Prima cōſtitutio. riū: ut. l. i. C. de indi. vidui.. l. i. C. ſi aduer.. ſic eſt impoſſibile perfecte ſcire qd̓ conſtat: ꝗa poſſet decipi: pro quo facit tex. preall̓. in. l. i.§. i. de uen. inſpi. ꝗa dicit ibi debere referri pregnā tem qd̓ quidē in teſte admittit̉ qd̓ in obſtetri­ce admittit̉: ut ibi tex. ideo lex admittit ad talē rationē qualē referre pōt. Sed ſi tu queris ſacra mento probatorio: tunc ſic: quia euitat̉ ꝑiuriū ſic intelligo glo. prealle. l. cōparationes. Pre­terea hic habemus glo. ualde bonā que inducit ut dicit̉ eſtimationes bonoꝝ mulieres tran ſeunt ad ſecunda uota: ut. l. hac edictali.§. illud uer. ſi uero. de ſecū. nup. pro hoc habemus. l. neminē. de aduo. diuer. iu. ubi doctor deponit de peritia ſua tamē iurat: qd̓ intellige ut dicaꝫ. Itē potes ex hoc uidere utrū qualiter debeāt iurare doctoresª quādo deponunt in examinati one ſcholaris apud ep̄m uel archidiaconuꝫ pro ipſo ad doctoratus apicē promouēdo quē pau­ciſſimi recte attingunt ẜm Ci. hic in lec. Item quero nos dicimus ꝑſone iſte admittunt̉ ad deponendū de arte peritia: nunquid ſufficiat vnusᵇ alibi dicat̉ uox unius uox nullius: ut. l. iuriſiurandi. C. de teſti. nunquid hoc hic erit. So. circa hoc dico aut in ciuitate reperiuntur plures periti aut unus tm̄. ſi vnus tantū. tūc de poſitio vnius ſufficit: ſi plures tunc non: ut eſt tex. in cor. de alienan.§. aūt. uer. ut neqꝫ colla. ij. qui.§. de ſacramento probat. eſt nota. ſic eſt argumentū ſi quis eſt aduocatus illi qui eſt vulneratus: hꝫ tacere in poſitionibus ſi ſint plures in ciuitate periti: pars ponit unū hic habeo tacereᶜ in cōcluſione opponere poſtea reperiant̉ plures ſi vnus tantuꝫ ponit̉ quia tunc ſufficiet. uide quod no. in. l. dꝫ. et ibi tibi dixi.. de verbo. obli. Bar. Hic ponit ꝗd Sed cum nos. ar̄ expedit do ctoribus ſcholaribus quid docēdū ſit quid per doctores legendū uſqꝫ ad uer. ante quidē neceſſe eſt: id eſt utile. alias importaret neceſſita tem. Sed op. uideo incipientes ab inſtitutio­nibus efficiunt̉ ſapientes ſed expone vt dixi. Sicut expedit ſcire quid ſit F l Al CA. legendū ꝗd docendū tam ſcholaribꝰ ꝙͣ doctoribus. ita ſimpliciter ſcire ex pedit quid oliꝫ legebat̉ tradebatur qm̄ oppo­ſita iuxta ſe poſita clarius eluceſcunt. Quero nunquid per deſuetudinēᵇ tollat̉ lex glo. de hoc dicit hic. in cor. de here. fal. circa principium inſti. in proemio.§. igitur qd̓ debes intelligere tolli per deſuetudinēᵉ.ſ. ſeu deuiando ſeu diuer­tendo a recto intellectu: ſꝫ ex eo vtat̉ abſit a ſeculo uidet̉ hic tollebat̉ eodeꝫ modo: ut dixi. pro quo facit tex. inſti. in ꝓemio. Bar. Reprobatis modis an Nos uer O. tiquis tradende ciuilis ſapientie ſtudio qd̓ ſcholares faciebant tradit modū queꝫ ſcholares tenere debent in addiſcē­de hac materia vide Ang. plene in. l. ſi vacātia. C. de bo. vaca. li. x. in ſecū da charta. aliquid per Ludo. in. l. i.