Inci. rationale diui norum officiorū edictū reuerendiſſimū in xp̄o pr̄em dn̄m dominū Guilielmum durāti: dei apoſtolice ſedis gr̄a p̄ſulē Mimaten̄. cōpoſuit ſpeculum iuris patrum pontificale. Uecunqꝫ in eccleſiaſticis offici­is rebꝰ ac ornamentis cōſiſtūt diuinis plena ſūt ſignis: atqꝫ myſte rijs: ac ſingula celeſti ſunt dulcedine redun dantia. ſi tamē diligē tem habeat inſpectio nem: qui norit mel de petra ſuggere: oleumqꝫ de duriſſimo ſaxo. Quis tn̄ nouit ordine celi: ratō nes ipſiꝰ ponet ī terra. Scrutator ꝗppe maieſta­tis opprimit̉ a gloria. Siquidē puteꝰ altus eſt in quo aquā hauriā habeo: niſi porrigat ille dat oībus affluēter: īproperat: vt īter medi um montiū tranſeuntē. hauriā aquam in gaudio de fontibꝰ ſaluatoris. Licet igit̉ oīuꝫ que a maioribꝰ tradita ſunt reddi poſſit. ff. de legi. l. oīum. xxiij. q. iiij. nabuchodonoſor. in p̓nci. qꝛ tn̄ qd̓ in his ratione caret extirpanduꝫ eſt. lxviij. di. cor ep̄i. xij. di. omnia. iccirco ego guilielmꝰ du ranti ſancte mimantēſis eccleſie ſola dei patien tia dictꝰ ep̄s pulſans pulſabo ad hoſtium ſi forte clauis dauid aperire dignetur: vt me introducat rex in cellam vinariā ī qua mihi ſupernū demon ſtret̉ exemplar: qd̓ Moyſi fuit in monte mōſtra quatenꝰ de ſingulis in eccleſiaſticis officijs rebꝰ aut ornamētis conſiſtūt. ꝗd ſignificēt figu rent eo valeam reuelāte clare aꝑte diſſerere rationes ponere: linguas īfantiū facit diſſertas cuiꝰ ſpiritꝰ vbi vult ſpirat diuidēs ſingulis ꝓut vult extra de renū. niſi. ad laudem gloriā trini­tatis. Sane hic ſacramēta ſignis accipimus ſeu figuris: ſiquidē figure ſunt virtutes ſed virtutū ſigna: ꝗbꝰ tanqͣꝫ ſcripturis vtentes docēt̉ Signoꝝ aūt alia ſunt naturalia alia poſitiua: de quo quid ſit ſacramentū dicet̉ ī quarte ꝑte ſub ſeptima ꝑticula canonis. ſuꝑ ꝟbo myſterium fidei. Sacerdotes igit̉ p̄lati eccleſie. quibus datū eſt noſce myſteria: ꝓut in Luca habet̉: ſa cramētoꝝ portatores diſpēſatores exiſtūt. xliij. di. diſpenſatio. ſacramēta ītelligere virtutibus per illa ſignificant̉ fulgere debent: vt ex eoruꝫ luce ceteri ſimiliter illuminent. alioꝗn ceci ſunt duces cecoꝝ: exͣ de renunc. niſi. Iuxta illd̓ ꝓphe ticū. Obſcurent̉ oculi eoꝝ ne videant. xxxvii. di. §. itaqꝫ. Sed ꝓhdolor ipſi hodie vt plurimum de his que vſu quotidiano in eccleſiaſticis ꝯtractāt rebus ꝓferunt officiis. quid ſignificent quare īſtituta ſint modicū apprehendūt: adeo vt imple tum eſſe ad litterā illud ꝓpheticū videat̉: erit ſi cut populus: ſic ſacerdos Iſa. xxiiii. Ferentes ſi­quidē panes ꝓpoſitionis ad mēſam dn̄i atqꝫ my ſteria neqꝫ ītelligunt neqꝫ vidēt: tantū inde ni mirū