XVI. originale nō cōtrahit̉ ꝑ aliquā delectationē eiꝰ qͥ ip̄m ꝯtrahit. gͦ vr̄ ꝙ nō ſit eius curatio per aliqua pena: ⁊ ita nō per pnīam que ſuo noīe penā expͥmit. ¶ Lteriꝰ vr̄ ꝙ nō debeat poſt baptiſmū aliqͣ pnīa venialiū diſtingui: qꝛ ſuꝑfluū eſt facere per multa qd̓ per vnū pōt fieri. ſed veniale peccatum curat̉ per euchariſtiā. gͦ ſuꝑfluū ē ꝙ ad ip̄m curādū pnīa ordinet̉. ¶ Pͣ. de eo qd̓ nō eſt ī ptāte nr̄a non requirit̉ pnīa. ſed pctā venialia vitare nō eſt in ptāte nr̄a: qꝛ nullus pōt oīa pctā vēialia vitare gͦ de venialibꝰ non eſt pnīa. ¶ Pͣ. diuerſoruꝫ morboꝝ diuerſe ſūt medicine: qꝛ ẜm hiero. Nō ſanat oculū qd̓ ſanat calcaneū. ſꝫ pnīa eſt remediū ꝯtra mortale. cū gͦ vēiale a mortali in infinitū differat: vt pena on̄dit: vr̄ ꝙ ꝯͣ veniale pnīa non ordinet̉: ſꝫ cōtra mortale. ¶ Sꝫ ꝯͣ: qd̓ pōt maiꝰ pōt ⁊ minus ſꝫ pnīa deſtruit mortale qd̓ eſt difficiliꝰ. gͦ ⁊ vēiale ¶ Pͣ. ſcd̓ꝫ aug. Pnīa eſt vindicta puniēs in ſe qd̓ dolet cōmiſiſſe. ſꝫ aliquis dꝫ dolere de hoc ꝙ cōmiſit veniale: ⁊ hoc in ſe punire. gͦ pnīa quedā ē d̓ venialibꝰ. ¶ Lteriꝰ vr̄ ꝙ teneamur ad pnīaꝫ venialiū: qꝛ ſicut tenet̉ hō tendere ad gloria: ita tenet̉ ī pedimētū glorie remouere. ſꝫ hō nō pōt ad gl̓iam peruenire niſi dimiſſis venialibꝰ pctīs. gͦ cū non re mittant̉ ſine pnīa vr̄ ꝙ ad pnīam agendā de veni alibꝰ hō teneat̉. ¶ Pͣ. qͥddā veniale pctm̄ per con ſenſuꝫ ſit mortale: qꝛ cōſenſus ī delectationē mor talis pctī eſt mortale pctm̄. ſꝫ hō tenet̉ vitare mor tale pctm̄. gͦ tenet̉ diſſentire veniali pctō aliqn̄. ſꝫ diſſenſus ad pctm̄ eſt pnīe. gͦ tenet̉ hō de pctō vēia li aliqn̄ penitere. ¶ Sed ꝯͣ: nullus tenet̉ abolere iā factū qd̓ nō tenet̉ vitare an̄qͣ fiat. ſꝫ hō tenet̉ vi tare veniale pctm̄ an̄qͣ faciat: alias peccaret mortaliter faciēs ip̄m. gͦ multominus tenet̉ penitere d̓ eo. Lteriꝰ vr̄ ꝙ ꝑtes iſte tres nō ſint ſufficiētes: qꝛ ſic̄ pꝰ baptiſmū peccat̉ venialiter ⁊ mortaliter ita an̄ baptiſmū. ſꝫ pꝰ baptiſmū diſtinguit̉ pnīa ve nialis ⁊ mortalis pctī. gͦ an̄ baptiſmū: ⁊ ſic ſūt qͣttuor. ¶ Pͣ. plus diſtat pena a culpa ꝙͣ veniale a mortali. ſed de penis pn̄tis miſerie oꝫ penitere: vt aug. dicit in li. de pnīa. gͦ cū diſtinguat̉ pnīa venia liū a pnīa mortaliū dꝫ etiā diſtingui pnīa qͣ penite mus de penis huiꝰ ꝑegrinatiōis a pnīa venialium ¶ Pͣ. pnīa ſolēnis eſt qͥdā pnīe modꝰ: vt ſupra dictū ē. gͦ cū de ip̄a mētionē nō faciat vr̄ inſufficiēter ꝑtes ponere. Rn̄deo dd̓ ad pͥmā. q. ꝙ pn̄ia pōt accipi duplicit.ſ. vt ē v̓tꝰ ⁊ vt ē ſacr̄m. ſcd̓ꝫ āt ꝙ ē v̓tꝰ īportat deteſtationē pctī cū ꝓpoīto abolēdi ip̄ꝫ ſcd̓m cōditionē ſtatꝰ peccātis: ⁊ qꝛ qͥcūqꝫ n̄ deteſta tur pctm̄ adhuc volūtatē in pctō fixā hꝫ: cū volū tas ſemel ad aliqͥd fixa ab illo n̄ diuellat̉: qͥn actu vel hītu in eo maneat: niſi ꝑ actualē diſſenſuꝫ ad illud vel in ſpāli vel ſaltē in genere. volūtas aūt ī pctō fixa manēs nō ē ſuſceptiua gr̄e baptiſmalis: ideo requirit̉ an̄ baptiſmū qͣſi remouēs ꝓhibens peccati cōmiſſi