Tractatus Quartus nit̉ Dn̄s dixit ad me. et graduale Ter cum principiū. cōmunio In ſplendo ribus ſanctoꝝ: que omnia exprimunt iſtam eternā generatiōem. qꝛ iſta gene­ratio eſt imꝑſcrutabilis et inenarrabi­lis. ſcd̓m dicit yſai. Generatiōem eiꝰ quis enarrabit. Idcirco miſſa illā ge­neratiōeꝫ rep̄ſentans in nocte celebra tur. Secunda miſſa ſignificat genera­tiōem et natiuitatem xp̄i ſpūalem qua naſcitur in cordibꝰ fidelium graciā. Un̄ cantat̉ officiū Lux fulgebit hodie Tercia miſſa ſignificat generatiōeꝫ et natiuitatē xp̄i tꝑalem natꝰ ē de v̓gīe maria Un̄ cantat̉ officiū Puer natus eſt nobis. Et eſt notandū pro cautela. ſacerdos volēs bis celebrare vno die non debet ſumere ablutiōem cali­cis in prima miſſa. quia alias ſacramē­tum. in ſecunda miſſa ſumeret ieiu­nus. ſed poteſt iſtam dare puero md̓o. vl̓ poteſt ſeruare eandem/ quouſqꝫ eu­cariſtiam in ſecunda miſſa ſumpſerit et tūc iſtam ablutiōem cum ſecūda ſimul ſumere poteſt Idem faciat fiter cele­brat vel celebrare intendat vt in die natalis domini. Capitulū. vi. An miſſa boni ſacerdotis melior ſit qͣꝫ miſſa mali ſacerdotis Emiſſa poſſumus loqui du­pliciter. Uno modo quo ad id qd̓ eſt eſſenciale miſſe/ ſeu qͣntum ad opus operatum/ ſcꝫ corpus xp̄i/ qd̓ in miſſa conficit̉. et ſic oēs miſſe ſunt eque bone cum in om̄ibus miſſis ſit idem xp̄i. et idē corpus xp̄i confici atur. Alio poſſumus loqui de miſſa qͣntum ad id qd̓ eſt annexū ſacramēto miſſe. vel quantū ad opus operantis. et ſic qꝛ ſolum miſſa efficatiā habet ab oꝑe operato. ſed etiā ex oꝑe operā te ideo ceteris paribus melius eſt au­dire miſſam boni ſacerdotis qͣꝫ mali ſic̄ in menſa corꝑali eundem cibū iocundi us ſumimus a miniſtro mūdo. qͣꝫ ab in mundo Attamē ſacramentū corporis xp̄i nec melius dicet̉ ꝓpter bonū ſacer­dotem ſicut nec deteriꝰ ꝓpter malum ſacerdotem. qꝛ immerito cōficiētes ſed ī virtute ꝑficitur creatoris. verſus Uim ſacramenti mutat vita mīſtri Sicut deterius ſit deteriorem. ſic ſit melius p̄ſbiterū meliorem. Sed circa hoc occurrunt duo dubia. Primū an quelibet miſſa eque efficax ſit ad ſalutem viuoꝝ et mortuoꝝ. et lo­quor de his viuis et defunctis qui ca­paces ſunt effectus miſſe. Secundum dubiū An miſſa pro defunctis celebra ta plus eis proſit pro quibꝰ celebratur qͣꝫ pro alijs pro quibꝰ non. Ad primū reſpondet̉ miſſa quo ad ſacrificium qd̓ ibi offertur ſcꝫ quo ad corpꝰ ſan­guinem xp̄i. eque efficax eſt ad ſalutem viuoꝝ et mortuoꝝ eo in omni miſſa agit̉ cōmemoratio tam viuoꝝ qͣꝫ mor­tuoꝝ ſed qͣntū ad ſacrificante et qͣntū ad or̄ones annexas miſſe tūc vna miſ ſa ꝓdeſt plus vni qͣꝫ alteri. In miſſa que eſt defunctis vbi introitꝰ to­tum officium ꝯcernit defunctos deuo tio ſacerdotis or̄ones ſpēales ibi fa­cte plus prodeſſe videntur mortuis viuis eo non fiunt pro viuis ſed ta­tum pro mortuis. Ad ſecundū dubi um reſpondet hieronimus ſimile di­cens. ſi cereus accenſus offeratur ī do mum aliquā ob reuerentiā alicuiꝰ dn̄i ibi reſidētis qͣꝫuis iſte ceres ſingl̓r ad reuerētiā iſtiꝰ dn̄i offerat̉. oēs tn̄ ſunt ij.