De iuſticia iure. 9 Supra dictuꝫ eſt qͣliter Hec aute. iura tradi debēt: autē in ꝗbus locis tradi debeāt iſta iura uidelicet in ciuitate romana in ciuitate athenienſi: in ciui­tate conſtantinopolitana: prohibens in alijs lo cis legi. cōtrafacientes punit hoc dicit vſqꝫ ad .§. illud autem. Hic ponit̉ quomo Illud autem. ad ſcribētes libros ſigna debent puniri ciuiliter criminaliter. et hoc uſqꝫ ad uer. illud ꝟo. Aduerte nomē demonſtratiuū ad oculū nihilominus ponit̉ in­tellectiue: ut. l. hec actio. de calū. de pͥmo patet. Itē intellige hic de nominibus duplicatis. ſecus in penis: ut eſt glo. in. l. qui teſtini. C. de murile. li. xi. qd̓ dico eſt ueꝝª: quia. l. quā allegat lo quit̉ in caſu dubio. eſt certū: quare dico iſta glo. illa bene loquit̉ quā no. de quo habes tex. in. l. quicūqꝫ. in fi. C. de here. Itē aduerte debet puniri ſcribens ſigna. dicit glo. ſecus ſi recitatorie abbreuiaturas. No. glo. inci­pit ergo ⁊cͣ. qd̓ intellige ſi diceret falſum: quia tūc eſſet ſecus: ut.. de eo qd̓ cer. lo. l. fi. ui­de qd̓ no. in. l. iij.. de tritica.. l. eleganter.§. ſolum.. de dolo.. l. ex his.. l. exhibitiones. C. ad exhibendum. Hic habes ſchola­Illud uerO. res non debent ludere nec ipſis ludis ſe īmiſcere maxime illi qui rudes veniūt ad hanc doctrinā. Vltimo loquit̉ de do­ctoribus docētibus hanc ciuilē ſapientiā. et hoc uſqꝫ ad finē. ſic nota ludus eſt crimēᵇ ibi ex bus crimina: qd̓ ualet ad multa: ut in ſtatuto qd̓ dicit bānitus de crimine poſſit impune offen­di occidi: quidā foret occiſus: quia luſit: nūquid puniat̉ occidens: fuit iſta q̄ſtio Piſis ſeu Peruſij tēpore dn̄i Nicolai de armanijs. et finaliter ipſe nullo modo uolebat huic aſſenti­re. niſi quidā doctor tunc Bononiēſis uenit breuiter dixit per hunc tex. talis occidēs pu niri non debebat. Ex.§. ſequenti. In ꝗbus locis poſſint iura doceri. Et an ex­pulſio de ciuitate equiparet̉ deportationi. Nota penaꝫ Hec autem tria. epulſionis de ciuitate ſic. C. de ep̄i. cle. l. quicūqꝫ. cum ſi. Nota qui facit contra legeꝫ dicit̉ offende­re legē meret̉ a lege defendi: ut. l. auxiliū.§. in delictis.. de mino. Circa hoc reuocat̉ in du­biū: quia ſunt alie ciuitates a regibus principi bus cōdite: utrū in his poſſint iura doceri. glo. dicit ſic. vn̄ dic in ciuitate Bononie pn̄t iu­ra doceri: quia eſt ciuitas regia. nam fecit im­perator Theodoſius iuſſu beati Ambroſij: ut ī legenda beati Ambroſij reperit̉ eſt apud ſan­ctū Uictorē locū religioſum amenū cōſtitutuꝫ ſupra ſanctū Michaelē de nemore: ubi ego ſte ti magnū tēpus ad ſtudendū reuidendū li­bros meipſum. Sed lꝫ ciuitas aliqua condita fuerit a principe: propterea poſſunt ibi doce­ri iura. niſi hoc habeat ex ſpeciali cōceſſione: vt hic habuit ciuitas Britenſiū dr̄ ciuitas augu­ſtana: ꝗa auguſti fuerit priuilegijs p̄ceteris p̄do tata: ut.. de cenſi. l. i.. l. i. C. de metropoli. beri­to. li. xi. tn̄ vt in ea poſſent iura doceri ſuper hoc ſpeciale priuilegiū hꝫ ut hic. Preterea ſicut ex­ponendo lr̄am dixi. Alexandria ciuitas fuit cō­dita ab Alexandro: in quo fuit ſecundū imꝑiū: vt dicā.. ti. i. l. ex hoc iure. tn̄ in ea pn̄t iura doceri: ut pꝫ. obſtat qd̓ dr̄ ī iuribꝰ regijs ⁊cͣ. a Illud āt eſt veruꝫ adde Bar. in. l. ſtipula­tio iſta.§. qui. de v̓bo. obliga. b Illud ue ro. ludus eſt crimen. Si ſtatutū dicit bannitus propter cri­ poſſit oſ ſendi. ꝗdam fuit bānitus pro ludo: et ludus eſt cri : ergo p̄ſ ofſendi. be­ne ſaciūt ple ne no. bal­in rubri. C. de cōdi. ob turpeꝫ cau. omnino ui de de his in .c. i. de ſacri legijs. quia intelligit̉ de vrbibus ſingularibꝰ.ſ. Roma­na Cōſtantinopolitana: dicunt̉ vrbes ſingu lares: vt. C. de priuil. eoꝝ qui ſa. pala. mili. l. i. lib. .xij. ī ꝗbus iura nata ſunt: vt. C. de ferijs. l. oēs in aucͣ. ut eccle. ro. gau.. an. in aucͣ. vt p̄po. no. impera. Quid ergo ſi ciuitas hoc priuile­gio careat. Ia. de are. dicit ſi hoc hꝫ ex cōſue­tudine longiſſima ſicut hꝫ ciuitas padue pn̄t ibi iura doceri legitime talis cōſuetudo ſit ſimi­lis priuilegio ſacit ꝗd licitū ſicut priuilegiū: ut .. de aqua quo. eſti. l. hoc iure.