Seite
XXXVI ad neceſſitatē corꝑis ꝑtinent: ſine qͥbus natura cō ſeruari nō pōt: ita nō ſubdit̉ ei ꝙͣtum ad hoc ꝙ n̄ poſſit libere mr̄imoniū ꝯͣhere: etiā dn̄o neſciente: aūt ꝯͣdicente. Ad j. gͦ dd̓ ꝙ ſeruꝰ ē res dn̄i ꝙͣtuꝫ ad ea que naͣlibus ſuꝑaddunt̉: ſed ꝙͣtum ad naͣlia omēs ſunt pares. vnde in his que ad actus naͣles ꝑ tinent: ſeruus pōt alteri inuito dn̄o ſui corꝑis ptā­tem ꝑ mr̄imoniū p̄bere. Ad. ij. dd̓ ꝙ ẜuus dn̄o ſuo tenet̉ obedire ī his que dn̄s pōt licite p̄cipere: ſicut aūt licite nō pōt p̄cipere dn̄s ſeruo ꝙ non co medat aūt dormiat: ita etiā nec ꝙ a mr̄imonio cō trahendo abſtineat. intereſt enī ad legiſlatorē qͣlit̓ quilibet re ſua vtat̉: ⁊ iō ſi dn̄s p̄cipiat ſeruo ꝙ nō ꝯͣhat mr̄imoniū: ſeruus n̄ tenet̉ ei obedire. Ad iij. dd̓ ꝙ ſi ſeruus volēte dn̄o mr̄imoniū ꝯͣxit: tūc debet p̄termittē ſeruitiū dn̄i imꝑantis: ⁊ redde̓ de bitū vxori: qꝛ ꝑ hoc ꝙ dn̄s ꝯceſſit ut mr̄imonium ſeruꝰ ꝯͣheret: intelligit̉ ei ꝯceſſiſſe oīa que mr̄imo­niū requirit. ſi aūt mr̄imoniū ignorante vel ꝯtra­dicente dn̄o eſt ꝯͣctum: nō tenet reddere debitum: ſed potius dn̄o obedire ſi vtrūqꝫ ſimul eē n̄ poſſit Sed tn̄ in his multa ꝑticularia ꝯſiderari debent: ſicut etiā in oībus hūanis actibus.ſ. ꝑiculū caſtita tis īminens vxori: ⁊ impedimentū qd̓ ex redditiōe debiti ſeruitio imꝑato generat̉: ⁊ alijs hꝰmodi: qͥ­bus oībus rite penſatis iudicari poterit cui magis ſeruꝰ obedire teneat̉ dn̄o vel vxori. Ad. iiij. qd̓ ꝙ in tali caſu dr̄: ꝙ dn̄s cogendus ē ne ſeruū ven­dat taliter ꝙ faciat onera mr̄imonij grauiora: p̄ci pue cum nō deſit facultas vbicunqꝫ ſeruū ſuū vē­dendi iuſto p̄cio. Ad. v. dd̓ ꝙ ꝑ religionē et or­dinis ſuſceptionē aliqͥs obligat̉ diuinis obſequijs ꝙͣtum ad totū tēpus: ſed vir tenet̉ vxori debitum reddere nō ſemꝑ ſed ꝯgruis tꝑibus: ⁊ iō nō eſt ſil̓e ⁊ p̄terea ille qͥ intrat religione ⁊ ſuſcipit ordinem obligat ſe ad opera que ſūt naͣlibus ſuꝑaddita: in qͥbus dn̄s ptāteꝫ eius hꝫ: ⁊ non in naͣlibus ad que obligat ſe per matrimoniū. vnde poſſet continen­tiam vouere ſine conſenſu domini. D tertiuꝫ ſic proce dit̉: vr̄ ꝙ ẜuitus mr̄imonio nō poſſit ſuꝑ uenire ut vir ſe alteri vendat in ſeruū: qꝛ qd̓ ī frau dem ⁊ p̄iudiciū alterius factū eſt ratum eē nō dꝫ. ſed vir qͥ ſe in ſeruū vendit facit hoc qn̄qꝫ in fra­dē mr̄imonij: ⁊ ad minus in detrimentū vxoris. gͦ nō debet valere talis venditio ad ſeruitutē inducē dam. Pͣ. duo fauorabilia p̄iudicant vni non fa uorabili. ſed mr̄imoniū ⁊ libertas ſūt fauorabilia ⁊ repugnant ſeruituti que nō eſt fauorabilis in iu re. gͦ ẜuitus talis debet penitus annullari. Pͣ. in mr̄imonio vir ⁊ vxor ad paria iudicant̉: ut ſupra dictū eſt. ſed vxor nō pōt ſe in ancillā dare nolente marito. ergo nec vir nolēte vxore. Pͣ. illud qd̓ īpedit rei generationē in naͣlibus: deſtruit etiā rem generatā. ſed ſeruitꝰ viri neſciēte vxore īpedit mr̄i­monij ꝯͣctum