§. fi. de verboꝝ obligationibus per Bal. ange. hic. a Iurare doctores. Doctori quomodo credat̉ de ſcholare. uide in. d. l. neminē. de ad uo. diuer. iudi. late per abba. in. c. propoſuiſti. de proba. Ang. in re peti. d. l. ſi va cantia. in. iij. b Suffici­at vnus. an vnꝰ uel plu­res medici requirantur ad deponen dum. quid de ſimilibus vide Bar. ī .l. ij. C. dera. auri. li. .x. in. l. fin. .ff. de ſicca. ī. d. c. ſigni ficaſti bar. in .l. i.§. fi.. obli. Bal. in .l. directas. .C. de teſta. ma. vide moder. ī. d. .c. ſignifica ſti. per ludo. in. l. i.§. fi. verb. oblig­c Habeo tacere. De­bet ergo bari in ci uitate ē vn ſolus ad hoc ut unius ſo­lius depoſi­tio ſufficiat hec ē mēs Barto. de materia ui­de in. c. pro­poſuiſti. de proba. ī. c. ſignificaſti el. ij. de ho­mici. mēs Bar. hic eſt dare caute lam aduoca to: ut ſi iudy accipiat unū peritū tantū aduocat ſileat: quia ſi ſententiā ha bebit pro ſe bn̄ eſt. ſi aūt cōtra poteſt appellare niam iudex debebat ca pere duoſ ꝑi tos. ADDE vt pulchre bal. ꝯſilio. cccij. .ij. lib. u. uoluit ro­conſilio. xx. d Et ātea. deſuetudinē Io. an. ab­ba. in. c. ioā­nes. de cle. cōiug. dicit quādoqꝫ uſus no habet ī ſe ali quē tacitum actū cōtra ius non tollet. l. nec inducit conſuetudinē. ſecus ſi haberet in ſe tacitū actum. uide etiā que no. Ci. in. l. ij. C. que ſit lon. conſue. ī. q. an ex factis negatiuis inducat̉ cōſuetudo. Bal. in. l. de quibus. in uer. ſed nunquid ex actibus. adde Iaco. de bel. in autē. de here. et fal. in princi. Ci. in. l. ij. in uer. expediti. C. que ſit lon. cōſuetu. in. ij. q. doc. in. c. fi. in princi. de cōſuetu. in. vi. e Tolli per deſuetudinē. an per deſuetudinē lex tollatur. adde Ci. in. l. do doctores in legendo ſiue docendo hoc uſqꝫ ad uer. hic autē. Modo aduerte mu tatur nomē in.§. diſcipuli. qui facit mentionē de nomine antiquo ponit nouū quod facit in ar­ tabelliones debent ponere in inſtrumēto no­ cōtrahentiū.ſ. nomē vetus nouū. ita alias habemus etiā cognomē: ut. l. lucius teſtamen to facto.. de fideicōmiſ. liber. quo etiā utimur ī cōtractibus teſtamētis. Sed adde interdū ſit mutatio nominisᶠ auctoritate legis. tunc eſt licitū ut hic. Interdū ſit ab ipſo eodē tūc inter dum ſit fraudulenter tunc incidit in penā falſi ut. l. falſi. in tex. glo.. de fal. interdū ſit genera liter ad libitū: ut ab iſta hora volo vocari talis iſta mutatio nocet ꝗa in fraudē eſt facta. l. .i. C. de muta. no.. l. fi. preal. in prin. Bar. Ex.§. ſequenti. Quō hypohtecaria pignoraticia ſe habeant. Aduerte ad quandā glo. quam LCT III. alibi meliorē habes dic̄ vult dicere emulor.i. inuideo uel ſequor uel ini­micor: ſꝫ prima expoſitio eſt uerior ſꝫ tn̄ aduer­te. Quero quomodo actio hypothecaria et pignoraticia ſe habeāt quomodo cōueniāt et quomodo differant. dico hoc modo ſiquidē lo­quimur de pignoraticia directa dic differt ab hypothecaria ī natiuitate vtilitate uita. In na tiuitate quia hypothecaria naſcit̉ ex ſolo cōſen ſu: ut. l. ſi tibi decē.§. de pignore. de pac. ibi dixi in. l. i.§. per ſeruū.. de acqui. poſ.. l. ij. C. po. in pig. habe. Sed pignoraticia actioᵍ naſcit̉ rei interuentū: ut inſti. qui. mo. re cōtrahi. obli. .