mutata eſt quo ad ſuꝑficiē lr̄e. miſticꝰ tn̄ eoꝝ intellectꝰ mutatꝰ nō eſt. vn̄ nō dr̄ lex mutata qͣꝫuis trāſlato in nos ſacerdotio ſit trāſlata. exͣ de cōſti. tranſlato. Sciendū quoqꝫ eſt ꝙ in dīnis ſcripturis eſt ſenſus hiſtoricus. allegoricꝰ tropologicus ⁊ anagogicus. Un̄ ẜm boetiū. Oīs dīna auctoritas aut ē ex hiſtoriali. aut allegorico aut ex vtroqꝫ ꝯpoſita intellectu. Et ẜm hiero. debemus diuinā ſcripturā triphariā ſcrutari. Prīo iuxͣ lr̄aꝫ ſecūdo iuxͣ allegoricā.i. ſpūalem intelligentiā. ter tio ẜm futuroꝝ beatitudinē. Hiſtoria eſt ſignifica tio vocū ad res: viꝫ qn̄ res quelibet quō ẜm lr̄aꝫ geſta ſit plano ẜmone reſert̉: ut quō ppl̓s iſraeliti cus ex egypto ſalutatꝰ tabernaculum dn̄o feciſſe narrat̉: Et dr̄ hiſtoria ab hiſtoria qd̓ eſt geſticula ri. inde hiſtriones.i. geſticulatores vocant̉ qͣſi hi ſtriones. Allegoria eſt qn̄ aliud ſonat in lr̄a: ⁊ ali ud in ſpiritu: ut qn̄ ꝑ vnū factū aliud intelligitur: qd̓ ſi illud ſit viſibile eſt ſimpl̓r allegorie. ſi inuiſibile ⁊ celeſte tūc dr̄ anagoge. Eſt etiā allegoria qn̄ per alienū ſermonē alienꝰ ſtatus deſignat̉: ut cū chriſti preſentia uel eccleſie ſacramēta ꝟbiſ ul̓ miſticis rebꝰ deſignant̉: ꝟbi gr̄a ut ibi. Egrediet̉ virga de radice ieſſe: qd̓ aꝑte ſonat. naſcet̉ virgo Maria de ſtirpe dauid: qui fuit filiꝰ ieſſe. Miſti cis ꝟo rebus ut ppl̓s ab egiptyaca ẜuitute ꝑ agni ſanguinē liberatꝰ: ſignificat eccleſiā paſſionē xp̄i a demonica ſeruitute ereptā. Et dr̄ allegoria ab aleon grece qd̓ eſt alienū ⁊ goro qd̓ ē ſenſus qͣſi alienꝰ ſenſus. Tropologia eſt ꝯuerſio ad mores: ſeu moralis locutio ad correctionē ⁊ moꝝ inſtitu tionem miſtice uel aꝑte reſpiciēs. Miſtice ut ibi oī tēpore veſtimenta tua ſint candida ⁊ oleū d̓ ca pite tuo nō deficiat.i. opera tua ſint mūda. ⁊ charitas de mēte tua nūqͣꝫ deficiat. ⁊ ibi Oportet ut dauid interficiat in nobis goliā.i. humilitas ſuꝑbiam. Aperte ut ibi Frāgi eſuriēti panē tuū. ⁊ ibi nō diligamꝰ lingua uel ꝟbo ſꝫ opere ⁊ ꝟitate. Dr̄ aūt tropologia a tropos qd̓ eſt conuerſio: ⁊ logo qd̓ eſt ſermo qͣſi ꝯuerſus ſermo. Anagoge dr̄ ab ana qd̓ eſt ſurſum ⁊ goge qd̓ eſt ductio qͣi ſurſuꝫ ductio. vnde ſenſus anagogicꝰ dr̄ qui a viſibilibus ad inuiſibilia ducit: ut lux prima die facta ſi gnificat rem inuiſibilem.i. angelicā nām in p̓ncipio factā. Anagoge ergo eſt ſenſus locutionē ad ſuperiora ſiue celeſtia ducēs.ſ. ad trinitateꝫ ⁊ ad ordines angeloꝝ. ⁊ de p̄mo futuro: ⁊ d̓ futura vi ta q̄ in celis eſt apertis vel miſticis fermonibꝰ diſputās: aꝑtis ut ibi. Beati mūdo corde qm̄ ip̄i de um videbūt. miſticis nt ibi. Beati ꝗ lauāt ſtolas ſuas ⁊cͣ. ut illis ſit poteſtas in ligno vite. ⁊ ꝑ portas intrent ciuitatē: qd̓ patent̉ ſonat. Btī qui mū dant cogitatiōes ſuas: ut illis ſit ptās vidēdi deū qui ē via veritas ⁊ vita: ⁊ ꝑ doctrinā.i. exempluꝫ patrū intrēt in regnū celoꝝ. Similit̉ hieruſalem intelligit̉ hiſtorice ciuitas illa terreſtris quā pere grini petūt. allegorice eccleſia militās. tropologice q̄libet fidelis aīa. anagogice celeſtis hieruſalē ſiue patria. De his etiā alia exēpla videri poſſūt in lectionibꝰ q̄ dicunt̉ in ſabbato ſcō: ꝓut ibi in vi. ꝑte dicet̉. In hoc aūt opere plerūqꝫ circa idē diuerſi ſenſus adhibent̉: de vno ſenſu ad aliū tran ſit̉: quēadmodū lector ſedulꝰ liquido poterit ītue ri. Sicut.n. nemo ꝓhibet̉ diuerſis exceptionibꝰ vel defenſionibꝰ vti. ff. de excep. nemo. exͣ de pre ſcrip auditis. xiij. q. ij.