aut fuit ignorans ⁊ ꝯfirmat̉ vt hic. Item oppo. de. l. i. ſecūdo re­ſponſo. de excep. rei vēdi. ⁊ tradite. So. aut tractatur de iure agē di ⁊ tūc eſt differentia an ſuccedat dominus rei debitori vel ecō­tra quo ad vtilem pignoraticiam vt hic. aut de iure excipiēdi vel replicandi ⁊ tunc non eſt differētia vt in ꝯtrario. Item op. de l. ſi ticio. jͣ. de pigno. ſo. vt glo. ⁊ ꝯclude ꝙ conualeſcit pignus tri bus cōcurrentibus vt dixi in ſūmario. alias non niſi de ſuo vel de functi mendacio poſſit argui vt in fi. huius. l. quo caſu ſufficit ꝙ ſit idem debitor ⁊ dominus lꝫ non ſit ille qui de pignore ꝯuenit. Iaco. bu. In glo. i. ibi vt. C. ſi aliena res pignori data ſit. l. cū res. Ubi de hoc no. ⁊ dixi. In glo. ſ. de iure fiſci. Sed ibi quo ad ex cipiendum iſti caſus ſunt pares. tho. ar. jͣ. de regu. iur. exqua perſo na. ⁊ sͣ. e. l. ſolutum.§. ſolutam. In glo. imo vide in fi. vbi approba tur opinio ꝙ nō ꝯualeſcat pignus quantum ad datam hipotheca riam vt hic. Iaco. de ra. dicit ꝙ vtrobiqꝫ locū hꝫ pignoraticia vt sͣ. eo. l. ſi rem.§. is quoqꝫ. ⁊. l. ſi pignore.§. ſi creditor quid dicemuſ poſſet dici ꝙ iſtud ẜm dicium corrigat corrigatur per tertiū. vel pōt dici ꝙ nō couigatur ſed determinetur vt ibi poſſet argui mē dacium creditor habet hipothecariā ⁊ ſemper pōt argui niſi cre­ditor fuerit ſciens rem alienam vt sͣ. e. l. tutor.§. i. in fi. Et ẜꝫ hoc eſt diuerſitas inter primum caſum ⁊ ſecundū. vel poſſemus dice­re ꝙ dicitur in fi. quominus vtilis actio moueatur.ſ. cōtra here­dem nō contra extraneum antequā heres ſucceſſiſſet defuncto. vi. jͣ. de pig. l. labeo. vnde cōclude ꝙ finis huius. l. hꝫ quatuor le­cturas. prima ⁊ vltima in modico differunt. prima.n. loquit̉ quā do iſte heres factus domini aſſeuerebat rē eſſe obligātis tempo­re obligatōis. ſecūda que ē vltima in ordine glo loquitur quando hoc aſſeuerauit iam heres factus. Alie loquūtur quādo agit̉ de mendacio defuncti qui alleuerauit rem eſſe ſuam quod mēda ciū heres nō pōi arguere ꝙ ē bene notādū. ⁊ de hoc vide quod di xi. C. de rebus alie. nō alie. l. vēditrici. ⁊. jͣ. de euic. l. vendicantem. Reditor. Ubi pōt imputari culpa cre ditori quare preſenti precio nō vē didit nō audit̉ volens cedere actionē ſꝫ ſuꝑfluū de bitori reſtituit. h. d. ẜm veram lec. ⁊ dic vt dixi. sͣ. e. l. eleganter.§. ſi cū venderet. Ia. bu. In glo. ibi ex littera ꝯtrarie. l. quia ibi mandat act. ſuo periculo quod non ſubiret niſi fuiſſet in culpa. vt ibi no. Ubi dolus ⁊ culpa ceſſat in debito Ignori. qa no ienetur bac acide h dibi ꝙ l. qꝛ. ⁊ no. ꝙ ꝑ inſtrumēta ꝓbant̉ fines ⁊ latitudo pre­dioꝝ vt hic. ⁊. jͣ. de ac. ēp. l. titius. ⁊ ibi no. Titius. Pulcher iſte.§. ⁊ pōt adducꝭ ad plura. primo g ſi res publica īdigeat rebꝰ alicuiꝰ ꝙ iudex p̄t illam acciꝑe. ⁊ hoc ſepe vidi fieri d̓ leci ꝓ forēſibꝰ ⁊ dn̄is. ⁊ d̓ alijs etiā rebꝰ. ſꝫ hic nō dic̄ ꝙ faciū fuerit de iure imo īnuit̉ ꝙ centurio fe­cerit de facto. ⁊ ad hoc facit. l. lectos que hic allegat̉ in glo. Sed in cōtrariū facit qꝛ iudices a ꝓuincialibus nihil reciꝑe debent in auct̄. de man. prin.§. fi. col. iij. ad quod. C. vt ruſticani ad nullū ob ſequium deuocent̉. l. ij. li. xi. ⁊ de erogatione militis ānone. l. iij. lib. xii. Guil. hic tenet ꝙ ꝓ neceſſitate rei publice poſſint accipi. ſed damnū debet emendari. sͣ. ad. l. aquil. l. quēadmodū.§. ſi ma­giſtratus ⁊ ex toto eis aufereret̉ vel perderent̉ ſoluet̉ eis p̄cium. ar. C. ex quibus cauſis ſerui. ꝓ premio. li. xi. ⁊ sͣ. qui. mo. ſerui. ami. l ſi locus. ⁊. C. de lucris ad uota. l. ij. vnde ex predictis videt̉ ꝙ iu dex poſſit acciꝑe rōcinū ciuis ad trahēdū malefactorē cōdēnatū ad caudam equi ⁊ ne maleficia remaneant impunita. sͣ. ad. l. aquil. l. ua vulneratus. dabit̉ tamen domino roncini merces cōpetens ꝑ iura predicia. ar. jͣ. de adulte. l. ſi poſtulauerit.