Rofunda fluuioꝝ ſcru
tatus eſt et abſcondi¬
ta ꝓduxit in lucem . ver
bum iſtud qd̓ ſumptū
eſt ex iob . xxviij . diligē
cius conſideratum . vbi
apparuit via ad p̄cog¬
noſcendū quadruplex
genus cāe in li . ſen . ſcꝫ
materialis . formalis . efficiens . finalis . Cau¬
ſanāqꝫ materialis īnuitur in nomīe fluuiorū .
Cauſa formalis in ꝑſcrutaciōe ꝓfundorum
Cauſa finalis in reuelaciōe abſcōditoꝝ . Cau
ſa vero efficiens intelligit̉ in ſuppoſito duo¬
rum verboꝝ ſcꝫ ſtrutatus eſt et ꝓduxit in lu¬
cem . Innuit̉ cauſa materialis nomīe fluuioꝝ
pluraliter nō ſingulariter . vt nō ſolum tangat̉
libri tocius materia vel ſubiectū in generali .
¶ Sꝫ etiā ꝑticulariū libroꝝ in ſpeciali . ꝓpt̓
qd̓ notandū . ꝙ iuxta quadruplicē ꝓprietatē
fluuij materialis . quadruplex eſt fluuiꝰ ſpi¬
ritualis . de quo ſcd̓m quadruplicē differen¬
ciā ſunt . iiij . li . ſenten̄ . Cōſidero nāqꝫ fluuiū
naturalem quo ad duracionē . et inuenio per
hēnitatem . Nam ſicut dicit yſidorus fluuiꝰ
eſt ꝑhēnis fluxus . Conſidero quātum ad ex
tenſionem . et īuenio ſpacioſitatē . In hoc em̄
diſtinguit̉ fluuius a riuulo . Conſidero ꝙͣtū
ad motum . et īuenio circulacōeꝫ ſicut em̄ dici
tur eccle . j . ad locum vnde exeunt fluuia re¬
uertūtur ⁊cͣ . Conſidero effectū et īuenio emū
dacionē . Nam fluuius ꝓpt̓ aquaꝝ habundā¬
ciam mūdat terras per quas currit . ita ꝙ nō
inquinat̉ . Et qm̄ omēs tranſferētes ſcd̓ꝫ ali¬
quā ſimilitudinē tranſferūt . ex hac quadru¬
plici ꝯdicione ſumpta methaphora quadru¬
plex in ſpūalibꝰ fluuijs īuenitur . ſic̄ colligere
poſſumus ex ſcripturis . ¶ Primo ꝓpter ꝑhē
nitatem dicitur fluuiꝰ ꝑſonaꝝ emanacio quo
niam illa emanacio ſola eſt ſine prīcipio . ſine
fine . de hoc fluuio dan̄ . vij . antiquus dierum
ſedit . et fluuius igneus rapiduſqꝫ egredieba
tur . a facie eiꝰ . antiquus iſte dieꝝ . eſt pater
eternus cuius antiquitas eſt eternitas . Iſte
antiquus ſedit . quia nō ſolum eſt in eo eter¬
nitas . ſed etiā īmutabilitas a facie illiꝰ anti¬
qui egrediebatur fluuiꝰ igneus rapiduſqꝫ . i .
de ſublimitate diuinitatis eiꝰ ꝓcedebat ple¬
nitudo amoris . plenitudo virtutis . pleītudo
veritatis in filio . ideo fluuius erat rapidus .
