Prima cōſtitutio.riū: ut. l. i. C. de indi. vidui. ⁊. l. i. C. ſi aduer. vē. ⁊ſic eſt impoſſibile perfecte ſcire qd̓ nō conſtat: ꝗapoſſet decipi: pro quo facit tex. preall̓. in. l. i.§. i.de uen. inſpi. ꝗa dicit ibi debere referri ꝑ pregnātem qd̓ quidē in teſte nō admittit̉ qd̓ in obſtetrice admittit̉: ut ibi tex. ⁊ ideo lex admittit ad talērationē qualē referre pōt. Sed ſi tu queris ſacramento probatorio: ⁊ tunc ſic: quia euitat̉ ꝑiuriū⁊ ſic intelligo glo. prealle. l. cōparationes. Preterea hic habemus glo. ualde bonā que inducitut dicit̉ ꝙ ꝑ eſtimationes bonoꝝ mulieres tranſeunt ad ſecunda uota: ut. l. hac edictali.§. illuduer. ſi uero. de ſecū. nup. ⁊ pro hoc habemus. l.neminē. de aduo. diuer. iu. ubi doctor deponitde peritia ſua ⁊ tamē iurat: qd̓ intellige ut dicaꝫ.Itē potes ex hoc uidere utrū ⁊ qualiter debeātiurare doctoresª quādo deponunt in examinatione ſcholaris apud ep̄m uel archidiaconuꝫ proipſo ad doctoratus apicē promouēdo quē pauciſſimi recte attingunt ẜm Ci. hic in lec. ¶ Itemquero nos dicimus ꝙ ꝑſone iſte admittunt̉ addeponendū de arte ⁊ peritia: nunquid ſufficiatvnusᵇ cū alibi dicat̉ uox unius uox nullius: ut. l.iuriſiurandi. C. de teſti. nunquid ⁊ hoc hic erit.So. circa hoc dico ꝙ aut in ciuitate reperiunturplures periti aut unus tm̄. ſi vnus tantū. ⁊ tūc depoſitio vnius ſufficit: ſi plures ⁊ tunc non: ut eſttex. in cor. de nō alienan.§. ꝙ aūt. uer. ⁊ ut neqꝫcolla. ij. qui.§. de ſacramento probat. ⁊ eſt nota.⁊ ſic eſt argumentū ꝙ ſi quis eſt aduocatus illiqui eſt vulneratus: ꝙ hꝫ tacere in poſitionibusꝙ ſi ſint plures in ciuitate periti: ⁊ pars ponitunū hic habeo tacereᶜ ⁊ in cōcluſione opponerepoſtea ꝙ reperiant̉ plures ſi vnus tantuꝫ ponit̉quia tunc nō ſufficiet. ⁊ uide quod no. in. l. dꝫ. etibi tibi dixi. jͣ. de verbo. obli. Bar.Hic ponit ꝗdSed cum nos. ar̄ expedit doctoribus ⁊ ſcholaribus quid docēdū ſit ⁊ quidper doctores legendū uſqꝫ ad uer. ⁊ ante quidēneceſſe eſt: id eſt utile. alias importaret neceſſitatem. Sed op. uideo ꝙ incipientes ab inſtitutionibus efficiunt̉ ſapientes ſed expone vt dixi.Sicut expedit ſcire quid ſitFl Al CA. legendū ⁊ ꝗd docendū tamſcholaribꝰ ꝙͣ doctoribus. ita ſimpliciter ſcire expedit quid oliꝫ legebat̉ ⁊ tradebatur qm̄ oppoſita iuxta ſe poſita clarius eluceſcunt. ¶ Queronunquid per deſuetudinēᵇ tollat̉ lex glo. de hocdicit hic. ⁊ in cor. de here. ⁊ fal. circa principium⁊ inſti. in proemio.§. igitur qd̓ debes intelligeretolli per deſuetudinēᵉ.ſ. ſeu deuiando ſeu diuertendo a recto intellectu: ſꝫ ex eo ꝙ nō vtat̉ abſita ſeculo ⁊ uidet̉ hic ꝙ tollebat̉ eodeꝫ modo: utdixi. pro quo facit tex. hͨ ⁊ inſti. in ꝓemio. Bar.Reprobatis modis anNos uer O. tiquis tradende ciuilisſapientie ⁊ ſtudio qd̓ ſcholares faciebant traditmodū queꝫ ſcholares tenere debent in addiſcēde hac materia vide Ang. plene in. l. ſi vacātia. C. de bo. vaca. li. x. in ſecūda charta. ⁊ aliquid per Ludo. in. l. i.§. fi. de verboꝝ obligationibus perBal. ⁊ ange. hic.a ¶ Iurare doctores. Doctori quomodo credat̉ de ſcholare. uide in. d. l.neminē. de ad uo. diuer. iudi. ⁊ late per abba. in. c. propoſuiſti. de proba.