§. i. Sic etiā nec diuerſis in laudē dei in expoſitionibꝰ ſalua fide. Cōſiderari aūt oportet ꝙ in diuino cultu multiplicis ritꝰ va rietas reperit̉. Unaqueqꝫ fere eccleſia ꝓprias hꝫ obſeruātias. ⁊ in ſuo ſenſu habūdat. lxxvi. di. vti nam. nec cenſet̉ rep̄henſibile uel abſurdū deū et ſanctos eius varijs cōcentibꝰ ſeu modulatiōibꝰ atqꝫ diuerſis obſeruātijs venerari: cū ⁊ ip̄a eccleſia triumphās ẜm ꝓphetā circūdata ſit uarietate. ⁊ in ipſoꝝ eccleſiaſticoꝝ ſacramentorū admini ſtratione de iure cōſuetudinis uarietas toleretur Un̄ ẜm aug. xi. di. eccleſiaſticaꝝ eccleſiaſticaꝝ in ſtitutionū in diuino officio quaſdā ſcripturis accepimꝰ. qͣſdā ꝟo apoſtolica traditione ſine ſcripturis confirmatas ꝑ ſucceſſores. quaſdā etiā qͣrum tamē inſtitutio ignorat̉ cōſuetudīe roboratas ap probat vſus quibꝰ per ritꝰ ſeu obſeruātia debet̉ Nō igit̉ lectoris moueat̉ animꝰ ſi fortaſſis ī hoc opuſculo legerit q̄ in ſua nō nouerit eccleſia obẜ uari aut nō inuenerit ꝗcquid ſibi ſeruat̉. Nō enī vniuſculuiqꝫ loci ſpecialia: ſꝫ cōes atqꝫ uiſitatores ritus hic proſequimur. qui cōmunē nō ꝑticulareꝫ doctrinā tradere laboramꝰ: nec ſit nob̓ poſ ſibile quorūlibet locoꝝ ſpecialia ꝑſcrutari. Decre uimus itaqꝫ ꝓ aīe nr̄e ſalute atqꝫ legentiuꝫ vtili tate. ſecreta diuinoꝝ officioꝝ myſteria h̓ claro ſti lo ꝓut erit poſſibile exarare atqꝫ degerer̄: ⁊ que viris eccleſiaſticis pro quotidiani uſus intelligen tia neceſſaria uiſa ſūt enucleare ⁊ medullitus ex plicare quēadmodū ⁊ ꝓ illis ⁊ circa iudicia uer ſant̉ ſecularia. olim in ſpeculo iudiciali fidelit̓ egiſſe dignoſcimur in ſtatū diſſimili ꝯſtituti. Ueꝝ tn̄ ſedulo penſandū eſt ꝙ circa ipſa dīna officia plures ſūt uſuales obẜuātie q̄ nec ad morale nec ad miſticū ex inſtitutione referant̉ intellectū. ſed nōnulle ꝓpt̓ neceſſitatē: q̄dā ꝓpt̓ ꝯgruitatē: q̄dā ꝓpt̓ ueteris ⁊ noue legis differētiā. q̄dā ꝓpt̓ ea rū cōueniētiā. ⁊ q̄dā ꝓpt̓ maiorē ip̄oꝝ officioruꝫ celebritatē ⁊ reuerētiā inolite eē cognoſcunt̉.xij. di. oīa. Un̄ ſicut ait btūs Augꝰ talia diuerſoꝝ lo coꝝ diuerſis moribꝰ innumerabilit̉ variant̉: ita ut vix aut nūqͣꝫ oīno īuenire poſſint cāe qͣs in eis ꝯſtituēdis hoīes ſūt ſecuti. Sane liber iſte rōnalis uocabulo deſcribit̉. Nā quēadmodū ī rōna le iudicij ꝙ legalis pontifex ferebat in pector̄ ſcri ptum erat manifeſtatio ⁊ ꝟitas. ſic ⁊ h̓ rōnes va rietatū in dīnis officijs ⁊ eaꝝ veritas deſcribunt̉ ⁊ manifeſtant̉: qͣs in ſcrinio pectoris ſui eccleſiaꝝ p̄lati ⁊ ſacerdotes debēt fidelit̓ ꝯſeruare. xxxvi. di.§. ecce. ⁊ ſicut in illo erat lapis in cuiꝰ ſplēdor̄ filij iſrael deū ſibi fore ꝓpitiuꝫ agnoſcebāt: ſic ⁊