plenitudo amoris in ſpiritū ſanctū . ideo flu¬
uius erat igneꝰ . ¶ Scd̓o ꝓpt̓ ſpacioſitatē d̓r
fluuius reꝝ mūdanaꝝ ꝓdūctio . obꝙͣ cauſam
nō tantū fluuiꝰ ſed mare a ꝓpheta dicitur in
pſalmo . Iſte mūdus hoc mare magnū et ſpa
cioſum ⁊cͣ . De hoc fluuio ezechelis . xxix . Ecce
ego ad te pharao rex egipti draco magne . q̄
cubas in medio fluminū . et dicis meus eſt
fluuiꝰ . et ego feci memetip̄m ponā frenū in
maxillis tuis ⁊cͣ . ¶ Draco iſte magnꝰ quē dn̄s
alloquit̉ et cui ꝯmīatur in filia et ꝑſona pha
raonis diabolꝰ eſt . qui eſt rex egipti quoniā
regnat in eis quos excecauit tenebris erroris
vtputa ſunt heretici . ad quos etiā dicit . me¬
us eſt fluuius . et ego feci memetip̄m . quaſi
ip̄e fecerit mūdum iſtum . et ip̄e non habeat
aliud principiū . Hunc errorem ipſe dixit et
ſuggerit impijs manicheis qui totam machi
nam viſibiliū a deo malo eſſe ꝯdita ꝯtēdunt
Huius draconis maxillas dn̄s infrenabit . qn̄
ablata ſibi ptāte ſuggerendi . facta oſten¬
dent ſe eſſe huius fluuij conditorē . vnde in
eadem auctoritate ſequit̉ . Scient omēs habi
tatores egipti . qm̄ ego dn̄s . ¶ Tercio ꝓpter
circulacionē . dicitur fluuiꝰ . filij dei incarna¬
cio . quoniā ſicut in circulo vltimū ꝯiungitur
principio . ſic in incarnacione ſup̄mū ꝯiungit̉
ymo vt deus limo . et primū poſtremio . vt fili
us dei eternus homini condito die ſexta . De
hoc fluuio eccle . xxiiij . Ego quaſi fluuiꝰ do¬
rix . et ſicut aqueductus exiui de paradiſo .
dorix īterp̄tatur generacōis medicamētū et
eſt ibi figuratiuꝰ ſermo . vt ꝯuerſim ītelligat̉
id eſt generacio medicamēti . Incarnacio em̄
filij dei nihil aliud fuit ꝙͣ generacio medica¬
menti . Vere em̄ languores noſtros tulit . et ī¬
firmitates noſtras ip̄e portauit . Recte igitur
filij incarnacio fluuius dorix d̓r . Et ip̄e de ſe
vere dicit . ego . q . fluuiꝰ dorix . i . medicinalis
fluuius . et ſicut ductus aque exiui a paradi
ſo . Natura aque huius eſt . ꝙ tm̄ aſcendit . ꝙͣ
tum deſcendit . talis fuit exitus incarnacōis
ſcd̓m ꝙ dicit̉ in pſal . A ſummo celo . e . eiꝰ et
hoc egreſſus vſqꝫ ad . ſ . eiꝰ . et jo . xvj . Exiui a
patre et veni in mūdum . Iterū relinquo mū¬
dum et vado ad patrem . et ita fecit circulū .
¶ De hoc etiā fluuio quātū ad egreſſum eiꝰ
ex matre . poteſt exponi illud qd̓ dicit̉ heſter
x . in ſomnio mardochei ꝑuulus riuulꝰ creuit
in fluuium et in lucem . ſolēqꝫ conuerſus eſt .
Quis obſecro eſt ꝑuulus fluuiꝰ iſte . niſi huī
lima virgo . hec creuit in fluuiū cum genera¬
uit xp̄m . qui non ſolum fluuiꝰ per habūdan
ciam gracie . ſed etiā lux ſapiencie . et ſol iuſti
cie dicitur ſcd̓ꝫ ꝙ iohā . j . de ipſo dicitur erat
lux vera ⁊cͣ . ¶ Quarto ꝓpter emūdacionē d̓r
fluuius ſacramentoꝝ diſpenſacio . que ſine
ſui pollucione mūdat nos a coinquinacōibꝰ
peccatoꝝ . de hoc fluuio appoc̄ . xxij . Oſtēdit
michi fluuiū aque viue ſplendidū tanꝙͣ cri¬
ſtallum ꝓcedentē de ſede dei et agni . Sacra
mentoꝝ diſpenſacio dicit̉ fluuiꝰ ſplendidus
tanꝙͣ criſtallꝰ ꝓpter claritatem et virorē quē
reliquid in aīabus . que in hoc flumīe depu¬
rantur . Dicit̉ etiā fluuiꝰ aque viue . ꝓpter ef¬
ficaciam gracie que viuificat aīaꝫ hic etiā ꝓce
dit de ſede dei et agni . Nam ſacramētalis gͣ
cia ꝓcedit a deo tanꝙͣ ab actore et efficiente
a xp̄o tanꝙͣ a mediatore . et a ꝓmerente . ꝓpt̓
qd̓ dicūtur omīa ſacramēta efficaciaꝫ habere
a paſſione xp̄i . vt teſtatur augꝰ de latere xp̄i
dormiētis fluxerūt ſacramēta dū inde fluxit
ſanguis et aqua . de omībus iſtis fluuijs ſi¬
mul et ꝑ ordinē habetur Syon . ij . vbi dicitur