deteſtatio ⁊ deſtructionis eiꝰ ꝓpoſitū. Et ideo pꝫ ꝙ an̄ baptiſmū requirit̉ pnīa ſcd̓ꝫ ꝙ ē virtutis actꝰ: vel que ſit prior baptiſmo tꝑe vel ſaltē natura. ſꝫ pnīa ẜm ꝙ ē ſacr̄m ꝯſiſtit ī diſpōne miniſtroꝝ eccleſie. Et qꝛ eccl̓ie ſacr̄a nō diſpēſant̉ niſi illis qui ſūt de eccl̓ia: iō an̄ baptiſmuꝫ ſacr̄m pnīe nō ꝯpetit: cū ꝑ baptiſmum hō de eccl̓ia fiat. Et ꝑ hoc pꝫ ſolutio ad obiecta p̄ter tertiū. ¶ Ad 3ᵐ dd̓ ꝙ pnīa nō requirit̉ an̄ baptiſmū ꝓpter baptiſmi inſufficiētiā: ſed ꝓpt̓ īpedimentū remouen dū gr̄e baptiſmalis vt baptiſmꝰ ſuū effectuꝫ habe̓ poſſit. ¶ O. ij. q. dd̓ ꝙ pnīa pōt ſumi large ⁊ ꝓprie. Proprie qͥdeꝫ pnīa īportat dolorē de pctō ꝯmiſſo in p̄terito: ⁊ ſic nullo mō pōt eſſe pnīa de originali pctō: qꝛ nō ē ꝯmiſſuꝫ. Large aūt pōt dici pnīa omīs diſplicētia mali p̄teriti: ⁊ ſic in eo qui liberuꝫ arbitriū habꝫ debet eē pnīa de originali: qꝛ ex hocipſo ꝙ alicui placet aliqͥd diſplicꝫ ei quod ad illud īpedimētuꝫ p̄ſtitit. peccatū autē originale impedimētuꝫ gl̓ie fuit ad quā qͥlibet deſiderio ten dere debet: nō tn̄ de eo dꝫ eſſe ꝯfeſſio que nō eſt ni ſi factoꝝ. nec ſatiſfactio: qꝛ ꝓ peccato originali nō debet̉ niſi pena damni: pnīa autē importat penaꝫ ſenſus. Et ꝑ hoc patꝫ ſolutio ad obiecta. 59 O t̓tiaꝫ. q. dd̓. ꝙ veniale peccatū ex nr̄o actu incurrimus ⁊ ei pena ſenſibilis debet̉ ⁊ iō ad peccati vēia lis dimiſſiōeꝫ pnīa oꝑatur ꝙͣtuꝫ ad ꝯtritioneꝫ con feſſionē ⁊ ſatiſfactioneꝫ: nō ſolū pnīa ẜm ꝙ eſt vir tus ſꝫ etiam ẜm ꝙ ē ſacr̄m: qꝛ poſt baptiſmum ali quis venialiter peccat qn̄ ē ſuſceptiuꝰ ſacr̄oruꝫ eccleſie. ¶ Ad pͥᵐ gͦ dd̓. ꝙ ad eundeꝫ effectū pͥncipa liter inducēduꝫ ſuꝑfluū ē plura īducere: ſi quodli bet ſit ſufficiens. ſed nullum ſacramētum inducit̉ ad peccati venialis dimiſſionem ſicut ad principa lem effectum: vt ſupra in 2ª diſ. dictuꝫ ē. ⁊ ideo nō eſt incōueniens ſi ex multis ſacramētis peccati venialis dimiſſio ꝯſequitur. ¶ Ad 2ᵐ do ꝙ ꝙͣuis n̄ ſit in poteſtate nr̄a vitare omnia venialia: eſt tamen ī poteſtate nr̄a vitare ſingula. ¶ Ad 3ᵐ dd̓ ꝙ vēiale ⁊ mortale ꝙͣuis ſint diuerſi morbi: tn̄ cōueniūt in vna rōne actualis peccati: ⁊ ideo contra vtrunqꝫ penitentia medicina eſt. ¶ IO. iiij. q. dd̓ ꝙ cū dicit̉ aliqͥs ad aliquid teneri quedā neceſſitas importat̉ ad illud. Neceſſitas autē ē duplex Una eſt abſoluta ⁊ ẜm hanc homo tenetur facere illa ſine qͥbus nō eſt ſalus: ⁊ ſic nō tenet̉ ad peccati venialis pnīam: qꝛ mortē ex hoc non incurrit niſi forte ex ꝯtemptu dimittat. Alia ē ex ſuppoſitione alicuius finis: ſicut dicit̉ aliquid eē neceſſariuꝫ ſin̄ quo nō poſſumus finē intētum ꝯſequi: ⁊ hoc modo neceſſariuꝫ eſt ꝙ homo de venialibus peniteat ſi ei remitti debeant in hac vita: ſed ẜm hoc non proprie dicitur teneri aliquis ad aliquid: et ideo dicenduꝫ ꝙ homo non tenet̉ ad penitētiaꝫ veniali um niſi large ſumendo. ¶ Ad pͥᵐ ergo dicenduꝫ ꝙ ſi nunꝙͣ de venialibꝰ pēiteat: pōt ad vitā ꝑuenire: qꝛ etiā pꝰ hāc vitā vēilia remittūt̉ vt īfra dicet̉.