De poſtulandoeſt actio prima ſublata: tunc aut fuit dictum ratomanente pacto ⁊ exceptio opponetur ⁊ pena petet̉ vt hic: ⁊. l. cū ꝓponas. C. e. datū. aut nō repetit̉Aut dictū nō fuit ⁊ eſt in electiōe rei vel penaꝫ petere vel exceptionem opponere: vt dicta. l. reſcriptum.§. ſi pacto. sͣ. titu. i. ¶ Quero quid ſi hoc caſu quando fuit dictum rato manente pacto: vellꝫſtipulator omittere penam ⁊ exceptionem ⁊ tranſactionem reſcindere an poſſit videtur ꝙ ſic. quiaeius fauore fuit appoſitum illud pactum. In contrarium videtur quia ſi eius fauore: ergo contraeum debet interpretari: vt. l. veteribus. sͣ. de pactis. Breuiter illud pactum fuit appoſitum gratia vtriuſqꝫ. tamen ille qui venit contra tranſactionem non poteſt ex illa tranſactione fundare intentionem ſuam: vt. l. cum pater.§. libertus. jͣ. de leg.ij. ⁊. l. cum par. jͣ. de regulis iuris. ⁊ ſic poteſt reſcindi tranſactio: ita dicebat dominus Iacob.būt. Certe iſtam glo. ſi vis referre ad caſum. l. ſcilicet quando actor fregit fidem reo: tunc vera eſtprecedens opinio. quia reus omittendo exceptionem ⁊ pene petitionem poteſt per conditionemob cauſaꝫ repetere id quod dedit: ⁊ ſic tranſactionem reſcindit: vt. l. dedi. in prn̄ci. de conditioneob cauſam. Si loquatur ex parte actoris vtrumpoſſit tranſactionem reſcindere. ſi quidem actioprima non fuit ſublata non eſt dubium ꝙ agerepoteſt: ⁊ ſi excipiatur de tranſactione replicabiturde fide non ſeruata. C. eodem. l. ſiue apud acta.Sed ſi actio prima eſſet ſublata vtrum actor poſſet petere ꝙ reus ponat ſe in priſtinam obligationeꝫ. dic plene vt dixi in dicta. l. ſiue apud acta. Eteodem modo vide ibi an actor reo non ſeruantefidem poſſit agere preſcriptis verbis. ¶ Queritglo. quid ſi pena cōtinet minꝰ ꝙͣ intereſſe an poſſit peti quod eſt vltra. dic ꝙ ſic: vt. jͣ. de act. empt.l. predia. ⁊. jͣ. pro ſocio. l. ſi ꝗs a ſocio. ¶ Vltimoquerit glo. quid ſi ille qui ſemel venit contra ſoluit penam: vtrum ſi iteruꝫ veniat contra teneaturad penaꝫ. ⁊ dicit ꝙ ſic. ſi eſt appoſita illa alia clauſula que pena ⁊cͣ. ut. l. ſi duo. jͣ. de arbit. ſed ſi illaclauſula nō eſſꝫ appoſita: dic vt in. l. ſi ſic. jͣ. de ver.obli. quod tene menti.¶ Tranſactio factaEnditOl. cum debitore ignorāte ab herede vendente preiudicat emptori hereditatis ⁊ fideicommiſſario vniuerſali. hocdicit. Materiam huius. l. dixi in. l. ſi cum emptore. ſupra de pactis.¶ De poſtulando. l z Rubrica.¶ Gloſa continuat ad ſuperiora. dic ut dixi. sͣ. depactis ſuper Rubrica.¶ PriUnc titulum. nō ponit cauſam edicti. ſecundo ponit ſummarium intellectum. tertio illud explicat. ſecunda ibi: ea proter. tertia ibi:poſtulare. ¶ Opponitur ꝙ non ſit facienda diſtinctio perſonarum ut in autentica de monachis.