Tractatus Quartusnit̉ Dn̄s dixit ad me. et graduale Tercum principiū. ⁊ cōmunio In ſplendoribus ſanctoꝝ: que omnia exprimuntiſtam eternā generatiōem. qꝛ iſta generatio eſt imꝑſcrutabilis et inenarrabilis. ſcd̓m ꝙ dicit yſai. Generatiōem eiꝰquis enarrabit. Idcirco miſſa illā generatiōeꝫ rep̄ſentans in nocte celebratur. Secunda miſſa ſignificat generatiōem et natiuitatem xp̄i ſpūalem quanaſcitur in cordibꝰ fidelium ꝑ graciā.Un̄ cantat̉ officiū Lux fulgebit hodieTercia miſſa ſignificat generatiōeꝫ etnatiuitatē xp̄i tꝑalem qͣ natꝰ ē de v̓gīemaria Un̄ cantat̉ officiū Puer natuseſt nobis. Et eſt notandū pro cautela.ꝙ ſacerdos volēs bis celebrare vnodie non debet ſumere ablutiōem calicis in prima miſſa. quia alias ſacramētum. in ſecunda miſſa nō ſumeret ieiunus. ſed poteſt iſtam dare puero md̓o.vl̓ poteſt ſeruare eandem/ quouſqꝫ eucariſtiam in ſecunda miſſa ſumpſerit ettūc iſtam ablutiōem cum ſecūda ſimulſumere poteſt Idem faciat fiter celebrat vel celebrare intendat vt in dienatalis domini.Capitulū. vi. An miſſa boniſacerdotis melior ſit qͣꝫ miſſamali ſacerdotisEmiſſa poſſumus loqui dupliciter. Uno modo quo adid qd̓ eſt eſſenciale miſſe/ ſeuqͣntum ad opus operatum/ ſcꝫ corpusxp̄i/ qd̓ in miſſa conficit̉. et ſic oēs miſſeſunt eque bone cum in om̄ibus miſſisſit idem xp̄i. et idē corpus xp̄i conficiatur. Alio mō poſſumus loqui de miſſaqͣntum ad id qd̓ eſt annexū ſacramētomiſſe. vel quantū ad opus operantis.et ſic qꝛ nō ſolum miſſa efficatiā habetab oꝑe operato. ſed etiā ex oꝑe operāte ideo ceteris paribus melius eſt audire miſſam boni ſacerdotis qͣꝫ mali ſic̄in menſa corꝑali eundem cibū iocundius ſumimus a miniſtro mūdo. qͣꝫ ab inmundo Attamē ſacramentū corporisxp̄i nec melius dicet̉ ꝓpter bonū ſacerdotem ſicut nec deteriꝰ ꝓpter malumſacerdotem. qꝛ nō immerito cōficiētesſed ī virtute ꝑficitur creatoris. verſusUim ſacramenti nō mutat vita mīſtriSicut deterius nō ſit ꝑ deteriorem. ſicnō ſit melius ꝑ p̄ſbiterū meliorem.Sed circa hoc occurrunt duo dubia.Primū an quelibet miſſa eque efficaxſit ad ſalutem viuoꝝ et mortuoꝝ. et loquor de his viuis et defunctis qui capaces ſunt effectus miſſe. Secundumdubiū An miſſa pro defunctis celebrata plus eis proſit pro quibꝰ celebraturqͣꝫ pro alijs pro quibꝰ non. Ad primūreſpondet̉ ꝙ miſſa quo ad ſacrificiumqd̓ ibi offertur ſcꝫ quo ad corpꝰ ⁊ ſanguinem xp̄i. eque efficax eſt ad ſalutemviuoꝝ et mortuoꝝ eo ꝙ in omni miſſaagit̉ cōmemoratio tam viuoꝝ qͣꝫ mortuoꝝ ſed qͣntū ad ſacrificante et qͣntūad or̄ones annexas miſſe tūc vna miſſa ꝓdeſt plus vni qͣꝫ alteri. In miſſa eīque eſt ꝓ defunctis vbi introitꝰ ⁊ totum officium ꝯcernit defunctos deuotio ſacerdotis ⁊ or̄ones ſpēales ibi facte plus prodeſſe videntur mortuis qͣviuis eo ꝙ non fiunt pro viuis ſed tatum mō pro mortuis. Ad ſecundū dubi ꝓum reſpondet hieronimus ꝑ ſimile dicens. ſi cereus accenſus offeratur ī domum aliquā ob reuerentiā alicuiꝰ dn̄iibi reſidētis qͣꝫuis iſte ceres ſingl̓r adreuerētiā iſtiꝰ dn̄i offerat̉. oēs tn̄ qͥ ſuntij.