ꝑ Ang. in repeti. d. l. ſi vacantia. in. iij.b ¶ Sufficiat vnus. anvnꝰ uel plures medicirequiranturad deponendum. ⁊ quidde ſimilibusvide Bar. ī.l. ij. C. d̓ pōdera. auri. li..x. ⁊ in. l. fin..ff. de ſicca.⁊ ī. d. c. ſignificaſti bar. in.l. i.§. fi. d̓ v̓.obli. Bal. in.l. directas..C. de teſta.ma. ⁊ vide ꝑmoder. ī. d..c. ſignificaſti. per ludo.in. l. i.§. fi. d̓verb. obligc ¶ Habeotacere. Debet ergo ꝓbari ꝙ in ciuitate ē vnſolus ad hocut unius ſolius depoſitio ſufficiat⁊ hec ē mēsBarto. ⁊ demateria uide in. c. propoſuiſti. deproba. ⁊ ī. c.ſignificaſtiel. ij. de homici. ⁊ mēsBar. hic eſtdare cautelam aduocato: ut ſi iudyaccipiat unūperitū tantūꝙ aduocatſileat: quia ſiſententiā habebit pro ſebn̄ eſt. ſi aūtcōtra poteſtappellare qͦniam iudexdebebat capere duoſ ꝑitos.ADDE vtpulchre bal.ꝯſilio. cccij..ij. lib. ⁊ u. d̓ꝙ uoluit roconſilio. xx.d ¶ Et ātea.deſuetudinēIo. an. ⁊ abba. in. c. ioānes. de cle.cōiug. dicitꝙ quādoqꝫnō uſus nohabet ī ſe aliquē tacitumactū cōtra ius ⁊ non tollet. l. nec inducit conſuetudinē. ſecus ſi haberetin ſe tacitū actum. ⁊ uide etiā que no. Ci. in. l. ij. C. que ſit lon. conſue. ī. q.an ex factis negatiuis inducat̉ cōſuetudo. ⁊ Bal. in. l. de quibus. in uer.ſed nunquid ex nō actibus. ⁊ h̓ adde Iaco. de bel. in autē. de here. et fal.in princi. Ci. in. l. ij. in uer. expediti. C. que ſit lon. cōſuetu. in. ij. q. ꝑ doc.in. c. fi. in princi. de cōſuetu. in. vi.e ¶ Tolli per deſuetudinē. an per deſuetudinē lex tollatur. adde Ci. in. l.do ⁊ doctores in legendo ſiue docendo ⁊ hocuſqꝫ ad uer. hic autē. ¶ Modo aduerte ꝙ mutatur nomē in.§. diſcipuli. qui facit mentionē denomine antiquo ⁊ ponit nouū quod facit in arꝙ tabelliones debent ponere in inſtrumēto nomē cōtrahentiū.ſ. nomē vetus ⁊ nouū. ita aliashabemus ꝙ etiā cognomē: ut. l. lucius teſtamento facto. jͣ. de fideicōmiſ. liber. quo etiā utimur īcōtractibus ⁊ teſtamētis. Sed adde ꝙ interdūſit mutatio nominisᶠ auctoritate legis. ⁊ tunc eſtlicitū ut hic. Interdū ſit ab ipſo eodē ⁊ tūc interdum ſit fraudulenter ⁊ tunc incidit in penā falſiut. l. falſi. in tex. ⁊ glo. jͣ. de fal. interdū ſit generaliter ⁊ ad libitū: ut ab iſta hora volo vocari talisiſta mutatio nō nocet ꝗa nō in fraudē eſt facta. l..i. C. de muta. no. ⁊. l. fi. preal. in prin. Bar.Ex.§. ſequenti.Quō hypohtecaria ⁊ pignoraticia ſe habeant.Aduerte ad quandā glo. quamLCT III. alibi meliorē nō habes ⁊ dic̄ ꝙvult dicere emulor.i. inuideo uel ſequor uel inimicor: ſꝫ prima expoſitio eſt uerior ſꝫ tn̄ aduerte. ¶ Quero quomodo actio hypothecaria etpignoraticia ſe habeāt ⁊ quomodo cōueniāt etquomodo differant. dico hoc modo ſiquidē loquimur de pignoraticia directa dic ꝙ differt abhypothecaria ī natiuitate vtilitate ⁊ uita. In natiuitate quia hypothecaria naſcit̉ ex ſolo cōſenſu: ut. l. ſi tibi decē.§. de pignore jͣ. de pac. ⁊ ibidixi in. l. i.§. per ſeruū. jͣ. de acqui. poſ. ⁊. l. ij. C. ꝗpo. in pig. habe. Sed pignoraticia actioᵍ naſcit̉rei interuentū: ut inſti. qui. mo. re cōtrahi. obli..§. fi. Et ratio differentie eſt: quia cū directa cōpetat debitori ſoluta pecunia ad repetendū pignus: ut. l. ſicut. jͣ. de pig. ac. oportet ꝙ rei interueniat traditio. alias nō poſſet repetere qd̓ ſecuseſt in hypothecaria: quia abſolutio ꝯpetit. Iteꝫdifferunt in utilitateʰ quia pignoraticia eſt actiobonefidei: hypothecaria uero eſt ſtricti iuris: utin glo. inſti. de ac.§. actionū. ⁊ ibi glo. Itē in utilitate differunt in alio: quia pignoraticia competit directa ⁊ utilis. directa debitori ad repetēdūpignus: ⁊ creditori utilis ſi fecit expenſas in pignore: ut. l. neceſſarias. jͣ. de pigno. ac. ſed hypothecaria ſolū creditori. itē differunt in uita: quiapignoraticia ſemꝑ eſt ꝑſonalis: ſed hypothecaria eſt in rem: ut. l. pignorū.§. i. jͣ. de pigno. ⁊ cōpetit cōtra quēcunqꝫ poſſidentē: ſed pignoraticia ſolū debitori que ꝯpetit ex cōtractu. Itē differunt in uita hoc modo: quia actio pignoraticia durat. xxx. annis. actio hypothecaria īterdūdurat. x. annis. interdū. xx. interdū. xxx. interdū.xl. ut no. in. l. cū notiſſimi. C. de preſcrip. xxx. an.⁊. C. ſi aduer. cre. l. i. ⁊. ij. Sed tamē aduerte nūquid illud qd̓ dicimus ꝙ pignoraticia naſcit̉ demū interueniēte re ſit cōtraria uel directa. de directa eſt certū ꝙ nō. Sed ſi queris de illa q̄ competit creditoriᵏ tunc ſecus: quia ſolo cōſenſu naſcitur: ut. l. i. de pigno. ac. qd̓ nota.fi. C. de iure do. impera. vbi dixit nunqͣꝫ legē vel ſtatutū tolli ꝑ nō vſumſed per contrariū vſum ſic. Et ꝙ tollat̉ lex videtur tex. in. l. recepticia. inprin. C. de cōſti. pecu. ibi inuſitato. ⁊ ibi Bal. in prin. adde que no. in. c. i.de treuga ⁊ pa. ⁊ que dixi in. l. de quibus. in fi. col. de legibus.ADDE Ang. ꝯſi. ciiij. ⁊ ſequenti Bal. cōſi. cxvij. iij. lib.f ¶ Nos v̓omutatio nominis. utrūliceat ſibi nomē mutare.adde Bal. ⁊Ia. bu. ī pͥn.C. in. ij. col.⁊ bal. ī. l. demonſtratio.in pͥn. de cō.⁊ demō. perabb. in prōemio decretalium. ⁊ videBal. in. l. filiū. C. de ſuis ⁊ legi. ⁊ d̓mutāte nom̄gelſuꝫ uel gebellinuꝫ ꝓ qͦtex. in. l. hociure.§. fi. jͣ.de dōa. ⁊ qd̓Bal. in. l. i.C. ad le. iul.viſcel. ⁊ dic̄bal. in rub..C. de fi. inſtrum̄. in. vi.col. ꝙ ꝗ mētitur nomēſuū in cōtrahendo uel ininſtrumētodicit̉ falſumcōmittere. l.paulus. ff. defal. ⁊ de mutādo nomenvide Bal..sͣ. in princi..ff. in. xij. q.⁊ in. l. fi. in. i.⁊. ij. q. C. deheredi. inſti.moder. in. c.accedēs. deg ¶ Tertij actio. limita ꝑBar. in. l. inꝗlino. de dā.infec.h ¶ Differūtin vtilitate.No. hāc differentiā inter pignoraticiā ⁊ hypothecariā. aliam differentiam. vide ꝑBar. in. l. ſirem.§. proprie. jͣ. de pigno. ac. permoder. iſti.d̓ ac.§. actionum.i ¶ In uita.pignoraticiaeſt ſemꝑ perſonalis. Sꝫvtrū de iurecanonico ſitin rem ſcripta: ita ꝙ ſorte ſoluta cōpetat cōtraemptorē pignoꝝ: ⁊ cōtra quēlibet poſſeſſorē. Inno. in. c. cū cōſtet. de pigno. dixit ꝙ eſt mera ꝑſonalis. allegat h̓ no. Et ſubdit ibi hoſtiē. ꝙ qūocunqꝫ actū nō ſit nō eſt uis: ꝗa quicūqꝫ pro poſſeſſore tenet̉: ⁊ ſic eſt ambulatoria. ita refert ⁊ latius Bal. in. c. i. de feu. da. inuicē. l. cōmiſſio. limita ꝑ eundē Bal. in. l. i. C. de pigno. ac. ⁊ in. l. i. C. de nō nume. pe. ⁊ videBar. in. l. pignoris. C. de pig.k ¶ Creditori. adde Bar. in. l. ſi tibi.§. de pignore. jͣ. depac.A iiij