Seite
XXXVI. ei reddere: ⁊ ad eum redire ſi furrit reuocata: niſi de licentia eius votum ꝯtinentie emiſerit. Ad iiij. dd̓ ꝙ ꝑꝑ adulteriū qd̓ vir pͥus innocēs poſt di uortiū ꝯmittit: ẜm rigorē iuris nō debꝫ cogi ad re cipiendū vxorē adulterā: pͥus tamē ẜm equitatem iuris iudex ex officio ſuo debet eum cogere ut ca­ueat ꝑiculo anīe eius ⁊ ſcandalo alioꝝ: ꝙͣuis vxor nō poſſit reconciliationē petere. Ad. v. dd̓ ꝙ ſi adulteriū viri ſit occultū ꝑ hoc nō aufert̉ ius exci­piendi ꝯͣ accuſationē viri vxori adultere: ꝙͣuis de ſit ſibi ꝓbatio: ⁊ ideo peccat vir diuortiuꝫ petens ⁊ ſi poſt ſnīam de diuortio vxor petat debitum vl̓ reconciliationē vir tenet̉ ad vtrūqꝫ. Patronus ē turpitudinis qui celat ⁊cͣ. ꝯtra Prouer. xviij. Fide lis eſt qui celat crimē amici. Et dd̓ ꝙ hoc intelligi tur qn̄ celatio nō eſt in p̄iudiciū correctōis: al̓s ce­lans prociniū turpitudini p̄ſtat. Solet q̄ri an valeat ⁊cͣ. Sciendum ꝙ plura ſunt crimīa que ꝑꝑ ſui enormitatem impediunt mr̄imonium contra hendum. Primū eſt inceſtus. Scd̓m vxoricidium Tertium rapina aliene ſponſe. Quartum quādo aliqͥs inſidiando mr̄imonio filium ꝓpriū d̓ ſacro fonte ſuſcepit. Quintum qͥ interfecit preſbyterū. Sextum qn̄ aliqͥs ꝑagit pnīam ſolennē: nō tn̄ ꝑꝑ hec crimina interimit̉ mr̄imoniū ꝯͣctum. Sed tn̄ ſunt quedam crimina que dirimunt mr̄imoniuꝫ ꝯͣctum. Unum eſt qn̄ aliquis cum aliqua ꝯiugata concubuit: ⁊ ex hoc machinat̉ in mortē viri cum effectu. tunc enim ad inuicem contrahere non de­bent: ⁊ ſi ꝯͣxerint ſeꝑantur. Scd̓m eſt qn̄ preſtat fi dem adultere ꝙ ducet eam vxorem: ſed hoc intelli gendum eſt qn̄ tam adulter ꝙͣ adultera ſciebat im pedimentum: al̓s mr̄imonium n̄ dirimeret̉ poſtꝙͣ ꝯtractum eſſet. Tertium eſt quando contrahit cū ea de facto. primum enim mr̄imonium facit ꝙ nō ſtat ſcd̓m. vnde ſi pͥmū non fuiſſet veꝝ mr̄imoniū ſcd̓m ſtaret. Sciendum etiam: ꝙ in caſu ſecundo ⁊ tertio.ſ. fide data de mr̄imonio contrahendo: ēt mr̄imonio contracto per verba de preſenti de ſco niſi fuerit ibi pollutio carnalis: n̄ ꝑꝑ hoc dirimit̉ matrimonium ſequēs poſt mortem viri de nouo contractum. Diſtinctio. XXXVI. Unc de cōdi tione videamus ⁊cͣ. Poſtꝙͣ de­terminauit mgr̄ de impotētia coeundi ꝑ quā impedit̉ actus mr̄imonij ne d̓ facto oīno fieri poſſit: hic determinat de īpedi mento ꝯditōnis ſeruilis: ꝑ quā īpedit̉ actus matri monij ne libere fiat. Et diuidit̉ in ꝑtes duas. In pͥ ma determinat de ꝯditiōe ſeruili. in ſcd̓a epilogat ꝯtinuans precedentia ad ſequētia: ibi Duo illa ex­ecuti ſumus ⁊cͣ. Prima in duas. In pͥma determi nat de impedimento ꝯditionis ſeruilis. in ſcd̓a de impedimēto ex defectu etatis: qꝛ talis non differt a ſeruo ꝙͣdiu ſub tutoribus eſt. Gal̓. iiij. ibi