§. primo. dicit glo. verum eſt quo ad deum:ſecus quo ad nos. Certe ſicut eſt apud deum itadeberet eſſe apud homines. nam in his que fiuntex mera gratia etiam apud deum eſt acceptio perſonarum. plus enim facit gratiam vni ꝙͣ alteri: inhis vero que ſunt de mera iuſtitia neque apuddeum neque apud homines debet eſſe acceptioperſonarum cum ſcriptum ſit. Ita magnum iua ¶ Reſcinditrāſactio. Uide cy. in. l. ij.C. d̓ iure em̄phi. no. in. l.cū pr̄.§. lib̓tis. de leg. ij.no. gl. in c. fi.de locato. ⁊de hac clauſula rato manente pacto.vide ꝑ cano.in. c. cū īter.de elec. ⁊ qd̓no. ī. l. ita ſtipulatꝰ. in fi. ⁊in. l. cū ſtipulatꝰ ſiꝫ mihia ꝓcu. d̓ v̓. obli. add̓ bal. īl. ſi defunctoC. loca. in ꝗbus locis habetur ꝙ hecclauſula proobſeruāte ſolū operat̉. ⁊mode. ponūtin.§. actionūinſti. de act.b ¶ Ultimoq̄rit gl. addeqd̓ no. ſpe. inti. de arbi.§.ſeꝗtur. v̓. ꝗdſi plura. ⁊ qd̓no. bar. in. l.cuꝫ pater.§.libertis. delega. ij.¶ De poſtulando.&ica.Unc ti.diſtīctioꝑſonaꝝ. Anſit acceptio ꝑſonarū apuddeū ꝑ Dy. inregula in iudicijs. de regulis iuris.d ¶ Poſturlare. ꝯſulere.ꝗ n̄ p̄t aduocare p̄t ꝯſulere ī camera. add̓ id qd̓habet̉. in. l.paulꝰ.§. paulus. de leg. ⁊ſic no. ꝙ inſtruēs nō p̄tdici aduocatus vt h̓ qd̓no. ꝓ ſtatuto.e ¶ Scire litteras. vtruꝫaduocatꝰ debeat ſcire litteras. ꝗd inptāte. videbar. in. l. ſtatutis pꝰ glo.de ſen. ex peri reci. ⁊ add̓bar. in. l. i.§.aduocatos.de var. ⁊ extraor. cog.f ¶ Initium.no. ex iſto.§.vid̓ ange. ī. l.ꝗdā ita. ī pͥn.j. ad tre. ⁊ gl.in. l. ꝓfeſſiode mune. patrimo.g ¶ Eſſe doctor. minor.xvij. annis n̄poteſt eē doctor. fran. dezabarellis inproemio cle.dixit ꝙ nō reperitur iurecautū cuiusetatis dēateē doctoranduſ: nec reꝑiebat̉ diſtincta etas. naꝫſiue ſit ſenexꝑ etatē: vel ꝑmores nō refert vt ī pͥmoethy. tu videbal. in. l. i.§.īterduꝫ. sͣ. delegit. tute. ⁊gl. ⁊ bar. h̓ ⁊adde qd̓ no.Inno. ī. c. cōq̄ſtus. de ſerijs. ⁊ opin.bar. h̓ tenetguil. ⁊ pe. deancha. ī cle.ij. de magiſtris.h ¶ Scd̓o loco. de cle. ⁊mo. an clerici ⁊ mōachipoſſint poſtulare. vide inl. placet. alle.in glo. vbi ētdicit̉ ꝙ medici ꝓhibent̉ꝑ Ioā. an. inregula. in argumentū. inmercuriali.ADDE. ſedri. ꝯſi. clxx.dicabis: ut paruum: vt extra de iudicijs capituloNouit.4 ¶ Querit glo. quid inPoſtulaꝭ C. arbitro vel iudice delegato. ⁊ reſpondet ꝙ idem ⁊ bene. in eo tamen ꝙglo. dicit ꝙ delegatus habet notionem non iuriſditionem non videtur veruꝫ per. l. primaꝫ.§. quimandata. ſupra de officio eius cui mada. eſt iuriſditio. ⁊ quod ibi nota. ¶ Querit glo. de nominibus aduocatorum. dic vt in ea. ¶ Ultimo iſte.§.facit ad queſtionē docto. iſtius ciuitatis qui promittunt non aduocare: queritur an poſſint in camera conſulere?ᵈ ⁊ certe ſic quia poſtulare eſt iniudicio aliquid dicere. ſed ille qui cōſulit in camera non aduocat ſeu poſtulat. ergo ⁊cͣ. ¶ Queritglo. vtrum aduocatus debeat ſcire litteras. ᵉ dicit glo. ꝙ non requiritur. ſed doctores dicunt cōtra iſtam glo. ⁊ bene: cum eniꝫ aduocati debeantexaminari a doctoribus. vt. l. neminem. C. de aduoca. di. iudic. apparet ꝙ debet eſſe litteratus. facit. C. eodem. l. ſecunda. ⁊ lege quiſquis. Non obſtat quod dicit gl. de iudice: quia ille poteſt habere peritiaꝫ per aſſeſſores ſuos: quod non cadit inaduocato. ⁊ iſtud puto verum.1 ¶ Dicitur hic aūt pueritiamInſtiunſa. aut caſum. Glo. exponit autpro ⁊: ideo quia natura alternatiue eſt ꝙ alterapars ſit vera. ſed in text. ponitur ſtatim de vtroqꝫ⁊ ideo ponitur aut pro ⁊: ſed non eſt neceſſe. namquando copula ponitur inter duo adiectiua ſeuaccidentia non poſita reſpectu vnius ſubſtantienon requiritur de neceſſitate vtrunqꝫ ſed verificatur in quolibet: vt. l. ea tamen adiectio. infra de lega. iij. ita in propoſito poſito ꝙ diceret pueritiaꝫ:⁊ caſum verificaretur in pueritia tm̄. ¶ Nota exiſtoʳ.§. ꝙ pueritia durat vſqꝫ ad. xvij. annos.¶ Item not. ꝙ minor. xvij. annis non poteſt eſſedoctor. facit ad hoc. jͣ. de arbi. l. cum lex. ¶ Opponitur. C. de procura. l. exigendi. ⁊. jͣ. titu. primol. ſi minor. Sol̓. aliud in procura. ⁊ aliud in aduocato. Alias diſtinctiones etatum ponit hic glo. ſimile in. l. hereditatum. jͣ. ad. le. falci. ⁊ per Cynuꝫ.C. de iur. deli. l. ſi infanti. ¶ Opponit gloſ. C.qui le. perſonam. l. prima. Sol̓. pro ſe non poteſteſſe in iudicio vt in contrario: ſed aduocare proalio ſic vt hic. ¶ Quero vtrum maior. xvi. annisdoctor habeat iuriſditionem in ſcholares ex forma aucten. habita quod videtur per hanc. l. coniuncta. l. cui iuriſditio. de iuriſdi. om. iudi. facit. l.quidam conſulebat. in fine de re iudicata. ⁊. l. cuꝫlege. jͣ. de arbi.¶ Opponitur. preſens nōProptet: audiens habetur pro abſente: vt lege diem.§. coram infra de arbitris. ⁊ lege coram. de verborum ſignificatione. ergo talisſurdus non debet puniri. Reſpondeo hoc propter culpam ſuam. non enim debet ſe immiſcereofficio aduocationis ſi hoc facere nō poteſt: vt. l.ij. sͣ. ꝙ quiſqꝫ iu.x. ¶ Nota ex eo ꝙ dicitIſit pretor: ego dabo: ⁊ ſic verba referuntur ad iudicem: apparet ꝙ expeditur officio iudicis ẜm ea que dixi infra de conditione exlege. l. prima. Querit glo. aliquas queſtiones. dicvt in ea.¶ IuriſconſulSecundo locO. tus ponit aliaꝫpartem edicti eorū qui pn̄t poſtulare pro ſe lꝫ nōpro alijs. ¶ Nō rationē finalē quare mulier nonpōt poſtulare. idem̄ dicit glo. de cle. ⁊ mo. Ca