iuſto dei iudicio habituri. quātum iumen ta panes ad vſum portantia alioꝝ. De qua igno rantia rationē reddituri ſunt in die vindicte ire quādo quidē cedri paradiſi tremebunt. ꝗd ergo faciet virga deſerti. eis enī ꝓphetaꝫ dicit̉. Ipſi ꝟo cognouerunt vias meas quibꝰ iurari ī ira mea ſi ītroibūt in requiē meā. Siquidē libera lium atqꝫ quarūlibet artiū ꝓfeſſores nude forte incolorate in illis plerūqꝫ cōtexta ſatagūt cauſis rationibꝰ veſtire fulcire atqꝫ colorare. Pictores quoqꝫ ac quilibet mechanici ſeu opifices ī ꝗbuſli bet opeꝝ ſuoꝝ varietatibus: ſtudent veriſimiles rōnes cauſas reddere ī ꝓmptu habere. Sed ẜm ipſas mūdanas leges turpe ē patritio cās tractanti ignorare ius in quo verſat̉. ff. de ori. iu. l. ii.§. poſt hos. Ueꝝ licet ſacerdotibꝰ ſcīa ſit val de neceſſaria ad doctrinā. exͣ de here. cum ex in­iuncto. xxxviii. di. ſedule. non eſt tn̄ ſimplicibꝰ ſa cerdotibꝰ etiā a ſcholaſticis detrahendū. xxxviii. di. quāuis. luxta illlud. Dis non detrahes. vn̄ ẜm Aug. irridebūt ſi forte aduerterint aliquos an tiſtites miniſtros eccleſie. vel cuꝫ barbariſimis ſoleociſmis deū inuocare. vel eadē ꝟba que nunciāt ītelligere ꝑturbateqꝫ diſtinguere: qꝛ talia corrigēda ſunt: ſed qꝛ ſunt pie a ſcien tibꝰ tolerāda. Que aūt ſacerdotes ſcire debeant in ſecūda ꝑte ſub tractatu de ſacerdote dicetur. Porro videt̉ ea in eccleſiaſticis fiūt rebꝰ atqꝫ officiis figuraliter fiant: qꝛ figure receſſe­runt: eſt tp̄s hodie veritatis: qꝛ debemus. iudaizare: exͣ de ſacra vnc. in fi. Sed licet reuera figure quaꝝ hodie veritas apparuit receſſerīt: adhuc multiplex veritas latet quā videmꝰ pter qd̓ vtit̉ eccleſia figuris. ꝟbi gr̄a. veſtim̄ta candida ītelligimꝰ aliquo decorē aīaꝝ nr̄aꝝ ſ. gloriam īmortalitatis noſtre quam videre non poſſumꝰ manifeſte. xxx. q. v. femine. in miſſa a p̄fatione in antea xp̄i paſſio repreſentat̉: ut tena­tius fidelius memorie teneat̉: de. di. ii. liꝗdo Notandū autē eſt eoꝝ que ī lege cōtinent̉ alia ſunt moralia: alia miſtica. vi. diſtī.§. his ita. Moralia ſunt que mores informāt: ſic ītelligē da ſunt ꝓut ipſa ꝟba ſonant: ut diliges deuꝫ: ho nora patrem: occides huiuſmodi. Miſtica ſunt figuralia que aliquid ſignificāt preter id qd̓ lr̄a ſonat. Horū autem alia ſunt ſacramētalia alia cerimonialia. Sacramētalia ſunt de ꝗbꝰ red­di pōt. qͣre ad lr̄am ſic p̄cepta fuerūt: ut de circū ciſione de obſeruātia ſabbati huiuſmōi. Ceri monialia ſunt de ꝗbꝰ reddi pōt: qͣre p̄cepta fuerūt: vt arabis ī boue azino: feres ve­ſtem lino lanaqꝫ cōtextā ſeres agruꝫ diuerſo ſemīe hꝰi. Siꝗdē quātū ad moralia lex reci pit mutatōeꝫ: ſꝫ quātū ad ſacr̄alia cerimonialis