§. ductus.. C de ep̄i. cle. l. ꝗſꝗs. Et cōſuetudo inducit priui legiū: ut in decretis. xviij. q. vlti. c. ſeruitium. exͣ de ꝟbo. ſigni. c. ſuꝑ quibuſdā.§. preterea. Item probat̉ expreſſum tacitū equipollent: ut.. ſi cer. pe. l. ꝗd. ſed princeps ꝑmittendo alibi doceri videt̉ cōcedere ſuā prohibitionē reuo­care: ut.. de exercito. l. i.§. magiſtrū... locati. .l. in plures.§. locator. hoc ſentit Ia. de are. dicens iura poſſunt doceri in locis permiſſis ex priuilegio uel cōſuetudine antiqua pro le­ge ſeruat̉ uel ex ꝑmiſſione eius tacita uel exp̄ſſa eſt princeps uel loco principis ī territorio ſuo hi qui in talibus locis docent docent̉ debēt habere priuilegia que tribuit auctentica habita .C. ne filius pro patre. tribuit. l. de excuſati. tu. l. ſed reprobari.§. fi. Plus dicunt ꝗdaꝫ mo­derni ut Ri. malū. poſſunt hec iura hodie do ceri in qualibet ciuitate vel caſtro: ut Mutine Regij Parme Vercell̓. in caſtris ut uidemus maxime in ꝓuincia marchie anconitane ꝓbant ꝗa ubi ceſſat ratio legis lex: ut.. de iurepa. l. adigere.§. ꝙͣuis... de re mili. l. milites. Item ratio vincit legē poſſumus facere cōtra legeꝫ rationi adherendo: ut dicit glo.. de acqui. reꝝ do. l. qua ratione.§. lꝫ. Sed ratio quare ꝓhibi­ fuit iura doceri in alijs locis: illa erat olim ne iura ꝑuerterent̉ falſificarent̉ ī illis locis erat copia iuriſperitoꝝ. ſed hodie vbiqꝫ ſint iuriſperiti nec ſit locus ꝑuerſioni uel falſificatio ni ſicut olim ceſſat iſta ratio. ideo ad hoc ob­ſeruandū tenemur qd̓ mihi placet: ꝗa pore huius. l. multe erant ſplendide ciuitates in quibus forte maior erat copia ſapientiū ꝙͣ in ci­uitate Beritonienſi alibi poſſint doceri iura neqꝫ in Alexandria neqꝫ in Cōſtantinopo. ciuitate. Dico ergo habere ſtudiū uel licentiā docendi procedit ex priuilegio tm̄ᶜ vel ex cōſue­tudine longiſſima. ſicut Padue vbi eſt ſtudiuꝫ generale ex cōſuetudine ſic eadem priuilegia ſunt ibi que ſunt Bononie vbi eſt ſtudiū ex cō­ſuetudine priuilegio Lotharij imꝑatoris ut dicunt quidā. Vnde ergo eſt in publica do­ctoratus examinatione dicit ep̄s uel archidiaco nus damus tibi licentiā legendi hic et vbiqꝫ lo­corum. Sed dic ubiqꝫ accipit̉ pro omni loco ſcilicet idoneo: ut.. de mu. et ho. l. vt gradatim .§. i. et arg.. de his qui ſunt ſui uel alie. iuris. l. i. .§. ꝗcūqꝫ. ſua glo. Ultimo querunt hic dam vtrū hec pena expulſionis ciuitatisº habea tur pro deportatione. et dicunt quidam non per. l. mathematicos. C. de epiſ. audi. ubi aliud eſt expellere de ciuitate. et aliud deportare qd̓ ē nota quo ad bānitos noſtri temporis qui de ci uitatibus exbanniunt̉: vtrum habeātur loco de portatorum. qd̓ dicemus.. de offici. pre. l. illici­tas.§. vniuerſas. et dixi in. l. prima. C. de here. in ſti. et iſta ſunt verba domini Ci. De iuſticia iure. Rubrica. c Priuile gio tm̄. Et an doctores dicant̉ habe re iuriſditio ordinariā vide bar. ſic in. l. ij. in fi. de op. leg. bal. ī. dicta aucͣ. habita ī vlti. col. Sꝫ an pͥuilegia conceſſa per aucͣ. habita. habeant lo­ in foren­ſibus tm̄ an etiā in ciui­bus bal. ibi videt̉ velle tantuꝫ in forenſibꝰ in prima col. et ibi uide ī. ix. col. an docto res ſchola res cuiuſli­bet ſciētie ha beāt illa pͥui legia. ADDE bal. ꝯſi. xxvi. .i. li. cōſuiuit gratia diceret̉ ſur­repticia ex eo ꝗs ſu­plicauerat ſū mo pontifi­ci ſe ſtudere in iure ciuili expreſſo loco ſtu­deret medio lāi qꝛ ex ātiqͦ cōſuetudine dicit̉ habere ſtudiū gene rale ex quo: ibi. Legitur eſt ciuitas regia me­tropolitana. d Expulſio nis ciuitatis bene ſa. c. de vſur. in. vi. in. l. hi ſan ctam. C. de apoſtatis: