Seite
Diſtinctio .I. videtur incōueniēs qꝛ idem ponit̉ in deſcriptōne ⁊ in deſcripto. et qꝛ Vs autem naturale. ad intelligentiā iſtoꝝ nota ꝙ natura ml̓ adē ponit̉ ꝓ ſpecie ⁊ ꝓ gn̄e. ſꝫ dic ꝙ aliter ſumit̉ hoc nomē mos. ⁊ ali F tis modis d̓r. Qn̄qꝫ d̓r natura vis inſita rebus ſil̓ia de ſil̓ibus pro ter hoc nomē moribꝰ. aliter hoc nomē ꝯſuetudo. hoc nomē mos ſumi creans. xiij. di. nerui. ꝟ. ecce. vi. q. i. ſi quis. xxviij. q i. ſępe. Secundo tur ꝓ iure non ſcripto. hoc nomē conſuetudo ſumitur generaliter pro modo d̓r natura quidā ſtimulus ſiue inſtinctus nature ex ſenſualitate iure ſcripto et non ſcripto. vt. jͣ. c. ꝓx. Sed hoc nomē moribus ſumitur ꝓueniens. ad appetendū vel ꝓcreanduꝫ vel ad educandum. xxxij. q. v. hic ꝓ frequentibus actibus hominum. Io. horrendus. ff. de in ius vocan. l. i.§. ius naturale. inſtit̓. de iure nat̉. in Onſuetudo in­princi. Tercio mō d̓r in­ſtitutum. dicitur ſtinctus nature ex ratio hic manifeſte ꝙ plures ne ꝓueniēs. et ius ex ta­Quid ſit conſuetudo. vices non ſufficiunt ad Us naturale eſt commune om­li natura ꝓueniēs dicit̉ hoc vt aliquid dicatur Onſuetudo aūt eſt ius quod nium nationum. eo ꝙ vbiqꝫ in­naturalis eqͥtas. ⁊ ẜm hͦ conſuetudo niſi inſtitu­dam moribusª inſtitutū. qd̓ ius nature omīa dicunt̉ ſtinctu nature nō conſtitutione tum ſit ꝙ illud pro con­pro lege ſuſcipiturᵇ cum defi cōmunia.i. coīcanda tē aliqua habetur vt viri ⁊ femineʰ cō ſuetudine ammodo ſer­cit lex. Nec differt an ſcripturaᵐ an pore neceſſitatꝭ vt. xlvij. iunctio. liberorumⁱ ſucceſſio. et filio uetur. Nam pōt eſſe ꝙ di. ſicut. Quarto modo ratione conſiſtet. quādo ⁊ legem ra rumᵏ educatio.ⁱ communis omniū ex gr̄a vel tollerantia ſe d̓r ius naturale precep­tio ꝯmendat. Porro ſi rōne lex ꝯſi­poſſeſſio. ⁊ oīm vna libertas. acqui pius hoc ꝑmiſſum ſit vt ta naturalia. hoc ſcilicet ſtat lex erit omne iam qd̓ rōne ꝯſti­ſitio eoꝝ que celo terra maxiqꝫ ca exͣ de ꝟ. ſig. abbate. cir­Non furtū facies. Non terit. Dumtaxat qd̓q religioni con­ca medium. x. q. iij. quia piunt̉.. Item depoſite rei velº co­mechaberis. xxxij. q. vij. gruat quod diſcipline ꝯueniat. qd̓ vn̄ licet ſepius aliqͦd fa­modate pecunie reſtitutio. violētie quid adulterio. inſti. de .ſaluti proficiat. Uocatur autē con ctū ſit niſi fiat eo animo per vim repulſio. Nam hoc aut ſi obli. que ex deli. naſ. cir ſuetudo. quia in communi eſt vſu­vt in poſterū hoc fieret. ca prin. et etiā omnē ius quid huic ſimile eſt nunqͣꝫ iniuſtuꝫ etiā ſi ſuo iure id faceret Cum itaqꝫ dicitur non differt vtrū diuinū dicitur ius natu­ſed naturale equumqꝫ habetur. talis vſus non d̓r vſus. rale. ⁊ ẜm iſtud ius om­conſuetudo ſcriptura vel ratōe con Quid ſit ius ciuile. vt. ff. de ītinere actuqꝫ nia dicuntur ſimilit̓ cō­ſiſtat. apparet ꝙ cōſuetudo partim Us ciuile eſt quod quiſqꝫ po­⁊ mnunia.i. cōmunicanda pͥ. l. i.§. iulianꝰ rc̄e ait. et eſt redacta in ſcriptis. partim mori pulus velq ciuitas ſibi propriū .l. vl. Iteꝫ alia rōne pa bene em̄ fuit aliquid ꝓ­bus tm̄ vtētium eſt reſeruata. Que humana diuinaqꝫ cauſa conſti prium de iure diuino. tet ꝙ ſole vices nō indu in ſcriptis redacta eſt. conſtitutio ſi cuit. Quid ſit ius gentium. Nam ip̄i ade fuit dictū cunt ꝯſuetudinē qꝛ licet ue ius vocatur. Que vero in ſcrip­Us gentiū eſtˢ ſediū occupatio In ſudore vultꝰ tui ve­pluribꝰ vicibꝰ aliqͦd iu tis redacta non eſt. generali nomīe ⁊ edificatio. munitio. bella. cap ſceris pane tuo. l. diſ. in dicatū ſit. nō tn̄ in poſte conſuetudo videlicet appellatur tiuitatesª ſeruitutesᵇ poſtlimi capite. Et alibi. Nō cō­rū ita iudicandū eſt. ita Eſt et alia diuiſio iuris. vt in eo nīa. federa pacis. inducie legato­cupiſces rem ꝓximi tui. nō exēplis ſꝫ ſegibꝰ ē iu dē libro teſtatur yſidorus ita dicēs rum non violandorum religio. con­xlvij. di. viꝝ. Sil̓r ius ci dicandū. vt. C. d̓ ſen. et uile varijs modis dicit̉ nubia interº alienigenas prohibita Que ſpecies ſint iuris. int̓. om. iud̓. l. nēo. Sed Quādoqꝫ dicitur ius ci Us autemᵍ naturale eſt. aut ci­Hoc inde ius gentium appellatur. ẜm ꝯſuetudineꝫ bn̄ iudi uile illud ius quod non catur. vt exͣ de eo q̄ mit. qꝛ eo iure oēs fere gentes vtuntur. uile. aut gentium. Quid ſit eſt naturale vel ius gen­in poſ. cuꝫ veniſſent. xij. ius naturale. Quid ſit ius militare. tium. ẜm hoc ius canoni diſ. illa. ⁊. xxxij. diſ. pla­cuꝫ dicitur ius ciuile ẜm cuit. Iteꝫ ⁊ alia multa quod hic ſumitur Secū requirunt̉ ad hoc vt ali­do modo dicitur ius ciui quid dicat̉ ꝯſuetudo vt le omne id quod non eſt ius canonicum. Tercio modo dicitur ius ciui­dicemus. jͣ. viij. di. fruſtra. b. Cum deficit. hͦ videt̉ ꝙ tunc de le lex. xij. tabulaꝝ. ff. de orig. iuxͣ. l. ij.§. exactis. Quarto modo dicitur mū recurrendū eſt ad ꝯſuetudinē cū lex deficit ⁊ ſic eſt ar. ꝙ nunqͣꝫ ẜm ꝯſuetudinē eſt iudicādū ſi ius ꝯͣriū p̄cipiat. ⁊ ar. xi. di. ꝯſuetudīs. ⁊. c. ius ciuile ad dr̄am iuris pretorij. ff. e. ius autem. Io. Vus naturale. coniunctio. ſi intelligas de ꝯiunctōne corꝑm ꝯſequēs. ⁊. jͣ. di. viij. ſi ꝯſuetudinē. ⁊. c. ꝯſuetudo. ⁊. exͣ de ſen. ⁊ re iudi. ẜm hoc eſt ius naturale exſenſualitate ꝓueniēs. Si intelligas de ꝯ­cum cā. ⁊ exͣ. de fo. cōpe. ꝙ clericis. ⁊. ff. de ſepul. vio. l. iij.§. diuus. ſꝫ iunctōe aīoꝝ eſt ius naturale ex rōne ꝓueniens. exͣ. de biga. debitum. hic multa occurrūt. ꝯͣria. vt. jͣ. xxxij. di. placuit. ⁊ exͣ de eo qͦ mit. in poſ­i Succeſſio. non intelligo de ſucceſſione que ſit per hereditatem. cū cum veniſſent. ⁊ exͣ. de cogͣ. ſpi. c. ſuꝑ eo. ⁊ exͣ de teſta. ad hec ⁊ de arbi. illa non ſit naturalis ſed de ſucceſſione que fit per carnis ꝓpagationē dilecti. ⁊ exͣ de ꝯſue. c. ij. Ex oībus iſtis habet̉ ꝙ ꝯſuetudini ſtatur ꝯtͣ Uel etiam intelligi poteſt de illa qua liberi iure nature ſuccedant pa­ius ſctiptū. Solutōeꝫ em̄ iſtiꝰ qn̄ ꝯſuetudo preiudicet iuri. dicemꝰ..jͣ. viij. di. fruſtra. hic tene ꝙ ꝯſuetudo rōnabilis ⁊ p̄ſcripta iuri p̄iudicat tribus. vt. ff. vnde li. l. i. ⁊. l. ſcripto.§. non ſic. k Educatio. patres em̄ theſauriſant filijs. non filij parentibus. vt ita mihi videt̉ vt exͣ de ꝯſue. c. vl. etiā ſi alia nō interueniāt de quibus xvi. q. i. p̄dicator. Similit̓ filius patrē egentem cogit̉ alere. xxij. q. iiij. facit mentōeꝫ Io. in illo. c. fruſtra. b. Sed ad quā ꝯſuetudinē dicꝭ re inter. ⁊. C. de alen. li. l. i. ⁊. ij. et in caſu mater filium. ⁊ libertus patro currendū. an ad ꝯſuetudinē terre. an ad romanā ꝯſuetudinē. an ad cō ſuetudinē loci. an ad ꝯſuetudinē vicinaꝝ ꝓuinciaꝝ. videt̉ ꝙ ad cōſue num. vt. ff. de agno. li. l. ſi quis.§. ſolent. l Communis.i. nihil erit ꝓprium alicui. vel dic communia.i. cōmu tudinē romanā. vt. jͣ. xi. di. c. vl. ⁊ inſti. de ſatiſda.§. vl. Econtra videt̉ ꝙ ad ꝯſuetudinē loci vt. xij. di. illa. ⁊. C. de. edifi. p. an in totū. Et iu­nicanda tempore neceſſitatis. vt. xlvij. di. ſicut. Nam etiam ẜm legem romanam temꝑe periculi cibaria maxime erant cōmunia. vt. ff. ad. l. ra p̄allegata ad hoc īducas. Ad hͦ dico ꝙ iudex maxime delegatꝰ pͥmo ẜm canones iudicabit. x. di. lege imꝑatoꝝ. xxx. q. v. iudicātē. Deficiē ro. de iactu. l. ij.§. cum in eadem naui. in fi. tibꝰ canonibꝰ iudicet ẜm leges. vt exͣ de no. o nūci. intelleximꝰ. ⁊. jͣ. di. m Capiuntur. hec em̄ et alia que in nullius bonis ſunt occupanti .x. ſi in adiutoriū. Deficiēte oī iure ꝓcedat ad gn̄alē ꝯſuetudinem vel conceduntur. vt inſti. de rexͣ. diui.§. fere. etiā ꝑticularē cū defuerit gn̄alis. licet quidā dicāt tūc recurrendū ad n Iteꝫ depoſite. fallit. jͣ. xxij. q. ij. c. ne quis. Et ſi dn̄s et deponēs ꝯſuetudinē romanā. Deficiēte iure ⁊ ꝯſuetudine ꝓcedas de ſil̓ibꝰ ad ſil̓ petunt rem potius reſtituitur dn̄o. vt. ff. depoſiti bona. ſil̓ia. xx. di. de quibꝰ. ff. de legi. l. nō pn̄t. Omnibꝰ deficiētibꝰ ad roma o Commendate. vel comodate. commendare idem eſt ꝙ depone nā ꝯſuetudinē ꝓcedas. vt. ff. de legibꝰ ⁊ ꝯſtōnibꝰ. d̓ quibꝰ. in pͥn. lꝫ ſit nere. vt. ff. depoſiti lucius ticius. ar. ꝙ ad ꝯſuetudinē vicīaꝝ ꝓuīciaꝝ ſit recurrēdū. exͣ d̓ cēſi. ſuꝑ eo Io p Per vim. qd̓ cuilibet licet. vt. ff. de iuſti. ⁊ iu. vt vim. ⁊ exͣ de ſen. c An ratione. ar. deficiente lege vel canone poteſt allegari rato vt ex c. iij.§. ſi. ꝟo. ī fi. De illa mat̓ia hēs notatū. xxiij. q. i. ī ſumma Io. xix. di. ſi romanorum. ⁊.viij. di. fruſtra. Vs ciuile. ciuitas. ſic aliqua eccl̓ia ius ſibi ſtatuit. vt. jͣ. xi. diſ. d Religioni. multa em̄ ſunt ꝯtra rationem tamen ꝯgruunt religio catholica. ⁊ de conſe. di. iij. ꝓnunciandum. ni vt virginem peperiſſe. r Humana.i. contemplatōne dei. de confe. di. iij. c. iij. et hoīm. vt e Diſcipline. qꝛ licet prelatus de ratione poſſet cohercere ſubditū Vs gentium. ſedium.i. hoſtium. vt. xxiij..ff. de fer̄. l. i. delinquentē. tn̄ diſciplinate tenet̉ ipſum cohercere v ꝓ ficiat adſalu­q. vij. ſi de rebus. et. q. v. dicat aliquis. inſti. de rer̄. di.§. Iteꝫ que tem vt. xlv. di. cum beatus. ex hoſtibus. et. ff. de acquirē. rer̄. domi. naturalem.§. vlti. Uel dic ſe­f Saluti. licet ratio ſit ꝙ homo debeat perſequi inimicum. non tam̄ dium vacantium que occupanti concederentur. vt inſti. de rerͣ. di.§. ꝓficit hoc ad ſalutem. fere. alioquin ſi propria auctoritate raperet etiam rem ſuam eadet