§. fi. Et ratio differentie eſt: quia directa cō­petat debitori ſoluta pecunia ad repetendū pi­gnus: ut. l. ſicut.. de pig. ac. oportet rei inter ueniat traditio. alias poſſet repetere qd̓ ſecus eſt in hypothecaria: quia abſolutio ꝯpetit. Iteꝫ differunt in utilitateʰ quia pignoraticia eſt actio bonefidei: hypothecaria uero eſt ſtricti iuris: ut in glo. inſti. de ac.§. actionū. ibi glo. Itē in uti litate differunt in alio: quia pignoraticia compe tit directa utilis. directa debitori ad repetēdū pignus: creditori utilis ſi fecit expenſas in pi­gnore: ut. l. neceſſarias.. de pigno. ac. ſed hypo thecaria ſolū creditori. itē differunt in uita: quia pignoraticia ſemꝑ eſt ꝑſonalis: ſed hypotheca­ria eſt in rem: ut. l. pignorū.§. i.. de pigno. petit cōtra quēcunqꝫ poſſidentē: ſed pignorati­cia ſolū debitori que ꝯpetit ex cōtractu. Itē dif­ferunt in uita hoc modo: quia actio pignorati cia durat. xxx. annis. actio hypothecaria īterdū durat. x. annis. interdū. xx. interdū. xxx. interdū .xl. ut no. in. l. notiſſimi. C. de preſcrip. xxx. an. . C. ſi aduer. cre. l. i.. ij. Sed tamē aduerte nū­quid illud qd̓ dicimus pignoraticia naſcit̉ de interueniēte re ſit cōtraria uel directa. de di­recta eſt certū. Sed ſi queris de illa com petit creditoriᵏ tunc ſecus: quia ſolo cōſenſu na­ſcitur: ut. l. i. de pigno. ac. qd̓ nota. fi. C. de iure do. impera. vbi dixit nunqͣꝫ legē vel ſtatutū tolli vſum ſed per contrariū vſum ſic. Et tollat̉ lex videtur tex. in. l. recepticia. in prin. C. de cōſti. pecu. ibi inuſitato. ibi Bal. in prin. adde que no. in. c. i. de treuga pa. que dixi in. l. de quibus. in fi. col. de legibus. ADDE Ang. ꝯſi. ciiij. ſequenti Bal. cōſi. cxvij. iij. lib. f Nos v̓o mutatio no minis. utrū liceat ſibi no mutare. adde Bal. Ia. bu. ī pͥn. C. in. ij. col. bal. ī. l. de­monſtratio. in pͥn. de. demō. per abb. in prōe mio decreta lium. vide Bal. in. l. fi­liū. C. de ſu­is legi. mutāte nom̄ gelſuꝫ uel ge bellinuꝫ tex. in. l. hoc iure.§. fi.. de dōa. qd̓ Bal. in. l. i. C. ad le. iul. viſcel. dic̄ bal. in rub. .C. de fi. in­ſtrum̄. in. vi. col. mē­titur nomē ſuū in cōtra hendo uel in inſtrumēto dicit̉ falſum cōmittere. l. paulus. ff. de fal. de mu­tādo nomen vide Bal. .. in princi. .ff. in. xij. q. in. l. fi. in. i. . ij. q. C. de heredi. inſti. moder. in. c. accedēs. de g Tertij a ctio. limita Bar. in. l. in ꝗlino. de. infec. h Differūt in vtilitate. No. hāc dif ferentiā in­ter pignora ticiā hypo thecariā. ali­am differen tiam. vide Bar. in. l. ſi rem.§. pro­prie.. de pi gno. ac. per moder. iſti. ac.§. actio num. i In uita. pignoraticia eſt ſemꝑ per ſonalis. Sꝫ vtrū de iure canonico ſit in rem ſcri­pta: ita ſor te ſoluta cō­petat cōtra emptorē pignoꝝ: cōtra quēlibet poſſeſſorē. Inno. in. c. cōſtet. de pi­gno. dixit eſt mera ꝑſonalis. allegat no. Et ſubdit ibi hoſtiē. qūo­cunqꝫ actū ſit eſt uis: ꝗa quicūqꝫ pro poſſeſſore tenet̉: ſic eſt am­bulatoria. ita refert latius Bal. in. c. i. de feu. da. inuicē. l. cōmiſſio. limi ta eundē Bal. in. l. i. C. de pigno. ac. in. l. i. C. de nume. pe. vide Bar. in. l. pignoris. C. de pig. k Creditori. adde Bar. in. l. ſi tibi.§. de pignore.. depac. A iiij