anteꝙͣ fiat. gͦ ſi poſſet mr̄imonio ſu­ꝑuenire deſtrueret mr̄imoniū qd̓ eſt inconueniēs. Sed ꝯͣ: qͥlibet pōt dare alteri qd̓ ſuū eſt. ſed vir eſt ſui iuris cū ſit liber. gͦ pōt ius ſuū dare alteri. Pͣ. ſeruus pōt nolente dn̄o vxorē ducere: ut di­ctū eſt. gͦ eadē rōne vir pōt dn̄o ſe ſubdere nolente vxore. Rn̄deo dd̓ ꝙ vir ſubdit̉ vxori ſolū in his que ad actū naͣe ꝑtinent in qͥbus ſūt eqͣles: ad que ſeruitutis ſubiectio ſe nō extendit: ⁊ iō vir nolente vxore pōt ſe alteri in ſeruū dare nō tn̄ ex hoc mr̄i­moniū diſſoluet̉: qꝛ nullū īpedimentū mr̄imonio ſuꝑueniens pōt diſſolue̓ ip̄m ut p̄dictū eſt. Ad j. gͦ dd̓ ꝙ fraus bene pōt nocere ei qͥ fraudē fecit: ſꝫ nō pōt alteri p̄iudiciū generare: ⁊ iō ſi vir in fra­dē vxoris alteri det ſe in ſeruū: ip̄e damnū repor­tat: īeſtimabile libertatis bonū amittēs: ſed vxori nullū pōt ex hoc p̄iudiciū generari qui teneatur redde̓ debitū petenti: ⁊ ad oīa q̄ mr̄imoniū reqͥrit. n̄ enī pōt ab his retrahi dn̄i ſui p̄cepto. Ad. ij. dd̓ ꝙ ꝙͣtuꝫ ad hoc ꝙ ſeruitꝰ mr̄imonio repugnat mr̄imoniū ſeruituti p̄iudicat: qꝛ tunc ſeruus tenet̉ vxori reddere debitu etiā nolente dn̄o. Ad. iij. dd̓ ꝙ ꝙͣuis in actu mr̄imoniali ⁊ his que ad naͣm ſpectant ad paria vir ⁊ vxor iudicent̉: ad q̄ ꝯditio ſeruitutis nō ſe extendit: tn̄ ꝙͣtum ad diſpenſatiōꝫ domus ⁊ ad alia hꝰ modi ſuꝑaddita vir eſt caput mulieris ⁊ dꝫ corrige̓: nō aūt ecōuerſo: ⁊ iō vxor n̄ pōt ſe dare in ancillā nolente viro. Ad. iiij. dd̓ ꝙ rō illa ꝓcedit de rebus corruptibilibus in qͥbus etiā multa impediūt generatōꝫ que n̄ ſufficiūt ad deſtruendū rem generatā. ſed in rebus ꝑpetuis po teſt īpedimentū preſtari ne res talis eē incipiat: nō aūt ut eſſe deſiſtat: ſic̄ pꝫ de aīa rōnali: ⁊ ſil̓r ēt ē de mr̄imonio qd̓ ē ꝑpetuū viculū pn̄ti vita manēte. D quartuꝫ ſic pro cedit̉: vr̄ ꝙ filij dēant ſequi ꝯditionē pr̄is qꝛ denoīatio fit a digniori. ſed pater in generatōe eſt dignior ꝙͣ mater. gͦ ⁊cͣ. Pͣ. eſſe rei magis de­pendet a forma ꝙͣ a maͣ. ſꝫ in generatōne pater dat formā: mater mam: ut dr̄ in. xvj. de aīalibus. ergo magis dꝫ ſequi ꝓles pr̄em ꝙͣ mr̄em. Pͣ. illud p̄­cipue dꝫ aliqͥd ſeqͥ cui magis ſimilat̉. ſed filiꝰ plus ſimilat̉ pr̄i ꝙͣ mr̄i: ſic̄ ⁊ filia plus mr̄i. gͦ ad minus fi lius debet ſequi pr̄em ⁊ filia mr̄em. Pͣ. in ſacra ſcriptura nō ꝯputat̉ genealogia ꝑ mulieres: ſed ꝑ viros. gͦ ꝓles magis ſeqͥtur pr̄em ꝙ mr̄em. Sed ꝯtra: ſiquis ſeminat in terra aliena fructus ſūt eiꝰ cuius eſt terra. ſed venter mulieris reſpectu ſemīa viri eſt ſicut terra reſpectu ſementis. gͦ ⁊cͣ. Pͣ. in alijs aīalibus hoc videmꝰ que ex diuerſis ſpeciebꝰ naſcunt̉ ꝙ partus magis ſeqͥtur mr̄em ꝙͣ patrem. vnde muli qͥ naſcunt̉ ex equa ⁊ aſino magis ſimilā tur equis ꝙͣ illi qui naſcunt̉ ex aſina ⁊ equo: gͦ ſil̓r debet eſſe in hoībus. Rn̄deo dd̓ ꝙ ẜm leges ciui­les ꝑtus ſeqͥtur ventre: ⁊ hoc rōnabiliter: qꝛ ꝓles