§. iubet. ⁊.§. idem. sͣ. d̓ religi. l. ſi quis ſepulchrū. de rei ven. l. item ſi verberatum.§. i. jͣ. de mune. ⁊ ho. l. fi. ⁊. C. de ſacroſan. eccle. l. iubemus nullam. ⁊ eodeꝫ mō ſiquis cōdemnatus eſſet ad ſuſpendiū ⁊ non inuenit̉ quis euꝫ ſuſpendat ꝙ iudex poſſit cogere vnum. ⁊ quia ſubdititenent̉ obe­dire iudicibus in executiōibus. C. de epiſ. ⁊ cle. l. ſiquis in hoc ge nus. ⁊. C. de his qui latro. l. ij. de hoc tamē dicit Guil. non haberi l. expreſſam. Sed ꝙ cogi non poſſit bene facit. C. ne quis liber in­uitus actum rei publice exercere cogatur. l. i. ⁊. ij. li. xi. Guil. videt̉ ſentire ꝙ fieri poſſꝫ ſi homo qui cogitur eſſet vilis forte cogi poſ ſet ⁊ allegat no. in auct̄. de ſanctiſ. epiſ.§. ſi monachus. ij. e de mo nachis.§. ſi vero relinquens. G. quicquid ſit de iure vidi ſepe ꝑ iudices homines parue cōditionis cogi inuitos ſuſpendere ⁊ de­capitare dānatos. Ultimo facit iſte.§. in fi. ꝓ debitoribus bā­uitorū ⁊ expolſorū de ciuitatibus qui cogunt̉ ſoluere id qd̓ eis de bent cōitatibus ciuitatum ꝙ ſic ſoluendo ſint liberati. de quo ple nius habetur in queſtionibus bonon̄. diſputatis. ⁊ eſt. M.xlvij. ⁊ incipit queſtio talis eſt in ciuiiaie Florentie. Et alia incipit in qō̓ne lambertatiorum. ⁊ de hoc plene notaui ⁊ dixi. jͣ. de ſolutio. l. cre­ditor oblata. Explicit liber. xiij. Incipit. xiiij. de exercitoria actiōe. Super rubrica vide Azo. in ſumma huius ti. ⁊ rofredum in li bello ⁊ in ſpeculo de ſolut̉. ⁊ obliga.§. frequēter dicendū. ⁊ ver. ſe­quentibus ⁊ bene ꝑ Inno. extra de fideiuſſo. c. in quibuſdā. Item vide. xxxiiij. queſtionē in queſtionibus diſputatis bononie que in­cipit quidam mercator nauem ſuam certe menſure locauit duobꝰ famulis duorum dominoꝝ ad cōducendū nauem mādatū habē­tibus pro paſſagio vltramarino quibuſdā pactis appoſitis ⁊ in­ter cetera ꝙ ipſe exercitor dꝫ ire cum naui vel alium ſufficiētē po­nere ⁊ ceteros nautas qui naueꝫ ducerēt ⁊ multa alia pacta in qōe p̄dicta preſupponūtur appoſita que longa ſunt ⁊ que breuitatis cā omitto. Et qd̓ eſt an ex eo ꝙ nauis ſtetit in portū ꝓ iemando tene atur cōducior de penſione dicti tꝑis. de quo ad dictam qōneꝫ re­curras quia ſatis eſt ꝑtinēs ad hanc materiam. Itē nota ꝙ in iſto titulo ſunt multa ſpecialia. Primum ꝙ ex cōtractu alieno puta naute tenet̉ dominꝰ nauis actione in factum ex edicto nau. cau. ſta. quia vtitur opere malorū hominū. vt dicto ti. per totum. Item ex cōtractu eius quē magiſter prepoſuit tenet̉ dominus. vt jͣ. e. l. i.§. magiſtrū. cū tamē ꝓcur. alias non poſſit alium facere ꝓ­curatorem. Itē ſi duo vel plures ſunt magiſtri ſimpliciter cō­ſtituti. quilibet videt̉ cōſtitutus inſolidū ad inſtar plurium tutorū ⁊ curatorū. vi. C. ſi vnus ex pluribus tutoribus per totum. ⁊ tamē ſecus eſt in pluribꝰ ꝓcur̄. vt. sͣ. de ꝓcura. l. pluribus. hoc ꝓbat̉. jͣ. e. l. i.§. ſi plures. Item ex tacita volūtate patris vel domini filio vel ſeruo naueꝫ exercende pater vel dominus tenet̉ inſolidū etiaꝫ poſt ānū. vt. jͣ. e. l. ſi tamē plures.§. penul. ⁊ fi. Itē lꝫ creditor alias nō teneat̉ ꝓbare pecuniā verſam in vtilitateꝫ. tamē ſi credit ad nauis refectionē curioſus ⁊ diligens eē debet. ⁊ quedā ꝓbare tenet̉. jͣ. e. l. lutius. Et caue qꝛ in hoc titulo magiſter cōtrahit ſuo ꝓprio nomine ⁊ tamē dominus tenet̉ quod eſt ſpāle. nam ſi ꝓcuratorio vel magiſtrario nomine ꝯtraheret non eſt ſpeciale qꝛ ex cōtractu ꝓcur̄. bene tenet̉ dominus vtili vt. jͣ. de act̉. emp. l. iul.§. ſi ꝓcur̄.