Hic ēt ſciendum ꝙ pueri ⁊cͣ. Prima in duas. In prima d̓ terminat de ſeruitute que p̄cedit mr̄imoniū. in ſe cunda de ſeruitute qͥ mr̄imonio ſuꝑinducit̉: ibi Il lud etiā notandū eſt ⁊cͣ. Prima in duas. In pͥma determinat de ſeruitute mr̄imoniū p̄cedente que eſt ex altera tm̄ parte ꝯͣhentium. in ſcd̓a de illa q̄ eſt ex vtraqꝫ parte: ibi Queritur ſi ſeruꝰ vniꝰ ⁊cͣ. Ic querunt̉ quīqꝫ. Primo vtrū cōdi­tio ſeruitutis mr̄imoniū īpediat. Se­cundo vtꝝ poſſit ſeruus ſine ꝯſenſu dn̄i mr̄imoniū contrahere. Tertio de ſeruitute q̄ ſuꝑuenit mr̄imonio. Quarto vtꝝ ꝓles ſeqͣtur matrem. Quinto de defecto etatis vtrum im­pediat matrimonium. D primum ſic pro cedit̉: videt̉ ꝙ ꝯditio ſeruitutis nō impe diat mr̄imoniū. nihil enī impedit mr̄imoniū niſi qd̓ habet aliquā ꝯͣrietatē ad ip̄m. ſed ſeruitus nō habet aliquā ꝯͣrietatē ad mr̄imonium: al̓s int̓ ſer­uos non poſſent eſſe ꝯiugia. gͦ ſeruitus nō impedit mr̄imoniū. Pͣ. illud qd̓ eſt ꝯtra naturā non po teſt impedire illud qd̓ eſt ẜm naturā. ſed ſeruitus eſt ꝯtra nam: qꝛ ſicut dicit Grego. Cōtra nam eſt hoīeꝫ homini velle dn̄ari. qd̓ etiā pꝫ ex hoc ꝙ hōi dictū eſt ut preſit piſcibus maris ⁊cͣ. nō aūt ut pre ſit homini. gͦ non pōt impedire mr̄imoniū qd̓ eſt naturale. Pͣ. ſi impedit̉ mr̄imoniū: aut hoc eſt de iure naͣli: aut de iure poſitiuo: non de iure naͣli: qꝛ ẜm ius naturale oēs homines ſūt eqͣles: ut Gre go. dicit: ⁊ in pͥncipio digeſtoꝝ dr̄: ꝙ ſeruitus nō ē de iure naͣli. poſitiuū etiā ius deſcendit a naturali ut Tullius dicit. gͦ ẜm nullū ius ſeruitus mr̄imo niū impedire pōt. Pͣ. illud qd̓ īpedit matrimo­niū equaliter impedit: ſiue ſciat̉ ſiue ignoret̉. ut pꝫ de ꝯſanguinitate. ſed ſeruitus vniꝰ cognita ab alte ro nō impedit mr̄imoniū. gͦ ſeruitus ꝙͣtum in ſe ē nō hꝫ ꝙ īpediat mr̄imoniū: ⁊ ita n̄ debet poni ꝑ ſe mr̄imonij īpedimentū ab alijs diſtinctū. Pͣ. ſic̄ ꝯuenit eē errorē circa ſeruitutē: ut putet̉ liber qui eſt ſeruus: ita pōt eē error de libertate: ut putetur ſeruus q̄ eſt liber. ſed libertas nō ponit̉ mr̄imonij impedimentū. gͦ nec ſeruitus deberet poni. Pͣ. magis facit grauē ſocietatē mr̄imonij ⁊ plus impe dit bonū ꝓlis morbus lepre ꝙͣ ſeruitus. ſed lepra nō ponit̉ īpedimentū mr̄imonij. gͦ nec ſeruitus dꝫ poni. Sed ꝯtra eſt qd̓ decre. dicit de ꝯiugio ſer uoꝝ: ꝙ error ꝯditionis īpedit ꝯͣhendū mr̄imoniū ⁊ dirimit ꝯͣctum. Pͣ. mr̄imoniū eſt de bonis ꝑ ſe expectandis inqͣtum hꝫ honeſtatē. ſed ſeruitus eſt de ꝑ ſe fugiendis. gͦ mr̄imoniū ⁊ ſeruitus ſūt cō traria: ⁊ ſic ſeruitus mr̄imoniū īpedit. Rn̄deo di cendū: ꝙ in mr̄imonij ꝯͣctu obligat̉ vnus ꝯiugum alteri ad debitū reddendū: ⁊ iō ſi ille qͥ ſe obligat eſt īpotens ad ſoluēdū ignorantia huiuſ īpotentie u 4